Τις αντίρροπες επιδράσεις της ενεργειακής κρίσης και των ταξιδιωτικών εισπράξεων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών επιχειρεί να αναλύσει η Alpha Bank, στο καθιερωμένο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.
Πιο συγκεκριμένα, η ελληνική τράπεζα κάνει ειδική μνεία στην ανοδική πορεία των ενεργειακών τιμών, η οποία ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2021 και εντάθηκε περαιτέρω μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η συγκεκριμένη άνοδος έχει ασκήσει πίεση, μεταξύ άλλων, στον εξωτερικό τομέα των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας διαμορφώθηκε το α’ τρίμηνο του 2022 σε 6,4 δισ. ευρώ έναντι ελλείμματος 2,6 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2021. Η μεγάλη διεύρυνση προήλθε σχεδόν εξ ολοκλήρου από την αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 3,8 δισ. ευρώ, η οποία με τη σειρά της ήταν αποτέλεσμα της ανόδου του ελλείμματος του ισοζυγίου καυσίμων κατά 1,8 δισ. Ευρώ και του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 1,9 δισ. ευρώ.
Οι εισαγωγές καυσίμων διπλασιάστηκαν σε αξία, ενώ οι εισαγωγές των λοιπών αγαθών εξαιρουμένων των καυσίμων και των πλοίων αυξήθηκαν κατά το 1/3.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το έλλειμμα που καταγράφηκε στο διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου ήταν το υψηλότερο για το α’ τρίμηνο από το 2011, ενώ η αξία των εισαγωγών, τόσο των καυσίμων όσο και των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων, ήταν η μεγαλύτερη για το α’ τρίμηνο από το 2002.
Οι δύο βασικοί παράγοντες, οι οποίοι θα καθορίσουν την εξέλιξη του ισοζυγίου του εξωτερικού τομέα κατά το τρέχον και το επόμενο έτος, σύμφωνα με την Alpha Bank, είναι η εξής:
- η εξέλιξη των τιμών της ενέργειας που προσώρας οδηγεί σε διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου καυσίμων,
- οι προσδοκώμενες επιδόσεις του τουριστικού τομέα και, συνδυαστικά, ο βαθμός στον οποίο το πλεονασματικό ισοζύγιο υπηρεσιών θα χρηματοδοτήσει το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου.
Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ισοζύγιο του εξωτερικού τομέα αναμένεται να παραμείνει έντονα ελλειμματικό κατά το 2022, όσο περίπου και το 2021, ως ποσοστό του ΑΕΠ (6% έναντι 5,9% το 2021). Το τελευταίο αναμένεται να προκύψει ως αποτέλεσμα πρωτίστως των πληθωριστικών πιέσεων στις τιμές της ενέργειας -καθώς η Ελλάδα είναι καθαρός εισαγωγέας- αλλά και της αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας η οποία πιθανότατα να οδηγήσει σε αύξηση των εισαγόμενων καταναλωτικών και κεφαλαιουχικών αγαθών.
Το 2023, εκτιμάται ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών θα διαμορφωθεί αντίστοιχα σε 4% του ΑΕΠ. Ως εκ τούτου, ο εξωτερικός τομέας της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά, αν και το ισοζύγιο εκτιμάται ότι θα είναι περισσότερο ελλειμματικό στο τέλος του 2023, σε σύγκριση με το 2019.
Αντίστοιχα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η άνοδος των τιμών της ενέργειας και των εμπορευμάτων προβλέπεται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση των καθαρών εισαγωγών καυσίμων, επιδείνωση του ισοζυγίου αγαθών και, κατά συνέπεια, σε σημαντική μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το 2022. Όπως αναφέρει στην έκθεσή της η Ε.Ε., η πορεία του ισοζυγίου αγαθών έχει συχνά στο παρελθόν καθορίσει την εξέλιξη του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, εξαιτίας της εξάρτησης της Ε.Ε. από τις εισαγωγές αγαθών.
Από την άλλη πλευρά, οι εισπράξεις υπηρεσιών εκτιμάται ότι θα αντισταθμίσουν μερικώς τις αρνητικές επιπτώσεις του εμπορικού ισοζυγίου στις εξωτερικές συναλλαγές, το 2022, ενώ θα στηρίξουν την ανάκαμψή του το 2023 τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε. Η βελτίωση των συνθηκών στον εξωτερικό τομέα αναμένεται να είναι πιο έντονη σε χώρες με σημαντική συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ, όπως η Ελλάδα, καθώς η τάση των ταξιδιωτικών εισπράξεων προβλέπεται να συνεχίσει να είναι ανοδική το 2022 και το 2023.
Συγκεκριμένα, για τη χώρα μας, η Ε.Ε. εκτιμά ότι η σωρευτική άνοδος του ισοζυγίου υπηρεσιών, μεταξύ 2021 και 2023, θα ανέλθει σε 4,1 ποσοστιαίες μονάδες (ως ποσοστό του ΑΕΠ) και θα είναι η μεγαλύτερη σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Για τον λόγο αυτό και η βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ως ποσοστό του ΑΕΠ, το 2023 σε σύγκριση με το 2021, αναμένεται να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ε.Ε., μετά την Εσθονία.
Οι αναμενόμενες καλές επιδόσεις των υπηρεσιών, δηλαδή του τουρισμού και των μεταφορών, κατά το τρέχον και το επόμενο έτος, η άνοδος των εξαγωγών αγαθών, η οποία εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί, οι επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ταμείο Ανάκαμψης, Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, ΕΣΠΑ 2021- 2017 κ.λπ.), οι άμεσες ξένες επενδύσεις οι οποίες αναμένεται να κινητοποιηθούν από τη χρηματοδότηση που θα λάβει η Ελλάδα από τα ευρωπαϊκά ταμεία και από τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και οι επιδράσεις βάσεις (base effects) που θα εξομαλύνουν την επίδραση του πληθωρισμού στον εξωτερικό τομέα, από το δεύτερο εξάμηνο του 2022, εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σταδιακά και στην αποκλιμάκωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Διαβάστε επίσης:
Astypalea Project: O πρωθυπουργός και το «αφεντικό» της VW κηρύσσουν τη β’ φάση
Δημοσιονομικό χώρο για νέες παρεμβάσεις αναζητεί η κυβέρνηση
Τζέιμι Ντάιμον: Προειδοποίηση από τον CEO της JPMorgan – «Έρχεται τυφώνας στην οικονομία»