του Μάριου Ροζάκου
Την ώρα που η κυβέρνηση ετοιμάζεται να συνεχίσει ακάθεκτη την αχρείαστη σκληρή λιτότητα το 2019, με βάση τον προϋπολογισμό που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή και προβλέπει καθαρά έσοδα ύψους 53,8 δισ. ευρώ (190 εκατ. ευρώ επιπλέον, σε σύγκριση με φέτος), 4 στους 5 οικονομικά ενεργούς πολίτες έχουν πλέον σηκώσει τα χέρια ψηλά απέναντι στις οφειλές τους προς την εφορία.
Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) δείχνουν ότι τον Οκτώβριο οι φορολογούμενοι δημιούργησαν 996 εκατ. ευρώ νέων ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο. Το μισό από το ποσό αυτό προήλθε από φόρους εισοδήματος οι οποίοι έμειναν απλήρωτοι, όπως είχε συμβεί και τον Σεπτέμβριο. Ο αριθμός των οφειλετών τον Οκτώβριο ανήλθε σε 4.199.379 και ήταν, πάντως, μειωμένος κατά 113.016 σε σχέση με ένα μήνα νωρίτερα.
Νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν λυγίσει υπό το βάρος της υπερφορολόγησης και του καταιγισμού υποχρεώσεων (δόσεις φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, ρυθμίσεις παλαιών οφειλών κ.λπ.), με το συνολικό νέο «φέσι» προς εφορίες, τελωνεία κ.λπ. να ξεπερνά τα 8,8 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, τα 7,1 δισ. ευρώ προέρχονται από απλήρωτους φόρους. Προσθέτοντας το παλιό ληξιπρόθεσμο χρέος, δηλαδή εκείνο που δημιουργήθηκε πριν από τη φετινή χρονιά, ο συνολικός λογαριασμός ξεπερνά τα 103,3 δισ. ευρώ (+276 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο). Ωστόσο, η ΑΑΔΕ θεωρεί ότι μπορεί να εισπράξει μόνο τα 86,5 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 16,8 δισ. ευρώ έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτα είσπραξης, καθώς, για παράδειγμα, οφειλές ύψους 13,53 δισ. ευρώ αφορούν πτωχευμένες επιχειρήσεις.
Το σύνολο παλαιών και νέων ληξιπρόθεσμων χρεών των ιδιωτών ήταν τον Οκτώβριο αυξημένο κατά 755 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, αφού όμως εισπράχθηκαν ή διαγράφηκαν περίπου 300 εκατ. ευρώ οφειλών. Οι οφειλές από φόρους στο εισόδημα αυξήθηκαν τον Οκτώβριο κατά 507,3 εκατ. ευρώ, οι οφειλές από φόρους στην περιουσία κατά 173,6 εκατ. ευρώ, οι οφειλές από Φ.Π.Α. κατά 203,1 εκατ. ευρώ και οι οφειλές από πρόστιμα του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.) κατά 47 εκατ. ευρώ.
Η νέα αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των ιδιωτών γίνεται ακόμα πιο εντυπωσιακή, εάν ληφθεί υπόψη ότι έχει ενταθεί ο ρυθμός επιβολής αναγκαστικών μέτρων είσπραξης από την ΑΑΔΕ. Οι οφειλέτες που βρίσκονται πλέον υπό μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης (κατασχέσεις σε τραπεζικές καταθέσεις, εισοδήματα, κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία κ.λπ.) έφθασαν τον Οκτώβριο τους 1.155.649 (64,53% του συνόλου) και ήταν αυξημένοι κατά 7.066, σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο. Δηλαδή, κάθε εργάσιμη ημέρα του Οκτωβρίου βρίσκονταν αντιμέτωποι με κατασχέσεις 307 οφειλέτες, κατά μέσο όρο. Άλλοι 635.091 οφειλέτες βρίσκονται στον προθάλαμο των κατασχέσεων και τα σε βάρος τους μέτρα είσπραξης μπορεί να ενεργοποιηθούν ανά πάσα στιγμή.
Υπό τη δαμόκλειο σπάθη των αναγκαστικών μέτρων και με τη συνδρομή των ρυθμίσεων, η ΑΑΔΕ εισέπραξε τον Οκτώβριο 2,57 δισ. ευρώ από παλιά ληξιπρόθεσμα χρέη και 1,92 από καινούργια, δηλαδή σχεδόν 4,5 δισ. ευρώ συνολικά.
Τα κρατικά «φέσια»
Στο μέτωπο των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, ο στόχος για πλήρη εκκαθάριση έως το τέλος του έτους έχει εγκαταλειφθεί εδώ και μήνες και το στοκ των κρατικών «φεσιών» δεν λέει να πέσει κάτω από τα 2,6 δισ. ευρώ (2,621 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο, έναντι 2,612 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών). Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης επιχείρησε να αμβλύνει τις εντυπώσεις, υποστηρίζοντας χθες στη Βουλή ότι τα «καθαρά» ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου είναι «κοντά στο 1 δισ. ευρώ».
Σύμφωνα με τον κ. Χουλιαράκη, αυτό προκύπτει διότι από τα 2,6 δισ. ευρώ, «περίπου 1,5 δισ. ευρώ είναι ληξιπρόθεσμες για τις οποίες δεν ευθύνεται το Δημόσιο. Ένα μεγάλο κομμάτι είναι στα δικαστήρια. Είναι αντικείμενο διαμάχης προμηθευτών και του Δημοσίου. Δεν μπορεί το Δημόσιο να πληρώσει από την στιγμή που δεν έχουν εκδοθεί αποφάσεις. Αν αφαιρεθεί το δικαστικό, το πραγματικό νούμερο είναι κοντά στο 1 δισ. ευρώ».
Ο μηδενισμός των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα αποτελούσε βασική μνημονιακή υποχρέωση, που μετατέθηκε όμως επανειλημμένα για αργότερα, με αποτέλεσμα να εκκρεμεί ακόμα.
«Με ευθύνη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες παραμένει όνειρο θερινής νυκτός, παρά το γεγονός ότι θα έπρεπε να έχουν μηδενιστεί από τις 20 Αυγούστου», τόνισε πριν από λίγες ημέρες ο τομεάρχης Οικονομικών της ΝΔ Χρήστος Σταϊκούρας και πρόσθεσε: «Η δε αποπληρωμή τους βασίζεται αποκλειστικά, πλέον, στην υπερφορολόγηση των πολιτών. Πρόκειται για συνειδητή πολιτική επιλογή, οικονομικά αναποτελεσματική και κοινωνικά άδικη… Η επόμενη κυβέρνηση της ΝΔ θα υλοποιήσει ένα συνεκτικό σχέδιο, με βασικούς άξονες τη συνολική μείωση φορολογικών συντελεστών και ασφαλιστικών εισφορών για όλους τους πολίτες, την υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας, που θα στοχεύει στην υψηλή και διατηρήσιμη ανάπτυξη, τη δημιουργία πολλών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής».