Πλησιάζοντας προς το τέλος του 2021 και μετά από μια δύσκολη διετή εξέλιξη λόγω της πανδημίας στον κλάδο της κρουαζιέρας και γενικότερα στον θαλάσσιο τουρισμό φαίνεται ότι η χρονιά θα κλείσει με σχετικά ανοδική πορεία μετά το καταστροφικό 2020.
Τον απολογισμό της χρονιάς αλλά και τις μελλοντικές εξελίξεις στην κρουαζιέρα και το yachting κάνει μιλώντας στο «business stories» ο Θεόδωρος Κόντες, ο τέως πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ) και διευθυντής της Majestic International Cruises INC:
«Η Ευρώπη γενικότερα είχε την πλέον σύντομη και ασφαλή επανεκκίνηση, πρωτοστατούσης της Μεσογείου και ιδιαίτερα της ανατολικής πλευράς, με την Ελλάδα να έχει εφαρμόσει τη σωστή πολιτική επανεκκίνησης, αλλά και αυστηρά πρωτόκολλα. Ετσι, οι περισσότερες εταιρείες εξέφρασαν την εμπιστοσύνη τους και όρισαν αφετηρία επανεκκίνησης την Ελλάδα.
Από την αρχή της σεζόν η επανέναρξη πραγματοποιήθηκε με συνεχή αύξηση της κίνησης, με περίπου 50 πλοία να επισκέπτονται την πατρίδα μας, έχοντας σε μεγάλο ποσοστό homeporting (σ.σ.: λιμάνι απ’ όπου ξεκινούν και καταλήγουν οι κρουαζιέρες) τον Πειραιά, το Ηράκλειο, το Λαύριο, την Κέρκυρα, τη Ρόδο κ.ά.».
Αναφορικά με τη γενικότερη εικόνα της κρουαζιέρας, ο κ. Κόντες μάς είπε: «Τα δεδομένα δείχνουν ότι παγκοσμίως έχει φτάσει να ταξιδεύει περίπου το 50% των πλοίων συγκριτικά με την ελάχιστη κινητικότητα του 2020, που ήταν περίπου στο 12% με τον υπόλοιπο στόλο, περίπου 420 πλοία να είναι παροπλισμένα ή να ταξιδεύουν κενά προς διάφορους προορισμούς σε θέση αναμονής.
Είναι γεγονός βέβαια ότι η πληρότητα ιδίως των μεγάλων πλοίων ήταν αρκετά μειωμένη κατά 30%-60% ανάλογα με τον προορισμό, αλλά και την ανταγωνιστικότητα και την εποχή. Φυσικά η εξέλιξη ανάπτυξης διαφέρει κατά πολύ στους διάφορους προορισμούς: οι ΗΠΑ και η Καραϊβική έχουν την πλέον χαμηλού επιπέδου επανεκκίνηση με κύριο λόγο τις αυστηρές οδηγίες του CDC, αλλά και τη μειωμένη ζήτηση από πελάτες εξαιτίας των αυξημένων κρουσμάτων. Μειωμένη ανάπτυξη υπήρξε και παραμένει στην Ασία και την Αυστραλία εφαρμόζοντας αυστηρώς τα πρωτόκολλα κρατών και εταιρειών.
Η Ευρώπη γενικότερα είχε την πλέον σύντομη και ασφαλή επανεκκίνηση, πρωτοστατούσης της Μεσογείου, και ιδιαίτερα της ανατολικής πλευράς, με την Ελλάδα να έχει εφαρμόσει τη σωστή πολιτική επανεκκίνησης, αλλά και αυστηρά πρωτόκολλα. Ετσι, οι εταιρείες εξέφρασαν την εμπιστοσύνη τους και όρισαν αφετηρία επανεκκίνησης τη χώρα μας.
Φυσικά δεν έλειψαν οι αλλαγές προγραμμάτων λόγω πανδημικών καταστάσεων, όπως συνέβη στο Ισραήλ, στην Αίγυπτο, στην Τουρκία κ.α., με αποτέλεσμα αρκετά πλοία, κυρίως μεγάλης χωρητικότητας, να αποχωρήσουν προς άλλους προορισμούς, όπως οι ΗΠΑ κ.α.».
