Του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Υπό το ασφυκτικό πολιτικό βάρος των «κόκκινων» δανείων και μετά τη μεγάλη φθορά που υπέστη η κυβέρνηση από τη μαζικότητα των αντιδράσεων για τους πλειστηριασμούς, επιδιώκεται αλλαγή πλεύσης αυτή τη φορά στα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια. Ενώ η μη εφαρμογή του γνωστού ως νόμου Δένδια αύξησε κατά 45% τα κόκκινα δάνεια σφίγγοντας τον κλοιό για χιλιάδες οφειλέτες, εχθές το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) ενέκρινε τα βασικά χαρακτηριστικά της εξωδικαστικής ρύθμισης χρεών ανοίγοντας δρόμο για κουρέματα μεν δανείων αλλά και για fast track χρεοκοπίες χιλιάδων οφειλετών που δεν θα τους δοθεί περίοδος περαιτέρω χάρης. Ουσιαστικά μια παρέμβαση που εκ πρώτης όψεως δείχνει θετική καθώς θα σωθούν οφειλέτες, θα ξεκαθαρίσει ταυτόχρονα και την αγορά καθώς θα υπάρξουν πάρα πολλές επιχειρήσεις που αν δεν επιτύχουν συμφωνίες με τους πιστωτές τους (σε ποσοστό 60%) θα οδηγηθούν σε πτώχευση. Πτωχεύσεις όμως που πλέον θα λάβουν μαζικά χαρακτηριστικά και θα γίνονται σε πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα.
Στο Συμβούλιο το οποίο συνεδρίασε υπό τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη συμμετείχαν, πέραν των τακτικών μελών, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Νίκος Παρασκευόπουλος καθώς και ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργος Κατρούγκαλος.
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου το οποίο είχε παρουσιάσει η εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» πριν από τρεις εβδομάδες, το Δημόσιο, τα Ταμεία και οι Τράπεζες συμμετέχουν από κοινού στην απομείωση χρεών βιώσιμων πλην όμως υπερχρεωμένων επιχειρήσεων.
Πιο συγκεκριμένα, ο νέος νόμος θα αφορά όλες τις επιχειρήσεις, χωρίς να αποκλείονται οι ατομικές και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, που κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου θα είναι υπερχρεωμένες, καθώς και όλα τα χρέη προς Τράπεζες, Δημόσιο, Ασφαλιστικά Ταμεία και λοιπούς ιδιώτες πιστωτές.
– Ως προς το περιεχόμενο των λύσεων δεν θα υπάρχουν περιορισμοί, καθώς θα μπορούν να αφορούν πολυετείς επιμηκύνσεις της περιόδου αποπληρωμής, διαγραφές μέρους των οφειλών ή και άλλους τρόπους ρύθμισης ή αναδιάρθρωσης του χρέους.
– Ο νέος μηχανισμός εξωδικαστικής αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών δανείων θα ισχύσει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Η διαδικασία
Ο κάθε ενδιαφερόμενος επιχειρηματίας θα μπορεί να υποβάλει αίτηση για ρύθμιση των οφειλών του στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, όπου και θα του υποδεικνύονται τα έγγραφα που οφείλει να προσκομίσει με ηλεκτρονικό τρόπο.
Την αίτηση για αναδιάρθρωση των οφειλών θα την αναλαμβάνει συντονιστής από το Μητρώο Διαμεσολαβητών του υπουργείου Δικαιοσύνης. Ενώπιόν του θα διεξάγονται οργανωμένα διαπραγματεύσεις μεταξύ της επιχείρησης και όλων των πιστωτών, συμπεριλαμβανομένων του Δημοσίου και των Ασφαλιστικών Ταμείων, στην περίπτωση που υπάρχουν σχετικά χρέη. Στις διαπραγματεύσεις θα συμμετέχουν εκπρόσωποι τόσο των εργαζόμενων όσο και των προμηθευτών, εφόσον υπάρχουν οφειλές και προς εκείνους.
Κάθε περίπτωση θα εξετάζεται στη βάση διαφανών και κοινά αποδεκτών κριτηρίων. Η βιωσιμότητα των μικρότερων επιχειρήσεων θα κρίνεται σύμφωνα με ένα αυτοματοποιημένο σύστημα ανάλυσης, ενώ των μεγαλύτερων θα αξιολογείται από ανεξάρτητο εκτιμητή.
