Του Μηνά Τσαμόπουλου
Ο ρόλος της γυναίκας στη δημιουργία του ελληνικού θαύματος στη ναυτιλία ήταν και παραμένει κομβικής σημασίας πολύ πριν αρχίσει να εργάζεται σε ναυτιλιακά γραφεία και να μπαρκάρει ως αξιωματικός γέφυρας ή μηχανής στα πλοία. Ήταν εκείνη που στήριζε την οικογένεια, τον πατέρα, τον αδελφό, τον σύζυγο, τον γιό όταν έφευγαν για ταξίδια μακρινά, που διαρκούσαν τρία και τέσσερα χρόνια.
«Χωρίς τη γυναίκα να έχει το στιβαρό κουμάντο στο σπίτι, να μεγαλώνει τα παιδιά, να χειρίζεται τα οικονομικά και να δίνει σιγουριά στο θαλασσοδαρμένο ναυτικό, το ελληνικό θαύμα απλά δεν θα υπήρχε» είναι τα λόγια του Γιώργου Πατέρα, προέδρου του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Τις τελευταίες 10ετίες το άρωμα γυναίκας στην ναυτιλία είναι πιο έντονο από ποτέ. Και μπορεί το επάγγελμα να ανδροκρατείται ακόμη, όμως πλέον οι ναυτιλιακές εταιρείες και διεθνείς οργανισμοί εμπιστεύονται ολοένα και περισσότερο θέσεις κλειδιά σε γυναίκες.
Σημαντικό ρόλο στην εδραίωση της γυναίκας στον κόσμο της ναυτιλίας διαδραμάτισε και διαδραματίζει η Διεθνής Ναυτιλιακή και Εμπορική Ένωση Γυναικών, η WISTA. Ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1974 από μία ομάδα γυναικών το ναυλομεσιτικού κλάδου με σκοπό να υποστηρίξουν γυναίκες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά με τον χώρο της ναυτιλίας. Σήμερα έχει περίπου 3.000 μέλη σε 40 κράτη σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα το παρακλάδι της Ένωσης Γυναικών, η WISTA HELLAS γιόρτασε το 2018 τα 25 χρόνια από την ίδρυσή της.
Προεδρείο Wista: Μάρσια Ιωαννίδη, μέλος ΔΣ, Μαρία Αγγελίδου, ταμίας, Αγγελική Χάρτμαν, πρόεδρος, Έλπη Πετράκη, αντιπρόεδρος, Ιωάννα Τοπάλογλου, Γενική Γραμματέας
Η WISTA Hellas ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1993. Σήμερα περιλαμβάνει περίπου 300 διευθυντικά στελέχη/μέλη τα οποία ασχολούνται επαγγελματικά με τη ναυτιλία ενώ, είναι η δεύτερη χώρα-μέλος από 46 εθνικές WISTA με πρώτη τις ΗΠΑ.
«Το όραμα της WISTA είναι να προωθήσει τη «διαφορετικότητα» στους διάφορους τομείς της ναυτιλίας ενθαρρύνοντας την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο. Στόχος είναι να δημιουργήσει μια κοινότητα όπου θα ευνοείται η ανταλλαγή επαφών και εμπειριών, θα προωθείται η δημιουργία επαγγελματικών σχέσεων ανάμεσα στα μέλη, αλλά, φυσικά θα υπάρχει και επαγγελματική εξέλιξη» επισημαίνει η πρόεδρος της WISTA, Αγγελική Χάρτμαν: «Προκειμένου να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι και να προαχθεί η Ελληνική Ναυτιλία τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς διοργανώνονται σειρά από σεμινάρια, fora και κοινωνικές εκδηλώσεις στα οποία καλούνται να συμμετάσχουν εκπρόσωποι και ειδικοί της ναυτιλιακής κοινότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό» και προσθέτει:
«Τον Ιούλιο 2018, ο ΙΜΟ-Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός του ΟΗΕ, ενέκρινε την αίτηση της WISTA International, όπου πρόεδρος είναι η Δέσποινα Παναγιώτου-Θεοδοσίου, να έχει το «consultative status»- ρόλο συμβούλου, με το οποίο ο οργανισμός έχει την ευκαιρία να προωθήσει την ποικιλομορφία, την επαγγελματική ένταξη και την ενδυνάμωση των γυναικών. Επίσης, μπορεί πλέον να συμβάλει επισήμως στον διάλογο για την αύξηση της παραγωγικότητας στον ναυτιλιακό κλάδο, ένα κρίσιμο συστατικό στοιχείο του οποίου είναι η προώθηση των γυναικών στο πλαίσιό του, τόσο σε θέσεις εργασίας στη στεριά όσο και στο πλοίο.»