Προβλέψεις
Αναφερόμενος στις προβλέψεις για το 2022, ο κ. Κόντες εκτιμά ότι βάσει των δεδομένων για την Ελλάδα «υπάρχει μια περαιτέρω αύξηση συγκριτικά με το 2021, σε ποσοστό περίπου 20%, αλλά το γεγονός της συνεχόμενης αύξησης του homeporting μάς χαροποιεί ιδιαίτερα. Αναμένεται φυσικά ακόμα μεγαλύτερη αύξηση το 2023 και ελπίζουμε μέχρι το 2024 να φτάσουμε τα δεδομένα του 2019, ίσως και να τα υπερβούμε. Είναι όμως ιδιαίτερα σημαντική η αύξηση του homeporting, αλλά και οι νέοι προορισμοί που επιζητούνται από τους tour operators. Η χώρα μας με το ήπιο κλίμα και τη σταδιακή αύξηση της τουριστικής περιόδου προβλέπεται σύντομα να γίνει “Full Year Operation” συνδυάζοντας ελληνικούς προορισμούς, Αίγυπτο, Ισραήλ, Κύπρο και Τουρκία. Ελπίζουμε ο στόχος αυτός να επιτευχθεί σύντομα, αλλά θα πρέπει να προετοιμασtούμε το συντομότερο δυνατό, όπως προαναφέραμε, και να βελτιωθούν οι απαιτούμενες υποδομές που απαιτούνται ανά προορισμό».
Στο σημείο αυτό, ο κ. Κόντες μάς επεσήμανε ότι «οι τελευταίες επενδύσεις σε υποδομές και έργα ανάπτυξης, ιδιαίτερα σε κύριους τουριστικούς προορισμούς, θα βοηθήσουν περαιτέρω να επιτύχουμε το όραμά μας κατατάσσοντας την Ελλάδα στην κορυφή της λίστας για τον θαλάσσιο τουρισμό. Από την αρχή της σεζόν την επανέναρξη συνόδευε η συνεχής αύξηση της κίνησης, με περίπου 50 πλοία να επισκέπτονται την πατρίδα μας και σε μεγάλο ποσοστό με homeporting τον Πειραιά, το Ηράκλειο, το Λαύριο, την Κέρκυρα, τη Ρόδο κ.ά.».
Ελπίζουμε ότι οι γεωπολιτικές συνθήκες θα συμβάλουν ιδιαίτερα στην εν λόγω ανάπτυξη του τουρισμού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και αυτό βέβαια προϋποθέτει ειρήνη και καλή συνεργασία με τους γειτονικούς προορισμούς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος της Ανατολικής Μεσογείου».
Πωλήσεις πλοίων
«Η πανδημική κρίση άλλαξε αρκετά τα δεδομένα και την ισορροπία των εταιρειών κρουαζιέρας. Μεγάλος αριθμός πλοίων, περίπου 48, πωλήθηκαν για ανακύκλωση και συνεχίζουν ακόμη, δεδομένου ότι τις τελευταίες εβδομάδες οκτώ επιπλέον πλοία ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο με την ευκαιρία της σημαντικής αύξησης τιμής του scrap, υπολογίζοντας πάντα με το light weight του κάθε πλοίου. Υπήρξε βέβαια και ικανοποιητικός αριθμός πλοίων που άλλαξε ιδιοκτησία μετά την πώλησή τους σε νέους tour operators ή επενδυτές και funds, περιμένοντας πάντα την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου και τη μελλοντική επανεκκίνηση».
Νέοι επενδυτές
Ο κ. Κόντες τόνισε επίσης ότι «εκτός της πώλησης πλοίων από μεγάλες και μικρότερες εταιρείες, υπάρχουν και νέοι επενδυτές που θεώρησαν τη δεδομένη στιγμή ευκαιρία για να εισέλθουν στον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού και κυρίως του luxury τουρισμού, όπως η Azamara, η Swan Hellenic και διάφορες άλλες εταιρείες, αναπτύσσοντας ιδιαίτερα τα συγκεκριμένα brands με μεσαίου και μικρού μεγέθους πολυτελέστατα πλοία».
Σε σχέση με τις αλλαγές σε ό,τι αφορά το μέγεθος των πλοίων, ο ίδιος μας είπε:
«Είναι βέβαια γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα μεσαίου/μικρού μεγέθους πλοία εμφανίζονται, συνήθως τα λεγόμενα “expedition”, προς ειδικούς ειδυλλιακούς προορισμούς παγκοσμίως. Με τον τρόπο αυτό βλέπουμε το σκηνικό να αλλάζει μεταξύ mega ships και μεσαίου/μικρού μεγέθους. Τα mega ships έχουν πάντα συγκεκριμένους προορισμούς και αγορές, ενώ τα μικρού/μεσαίου μεγέθους πλοία συνήθως ανήκουν στο luxury cruising με ιδιαίτερες υπηρεσίες και προορισμούς. Κάτι που αποδεικνύεται και από τη συνεχή αύξηση αυτών των πλοίων και την τάση των μεγάλων εταιρειών να δημιουργούν ανάλογα brands για να υπάρξουν στη συγκεκριμένη αγορά και τα luxury services».
