Αυτό είναι το μνημόνιο της «καθαρής» εξόδου

του Αργύρη Παπαστάθη

Η περιπέτεια του φετινού καλοκαιριού για την έξοδο της Ελλάδας από το τρίτο πρόγραμμα φαίνεται ότι δεν τελειώνει στο Eurogroup του Λουξεμβούργου την Πέμπτη στο οποίο η κυβέρνηση, με ανεβασμένο ηθικό, περιμένει «δώρα» μετά την υπογραφή της συμφωνίας για το Σκοπιανό στις Πρέσπες. 

Ευρωπαϊκές πηγές επιβεβαιώνουν από χθες ότι στην ολονύχτια της Πέμπτης θα υπάρξει συμφωνία στην οποία θα καθορίζονται τα εξής: 

– Μια περιορισμένη παρέμβαση για την εξυπηρέτηση του χρέους. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν δεν θα έχουν τόσο ως στόχο τη μείωση του χρέους αλλά ουσιαστικά την μετάθεση πληρωμών ώστε να μπορεί η Ελλάδα έως και το 2022 να συνεχίσει ακόμη και χωρίς πρόσβαση στις αγορές. Τα σενάρια της τελευταίας στιγμής μιλούν για επιμήκυνση των δανείων του EFSF ύψους 130 δισ. ευρώ κατά 7 ή 8 έτη (αντί για 15 που ανέφερε η απόφαση του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012), για την εξαγορά από τον ESM περίπου 5 δισ. ευρώ από τα 11 δισ. ευρώ που χρωστάει η Ελλάδα στο ΔΝΤ και τη σταδιακή επιστροφή ανάλογα με την τήρηση των δεσμεύσεων ποσού 4,5 δις ευρώ από τα ANFAs και τα SMPs. 

-Το ΔΝΤ δεν θα ενεργοποιήσει το πρόγραμμά του αλλά θα παραμείνει σε ρόλο ελεγκτή ως τις 20 Αυγούστου και κυρίως μετά από αυτή την ημερομηνία για τα επόμενα δύο έως τρία χρόνια στο πλαίσιο της ενισχυμένης επιτήρησης της Ελληνικής οικονομίας. Το Ταμείο θα δημοσιοποιήσει την άποψή του για το χρέος στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσής του πριν το τέλος Ιουλίου όπου αναμένεται να το χαρακτηρίζει μη βιώσιμο. 

-Η απόφαση του Eurogroup θα καθορίζει επίσης τα πρωτογενή πλεονάσματα και μετά το 2022 που θα κυμαίνονται από 2,1% ως 2,4% του ΑΕΠ. Ο ESM σε αντίθεση με το ΔΝΤ θα δημοσιοποιήσει στο Eurogroup τη δική του έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. 

-Στο Eurogroup θα καθοριστεί τέλος σε γενικές γραμμές το πόσο σφιχτή θα είναι η εποπτεία μετά τις 20 Αυγούστου. Το σημείο αυτό είναι και το πιο δύσκολο για την Ελληνική κυβέρνηση καθώς για να ενεργοποιήσει την απόφαση που θα ληφθεί τα ξημερώματα της Παρασκευής θα πρέπει να δεχτεί την λεγόμενη ρήτρα μη αντιστρεψιμότητας των μεταρρυθμίσεων των προηγούμενων μνημονίων. Το μοναδικό σημείο που θα υπάρχει κάποια ελαστικότητα θα είναι η δυνατότητα μιας μικρής αύξησης του κατώτατου μισθού το Φθινόπωρο. 

Έξι σελίδες, τρία μνημόνια 

Κάπως έτσι αντί για το πολυσέλιδο ολιστικό πλάνο Τσακαλώτου ετοιμάζεται ένα κείμενο 5-6 σελίδων που θα περιέχει τη «ρήτρα μη αντιστρεψιμότητας των μεταρρυθμίσεων» των προηγούμενων μνημονίων σε συνδυασμό με κωδικοποιημένες δεσμεύσεις στο πλαίσιο της ενισχυμένης επιτήρησης μετά τις 20 Αυγούστου. 