Μαρία Μαυρουδή, Ελένη Πολυχρονοπούλου, Μαίρη Ποθητού, Δ. Μπεζαντάκου, Γιώργος Ξηραδάκης, Νίκη Καλογηράτου, Σταματία Γιασιράνη, Μαριαλένα Ασημακοπούλου, Ρούλα Προκάκου
Στο πλαίσιο του εορτασμού των 25 ετών το ετήσιο Forum της WISTA είχε ξεχωριστή σημασία και επετειακή σημασία Διοργανώθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας με θέμα «Η ναυτιλία στηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη». Αφορούσε τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, όπως τους επικοινωνεί και ο ΙΜΟ-Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός.
Η Αγγελική Χάρτμαν, Πρόεδρος, WISTA Hellas, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Θεωρούμε ότι η ναυτιλία είναι ένας κλάδος ο οποίος λόγω ισχύος είναι ένας κλάδος ο οποίος και λόγω δραστηριότητας και λόγω δραστηριότητας πρέπει να συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη των 17 στόχων για της βιώσιμης ανάπτυξης. Άλλωστε και ο ΙΜΟ επικοινωνεί σχετική καμπάνια για τη βιώσιμη ανάπτυξη ζητώντας τη βοήθεια όλων μας που είμαστε στη ναυτιλιακή οικογένεια. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι ο μόνος τρόπος να διασφαλιστεί η ζωή στον πλανήτη γη. Η WISTA είναι αποφασισμένη να κάνει ό,τι απαιτείται προς αυτή την κατεύθυνση. Οι κανονισμοί, οι δεσμεύσεις και οι υποχρεώσεις της ναυτιλίας για το περιβάλλον και το κλίμα πρέπει να ενταχθούν στο επίπεδο της νέας εταιρικής κουλτούρας στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων μας αλλά και του τρόπου που σκεφτόμαστε».
Ο πρέσβης του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού-ΙΜΟ και πρόεδρος του Ιδρύματος Ευγενίδη, Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης, μεταξύ άλλων εξήρε την συμβολή και τον ρόλο της γυναίκας στη Ναυτιλία:
«Οι γυναίκες ήταν και είναι παρούσες στα τεκταινόμενα της ναυτιλιακής βιομηχανίες και θα είναι και πολύ δυναμικές και στο αύριο που μπαίνει πολύ δυνατά στην ατζέντα μας ως ΙΜΟ. Μάλιστα την επόμενη χρονιά στην κορυφαία εκδήλωση του ΙΜΟ , την «Ημέρα της Ναυτιλίας» το θέμα θα είναι ο ρόλος της γυναίκας στη ναυτιλιακή κοινότητα. Στο θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης οι γυναίκες θα διαδραματίσουν ένα ζωτικό ρόλο για ένα καλύτερο αύριο για μία γαλάζια οικονομία, και γενικότερα γα την ανάπτυξη και ευημερία όλων των ανθρώπων και όλων των εθνών. Είναι μεγάλη η ανησυχία για την ελληνόκτητη και παγκόσμια ναυτιλία για τους αξιωματικούς γέφυρας και μηχανής αφού είναι πολύ χαμηλός ο αριθμός των αξιωματικών. Είναι ένας κλάδος μηδενικής ανεργίας. Εκτός από αυτούς που δεν κάνουν για τη δουλειά και τους οποίους δεν θεωρούμε ότι είναι άνεργοι. Αν δεν κάνουν πως θα τους βάλεις πάνω στο πλοίο. Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια μαζί με την πολιτεία να στηρίξουμε τη δημόσια ναυτική εκπαίδευση. Εμείς καλωσορίζουμε όλες τις προσπάθειες του ιδιωτικού τομέα ώστε να μπορούν νέες και νέοι να οδηγηθούν στα επαγγέλματα στη θάλασσα. Πολύ σημαντικό είναι και το θέμα της στελέχωσης των γραφείων, όπου εργάζονται 17.000 άτομα. Εκεί πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος των γυναικών από τη δική μας εμπειρία. Οι γυναίκες έχουν όλη τη γνώση που χρειάζεται για αυτόν τον εξωστρεφή κλάδο. Στο δικό μας οργανισμό, τον ΙΜΟ ο ρόλος των γυναικών είναι πολύ σημαντικός».
Όσο αφορά την διεθνή WISTA υπό τα ην αιγίδα της οποίας λειτουργούν 46 παρακλάδια σε 46 χώρες με πάνω από 3.000 μέλη συνολικά, ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1974.
