Ικανοποίηση επικρατεί στην κυβέρνηση από την εκδήλωση ενδιαφέροντος πέντε ισχυρών υποψηφίων για την εξαγορά του 66% του ΑΔΜΗΕ, κρατά ωστόσο επιφυλάξεις μέχρι το ενδιαφέρον αυτό να πάρει απτή μορφή με την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών.
Όπως αναφέρει το Energypress.gr, το αν θα γίνει αυτό, θα κριθεί από την τακτοποίηση τριών κρίσιμων ζητημάτων που εκκρεμούν εδώ και καιρό: Την αύξηση του σταθερού εσόδου του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2015-2017, το τι θα απογίνει με το λαβύρινθο των χρεών της ενεργειακής αγοράς, και τρίτον το πως θα επιλυθεί η εκκρεμότητα με την ασφαλιστική περιουσία των εργαζομένων.
Τόσο οι τέσσερις εταιρείες δικτύων που εκδήλωσαν ενδιαφέρον (η Βελγική Elia, η Ιταλική Terna, η Κινεζική China State Grid, και η Ινδική Indian Power Company), όσο και το Καναδικό fund PSP Investments, καθώς επίσης και άλλα funds που λέγεται ότι τηρούν στάση αναμονής προκειμένου να συμμαχήσουν με κάποιον από τους πέντε υποψήφιους κατά τη β’ φάση του διαγωνισμού, θα καθορίσουν τις επόμενες κινήσεις τους ανάλογα με τη γρήγορη τακτοποίηση των τριών αυτών «αγκαθιών».
Η εικόνα με τα χρέη
Στην περίπτωση των χρεών, η εικόνα δείχνει κάπως να καλυτερεύει. Μέρος από το ποσό που «σήκωσε» μέσω του εταιρικού ομολόγου η ΔΕΗ από τις αγορές, θα κατευθυνθεί μέσω ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ στην αγορά ηλεκτρισμού για την εκκαθάριση των υφιστάμενων χρεών, που σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2014. Επίσης στα ταμεία του ΑΔΜΗΕ θα εισρεύσουν κάποια από τα χρήματα των οφειλών του Δημοσίου προς τη ΔΕΗ, η εξόφληση των οποίων πρέπει να έχει γίνει ως τον Ιούνιο, κάτι που επίσης αποτελεί Μνημονιακή υποχρέωση της χώρας. Σωρευτικά η ΔΕΗ πρέπει να εξοφλήσει μέχρι το τέλος του έτους συνολικές οφειλές ύψους 280 εκατ. ευρώ προς ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ βάσει αποφάσεων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Ολ’ αυτά φυσικά, μένει να επιβεβαιωθούν και στην πράξη.
Ποιο θα είναι το έσοδο
Καταλυτικό ρόλο για την προσέλκυση ή μη επενδυτών στη δεύτερη φάση, θα παίξει το ύψος του σταθερού εσόδου του ΑΔΜΗΕ για τα επόμενα χρόνια. Για το 2014, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, το όρισε στα 256.765 ευρώ ή 8,5% (από 8% πέρυσι), προκειμένου να μην επιβαρυνθούν κι άλλο, τα ήδη επιβαρυμένα τιμολόγια των καταναλωτών.
Για την περίοδο 2015-2017, δεν έχει ακόμη καθοριστεί. Το σκεπτικό είναι ότι θα προσφέρει μια βασική απόδοση (π.χ. 8,5%), και από εκεί και πέρα, αποκλειστικά για έργα στρατηγικής σημασίας (δηλαδή διασυνδέσεις Κυκλάδων και Κρήτης), θα προστίθεται ένα μπόνους απόδοσης, ανάλογο, με την προστιθέμενη αξία της επένδυσης στην εθνική οικονομία. Το μπόνους αυτό θα είναι 1-2 μονάδες πάνω από τη βάση. Κάπως έτσι προκύπτει το ποσοστό 10%, το οποίο «κυκλοφορεί» ως το επικρατέστερο σενάριο για την απόδοση που θα έχουν τα έργα εθνικής και στρατηγικής σημασίας, κάτι που όμως δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Το θέμα φυσικά είναι κατά πόσο μια τέτοια απόφαση ικανοποιεί τους ενδιαφερόμενους, χωρίς ταυτόχρονα να επιβαρύνει τους καταναλωτές.