Οι δεσμεύσεις αυτές για τα επόμενα 2-3 χρόνια θα ελέγχονται με τριμηνιαίες έκθεσεις της τρόικας η οποία θα μπορεί να ζητάει και νέα μέτρα όπως διευκρίνισε χθες Ευρωπαίος αξιωματούχος τις Βρυξέλλες.  Ο ίδιος αξιωματούχος εξήγησε ότι το πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας θα καθοριστεί επακριβώς τις επόμενες εβδομάδες. «Οι μεταρρυθμίσεις θα παρακολουθούνται σε τριμηνιαία βάση στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί με την ΕΚΤ, το ΔΝΤ και τον ΕΜΣ», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο.

Όπως έχει ήδη αναφέρει το newmoney.gr στο μικρό αυτό κείμενο θα περιλαμβάνονται τα εξής: 
 
– Η τήρηση του στόχου για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% τουλάχιστον ως το 2022.
 
– «Λελογισμένες» –δηλαδή πολύ περιορισμένες- αυξήσεις μισθών, «στα όρια αντοχής της οικονομίας» όπως θα αναφέρεται στο κείμενο.
 
– Η συνέχιση του σχεδίου εξυγίανσης των τραπεζών και διαρκούς μείωσης των κόκκινων δανείων, σε συνεργασία με την ΤτΕ.
 
– Αλλαγές στην Φορολογική Διοίκηση αλλά με δέσμευση για διατήρηση της ανεξαρτησίας της ΑΑΔΕ και απλοποίηση των φορολογικών διαδικασιών.
 
– Συνέχιση των αποκρατικοποιήσεων με δεσμεύσεις για ολοκλήρωση του προγράμματος του ΤΑΙΠΕΔ.
 
– Περαιτέρω κινήσεις για απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας 

– Μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης με τοποθετήσεις γενικών διευθυντών στο δημόσιο ως τον Οκτώβριο.
 
– Παρακολούθηση και μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής Πρόνοιας.
 
– Συνέχιση των διαρθρωτικών αλλαγών στις αγορές προϊόντων
 
– Ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και των Δασικών Χαρτών

Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρει το κείμενο που αποκαλύπτει σήμερα η εφημερίδα «Καθημερινή», τα έξι βασικά σημεία στα οποία θα δεσμεύεται η χώρα μετά τις 21 Αυγούστου είναι τα παρακάτω:

1. Δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
«Η Ελλάδα θα σεβαστεί πλήρως τη δέσμευσή της να εξασφαλίσει ότι ο ετήσιος προϋπολογισμός της θα επιτύχει μεσοπρόθεσμα ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ».

Φορολογική πολιτική: «Η Ελλάδα πρέπει να αναπροσαρμόσει τις τιμές του φόρου ακίνητης περιουσίας για τον ΕΝΦΙΑ και άλλους φόρους πλήρως, σύμφωνα με τις τιμές της αγοράς έως τα μέσα του 2020».

Φορολογική διοίκηση: «Η Ελλάδα θα φθάσει στις συμφωνηθείσες μόνιμες θέσεις στελέχωσης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Εσόδων. 12.000 εργαζόμενοι έως τα τέλη του 2018 και 13.322 στα μέσα του 2021».

Δημόσια οικονομικά: «Η Ελλάδα θα αποφύγει τη συσσώρευση νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών και μέχρι τα μέσα του 2019 θα ολοκληρώσει την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που προσδιορίστηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο».

2. Κοινωνική πρόνοια.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, σε στενή συνεργασία με την τεχνική βοήθεια που παρέχεται μέσω του SRSS.

Η δημιουργία του ενιαίου ταμείου συντάξεων ΕΦΚΑ θα ολοκληρωθεί στα μέσα του 2020.

