της Μαίρης Λαμπαδίτη

Ένα ολόκληρο ΑΕΠ (180 δις €) έκανε φτερά από τους συνταξιούχους και τα ταμεία συνολικά από τα τρία Μνημόνια, όπως εκτιμά η ομάδα της ΕΝΥΠΕΚΚ και ο πρόεδρος της ένωσης, καθηγητής Αλέξης Μητρόπουλος.

Ειδικότερα, σε 50 δισ. υπολογίζεται η απώλεια από τις περικοπές των συντάξεων την περίοδο 2010-2016. Περίπου 80 δις έχασαν τα ταμεία από το «κούρεμα» των ομολόγων αλλά και από τη κάμψη των εσόδων εξαιτίας της ανεργίας, της μερικής απασχόλησης και της μείωσης των μισθών. Είναι γνωστό πλέον ότι  629.000 εργατοϋπάλληλοι σε σύνολο 2.071.000 εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα απασχολούνται σήμερα με αποδοχές χαμηλότερες του κατώτατου μισθού, ακριβέστερα με 385 € μεικτά.

Ωστόσο η ελεύθερη πτώση των συντάξεων δε σταματάει εδώ. Επιπλέον περικοπές ύψους 28 δις € θα υποστούν οι συνταξιούχοι κατά την περίοδο 2016-2021 και επιπλέον απώλειες 25 δισ. € θα έχει το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ).

Όπως αποκαλύπτει η Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους μόνο από την περικοπή της προσωπικής διαφοράς στις κύριες συντάξεις, της οικογενειακής παροχής καθώς και το «πάγωμα» των συντάξεων έως το 2022 , εξοικονομούνται 7,1 δις ενώ άλλα 675 εκ. περικόπτονται από το μαχαίρι της προσωπικής διαφοράς στις επικουρικές συντάξεις την τριετία 2019-2021.

Μιλώντας στην εκδήλωση της ένωσης για την προάσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων ο κ. Μητρόπουλος επέκρινε το νόμο Κατρούγκαλου αναφέροντας  ότι επιβλήθηκε πλήρως η συνταξιοδοτική «ατζέντα» των δανειστών (και κυρίως του ΔΝΤ), κάτι που δεν συνέβη στις άλλες χώρες όπου ίσχυσε Μνημόνιο και που αντιβαίνει σε κύριες διατάξεις και προβλέψεις του μεταπολεμικού Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Δικαίου και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, όπως ισχύει αναθεωρημένος   και με τη νεότερη κύρωσή του και στη χώρα μας.

Αναλυτικά σύμφωνα με την ΕΝΥΠΕΚ, οι συνταξιούχοι κατά την περίοδο των δύο πρώτων Μνημονίων (2010-2016) απώλεσαν 50 και πλέον δις € από τις συντάξεις τους.

Ως βασικές αιτίες της μεγάλης αυτής απώλειας αναφέρονται, μεταξύ άλλων:

1) οι δώδεκα (12) μέχρι τα τέλη του 2016 περικοπές στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις,
2) η κατάργηση της 13ης και της 14ης σύνταξης (δώρου Χριστουγέννων, δώρου Πάσχα και επιδόματος αδείας) σε όλους τους συνταξιούχους,
3) η μείωση εφ’ όρου ζωής («πέναλτι») από 6-30% για τις πρόωρες συντάξεις γήρατος,
4) η επιπλέον μείωση («έξτρα πέναλτι») 10% για τις πρόωρες συντάξεις γήρατος (σ.σ. επεβλήθη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με τον Ν. 4336/2015),
5) η κατάργηση των κατώτατων ορίων στις συντάξεις,
6) το «πάγωμα» στις αυξήσεις όλων των ειδών των συντάξεων από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από το 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021 (με τον Ν. 4336/2015) και μετά τον Δεκέμβριο του 2022 (με τον Ν. 4475/2017),
7) οι μεγάλες μειώσεις στις συντάξεις αναπηρίας και χηρείας,
8) η αύξηση από 4% στο 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ σε όλες τις κύριες συντάξεις,
9) η πρωτοθέσπιση αντίστοιχης παρακράτησης 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ και σε όλες τις επικουρικές συντάξεις,
10) το πλαφόν στο ύψος της σύνταξης των «μονο-συνταξιούχων» και των «πολυ-συνταξιούχων»,
11) η δραστική περικοπή στη σύνταξη των απασχολούμενων συνταξιούχων
12) η μείωση κατά 50% της παροχής του εφάπαξ,
13) η θέσπιση και η αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων υπέρ ΑΚΑΓΕ (σ.σ. κρίθηκε πρόσφατα αντισυνταγματική με την υπ’ αριθμ. 244/2017 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου),
14) η αύξηση της παρακράτησης του φόρου,
15) η δραστική μείωση του αφορολογήτου,
16) η σημαντική μείωση του ΕΚΑΣ και η προϊούσα κατάργησή του μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 από το Μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ (Ν. 4336/2015).

