Υπό αναθεώρηση τίθενται πλέον οι εκτιμήσεις για τις οικονομικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας φέτος, καθώς οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις που ασκούνται κυρίως απ’ το μεγάλο ενεργειακό κόστος και τις εισαγωγές πρώτων υλών δημιουργούν έντονες αναταράξεις.
Αν και τον τόνο την περασμένη εβδομάδα τον έδωσε το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, με την εκτίμηση για ανάπτυξη μόλις 2,75% και πληθωρισμό ως 7,43% στο βασικό σενάριο φέτος, εντούτοις οι μέχρι τώρα αναλύσεις ποικίλλουν και συνδέονται σαφώς με την εξέλιξη των εχθροπραξιών στην Ουκρανία.
«Ακόμα δεν έχουμε σαφή εικόνα. Τα στοιχεία του Μαρτίου θα δείξουν σίγουρα την κατεύθυνση, αλλά το κύριο ζήτημα είναι η πορεία των εχθροπραξιών στην Ουκρανία που έχουν ενισχύσει τις πληθωριστικές πιέσεις», λέει στο «business stories» ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας.
«Προς το παρόν», εξηγεί, «η μεγάλη εικόνα ως προς τους πυλώνες που διαμορφώνουν το ΑΕΠ είναι ότι η κατανάλωση έχει επιβραδύνει, αφού ανεβαίνουν οι τιμές, το εμπορικό ισοζύγιο έχει επηρεαστεί αρνητικά απ’ το κόστος της ενέργειας, χωρίς ωστόσο να μπορούμε ακόμα να εκτιμήσουμε τη συνεισφορά του τουρισμού, αφού οι προκρατήσεις βαίνουν μειούμενες, ενώ τα πράγματα στο κομμάτι των επενδύσεων θα έλεγα ότι είναι μεικτά. Και για να είμαι ειλικρινής, στο κομμάτι αυτό μπορεί τα ονομαστικά επιτόκια να αυξάνονται λίγο, όμως τα πραγματικά σε σχέση με την πορεία του πληθωρισμού στην πραγματικότητα μειώνονται».
Πάντως, σύμφωνα με τον ίδιο, και το ΙΟΒΕ θα προχωρήσει σε αναθεώρηση των αρχικών εκτιμήσεών του για τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας φέτος. Σημειωτέον ότι το Ιδρυμα περίμενε αύξηση του ΑΕΠ 4,5%-5% και εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή 1,5%-1,8%.
Αντίστοιχα, η επίσημη πρόβλεψη του κρατικού προϋπολογισμού για φέτος ήταν ανάπτυξη 4,5% με εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή 0,8%, κάτι όμως που αναμένεται να αλλάξει τον επόμενο μήνα, όταν και θα πρέπει να αποσταλεί το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα στους θεσμούς.
Προς το παρόν, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής είναι αυτό που άνοιξε τον χορό των αναθεωρήσεων προκαλώντας αίσθηση κυρίως με το δυσμενές σενάριο που επεξεργάζεται. Σύμφωνα με αυτό, ο πληθωρισμός μπορεί να εκτοξευτεί ακόμα και ως το 11% και η ανάπτυξη να περιοριστεί στο 2,2% του ΑΕΠ!
Αν και το συγκεκριμένο σενάριο θεωρείται ακραίο, το τσουχτερό ενεργειακό κόστος που εξακολουθεί να κινείται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, το νέο ράλι στις τιμές των πρώτων υλών, κυρίως διατροφής, με τις ελλείψεις που δημιουργεί η διατάραξη της αποκοπής των αγορών της Ουκρανίας και της Ρωσίας από το παγκόσμιο εμπόριο ήδη φέρνουν σοβαρές επιπλοκές.
Πίεση στα τρόφιμα
Στα τρόφιμα οι περισσότερες πληθωριστικές πιέσεις αναμένονται στα είδη που έχουν ως πρώτη ύλη το αλεύρι, το καλαμπόκι, τη σόγια και τα φυτικά έλαια, κυρίως ηλιέλαιο, των οποίων οι τιμές έχουν εκτοξευτεί.
Μάλιστα την περασμένη εβδομάδα η τιμή του μαλακού σιταριού στο Χρηματιστήριο Euronext στο Παρίσι έφτασε ως τα 392 ευρώ/τόνο για τα συμβόλαια παράδοσης Μαΐου, σχεδόν το διπλάσιο σε σχέση με έναν μήνα πριν! Πρόκειται για τιμές σχεδόν απαγορευτικές, όπως επισημαίνουν στελέχη της εγχώριας αλευροβιομηχανίας.
