Η ελληνική ακτοπλοΐα έχει μετατραπεί πλέον σε μία ολιγοπωλιακή αγορά, η οποία ουσιαστικά ελέγχεται κυρίως από 2 μόνο εταιρίες. Τον όμιλο Attica και τον όμιλο της Seajets του κ. Μάριου Ηλιόπουλου. Ο όμιλος Grimaldi επίσης έχει ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα, μέσω της θυγατρικής του Μινωικές Γραμμές, τόσο στην Αδριατική και στη γραμμή Πειραιάς-Κρήτη. Η παρουσία του ομίλου παίρνει σημαντικές διαστάσεις πλέον, από τις επενδύσεις του μέσω της εξαγοράς των δύο λιμανιών της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου, γεγονός που τον φέρνει ένα βήμα πιο μπροστά στη πορεία της πράσινης ανάπτυξης.
Την επισήμανση αυτή κάνουν οι αναλυτές της εταιρείας οικονομικών συμβούλων XRTC με επικεφαλής τον τραπεζίτη Γιώργο Ξηραδάκη:
«Κι ενώ είναι κατανοητό ότι μια ολιγοπωλιακή αγορά προσφέρει αύξουσες αποδόσεις κλίμακας στις επιχειρήσεις, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι μπορούν να εφαρμοστούν καταχρηστικές πρακτικές ενάντια στους καταναλωτές. Αυτό έχει αποδειχτεί σε άλλου είδους αγορές όπως αυτή της λιανικής αγοράς τροφίμων όπου καθημερινά διαπιστώνονται βασικά χαρακτηριστικά προβλήματα.
Η συγχώνευση της ΑΝΕΚ δια απορρόφησης από την Attica ολοκληρώθηκε στις 4/12/2023 κατέστησε τον όμιλο Attica τον μεγαλύτερο παγκοσμίως σε μεταφορική ικανότητα επιβατών ακτοπλοΐας με δυνατότητα μεταφοράς 51.000 επιβατών» και προσθέτει:
1. Τόσο ο όμιλος Attica όσο και οι Μινωικές μέσω του ομίλου Grimaldi, διαθέτοντας ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωση και ικανοποιητική ρευστότητα προχωρούν σε επενδυτικά προγράμματα για την ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση των στόλων τους.
2. Η Seajets συνεχίζει πυρετωδώς τις αγορές μεταχειρισμένων πλοίων, κυρίως ταχυπλόων, εκμεταλλευόμενος τη ζήτηση για ενδονησιωτικές μεταφορές.
3. Οι Μεσαίες εταιρείες Fast Ferries, Levante Ferries, Dodekanisos Seaways δεν έχουν πραγματοποιήσει κάποια αγοραπωλησία το προηγούμενο έτος μέχρι και τον Ιούλιο του 2024.
4. Η Golden Star των αδερφών Δημητρίου και Γιώργου Στεφάνου αγόρασε ένα ταχύπλοο Monohull, το ex «Gotlandia II», το οποίο κατασκευάστηκε στα ιταλικά ναυπηγεία της Fincantieri το 2006. Δυστυχώς οι δυνατότητες αντικατάστασης των πλοίων αυτών των εταιρειών με νέας τεχνολογίας είναι περιορισμένες, δεδομένου αφενός της περιορισμένης προσφοράς αλλά και έλλειψης ικανοποιητικών χρηματοδοτήσεων για την ακτοπλοϊκή αγορά.
