Την ανησυχία για τα οικονομικά του, εκφράζει μεγάλο ποσοστό των πολιτών, αλλά και τις προοπτικές εργασιακής απασχόλησης, με βάση την Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας “Ιούλιος 2021”, που δημοσίευσε χτες το ΙΟΒΕ. Ουσιαστικά καταγράφεται σε αντίθεση με το κεντρικό αφήγημα της κυβέρνησης μια συνέχιση, έστω και με κάποια επί μέρους σημάδια βελτίωσης, την έντονης ανησυχίας για το οικονομικό μέλλον, με τον δείκτη των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο να παρουσιάζει ισχυρή επιδείνωση τον Ιούλιο. Επίσης αποτυπώνεται μια πιο απαισιόδοξη τάση των ελληνικών νοικοκυριών σε σχέση με τα ευρωπαϊκά.
Πιο συγκεκριμένα όπως αναφέρει το ΙΟΒΕ ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε ήπια τον Ιούλιο και διαμορφώθηκε στις –32,9 (από –25,6) μονάδες, επίπεδο ήπια υψηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-34,7 μονάδες)1. Όπως συμβαίνει από το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2020, η τάση του δείκτη τον Ιούλιο θεωρείται πως σχετίζεται κυρίως με τις εξελίξεις στο θέμα της πανδημίας.
Οι μεταλλάξεις και ο αντίκτυπος στην οικονομία
Συγκεκριμένα, η έντονη εξάπλωση της νέας μετάλλαξης του ιού, με σημαντικό αντίκτυπο στα επιδημιολογικά δεδομένα, ο οποίος όμως είναι ηπιότερος σε κάποιους σχετικούς δείκτες έναντι παλαιότερων εξάρσεων, αποτέλεσε την κύρια αιτία επιδείνωσης των προσδοκιών των νοικοκυριών. Τα πρώτα, έστω πρόσκαιρα, περιοριστικά μέτρα τοπικού χαρακτήρα εντός της νέας έξαρσης τον Ιούλιο, σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο παρόμοιων ή και ισχυρότερων παρεμβάσεων σε άλλες περιοχές, την πιο καθοριστική περίοδο για τον τουρισμό, ενίσχυσαν την ανησυχία για τις επιπτώσεις της νέας μετάλλαξης.
Συνεπώς, με βάση όσα αναφέρει το ΙΟΒΕ, η δυναμική της πανδημίας την τρέχουσα περίοδο και τους επόμενους μήνες είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την πορεία της οικονομίας συνολικά το 2021 και ακολούθως για τις προσδοκίες των νοικοκυριών. Ευρύτερα, προκύπτει πως η διαδικασία εξόδου από την υγειονομική κρίση δεν είναι προδιαγεγραμμένη, παρά την κλιμάκωση των μέτρων προστασίας, ιδίως του εμβολιασμού, και απαιτείται συνεχής εγρήγορση.
Μετά από την υποχώρηση του δείκτη τον Ιούλιο, οι Έλληνες καταναλωτές διατηρούνται στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ, με τη Κύπρο (-22,8) να έπεται. Ακολουθούν η Σλοβενία και η Σλοβακία, με –19,1 και -17,7 μονάδες αντίστοιχα, ενώ στην πέμπτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Βουλγαρίας με –17,6 μονάδες. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης βρέθηκαν εκ νέου η Σουηδία (+7,9) και η Δανία (+6,2), με τις θετικές τιμές των δεικτών τους να συνεπάγονται μικρή αισιοδοξία από τους καταναλωτές των συγκεκριμένων χωρών.
Για τέταρτο συνεχόμενο μήνα και σε άλλες χώρες ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ήταν θετικός. Συγκεκριμένα, στην Μάλτα (+3,8), στη Φιλανδία (+3,3), στο Λουξεμβούργο (2,8), στο Βέλγιο (1,9) και στην Ιρλανδία (+1,9). Ευρύτερα, ανοδική τάση εμφάνισαν τον Ιούλιο 6 χώρες. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -5,6 μονάδες στην ΕΕ και στις -4,4 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Υπενθυμίζεται ότι ο τρόπος υπολογισμού του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης άλλαξε από τον Ιανουάριο του 2019. Πλέον δεν λαμβάνονται υπόψη στη διαμόρφωσή τα ισοζύγια απαντήσεων της πρόθεσης για αποταμίευση και των προβλέψεων για την ανεργία. Έχουν αντικατασταθεί από τα ισοζύγια των εκτιμήσεων για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών το τελευταίο 12μηνο και των προβλέψεών τους για μείζονες αγορές. Τα δύο ισοζύγια απαντήσεων που παρέμειναν στον υπολογισμό του δείκτη είναι οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους επόμενους 12 μήνες και οι προβλέψεις για τη γενική κατάσταση της οικονομίας. Οι σειρές των δεικτών καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε όλες τις χώρες της ΕΕ αναθεωρήθηκαν προς τα πίσω από την DG Ecfin.