Σύμφωνα με ακριβείς υπολογισμούς της ΕΝΥΠΕΚΚ,  οι πραγματικές απώλειες των Ασφαλιστικών Ταμείων, του ΣΚΑ γενικά, από τις μνημονιακές πολιτικές κατά την περίοδο 2010-2016 ανέρχονται σε τουλάχιστον 80 δις €.

Ως βασικές αιτίες στη μελέτη αυτή αναφέρονται οι εξής:

1. Το «κούρεμα» («PSI») των αποθεματικών στην πρωτογενή και τη δευτερογενή αγορά, που στοίχισε μέχρι σήμερα στα Ταμεία περίπου 26 δις €. Από τα 31 δις € των αποθεματικών προ PSI, εκτιμάται ότι σήμερα έχουν απομείνει μόνο 5-6 δις €!
2. Η αύξηση της ανεργίας κατά 12 μονάδες (παλιότερα μέχρι και 17!), με κάθε μία (1) μονάδα να στερεί κατ’ έτος τουλάχιστον 320 εκατ. € σε εισφορές από το σύστημα.
3. Η ραγδαία μείωση των μισθών πάνω από 28 μονάδες, με κάθε μία (1) από τις οποίες να στερεί 150 εκατ. € σε εισφορές κατ’ έτος από το σύστημα. 
4. Η μείωση του κατώτατου μισθού στα 586 € (μεικτά) για τους πάνω από 25 ετών εργατοϋπαλλήλους.
5. Η μείωση του κατώτατου μισθού στα 510 € (μεικτά) για τους κάτω των 25 ετών εργατοϋπαλλήλους.
6. Οι προσωρινές μορφές απασχόλησης της νεανικής ευελιξίας   και τα πεντάμηνα των ΕΣΠΑ των 490 και 427 € (μεικτά) αντίστοιχα, οι συμβάσεις voucher, επιταγές εργασίας και youth guarantee.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας,   629.000 εργατοϋπάλληλοι σε σύνολο 2.071.000 εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα απασχολούνται σήμερα με αποδοχές χαμηλότερες του κατώτατου μισθού, ακριβέστερα με 385 € μεικτά.
7. Η δραστική περικοπή της κρατικής επιχορήγησης προς τα Ταμεία κατά 900 εκατ. € για το έτος 2010, κατά 1,1 εκατ. € για το έτος 2011, κατά 1,3 δις € για το έτος 2012, κατά 1,4 δις € περίπου για το 2013, κατά 2,1 δις € για το 2014, κατά 1,5 δις € περίπου για το 2015, κατά 1,3 δις € για το 2016, κατά 1,8 δις € για το 2017 και κατά 1 δις € το 2018.
8. Η μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 1,1%, με απώλειες για τα Ταμεία που ανέρχονται ετησίως στα 250 εκατ. € περίπου (Ν. 4046/2012 και Ν. 4093/2012, σελ. 5.608).
9. Η μείωση των εργοδοτικών και των εργατικών εισφορών κατά 3,9% (Ν. 4254/2014, παρ. ΙΑ.3, σελ. 1.427), που –σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο
10. Η κατάργηση των κοινωνικών πόρων υπέρ των Ταμείων Επικούρησης, που στερεί πόρους τουλάχιστον 400-700 εκατ. € ετησίως από το σύστημα (Ν. 4254/2014, σελ. 1.427).
11. Η έκρηξη της ανασφάλιστης και «μαύρης» εργασίας, που στερεί κατ’ έτος από το σύστημα 2 δις €.
12. Η εκτίναξη όλων των μορφών της μερικής απασχόλησης, που στερεί από τα Ταμεία 1 δις € κατ’ έτος.
13. Η απώλεια πάνω από 1 δις € από την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση-αφελληνισμό των ελληνικών τραπεζών,   με την πρωτοφανή μείωση της αξίας των μετοχών τους.
14. Η δραματική απαξίωση της ακίνητης περιουσίας των Ταμείων, που με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς ανέρχεται στα 7-10 δις €! Η τριαρχία των δανειστών τον τελευταίο καιρό φαίνεται ότι διεκδικεί την περιουσία των Ταμείων.