Στα 44 χρόνια της ύπαρξής της, η WISTA International έχει εξελιχθεί σε ένα αξιόλογο μέλος του ναυτιλιακού «cluster», που έχει τη στήριξη των μεγάλων διεθνών ναυτιλιακών οργανισμών και επιχειρήσεων.
Wista: Μαρία – Χριστίνα Κτιστάκη, Μαίρη Ποθητού, Ειρήνη Νταϊφά, Αγγελική Χάρτμαν, ‘Ελπη Πετράκη, Αννα Μαρία Μονογιούδη
Οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για την προώθηση των σκοπών της WISTA Hellas, καθώς και η συνεχής και ενεργή δέσμευση στη ναυτιλιακή βιομηχανία είχαν ως αποτέλεσμα τη διάκρισή της με:
• το βραβείο Lloyd’s List «Piraeus International Centre», το 2010,
• το βραβείο «Ευκράντη 2010» από το ιστορικό ναυτιλιακό περιοδικό Ναυτικά Χρονικά,
• έχει τιμηθεί το 2012 από το Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης ΞΥΝΗ του Πειραιά σε αναγνώριση των δραστηριοτήτων της στον τομέα της ναυτιλίας και του εμπορίου και της συμβολής της ιδιαιτέρως στην τοπική κοινωνία του Πειραιά.
· το Χρυσό Μετάλλιο Α’ Τάξης από τη Λέσχη Αρχιπλοιάρχων, το 2014, για τη συνδρομή της στην εδραίωση της θέσης της εργαζόμενης γυναίκας στον τομέα της ναυτιλίας και του εμπορίου,
· βραβείο από το Σωματείο Ναυτικών Γονέων Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες «Η ΑΡΓΩ» για την απρόσκοπτη παροχή οικονομικής και ηθικής στήριξης στους σκοπούς του Σωματείου επί σειρά ετών,
· το βραβείο WISTA «Προσωπικότητα της χρονιάς 2015» που απονεμήθηκε στο σύνολο των μελών της κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης της WISTA International, τον Οκτώβριο 2015, στην Τουρκία ―μια υποψηφιότητα που προέβαλε τη χώρα μας παγκοσμίως σε μία περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη.
Το Δ.Σ. της WISTA Hellas, μέσω των μηνιαίων συναντήσεων, του ετήσιου φόρουμ και της συμμετοχής σε συνέδρια/εκδηλώσεις που είτε διοργανώνει το Σωματείο είτε συμμετέχει ως φορέας υποστήριξης στην Ελλάδα και το εξωτερικό επιθυμεί να κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον των μελών της και με στόχο να προσελκύει διαρκώς νέα μέλη, συντελώντας στην ανάπτυξη και εξέλιξη του Σωματείου.
Ειδικότερα, το ετήσιο φόρουμ αποτελεί πολύ επιτυχημένη διοργάνωση στην κοινότητα της ναυτιλίας σύμφωνα με μαρτυρίες ομιλητών, χορηγών και συμμετεχόντων. Το 2017, η θεματολογία του φόρουμ επικεντρώθηκε στις επερχόμενες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ναυτιλία σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω νέων κανονισμών για την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή, αλλά λόγω αλλαγών που θα επέλθουν από την τεχνολογία και το οικονομικό παγκόσμιο περιβάλλον
Τον Μάιο του 2019 η WISTA Hellas διοργανώνει το συνέδριο WISTA Med 2019 με τίτλο «Fair winds or Turbulence in the Med»στο Costa Navarino στη Μεσσηνία, δίνοντας τη δυνατότητα να προωθηθεί η Ελλάδα. Το WISTA Med διοργανώνεται κάθε δυο χρόνια από ένα κράτος-μέλος της WISTA International σε χώρα της Μεσογείου και στο οποίο συμμετέχουν μέλη εκπρόσωποι από όλες τις περιφερειακές WISTA.
Αυτή είναι η δεύτερη φορά που η WISTA Hellas διοργανώνει το WISTA Med, καθώς είχε αναλάβει με επιτυχία και τη διοργάνωση του 5ου WISTA Med το 2013 στο Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας με τη συμμετοχή περίπου 90 ατόμων από τη ναυτιλιακή κοινότητα τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό.
«Η ιστορία της WISTA δείχνει ότι έχει εδραιώσει τη θέση της στον ναυτιλιακό κλάδο κερδίζοντας τον παγκόσμιο σεβασμό όλων των εμπλεκομένων και αναμφισβήτητα η WISTA Hellas είναι μια υπολογίσιμη δύναμη στην ελληνική ναυτιλιακή οικογένεια» επισημαίνει η αντιπρόεδρος της Ένωσης, Έλπη Πετράκη.