«Βλέπουν» επιδείνωση στα οικονομικά
Αναλυτικά σε επί μέρους σημεία το ΙΟΒΕ στην Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας “Ιούλιος 2021” καταγράφει επιδείνωση των εκτιμήσεων των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους τελευταίους 12 μήνες
Έτσι οι εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, τούς προηγούμενους 12 μήνες επιδεινώθηκαν τον Ιούλιο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -32,6 (από -28,2) μονάδες. Το 44% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 3% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -6,9 και -7,9 μονάδες αντίστοιχα.
Πάντως οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες εξασθένησαν σημαντικά τον Ιούλιο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -23,1 (από -16,3) μονάδες. Το 35% (από 30%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 8% (από 10%) προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +0,1 και +0,9 μονάδες αντίστοιχα.
Η οικονομική κατάσταση της χώρας
Ο δείκτης των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο παρουσίασε ισχυρή επιδείνωση τον Ιούλιο και διαμορφώθηκε στις -44,2 (από – 28,1) μονάδες. Το 59% των καταναλωτών (από 50%) προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 18% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -5,6 και +0,6 μονάδες αντίστοιχα. Ήπια υποχώρηση της πρόθεσης για μείζονες αγορές Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) υποχώρησε ελαφρά, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις – 31,8 (από -29,6) μονάδες. Το 39% των καταναλωτών (από 37%) προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 5% (απο 8%) αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -10,2 μονάδες στην ΕΕ και στις -11,3 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Επίσης ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες υποχώρησε ελαφρώς τον Ιούλιο και διαμορφώθηκε στις –58,4 μονάδες (από -57,6). Το 80% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 18% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +7,8 μονάδες στην ΕΕ και στις +7,0 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Έντονη επιδείνωση στις προβλέψεις για την ανεργία
Επιπλέον ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκε αισθητά τον Ιούλιο, στις +42,3 μονάδες, από +29,0 τον Ιούνιο. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας ενισχύθηκε στο 63% (από 51%) με το 15% (από 23%)των ερωτηθέντων να αναμένει ελαφρά μείωσή της. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +14,7 και +14,1 μονάδες.
Υποχώρηση των αρνητικών προβλέψεων για τις τιμές
Ο αρνητικός δείκτης για τις προβλέψεις μεταβολών στις τιμές τους προσεχείς 12 μήνες παρουσίασε εξασθένιση τον Ιούλιο, στις -3,4 μονάδες, έναντι -6,5 μονάδων τον Ιούλιο. Το 35% των νοικοκυριών προβλέπει άνοδο τιμών με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό και το 49% αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +31,4 και +30,0 μονάδες αντίστοιχα
Οριακή ενίσχυση του ποσοστού που «μόλις τα βγάζει πέρα»
Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» ενισχύθηκε οριακά, στο 63% (από 62%), ενώ στο 6% διατηρήθηκε το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ αποτελούν το 23% (από 26%) του συνόλου, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» ήταν 7%.
Υποχώρηση του ποσοστού των νοικοκυριών που είναι αβέβαια για τη μελλοντική οικονομική κατάστασή τους
Στην έρευνα έχει εισαχθεί πλέον μία νέα ερώτηση η οποία προσπαθεί να αξιολογήσει το βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στα νοικοκυριά. Συγκεκριμένα, ζητά από τα νοικοκυριά να αξιολογήσουν κατά πόσο η μελλοντική οικονομική κατάστασή τους μπορεί να προβλεφθεί εύκολα ή δύσκολα. Τον Ιούλιο, το 44,0% έκρινε η οικονομική κατάστασή του μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, ποσοστό ελαφρώς χαμηλότερο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα που βρισκόταν στο 47,0%.
Επίσης τον Ιούλιο, στην έρευνα καταναλωτών εξετάζονται τρία πρόσθετα ζητήματα σε τριμηνιαία βάση, τα οποία εξειδικεύουν περισσότερο την πρόθεση για μείζονες αγορές διαρκών καταναλωτικών αγαθών (αυτοκίνητο, κατοικία) και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως πρόδρομοι δείκτες για την ιδιωτική κατανάλωση.
Αναλυτικά αμετάβλητη παρέμεινε τον Ιούλιο η πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου εντός των επόμενων 12 μηνών ενώ μικρή επιδείνωση σημειώθηκε τον Ιούλιο σε σχέση με τον Απρίλιο στην πρόθεση για αγορά ή κατασκευή κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών. Επίσης επιδείνωση καταγράφηκε στο δείκτη της πρόθεσης πραγματοποίησης σημαντικών δαπανών για βελτίωση/ανανέωση της κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών.
Διαβάστε ακόμη:
Οι «πίσω γραμμές» του report της Moody’s για τις ελληνικές τράπεζες
Ποιες αλυσίδες πολυτελείας ετοιμάζουν απόβαση στην Ελλάδα
Alpha Bank: Πάνω από 300 εκατ. ευρώ το άμεσος κέρδος από το MoU με Nexi