Όλες οι παραπάνω συνέπειες του Μνημονίου, συναθροιζόμενες, έχουν στερήσει από το Ασφαλιστικό μας Σύστημα, για τα έτη 2010-2016, πόρους ύψους πάνω από 80 δις €!
Επιπλέον περικοπές ύψους πάνω από 28 δις € θα υποστούν οι συνταξιούχοι μας κατά την περίοδο 2016-2021 και επιπλέον απώλειες 25 δις € θα έχει το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ).

α) 8,2 δισ. ευρώ από την άμεση εφαρμογή των διατάξεων του «Νόμου Κατρούγκαλου» (4387/2016),
β) 12 δισ. ευρώ (2 δις ευρώ επί 6 χρόνια) από τις εισφορές των συνταξιούχων υπέρ ΕΟΠΥΥ, που διατήρησε και αύξησε δραστικά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, και
γ) 7,8 δισ. ευρώ από τις περικοπές για τα έτη 2019-2021 από το συμπληρωματικό Μνημόνιο (Ν. 4472/2017) και τους εφαρμοστικούς του νόμους (Ν. 4475/2017 και 4488/2017).
Ειδικότερα:
α) 8,2 δισ. ευρώ οι άμεσες απώλειες στις συντάξεις από τον «Νόμο Κατρούγκαλου»

Τη στιγμή που κυβερνητικά και κοινοβουλευτικά στελέχη της τριτομνημονιακής συγκυβέρνησης ακόμη και σήμερα δηλώνουν ότι οι περικοπές του «Νόμου Κατρούγκαλου» ανέρχονται σε 1,8 δισ. € (κατά την πρόβλεψη του τρίτου Μνημονίου-Ν. 4336/2016), το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στην κατά το Σύνταγμα (άρθρο 75, παρ. 1) Έκθεσή του με αριθμό 141/16/2016, εκτοξεύει τις πραγματικές περικοπές των συντάξεων μόνο για την περίοδο 2016-2019 στο ποσό-«μαμούθ» των 8,2 δις €!

β) 12 δισ. ευρώ επιπλέον περικοπές στις συντάξεις περικοπές υπέρ ΕΟΠΥΥ
Στο ποσό των 8,2 δις ευρώ θα πρέπει να προστεθούν τα 12 δις ευρώ που θα παρακρατηθούν από τους συνταξιούχους υπέρ ΕΟΠΥΥ μέσα από την παρακράτηση 6% από τις κύριες συντάξεις και 6% από τις επικουρικές (σύνολο παρακράτησης υπέρ ΕΟΠΥΥ 2 δις ανά έτος, ήτοι 2 δις ευρώ επί 6 έτη για την περίοδο 2016-2021=12 δις)!

γ) Το συνολικό κόστος των παραπάνω παρεμβάσεων, μόνο για την τριετία 2016-2019 με τη συμφωνία της δεύτερης και τρίτης αξιολόγησης, ανέρχεται στο ποσό των 8 δις ευρώ περίπου, όπως αποκαλύπτει η Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με αριθμό 112/24/2017 (σελ. 32 επ.) και εξειδικεύονται ως εξής:

α. Περικοπές ύψους 7.125 εκατ. ευρώ «λόγω μείωσης της συνταξιοδοτικής δαπάνης του Δημοσίου και των λοιπών Ταμείων του ιδιωτικού τομέα (από την περικοπή των οριζόμενων προσωπικών διαφορών των κύριων συντάξεων και των οικογενειακών παροχών, καθώς και τη μετάθεση του χρόνου αναπροσαρμογής αυτών), το ύψος της οποίας εκτιμάται στο ποσό των 2.262 εκατ. ευρώ για το έτος 2019, στο ποσό των 2.358 εκατ. ευρώ για το έτος 2020 και στο ποσό των 2.505 εκατ. ευρώ για το έτος 2021 (άρθρα 1 και 2, παρ. 1 και 3)».

β. Περικοπές 675 εκατ. ευρώ για την τριετία 2019-2021 «από την περικοπή των προσωπικών διαφορών των επικουρικών συντάξεων, το ύψος της οποίας εκτιμάται στο ποσό των 232 εκατ. ευρώ για το έτος 2019, στο ποσό των 225 εκατ. ευρώ για το έτος 2020 και στο ποσό των 218 εκατ. ευρώ για το έτος 2021 (άρθρο 2, παρ. 2)».

γ. Συνολικά  2,2 δισ. €  αφαιρέθηκαν από τους συνταξιούχους από τη μείωση και κατάργηση του ΕΚΑΣ για την τριετία 2017-2019. Συγκεκριμένα  κατά 570 εκατ. ευρώ μειώθηκε η δαπάνη το 2017, κατά 808 εκατ. ευρώ το 2018 και κατά 853 εκατ. ευρώ το 2019.