Υγεία: Ανοιγμα τουλάχιστον 120 κέντρων πρωτοβάθμιας περίθαλψης μέχρι τα τέλη του 2018 και 240 μέχρι τα μέσα του 2020. Το κύριο όργανο που είναι υπεύθυνο για τις κεντρικές προμήθειες (ΕΚΑΠΥ) θα συσταθεί μέχρι το τέλος του 2018, με στόχο την επίτευξη μεριδίου κεντρικών προμηθειών στις συνολικές δαπάνες νοσοκομείων κατά 30% στα μέσα του 2020 και κατά 40% στα μέσα του 2022.

Δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας: «Εφαρμογή σε όλα τα επιδόματα αναπηρίας η νέα προσέγγιση για τον προσδιορισμό της αναπηρίας με βάση τόσο την ιατρική όσο και τη λειτουργική αξιολόγηση έως τα μέσα του 2019», λέει το έγγραφο.

3. Χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Κόκκινα δάνεια: Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εφαρμόζει μεταρρυθμίσεις με στόχο τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η ηλεκτρονική κατάθεση νομικών έγγραφων θα εφαρμοστεί σε όλα τα δικαστήρια μέχρι τα τέλη του 2019.
Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας: Θα αναπτύξει μέχρι το τέλος του 2018 μια στρατηγική εξόδου για την πώληση των μεριδίων του στις συστημικές τράπεζες. «Η ανεξαρτησία του ΤΧΣ θα τηρηθεί πλήρως και θα συνεχίσει να λειτουργεί υπό εμπορικούς όρους και χωρίς καμία πολιτική ή άλλη παρέμβαση».

4. Αγορές εργασίας και προϊόντων.
Αγορά εργασίας: Η Ελλάδα θα διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα μέσω ετήσιας αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2012, αρχής γενομένης από το 2019.

Κτηματολόγιο: Η Ελλάδα θα ολοκληρώσει το έργο του κτηματολογίου επικυρώνοντας το σύνολο των κτηματολογικών χαρτών και δασικών χαρτών μέχρι τα μέσα του 2021. Ως ενδιάμεσα βήματα θα ολοκληρώσει την κατάρτιση των υπόλοιπων δασικών χαρτών μέχρι τα μέσα του 2019 και θα δημιουργήσει πλήρως την κτηματολογική αρχή. Πρέπει να ολοκληρώσει το 45% έως τα μέσα του 2020.

Ενέργεια: Προκειμένου να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ενέργειας, η συμφωνηθείσα εκποίηση της ικανότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της Δημόσιας Επιχείρησης θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2018.

5. Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και περιουσίας (HCAP) και ιδιωτικοποιήσεις.
«Η Ελλάδα επιβεβαιώνει την πρόθεσή της να ολοκληρώσει τις συναλλαγές για την παραχώρηση του αεροδρομίου “Ελ. Βενιζέλος” και του ΔΕΣΦΑ (τέλος 2018), των ΕΛΠΕ (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς υπολοίπων μετοχών στο HCAP) και της μαρίνας του Αλίμου (μέσα 2019), της Εγνατίας, των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και των περιφερειακών λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Καβάλας (τέλος 2019)», αναφέρεται στο έγγραφο. Την πώληση των μετοχών της ΔΕΗ, του δικτύου ΔΕΠΑ, των περιφερειακών λιμένων Ηγουμενίτσας και Κερκύρας και της υπόγειας αποθήκευσης της Καβάλας (μέσα 2021) και άλλων περιφερειακών λιμένων βάσει των συστάσεων των συμβούλων του ΤΑΙΠΕΔ.

6. Δημόσια διοίκηση.
«Η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης θα διατηρηθεί», αναφέρει το έγγραφο. Μέχρι το τέλος του 2018 η Ελλάδα «θα ολοκληρώσει τον διορισμό των γενικών γραμματέων και όλων των γενικών διευθυντών σύμφωνα με τον νόμο 4369/2016.

Η Ελλάδα θα ολοκληρώσει έως το τέλος του 2019 το σύστημα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (ψηφιακό οργανισμό για όλους τους δημόσιους φορείς και σύνδεση με την αρχή ενιαίας πληρωμής).