Tα εμπράγματα δικαιώματα
Το τρίτο πρόβλημα ίσως να αποδειχθεί και το σοβαρότερο μεταξύ των τριών. Αφορά την εμπλοκή που μπορούν να προκαλέσουν οι απαιτήσεις των εργαζομένων στην περιουσία της ΔΕΗ στην οποία και έχουν δημιουργήσει εμπράγματα δικαιώματα, καθώς επί δεκαετίες η επιχείρηση παρακρατούσε τις εισφορές τους για να χρηματοδοτεί τα έργα της.
Σύμφωνα με τη μελέτη που επικαιροποιήθηκε το 1999 στο νόμο για τη μετατροπή της ΔΕΗ σε Α.Ε. και την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο, η αξία της περιουσίας της στην οποία οι εργαζόμενοι έχουν δικαιώματα, ανέρχεται στο αστρονομικό ποσό των 1,3 τρισ. δρχ. Εναντι της αξίας αυτής, ο νόμος Βενιζέλου (2773/1999) αναγνώρισε τα δικαιώματα που είχε πάνω στην περιουσία το τότε ασφαλιστικό ταμείο των εργαζομένων.
Τότε το Δημόσιο ανέλαβε την υποχρέωση να καλύπτει πλήρως μέσω του Κρατικού Προϋπολογισμού τη διαφορά μεταξύ εσόδων- εξόδων του συγκεκριμένου ταμείου (ΟΑΠ-ΔΕΗ), το οποίο εν συνεχεία ενσωματώθηκε στο ΤΑΥΤΕΚΩ.
Με άλλα λόγια, η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο της ΔΕΗ πριν από 13 χρόνια, έγινε με βάση αυτές ακριβώς τις προβλέψεις.
Θυμίζουμε ότι τον Ιανουάριο του 2014, το ΥΠΕΚΑ επιχείρησε να περάσει τροπολογία στο νομοσχέδιο του ΑΔΜΗΕ, η οποία επιβεβαίωνε αυτό που προέβλεπε από το 1999 ο νόμος Βενιζέλου : Οτι δηλαδή για τα πιθανά ελλείμματα του ταμείου των εργαζομένων στο μέλλον, αποκλειστικός υπεύθυνος και εγγυητής των συντάξεων θα είναι το Δημόσιο. Έπειτα ωστόσο από την αντίδραση βουλευτών του ΠΑΣΟΚ (από Κοζάνη και άλλους ενεργειακούς δήμους), το υπουργείο απέσυρε την τροπολογία.
Στελέχη του ενεργειακού τομέα με τα οποία συνομίλησε το “Energypress” επισημαίνουν ότι η διαφορά του 1999 με το σήμερα, είναι καταρχήν ότι δεν υπάρχει το τότε ασφαλιστικό ταμείο, ο ΟΑΠ-ΔΕΗ, αφού έχει ενσωματωθεί στο ΤΑΥΤΕΚΩ.
Αυτό σημαίνει ότι οι όροι έχουν αλλάξει, και επομένως θα πρέπει να υπογραφεί μια νέα συμφωνία, ανάλογη του 1999, μεταξύ της ΓΕΝΟΠ και της κυβέρνησης. Υπάρχει ωστόσο περίπτωση κάποιος στη ΓΕΝΟΠ να δεχθεί να αλλάξει η τότε συμφωνία ; Προφανώς όχι, είναι η απάντηση.
Επίσης, μπορεί στα 11 χρόνια λειτουργίας του ΟΑΠ-ΔΕΗ ο κρατικός Προϋπολογισμός να κατέβαλε τεράστια ποσά, αλλά με την ένταξή του στο ΤΑΥΤΕΚΩ, το Δημόσιο έπαψε να τηρεί τις υποχρεώσεις του έναντι του ταμείου.
Το γεγονός αυτό εκτιμάται ότι δημιουργεί μια ισχυρή νομική βάση ώστε οι εργαζόμενοι να απαιτήσουν την περιουσία της ΔΕΗ με προσφυγές, κατά το ποσοστό που αντιστοιχεί στις ασφαλιστικές εισφορές που τους έχουν παρακρατηθεί μέχρι σήμερα.