Της Μαριάννας Τζάννε
Στη σκιά δριμείας κριτικής εκτυλίσσεται η συζήτηση στην βουλή του νομοσχεδίου για την ιδιωτική πολεοδόμηση, τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς και τα δάση, με τους επικριτές να μιλούν για διάλυση της χωροταξίας και του θεσμικού πλαισίου για την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, με στόχο την ευνοϊκή μεταχείριση τουριστικών και άλλων μεγάλων επενδύσεων και νέων οικισμών μέσα σε περιοχές ιδιαίτερης οικολογικής αξίας. Τις νέες ρυθμίσεις πολιόρκησαν χθες στην βουλή η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Κατερίνα Ιγγλέζη, η οποία ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου, λέγοντας ότι καταστρατηγεί το Σύνταγμα και βάζει ταφόπλακα στο φυσικό περιβάλλον και στα δάση με ιδιαίτερα φωτογραφικές διατάξεις. «Εισάγει απαράδεκτες ρυθμίσεις που δεν έχουν σχέση με το δημόσιο συμφέρον. Αναιρείται ο χαρακτήρας των δασών ως δημόσια αγαθά, θίγεται βάναυσα το καθεστώς προστασίας τους, δημόσιες εκτάσεις παραδίδονται στο real estate, και εξυπηρετούνται συγκεκριμένα» ανέφερε η εκπρόσωπος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Την υπεράσπιση του νομοσχεδίου ανέλαβαν ο εισηγητής της ΝΔ κ. Μάξιμος Συνετάκης και ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ κ. Θωμάς Ψύρρας οι οποίοι τόνισαν ότι το νομοσχέδιο απλοποιεί τις διαδικασίες, διευκολύνοντας τους πολίτες και δίνοντας την δυνατότητα για την ανάπτυξη μεγάλων επενδύσεων. Από την πλευρά του ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Νίκος Ταγαράς χαρακτήρισε το προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο μια «χρυσή τομή» και ως «μια πρώτη σημαντική προσπάθεια που τολμά να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, καλώντας τα κόμματα να συνεισφέρουν στην κοινοβουλευτική διαδικασία με δημιουργικές προτάσεις και όχι με αφορισμούς και αρνήσεις». Σχολιάζοντας μάλιστα τα καρφιά που δέχτηκε για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, αντέτεινε ότι αφορά μόνο όσους έχουν νόμιμες άδειες και δεν είναι αυθαίρετοι, ενώ μπορούν να οικοδομηθούν κάτω από αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις.
«Δύο είναι οι δυνατότητες που έχουμε. Ή γκρεμίζουμε τα σπίτια και το ξανακάνουμε δάσος ή μέσα από νόμιμες διαδικασίες δίνουμε λύση σε ένα ερμαφρόδιτο τοπίο» επισήμανε χαρακτηριστικά.
Το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή στις 17 Ιουλίου και αφορά την πολεοδόμηση και οικιστική ανάπτυξη των δασών, «αποτελεί άλλο ένα νομοθέτημα που πλήττει την ήδη προβληματική περιβαλλοντική νομοθεσία, καθώς και την εφαρμογή του Συντάγματος και του κοινοτικού δικαίου, και, σε τελική ανάλυση, το κράτος δικαίου” αναφέρει σε επιστολή που απέστειλε στη βουλή πριν δύο μέρες η WWF Hellas ζητώντας από τους βουλευτές να μην ψηφίσουν τα επίμαχα νομοσχέδια.
Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση τα σχέδια νόμου “καταργούν τις ισχύουσες ρυθμίσεις περιβαλλοντικής προστασίας, δίχως καμία αιτιολόγηση τόσο για την πραγματική ζήτηση για τα συγκεκριμένα τουριστικά προϊόντα, όσο και για το πραγματικό αναπτυξιακό όφελος, ειδικά καθώς οι επενδύσεις αυτές επιδοτούνται αδρά από τον Επενδυτικό Νόμο, όπως ο τελευταίος τροποποιήθηκε και ισχύει από το 2013”. Υποστηρίζουν δε ότι το ισπανικό μοντέλο δόμησης μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων στο 75% της παράκτιας ζώνης έχει πλέον κληροδοτήσει στις επόμενες γενιές περί τις 500.000 αζήτητες παραθεριστικές κατοικίες και άδεια τουριστικά καταλύματα, τα οποία έχουν ρίξει τις τιμές για να προσελκύσουν τουρίστες. Πολλοί αναλυτές, όπως σημειώνουν, εκτιμούν ότι η φρενήρης οικοδομική δραστηριότητα στις ακτές τροφοδότησε μια χρηματοπιστωτική φούσκα που συνέβαλε στην αποσταθεροποίηση του ισπανικού τραπεζικού συστήματος και στην πρόσφατη οικονομική κρίση.