Τα κύρια σημεία της έρευνας
1. Συγχώνευση με απορρόφηση της ΑΝΕΚ από την Attica. Η Τράπεζα Πειραιώς κατέχει το 87% της Attica μέσω της συγγενούς εταιρίας Blantyre Capital
2. Αύξηση μεταφορικού έργου στο σύνολο της αγοράς
3. Η μεγάλη αύξηση της τουριστικής κίνησης δεν αντικατοπτρίζεται στην ακτοπλοϊκή κίνηση
4. Σημαντική αύξηση EBITDA και Καθαρών Αποτελεσμάτων των Μεγάλων Εταιριών εξαιτίας της μείωσης του κόστους καυσίμων
5. Μεγάλο μέρος της μείωσης των εξόδων εκμετάλλευσης εξανεμίστηκε εξαιτίας της αύξησης του κόστος των ανταλλακτικών και των αμοιβών πληρωμάτων
6. Μείωση τραπεζικού δανεισμού των Μεγάλων Εταιριών κυρίως εξαιτίας της διαγραφής τραπεζικού χρέους της ΑΝΕΚ προς την τράπεζα Πειραιώς
7. Η ανανέωση του Ακτοπλοϊκού στόλου είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος άμεσα
8. Οι Attica και οι Μινωικές έχουν προχωρήσει στο σχεδιασμό κατασκευής νέων πλοίων και βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των μεταχειρισμένων πλοίων με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαχείριση κοινωνικών, περιβαλλοντικών και θεμάτων διακυβέρνησης (Environmental, Social, Governance Issues – ESG).
9. Η Seajets συνεχίζει τις αγορές μεταχειρισμένων πλοίων και ίδρυσε την εταιρεία κρουαζιέρας Neonyx Cruises. Ο ιδιοκτήτης της κ. Μάριος Ηλιόπουλος αποτελεί τον μεγαλύτερο ιδιώτη επενδυτή στην Ελληνική Ακτοπλοϊκή αγορά και κυρίως στα ταχύπλοα πλοία.
10. Δεν έχουν ακόμα επιτευχθεί οι βιώσιμες λύσεις για την αντικατάσταση των πλοίων χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών ρύπων.
11. Οι Μεσαίες εταιρείες Fast Ferries, Levante Ferries, Dodekanisos Seaways δεν έχουν πραγματοποιήσει κάποια αγοραπωλησία το προηγούμενο έτος μέχρι και τον Ιούλιο του 2024. Μόνο η Golden Star αγόρασε ένα μεταχειρισμένο πλοίο συνεχίζοντας το επενδυτικό ενδιαφέρον.
12. Οι 24 Μικρές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο κυρίως σε άγονες και ενδονησιωτικές γραμμές δεν μπορούν να αντλήσουν χρηματοδότηση εξαιτίας των περιορισμένων ιδίων κεφαλαίων και της έλλειψης εταιρικής διαφάνειας.
13. Συνεχίζεται η απροθυμία των Εμπορικών τραπεζών αλλά και η αδυναμία των Αναπτυξιακών τραπεζών να στηρίξουν την Ελληνική Ακτοπλοΐα
14. Αύξηση τιμών εισιτηρίων ειδικά στις ενδονησιωτικές μεταφορές
15. Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κατοχυρώνει διαγωνισμούς για επιδοτούμενες άγονες γραμμές σε εταιρίες χωρίς να ελέγχει τα οικονομικά τους στοιχεία, λόγω περιορισμένου ενδιαφέροντος.
16. Το νέο ξεκίνημα της εθνικής ναυπηγικής βιομηχανίας χρειάζεται υποστήριξη από το Ελληνικό κράτος αμβλύνοντας τα γραφειοκρατικά προβλήματα και αναπτύσσοντας χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ και των Αναπτυξιακών τραπεζών με σκοπό την επιτάχυνση των κατασκευών πλοίων και πλωτών μέσων.
17. Ίδρυση του Συνδέσμου Εφοπλιστών Ταχυπλόων και Κρουαζιέρας (Σ.Ε.ΤΑ.Κ.) δημιουργεί μιας νέας μορφής πολυφωνίας στην αγορά.
18. Τα υδροπλάνα ξεκίνησαν δειλά-δειλά τα πρώτα ταξίδια προσπαθώντας να ξεπεράσουν τα τελευταία γραφειοκρατικά εμπόδια. Δεν αποτελούν ακόμα αξιόπιστη εναλλακτική λύση σε οποιοδήποτε προορισμό.
19. Οι ακτοπλοϊκές μεταφορές, παρά τη σπουδαιότητά τους δεν εντάσσονται στους στόχους του Εθνικού Ταμείου Ανάκαμψης.
20. Η κυβέρνηση και το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής επιχειρούν να εξασφαλίσουν τις μέγιστες δυνατές χρηματοδοτήσεις, όπως κάνουν άλλωστε και άλλες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χρησιμοποιώντας εθνικούς πόρους, το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας καθώς και άλλα εργαλεία, όπως το Ταμείο Πράσινης Μετάβασης.