«Θέλει ψυχραιμία αυτή την περίοδο. Οι προνοητικοί φροντίσαμε να έχουμε αποθέματα και μπορούμε να υποστηρίξουμε τους πελάτες μας», λέει η κυρία Κατερίνα Δάκου, διευθύνουσα σύμβουλος της Μύλοι Δάκου.
«Προς το παρόν αυτό που αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για όλες τις αλευροβιομηχανίες είναι το κόστος της ενέργειας το οποίο έχει τετραπλασιαστεί μέσα σε λίγους μήνες», σπεύδει να συμπληρώσει.
Βέβαια παραδέχεται και η ίδια πως όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία τόσο θα κλιμακώνονται και οι αναταράξεις στην αγορά.
Νέος κύκλος ανατιμήσεων
Η αλυσίδα των πληθωριστικών πιέσεων πάντως φτάνει πολύ πιο γρήγορα πλέον στο ράφι των σούπερ μάρκετ και τον τελικό καταναλωτή στο σύνολο σχεδόν των προϊόντων, αφού και οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις δηλώνουν αδυναμία να αντιμετωπίσουν πλέον το υψηλό ενεργειακό κόστος.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «b.s.», το τελευταίο 15ήμερο ένας νέος κύκλος ανατιμήσεων έχει ανοίξει στα βασικά καταναλωτικά αγαθά, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν ακόμη και το 10%, όπως στα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Κι αυτό φυσικά έχει αντίκτυπο στην κατανάλωση. Μάλιστα στελέχη του οργανωμένου λιανεμπορίου έλεγαν ότι στο δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου η κάμψη των πωλήσεων σε επίπεδο όγκου υπερέβη το 10%. Λόγω των ανατιμήσεων οι πωλήσεις σε αξία εμφανίζονται να έχουν υποχωρήσει μόλις 3%-4%. Και όπως λένε, τον Μάρτιο, αφού είχε ξεσπάσει και ο πόλεμος στην Ουκρανία, η τάση αυτή έχει ενταθεί.
Φρένο στην κατανάλωση
Η πτώση είναι ακόμα πιο έντονη στο υπόλοιπο εμπόριο, ακόμα και στα παιδικά είδη που πάντα επιδεικνύουν σταθερότητα σε σχέση με τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων.
«Εάν η αγορά είναι ένα αυτοκίνητο, είναι σαν να έχει τραβήξει κάποιος το χειρόφρενο και κάνει τετ α κε ακινητοποιώντας το», λέει στο «b.s.» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών Σταύρος Καφούνης.
«Η χρονιά εξελίσσεται πολύ άσχημα για τον εμπορικό κόσμο. Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος ήταν κακοί μήνες, αλλά σε τίποτα δεν μπορούν να συγκριθούν με τον Μάρτιο. Είναι λες και η αγορά έχει σταματήσει. Ο κόσμος πρέπει να πληρώσει το ρεύμα, το φυσικό αέριο, νιώθει και ανασφάλεια με τον πόλεμο και προτιμά ό,τι περισσεύει, αν περισσεύει, να το κρατήσει στην άκρη».
Εξηγεί, δε, πως το εμπόριο είναι σήμερα περισσότερο εκτεθειμένο σε σχέση με άλλους κλάδους. «Το εμπόριο στηρίζεται στην πρόβλεψη.
Ολοι παραγγείλαμε από το περασμένο φθινόπωρο για τη φετινή άνοιξη γεμίζοντας τα αποθέματά μας όντας αισιόδοξοι για τη χρονιά. Ελα όμως που η αγορά έκατσε… Γενικά υπάρχει πολλή ανησυχία», σημειώνει ο κ. Καφούνης, αν και ο ίδιος θεωρεί ότι μπορεί να αλλάξουν τα πράγματα. «Εάν σταματήσουν οι εχθροπραξίες και έχουμε αποκλιμάκωση του μεγάλου ενεργειακού κόστους η αγορά θα επανεκκινήσει. Πιστεύω ακράδαντα ότι η φετινή τουριστική σεζόν θα εξελιχθεί σε ρεκόρ και αυτό θα τροφοδοτήσει και τον εμπορικό κόσμο. Ως τότε όμως χρειάζεται υποστήριξη με στοχευμένα και όχι οριζόντια μέτρα», λέει.
