Η θερινή τουριστική σεζόν τελείωσε, η ακρίβεια και η αβεβαιότητα πλήττουν την αγορά, αλλά ακόμα και τον Οκτώβριο η καταναλωτική κίνηση συνέχιζε να αυξάνεται με ρυθμούς διπλάσιους του πληθωρισμού! Εξέλιξη που δείχνει ότι η εσωτερική ζήτηση καλά κρατεί, παρά την αβεβαιότητα λόγω πολέμου και ενεργειακής κρίσης.

Σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2021 καταγράφεται ετήσια αύξηση 18,1% στις ηλεκτρoνικές συναλλαγές.

Τα νεότερα στοιχεία που φέρνει στο φως το «business stories» δείχνουν ξεκάθαρη στροφή της κατανάλωσης σε δαπάνες εκτός σπιτιού: ενώ στα σούπερ μάρκετ (για είδη διατροφής, καθαριστικά και άλλα βασικά είδη νοικοκυριού) παραμένουν καθηλωμένες εντός των ορίων αύξησης του πληθωρισμού (+12%), η αύξηση για δαπάνες εκτός σπιτιού είναι πολλαπλάσια.

Εκπληκτική αύξηση τζίρου παρατηρείται σε εστιατόρια, καφέ και μπαρ, καθώς φτάνει ή ξεπερνά το 40%. Ακόμα και οι δαπάνες για βαλίτσες και αποσκευές καταγράφουν αύξηση 91% σε σχέση με τον περσινό Οκτώβριο, που ήταν και ο πρώτος εκδρομικός φθινοπωρινός μήνας μετά από δύο χρόνια!

Ωστόσο, το καταναλωτικό μοντέλο διαφοροποιείται αισθητά από πέρυσι. Στης ακρίβειας τον καιρό αυξάνονται μεν οι δαπάνες του κόσμου για εστίαση και διασκέδαση πολύ πάνω από τον πληθωρισμό, πέφτει όμως ο όγκος πωλήσεων κατεψυγμένου κρέατος σε επαγγελματίες (για γύρο, σουβλάκι κ.λπ.). Ο τζίρος δεν καλύπτει ούτε καν τις ανατιμήσεις που έχουν μεσολαβήσει. Και αυτό σημαίνει ότι και οι επαγγελματίες μειώνουν τις μερίδες που σερβίρουν, αλλά και οι καταναλωτές περιορίζουν τις ποσότητες που αγοράζουν λόγω ακρίβειας.

Τεστ αντοχής

Μέρος από την αύξηση του τζίρου στην αγορά «καίγεται» λόγω του διψήφιου πληθωρισμού και εξάγεται αυτομάτως στο εξωτερικό εξαιτίας της εισαγόμενης ακρίβειας πρώτων υλών, καυσίμων και σιτηρών. Ωστόσο, η αύξηση της κατανάλωσης είναι τόσο μεγάλη, ώστε υπερκαλύπτει τον υψηλό πληθωρισμό! Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) έτρεχε τον Αύγουστο με 11,4% και 12% τον Σεπτέμβριο, ενώ για τον Οκτώβριο η αρχική εκτίμηση (flash estimate) έδειξε 9,8%. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές όμως εμφανίζουν αύξηση τζίρου 23% τον Αύγουστο και 22% τον Σεπτέμβριο, διπλάσια δηλαδή από τον τρέχοντα πληθωρισμό.

Τον Οκτώβριο η αύξηση συναλλαγών ήταν ελαφρώς μικρότερη, αλλά μικρότερος ήταν και ο πληθωρισμός. Το κυριότερο όλων όμως είναι ότι τον συγκεκριμένο μήνα η αγορά άντεξε στη μείωση του εισαγόμενου τουρισμού λόγω του τέλους της θερινής σεζόν. Ο τουρισμός τον Αύγουστο είχε αποφέρει εισπράξεις 4 δισ. ευρώ (ισοφάρισε το ρεκόρ του 2019 προ πανδημίας) και συνολικά στο οκτάμηνο 13 δισ. ευρώ – σχεδόν διπλάσιες από πέρυσι!

Ακόμη, οι πληρωμές για αεροπορικά ταξίδια τον περασμένο Οκτώβριο ήταν 50% περισσότερες έναντι του αντίστοιχου περσινού (52 εκατ. ευρώ φέτος έναντι 34 εκατ. το 2021), αλλά ήταν μειωμένες 40% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο και 50% με τον Αύγουστο. Τα ξενοδοχεία τον Σεπτέμβριο αντιπροσώπευαν το 13% του τζίρου της αγοράς, ενώ τον επόμενο μήνα το 8%.