Ανανέωση του Στόλου
Δεδομένου ότι το 41% των ελληνικών ακτοπλοϊκών πλοίων που είναι σήμερα δρομολογημένα, το 2035 θα είναι ηλικίας άνω των 40 ετών, η ανανέωση του Ακτοπλοϊκού στόλου είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος.
Με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα μεταχειρισμένα πλοία που να πληρούν τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς, η μόνη λύση είναι η κατασκευή νέων πλοίων. Τα προβλήματα που τίθενται είναι ποικίλα, με τα σημαντικότερα να είναι το είδος καυσίμου που θα χρησιμοποιούν τα νέα αυτά πλοία και πώς θα χρηματοδοτηθούν.
Επιπροσθέτως τα επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία που δύνανται να δραστηριοποιηθούν στις λιμενικές υποδομές των Ελληνικών νησιών πρέπει να είναι συγκεκριμένων προδιαγραφών σε μέγεθος και χωρητικότητα, αλλά και σε ελκτικές δυνατότητες, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των Ελληνικών λιμένων.
Ενώ έχουν τεθεί οι προθεσμίες για την επίτευξη της μείωσης των αέριων ρύπων, εντούτοις τεχνολογικά δεν έχουν ακόμα επιτευχθεί οι βιώσιμες λύσεις για την αντικατάστασή τους από ανανεώσιμες πηγές, όπως ο ηλεκτρισμός, τα βιοκαύσιμα, η αμμωνία, το υδρογόνο, η μεθανόλη κ.ά.
Η αντικατάσταση των πλοίων παλιάς τεχνολογίας αποτελεί μονόδρομο. Οι μεγάλες εταιρείες όπως η Attica και οι Μινωικές έχουν προχωρήσει στο σχεδιασμό κατασκευής νέων πλοίων ενώ οι μικρότερες εταιρείες αντιμετωπίζουν μεγάλη δυστοκία λόγω της απροθυμίας των τραπεζών να τις χρηματοδοτήσουν εξαιτίας του μικρού μεγέθους τους και την έλλειψης εταιρικής διακυβέρνησης.
Η Attica έχει προχωρήσει σε συμφωνία με τη Stena RoRo για τη μακροχρόνια ναύλωση δύο πλοίων μήκους 200 μέτρων το καθένα τα οποία θα ναυπηγηθούν στην Κίνα. Επίσης έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας με την ONEX για τη δυνατότητα ναυπήγησης νέων πλοίων, ενώ σχεδιάζει την αντικατάσταση των 3 ταχύπλοων Aero με 2 νέα Aero.
Ο όμιλος Grimaldi έχει προχωρήσει σε νέο ναυπηγικό πρόγραμμα του ομίλου, σύμφωνα με το οποίο δύο πλοία προορίζονται για τις Μινωικές Γραμμές.
Το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σχεδιάζει τις κάτωθι τρεις παρεμβάσεις στον τομέα της ελληνικής ακτοπλοΐας και των λιμένων για την ενίσχυση του ρόλου των ακτοπλοϊκών εταιρειών:
1. Ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με νέα “πράσινα” πλοία, μέσω Σύμπραξης του Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, σε ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού €360 εκατ.
2. Χρηματοδότηση της ναυτιλίας από το Ταμείο Ανάκαμψης,
3. “Πρασίνισμα” και ενεργειακός μετασχηματισμός των λιμανιών μας, με έμφαση στην ηλεκτροδότηση ελλιμενιζόμενων πλοίων – το λεγόμενο “cold ironing”, σε συνεργασία και με το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Διαβάστε ακόμη
Χρηματιστήριο Αθηνών: Διατηρείται το θετικό μομέντουμ με «όχημα» τα εταιρικά αποτελέσματα
Νέο φορολογικό νομοσχέδιο: Φοροαπαλλαγές 50% για επενδύσεις σε startups επιχειρήσεις (γράφημα + pic)
Γιατί το sell-off στα χρηματιστήρια μπορεί να επιταχύνει τις μειώσεις των επιτοκίων
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