Σχετικά με τις νέες κατασκευές, φαίνεται ότι στα mega ships υπάρχει σταδιακή μείωση στο συγκεκριμένο τονάζ πλοίων, ενώ αυξάνεται ικανοποιητικά η κατασκευή μικρού και μεσαίου μεγέθους πλοίων, ήτοι 500-1.500 επιβατών.
Υποδομές
«Τα εν λόγω δεδομένα μάς παραπέμπουν βέβαια και στη δημιουργία συγκεκριμένων υποδομών σε διάφορους προορισμούς, αλλά και σε υπολογισμούς της χωρητικότητας κάθε προορισμού ανάλογα και με την τουριστική κίνηση», εξηγεί ο κ. Κόντες. «Αυτό συμβαίνει σε αρκετούς προορισμούς παγκοσμίως για διαφορετικούς λόγους ανά προορισμό, με αποτέλεσμα να καθίσταται επείγων ο καθορισμός συγκεκριμένης χωρητικότητας ανάλογα με τις απαιτήσεις και τις υποδομές εκάστου προορισμού.
Η Βενετία αποτελεί έναν από τους εν λόγω προορισμούς που προωθούν περιορισμό πλοίων και επιβατών, αλλά και την προστασία/ασφάλεια κατά τον διάπλου των καναλιών. Το ίδιο κάνει το Ντουμπρόβνικ κατά τη θερινή περίοδο.
Η Βόρεια Ευρώπη, με πρωταγωνίστρια τη Νορβηγία και τα φιορδ, εφαρμόζει περιορισμό αφίξεων μελετώντας το μέγεθος των πλοίων και επιπλέον την εφαρμογή κανονισμών περιβάλλοντος. Σε αρκετούς προορισμούς της Καραϊβικής υπάρχει υπερπληθωρική άφιξη επισκεπτών, αλλά αυτό το ζήτημα έχει κάπως περιοριστεί χάρη στη βελτίωση των υποδομών που έχουν επενδυθεί από τις μεγάλες εταιρείες, αφού τα mega ships στις ΗΠΑ θα παραμείνουν στον χώρο καθώς είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτα από την εν λόγω αγορά.
Η Ελλάδα είναι επίσης χώρα που χρειάζεται ιδιαίτερη μελέτη για τη χωρητικότητα ξεχωριστά για κάθε προορισμό υπολογίζοντας πάντα τις υποδομές, την έκταση χώρου, τις προσφερόμενες υπηρεσίες, την πληθυσμιακή και τουριστική κίνηση κ.ά., αλλά και τις ιδιαίτερες προδιαγραφές, π.χ. η Σαντορίνη με το τελεφερίκ, η Μύκονος λόγω των λιμενικών υποδομών της κ.λπ.».
Ο κ. Κόντες εκτιμά ότι «είναι απαραίτητο να μελετηθούν τα δεδομένα όλων των προορισμών κρουαζιέρας, ανάλογα με τις υποδομές και τα προαναφερόμενα καταλήγοντας σε συγκεκριμένο αριθμό επισκεπτών κρουαζιέρας. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ικανοποιηθούν οι πελάτες, οι οποίοι συνήθως επανέρχονται για διακοπές στους συγκεκριμένους προορισμούς. Υπολογίζεται ότι το 25% των επιβατών από την κρουαζιέρα επισκέπτεται ξανά τον συγκεκριμένο τόπο». Μάλιστα, πρόσθεσε ότι ο σωστός τρόπος εφαρμογής του Berth Allocation/Reservation ανά προορισμό, όπως και η γενική εφαρμογή ελέγχου και προτεραιότητας κρατήσεων ανά πλοίο και αριθμό επιβαινόντων σε όλους τους προορισμούς της κρουαζιέρας, περίπου 50, θα βοηθήσει πολύ εταιρείες, τοπικές κοινωνίες και επισκέπτες ώστε να είναι όλοι πλήρως ικανοποιημένοι.