Συνεπώς, ο τουρισμός τον Οκτώβριο είχε πολύ μικρότερη επιρροή στο σύνολο του τζίρου της αγοράς σε σχέση με το καλοκαίρι. Και εφόσον η αύξηση της πραγματικής κατανάλωσης παραμένει πολύ υψηλός και κοντά στα επίπεδα Αυγούστου – Σεπτεμβρίου (περίπου 10 μονάδες πάνω από τον πληθωρισμό), αυτό δείχνει ότι ο Οκτώβριος αντανακλά τις αντοχές της εσωτερικής αγοράς. Με βάση τα στοιχεία αυτά, στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι η εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρήσεων παραμένει υψηλή. Ως αιτία των αντοχών αυτών συνολικά θεωρούν το γεγονός ότι κατά την τελευταία τριετία η Ελλάδα θωρακίστηκε με μεταρρυθμίσεις, όπως διαπιστώνουν οι ξένοι οίκοι αξιολόγησης, καθώς αναδείχθηκε πρώτη στον κόσμο σε βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος από τον «Economist».

Η μεγάλη επιστροφή

Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης αποτελεί βασική συνιστώσα της ανάπτυξης και ενισχύει την εκτίμηση ότι η χρονιά θα κλείσει τελικά με πραγματική αύξηση ΑΕΠ 6% ή παραπάνω, σχεδόν διπλάσια απ’ όσο είχε προϋπολογιστεί για φέτος.

Τα στοιχεία που φέρνει στο φως το «b.s.» για τους τζίρους των ηλεκτρονικών συναλλαγών δείχνουν από πού κόβει λεφτά και πού τα δίνει ο Ελληνας καταναλωτής. Πάντως, αγοράζει και διασκεδάζει περισσότερο από πέρυσι.

Κοντά στα όρια του πληθωρισμού ή και κάτω από αυτόν, ο τζίρος τον φετινό Οκτώβριο αυξήθηκε σε σύγκριση με πέρυσι:

■ στα σούπερ μάρκετ 12% (ενώ ο κλάδος διατροφής τρέχει με αυξήσεις τιμών 13%),
■ στους φούρνους 26% (όσο σχεδόν αυξήθηκε και η τιμή της φρατζόλας στο ψωμί),
■ στα πρατήρια καυσίμων 31% (ενώ οι τιμές τους έχουν αύξηση έως και 35%),
■ στα καταστήματα ρούχων κατά 5% (ενώ οι τιμές στην ένδυση αυξήθηκαν 3,5%),
■ στα παιδικά παιχνίδια κατά 3%.

Μεγάλη πτώση κατά 55% εμφανίζεται στις πωλήσεις ηλεκτρικών συσκευών, αλλά αυτό αποδίδεται στο ότι οι μεγαλύτερες αγορές έγιναν μαζικά από τους καταναλωτές έως τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να προλάβουν την επιδότηση από το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω συσκευή». Αν δεν υπήρχε αυτή η μετατόπιση των πωλήσεων μέσα στο καλοκαίρι, τον προηγούμενο μήνα θα εμφανιζόταν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της εσωτερικής ζήτησης.
Αντιθέτως, τα ίδια στοιχεία δείχνουν αύξηση τζίρου για εξόδους, διασκέδαση και επικοινωνία:

■ στην εστίαση 39%,
■ στα μπαρ 40%,
■ στα φαστ φουντ 55%,
■ στα διόδια 17%,
■ στα ξενοδοχεία 30%,
■ στα κέντρα αισθητικής 24%,
■ στις τηλεπικοινωνίες 7% (όπου οι τιμές δεν αυξήθηκαν, αλλά μειώθηκαν κατά 2%-2,5%).

Και πάλι όμως παρατηρείται διαφοροποίηση της συμπεριφοράς του καταναλωτή: η κατανάλωση κρέατος περιορίζεται, καθώς οι προμηθευτές κατεψυγμένου (που προορίζεται κυρίως για επαγγελματική χρήση όπως το σουβλάκι) είχαν αύξηση εσόδων 15%, που είναι μικρότερη όμως από αυτήν που είχε γενικά η τιμή στο κρέας μέσα σε έναν χρόνο (18%).

Διαβάστε ακόμη:

COP27: Ιστορική συμφωνία για τη δημιουργία Ταμείου υποστήριξης των ευάλωτων χωρών

Ο «πόλεμος» των σιτηρών: Ποιος είναι ο ισχυρός άνδρας των λιπασμάτων που κινεί τα νήματα στο Κρεμλίνο

Πύργος Πειραιά: Ακόμη πιο… «πράσινο» το πιο «πράσινο» κτήριο της Ελλάδας