Περισσότερες παρεμβάσεις ζητούν οι επιχειρηματίες της εστίασης στον απόηχο του πακέτου μέτρων που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα σκιαγραφώντας μια εικόνα ραγδαίας υποχώρησης του τζίρου τους και αύξησης του κόστους λειτουργίας των καταστημάτων τους.
«Η κατάσταση στην αγορά είναι τέτοια που απαιτούνται πιο δραστικές παρεμβάσεις. Σαφώς τα μέτρα που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα είναι θετικά, αλλά το κενό είναι μεγάλο», αναφέρει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών & Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) και της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργος Καββαθάς.
Στην εστίαση ήδη έχει ανοίξει ένας νέος κύκλος ανατιμήσεων προκειμένου να περιοριστεί το αυξημένο λειτουργικό κόστος, όμως η κατανάλωση βρίσκεται πολύ χαμηλά. Ακόμα και το σουβλάκι αρχίζει να «φλερτάρει» με τα 4 ευρώ. «Ολα έχουν αυξηθεί τρεις και τέσσερις φορές, απ’ το ρεύμα ως τις πρώτες ύλες – η κατάσταση είναι τραγική», λέει ο κ. Καββαθάς.
Αναγνωρίζει ωστόσο ότι χωρίς παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία, που τροφοδοτούν τις μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις, η κατάσταση δεν μπορεί να ισορροπήσει.
Οι επενδύσεις
Ακόμα και το κομμάτι των επενδύσεων, που για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, απέκτησε δυναμική τόσο από τις Αμεσες Ξένες Επενδύσεις, όσο και από τις εγχώριες, κινδυνεύει να βρει τοίχο…
«Αυτή είναι μια περίοδος όπου ο καθένας θέλει να κρατήσει κεφάλαιο στην άκρη διότι η αβεβαιότητα είναι μεγάλη», εξηγεί στο «b.s.» στέλεχος εισηγμένης στο Χ.Α. βιομηχανίας τροφίμων που δεν θέλει να αποκαλύψει το όνομά του.
«Στην περίπτωση που αυτό συνεχιστεί, φυσικά θα παγώσουμε οτιδήποτε θεωρούμε ότι έχουμε την ευχέρεια να το υλοποιήσουμε αργότερα. Κοινώς, σχεδόν τα δύο τρίτα του επενδυτικού μας προγράμματος για φέτος θα ανασταλεί. Θα το δούμε μέχρι το τέλος του μήνα. Προς το παρόν πάμε κανονικά», συμπληρώνει.
Ηδη εξάλλου η κατασκευαστική δραστηριότητα βρίσκεται υπό την πίεση του τεράστιου κόστους των οικοδομικών υλικών και της ενέργειας.
Η τιμή για το μπετοσίδερο οικοδομών έχει σχεδόν διπλασιαστεί από πέρυσι. Το τσιμέντο είναι +40%, η μέση τιμή των αδρανών υλικών είναι στο +75%, πέραν φυσικά των μετάλλων και των καλωδίων που ωθούν ανοδικά τις τιμές σε κουφώματα, σωληνώσεις, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις κ.ο.κ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περισσότερα τεχνικά συνεργεία και οι μηχανικοί αποφεύγουν πλέον να κάνουν προσφορές για την κατασκευή κατοικιών, γραφείων και έχουν στραφεί περισσότερο στις ανακαινίσεις, καθώς θεωρούν ότι μόνο έτσι μπορούν να δώσουν μια προσφορά που δεν θα τους εκθέσει οικονομικά.
Το θέμα βέβαια είναι και τα μεγάλα έργα, αφού τα κόστη που έχει να αντιμετωπίσει κάθε εργοτάξιο τσουρουφλίζουν.
Διαβάστε ακόμη
Οι Γερμανοί που μεταμορφώνουν το ιστορικό κτίριο του ΔΟΛ στη Χρήστου Λαδά (pics)
Η «επόμενη μέρα» της ενέργειας θα απαιτήσει μεγαλύτερες θυσίες από τους πολίτες
Λέον Αβιγκάδ: Ο Ισραηλινός με τα μεγάλα σχέδια για την Ελλάδα – Ήδη «τρέχει» 15 νέα ξενοδοχεία