«Πιο συγκεκριμένη εφαρμογή μέτρων πραγματοποιείται ιδιαίτερα στη Βόρεια Ευρώπη (Νορβηγία), αλλά και στην πατρίδα μας λόγω των πολλών προορισμών και της πολυνησίας μας. Η εν λόγω εφαρμογή επιβάλλεται για την καλύτερη εξυπηρέτηση επιβαινόντων, τοπικών κοινωνιών και εταιρειών κρουαζιέρας/tour operators. Ηδη γίνονται προσπάθειες από την ΕΕΚΦΝ και την ΕΛΙΜΕ μαζί με τα συναρμόδια υπουργεία ώστε να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος και να οργανωθεί το συντομότερο δυνατό η κεντρική πλατφόρμα εφαρμογής για να πληροί τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις και την ομαλή λειτουργία και υποστήριξη του κλάδου».
Ναυπηγεία
Για τα ναυπηγεία ο κ. Κόντες δήλωσε: «Μετά τις τελευταίες εξελίξεις με την επαναλειτουργία των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά συντόμως θα πρέπει να αναβιώσει η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για την εξυπηρέτηση των πλοίων του κλάδου μας να εκτελούν επισκευές στη χώρα μας ή ακόμη να παραμένουν για σχετικά μικρό διάστημα τους χειμερινούς μήνες παροπλισμένα μέχρι να ολοκληρωθεί το “Full Year Operation” με τα σχετικά οφέλη για την πατρίδα μας.
Η ναυπηγοεπισκευαστική προοπτική μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα στη βιομηχανία μας, καθώς υπάρχουν η τεχνική γνώση και η εμπειρία για μετασκευές και ανακατασκευές πλοίων στον ξενοδοχειακό χώρο, αλλά και στον τεχνικό τομέα βελτίωσης αποδόσεων και περιορισμό ρυπών, σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρώπης και τους διεθνείς κανονισμούς IMO/MARPOL».
Πράσινη ναυτιλία
Ειδική αναφορά έκανε στη μετάβαση της ναυτιλίας στην πράσινη-απανθρακοποιημένη εποχή: «Ο κλάδος της κρουαζιέρας υποστηρίζει πλήρως τους στόχους για την πράσινη συμφωνία της Ε.Ε. και έχει δεσμευτεί ότι θα επιτευχθεί ο στόχος για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050. Ο τομέας της κρουαζιέρας δίνει ιδιαίτερη προτεραιότητα και στηρίζει την πράσινη ανάπτυξη αλλά και παράλληλα βελτιώνεται ικανοποιητικά η ενεργειακή απόδοση προς όφελος των εταιρειών αλλά και των προορισμών που επισκέπτονται τα πλοία. Οι προκλήσεις όπως η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και η συνεχής βελτίωση της τεχνολογίας στην εργασία και την εκπαίδευση, που μας δίνει δύναμη να προχωρήσουμε για την καλυτέρευση των συνθηκών με σκοπό τη σωστή ανάπτυξη στον κλάδο της κρουαζιέρας, αποτελούν πρωταρχικό στόχο για όλους τους φορείς».
Yachting
Ο κ. Κόντες εμφανίστηκε αισιόδοξος και για το yachting: «Παράλληλα με την κρουαζιέρα, το yachting ήταν άλλος ένας τομέας που έκανε άμεση διόρθωση των απωλειών του 2020 μέσα στο 2021, ενώ ιδιαίτερα στη χώρα μας υπήρξε μια μη αναμενόμενη ανάπτυξη, μεγαλύτερη ενδεχομένως της κίνησης του 2019. Ιδίως τα mega yachts είχαν μία από τις καλύτερες σεζόν των τελευταίων ετών και προβλέπεται ότι η ανάπτυξη αυτή θα συνεχιστεί το 2022 και το 2023. Οι προεκτάσεις στις μαρίνες, οι αυξήσεις των θέσεων σκαφών σε νέες μαρίνες, καθώς και οι επεκτάσεις/βελτιώσεις των ήδη υπαρχουσών μαρινών και υπηρεσιών ήταν ένας επιπλέον λόγος για την ανάπτυξη στο κομμάτι αυτό του θαλάσσιου τουρισμού».
Διαβάστε ακόμη
Αθήνα: H επιστροφή της κατοικίας στο κέντρο, το νέο μεγάλο στοίχημα (pic + πίνακας)
O Μασκ ρωτά το Twitter και γίνεται χαμός: Να πουλήσω το 10% των μετοχών μου στην Tesla;
Δημήτρης Κουτσόπουλος (CEO Deloitte): 400 νέες θέσεις εργασίας σε Πάτρα και Ηράκλειο (pics)