Η επιστολή της WWF κατηγοριοποιεί τις ενστάσεις σε εκείνες που αφορούν αλλαγές στην χωροταξική οργάνωση, στην κατάργηση της νομικής προστασίας των δασών και στην απλούστευση της λειτουργίας τουριστικών επιχειρήσεων υποστηρίζοντας ότι:
-προτείνονται ρυθμίσεις που ενθαρρύνουν και επιβραβεύουν εμπρησμούς. Δασικές εκτάσεις δεν κηρύσσονται αναδασωτέες, κατά παράβαση του Συντάγματος, με παράνομα ή καινοφανή κριτήρια, όπως το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς και ο χαρακτήρας τους ως «δασοβιοκοινοτήτων». Ταυτόχρονα, οι αναδασώσεις θα αίρονται ή θα ανακαλούνται χωρίς τις ελάχιστες εγγυήσεις που προσφέρει μία απόφαση της ΕΕΔΑ ενώ για πρώτη φορά στη νομοθεσία και με διαστρέβλωση της σχετικής νομολογίας, θεσπίζεται κατάλογος επιτρεπτών επεμβάσεων
σε αναδασωτέες εκτάσεις.
-Ενώ οι δασικοί χάρτες ακολουθούν ρυθμούς χελώνας, το σύστημα προσωρινής επίλυσης αμφισβητήσεων αποδυναμώνεται. Δυνατότητα υποβολής αντιρρήσεων κατά πράξης αποχαρακτηρισμού για οτιδήποτε χαρακτηριστεί «μεγάλη επένδυση» θα παύσει ουσιαστικά να υπάρχει, αφού οι σχετικές πράξεις εκτελούνται και ο φορέας του έργου εγκαθίσταται στη δασική έκταση πριν η σχετική πράξη καταστεί οριστική και τελεσίδικη. Επιπλέον, οι Επιτροπές Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων υποβαθμίζονται, καθώς εφεξής ιδιώτες δικηγόροι με σχετικά μικρή υπηρεσία, πιθανώς με διαφορετική ειδίκευση, θα μπορούν να ορίζονται ως πρόεδροί τους. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα, πρόεδροι ορίζονται μόνο δικαστικοί με οκταετή υπηρεσία, γεγονός το οποίο αποτελεί εγγύηση για την αμεροληψία και ανεξαρτησία τους. Μάλιστα, θα πληρώνονται από το Πράσινο Ταμείο, στερώντας το τελευταίο από σημαντικούς πόρους για ουσιαστική δασική προστασία.
-Επεκτείνεται η εκτός σχεδίου δόμηση, με τη δυνατότητα έγκρισης δόμησης χωρίς την ύπαρξη«προσώπου» γηπέδου για επεμβάσεις σε δάση, δασικές και αναδασωτέες κατά περίπτωση εκτάσεις. Δημιουργείται, έτσι, ένα καθεστώς δόμησης, ακόμα και για οικιστικές χρήσεις μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις πιο χαλαρό από αυτό που ισχύει σε μη δασικές εκτάσεις.
– Για πρώτη φορά, ένας μεγάλος αριθμός επεμβάσεων με επιπτώσεις στο δασικό περιβάλλον απαλλάσσεται τελείως από το αντάλλαγμα χρήσης: μεταξύ άλλων, οι μεταλλευτικές έρευνες, οι επεμβάσεις σε πάρκα και άλση, και μάλιστα κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας, ακόμα και για «αναζήτηση θησαυρού».
-Παρέχεται, κατά παράβαση της σχετικής νομολογίας του ΣτΕ, η δυνατότητα σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς να οικοδομήσουν δάση και δασικές εκτάσεις. Κατά την πολεοδόμηση στις περιοχές των μεγάλων αστικών κέντρων, τα δάση και οι δασικές-αναδασωτέες εκτάσεις μπορεί να υποδέχονται 50% των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων της πολεοδομημένης έκτασης.
-Προβλέπεται σωρεία επεμβάσεων σε πάρκα και άλση, και μάλιστα χωρίς αντάλλαγμα, όπως «περιορισμένης έκτασης χρήσεις εστίασης και αναψυχής για την εξυπηρέτηση του χώρου», κατασκευή υπογείων χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων, λειτουργίες και δραστηριότητες ήπιας αναψυχής, κοινωφελείς λειτουργίες και εγκαταστάσεις αστικών υποδομών.
Επιπλέον νομιμοποιείται σωρεία αυθαίρετων επεμβάσεων στα δάση και τις δασικές εκτάσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται «υφιστάμενα κτίρια και υποδομές» εντός πάρκων και αλσών, κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις χωρίς άδεια της δασικής υπηρεσίας, χιονοδρομικά κέντρα και εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν την λειτουργία τους χωρίς έγκριση επέμβασης, κατασκηνώσεις.