Σκανδαλώδη υποεκτέλεση στις δαπάνες του φετινού τακτικού προϋπολογισμού, η οποία αγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ και είχε δρομολογηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να εμφανίσει υπερπλεόνασμα, δείχνουν τα πρώτα αποτελέσματα των διεξοδικών ελέγχων που διενήργησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
Πρόκειται για ευρήματα που επιβεβαιώνουν τις παρατηρήσεις των ευρωπαϊκών θεσμών στην 3η έκθεση μεταμνημονιακής αξιολόγησης περί «διπλοεγγραφών» που φούσκωναν τις δαπάνες. Επιπλέον, τα στοιχεία αυτά δίνουν στο οικονομικό επιτελείο της σημερινής κυβέρνησης ένα πρόσθετο διαπραγματευτικό όπλο εν όψει της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, για να αποδείξει στους Ευρωπαίους τεχνοκράτες ότι καθορίζοντας ρεαλιστικές οροφές δαπανών για το 2020 μπορεί να προκύψει σημαντικός δημοσιονομικός χώρος για φοροελαφρύνσεις και φιλοαναπτυξιακά μέτρα. Τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών πιάνουν δουλειά στην Αθήνα από αύριο, ενώ την ερχόμενη Δευτέρα αναλαμβάνουν δράση και οι επικεφαλής τους.
Η πρώτη κίνηση του αρμόδιου για θέματα Δημοσιονομικής Πολιτικής υφυπουργού Οικονομικών Θεόδωρου Σκυλακάκη όταν ανέλαβε καθήκοντα τον περασμένο Ιούλιο ήταν να δώσει εντολή στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να ερευνήσει και σε συνεργασία με τα υπουργεία να υπολογίσουν την υποεκτέλεση των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού που προβλέπουν για τη φετινή χρονιά. Oπως διαπιστώθηκε, η προηγούμενη κυβέρνηση είχε επιλέξει να επιβάλλει στους φορολογουμένους υπερβολική και αχρείαστη λιτότητα, κόβοντας συντάξεις και αυξάνοντας φόρους, για να καλύπτει δαπάνες οι οποίες ήταν τεχνηέντως φουσκωμένες, ώστε τελικά να περισσεύουν έσοδα και να κάνει «φιλολαϊκή» πολιτική μοιράζοντας «κοινωνικό μέρισμα».
Πιο αναλυτικά, από τον έλεγχο και την επεξεργασία των στοιχείων που έκαναν τα πολύπειρα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους σε συνεργασία με τα υπουργεία διαπιστώθηκαν τα εξής:
■ Μόνο από τις κύριες κατηγορίες του τακτικού προϋπολογισμού που αφορούν ελαστικές δαπάνες (αγορές αγαθών και υπηρεσιών, αγορές παγίων κ.λπ.) προκύπτει φέτος επιπλέον δημοσιονομικός χώρος 248 εκατ. ευρώ, που αφορούν μεταφερόμενες το 2020 εκκρεμείς δεσμεύσεις καθώς και πιστώσεις που τελικά δεν θα διατεθούν το 2019.
■ Στον προαναφερθέντα δημοσιονομικό χώρο θα προστεθεί φέτος υποεκτέλεση που προέρχεται από δαπάνες οι οποίες δεν βρίσκονται άμεσα στον προϋπολογισμό των υπουργείων, όπως η επιδότηση των κόκκινων δανείων (προϋπολογισμός ΟΠΕΚΑ), όπου η προηγούμενη κυβέρνηση είχε προϋπολογίσει κονδύλι 150 εκατ. ευρώ, αλλά είναι αμφίβολο εάν θα δαπανηθούν φέτος πάνω από 2 εκατ. ευρώ, παρότι η παρούσα κυβέρνηση προχώρησε σε ελάφρυνση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και οι τράπεζες ακολουθούν επιθετική πολιτική.
■ Πρόσθετη υποεκτέλεση δαπανών για το 2019, η οποία με ασφάλεια ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι θα προκύψει από άλλους κωδικούς του τακτικού προϋπολογισμού, για τους οποίους οι υποεκτελέσεις δεν έχουν υπολογιστεί ακόμα (π.χ. γραφειοκρατικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των αποφασισμένων προσλήψεων, καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των υποθέσεων καταπτώσεων εγγυήσεων τραπεζικών δανείων κ.λπ.).
Το συνολικό άθροισμα της υποεκτέλεσης που διαπιστώθηκε αγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας αντίστοιχο δημοσιονομικό χώρο για τη φετινή χρονιά. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών διευκρινίζουν ότι «για να μπορεί, ωστόσο, να υπολογιστεί με ασφάλεια το ύψος του δημοσιονομικού χώρου που θα κατευθυνθεί σε άλλες δαπάνες, θα πρέπει να μειωθούν οι αβεβαιότητες για την πορεία των εσόδων στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, κάτι που το Γενικό Λογιστήριο θα εκτιμήσει περί τα μέσα Νοεμβρίου».
Στην κορυφή της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης
Τα τεχνικά κλιμάκια των ευρωπαϊκών θεσμών ξεκινούν από αύριο τις διαβουλεύσεις με τους Ελληνες ομολόγους τους για την 4η μεταμνημονιακή αξιολόγηση, ενώ από την προσεχή Δευτέρα θα βρίσκονται στη χώρα μας και οι υψηλόβαθμοι τεχνοκράτες του κουαρτέτου. Τα βασικά θέματα στην ατζέντα τους είναι:
1. Η πορεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού και ο προϋπολογισμός του 2020 με τις ελαφρύνσεις συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ τις οποίες ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Οι εκπρόσωποι των θεσμών αναμένεται να επιβεβαιώσουν ότι επιτυγχάνεται φέτος ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, δίνοντας έμφαση στην πορεία των 120 δόσεων. Κατόπιν αυτού, κύριο μέλημά τους είναι να διαπιστώσουν εάν οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες για μειώσεις φόρων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι συμβατές με την επίτευξη του στόχου και για το 2020. Επίσης θα προβούν σε εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας την προσεχή χρονιά.
2. Το φορολογικό νομοσχέδιο που έχει ετοιμάσει και θα τους παρουσιάσει η κυβέρνηση. Σε αυτό περιλαμβάνονται σειρά παρεμβάσεων με αναπτυξιακή διάσταση για την απλούστευση και κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας, καθώς και οι φοροελαφρύνσεις του 2020 (μείωση του φορολογικού συντελεστή για τα κέρδη των επιχειρήσεων από το 28% στο 24%, μείωση του φόρου στα μερίσματα από 10% σε 5%, διατήρηση του αφορολόγητου ορίου με εισαγωγικό φορολογικό συντελεστή 9% αντί για 22%, πρόσθετο αφορολόγητο 1.000 ευρώ για κάθε παιδί, φόρος 10% στα νέα αγροτικά σχήματα, μέτρα τόνωσης της αγοράς ακινήτων, μείωση 1% των ασφαλιστικών κρατήσεων μισθωτών από τον Ιούνιο του 2020, ΦΠΑ 13% στα βρεφικά είδη).
3. Τα μεγάλα στοιχήματα στο πεδίο των αποκρατικοποιήσεων και οι υπόλοιπες εκκρεμείς μεταμνημονιακές δεσμεύσεις που άφησε πίσω της η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνηση κέρδισε πόντους με το ξεμπλοκάρισμα των αποκρατικοποιήσεων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και του Ελληνικού. Πολύ θετική εξέλιξη ήταν επίσης η πλήρης άρση των capital controls. Οι θεσμοί θα δώσουν μεγάλη βαρύτητα στην κατάσταση της ΔΕΗ, στην αποκρατικοποίηση των ΕΛ.ΠΕ., στα κόκκινα δάνεια, στην πορεία εφαρμογής του νέου νόμου για την προστασία της α’ κατοικίας και στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες, οι οποίες έχουν κολλήσει στα 2 δισ. ευρώ.