Εάν η διαδικασία καταλήξει σε συμφωνία μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 60% της συνολικής οφειλής, η υπόθεση θα παραπέμπεται σε δικαστή προς επικύρωση. Σε μια τέτοια περίπτωση, η δικαστική απόφαση θα επιβάλλει τη συμμόρφωση του συνόλου των πιστωτών.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης θα είναι δομημένος με τρόπο που θα αποκλείει επιχειρήσεις που δεν αποπληρώνουν χρέη κατ’ επιλογή τους (στρατηγικοί κακοπληρωτές) και θα επικεντρώνεται στη διάσωση υγιών, κατά τα άλλα, επιχειρήσεων. Για να διασφαλιστεί αυτό θα αξιοποιείται κάθε διαθέσιμο πληροφοριακό στοιχείο για την περιουσιακή κατάσταση των ιδιοκτητών της επιχείρησης (δηλώσεις στην εφορία, καταθέσεις σε τράπεζες κ.λπ.)
Η αντίδραση Δένδια
Αν είχε εφαρμοστεί ο «νόμος Δένδια» δεν θα είχαν φτάσει τα κόκκινα δάνεια στο 45%, υπογραμμίζει ο βουλευτής και τέως υπουργός Ανάπτυξης της ΝΔ μετά την ανακοίνωση του Γ. Δραγασάκη για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.
«Αφού προηγουμένως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ελαχιστοποίησε την προστασία της κύριας κατοικίας (ν.4346/15) και θεσμοθέτησε την πώληση ενήμερων και μη δανείων (ν.4354/15), θυμήθηκε σήμερα να εξαγγείλει τη ρύθμιση των “κόκκινων δανείων” επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, μέσω ενός μακρόσυρτου “εξωδικαστικού μηχανισμού” που τελικά θα καταλήγει “σε δικαστή προς επικύρωση”!
Αν αντίθετα είχε εφαρμόσει το ν.4307/14 (“νόμος Δένδια”, όπως τον αποκαλεί, που ψηφίστηκε το Νοέμβριο του 2014), αντί να τον υπονομεύει συστηματικά, με την υπόσχεση “νέας ρύθμισης”, ούτε θα είχαν χαθεί δύο σχεδόν χρόνια ούτε θα είχαν φτάσει τα “κόκκινα δάνεια” σε ποσοστό 45%. Η αποτυχία, είναι όλη της Κυβέρνησης και το κόστος, ως συνήθως τα τελευταία δύο χρόνια, επιβαρύνει ολόκληρο τους πολίτες!» είπε ο τέως υπουργός .
Τι θα ισχύσει στα στεγαστικά
Την ίδια ώρα και μετά τις καταγγελίες πως ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, δεν είχε ζητήσει από τους Θεσμούς κάτι τέτοιο παρά τα περιθώρια που υπήρχαν, σχέδιο για πρόταση εξαγοράς «κόκκινων» δανείων από τον δανειολήπτη, πριν την πώληση της οφειλής του σε fund, επεξεργάζονται οι τράπεζες, βάζοντας ωστόσο αυστηρές προϋποθέσεις.
Το σχέδιο για εξαγορά «κόκκινων» οφειλών θα ξεκινήσει από τα καταναλωτικά δάνεια και μάλιστα για δανειολήπτες που δεν έχουν περιουσία, ενώ για τα στεγαστικά δάνεια η βασική κατεύθυνση είναι η τιμή εξαγοράς να μην είναι χαμηλότερη από την εμπορική αξία του ακινήτου. Κύκλοι της Τραπέζης της Ελλάδος επισημαίνουν πως στις δυσκολίες του όλου εγχειρήματος είναι ο λεγόμενος «ηθικός κίνδυνος» μιας τέτοιας ρύθμισης καθώς θα φαίνεγται πως επιβραβεύονται οι ασυνεπείς δανειολήπτες.
Την ίδια ώρα μεγάλες αναμένονται οι εκπτώσεις και για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια καθώς και εκεί τα funds κάνουν προσφορές της τάξης των 20 ως 50 ευρώ ανά 100 ευρώ δανείου, ανάλογα με την αξία του ακινήτου.
Για τα «κόκκινα» στεγαστικά η τιμή -από τις διερευνητικές επαφές που έχουν οι τράπεζες με τα funds- διαμορφώνεται στα 30 με 50 ευρώ ανά 100 ευρώ δανείου και η τιμή έχει να κάνει με την τοποθεσία που βρίσκεται το ακίνητο, με τον χρόνο που βρίσκεται σε καθυστέρηση το δάνειο και κυρίως με την προοπτική να πωληθεί στη συνέχεια το ακίνητο.
Οι τραπεζίτες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο -πέρα από τα funds- να προτείνουν εξαγορά του στεγαστικού δανείου και σε ιδιώτες, χωρίς όμως να προσδιορίζουν την ακριβή τιμή και τις προϋποθέσεις, επισημαίνοντας ότι το πρόβλημα είναι περίπλοκο και θα εξετάζεται «αλά καρτ».