Τα σχέδια των Κινέζων για την ανάδειξη του Πειραιά σε πρώτο λιμάνι κρουαζιέρας
Η κυβέρνηση άρχισε «ανταρτοπόλεμο» με την COSCO δημιουργώντας επιτροπή από... 28 άτομα, η οποία θα συντονίζει τις επαφές με τους Κινέζους
Μηνάς Τσαμόπουλος
Του Μηνά Τσαμόπουλου
Με την ανατολική Μεσόγειο να βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα λόγω των πολιτικών εντάσεων, των τρομοκρατικών χτυπημάτων και της πολιτικής αστάθειας στην Τουρκία, αλλά και των προσφυγικών ροών, η ελληνική κρουαζιέρα παλεύει να σταθεί στα πόδια της. Τα έσοδα, όμως, παραμένουν πενιχρά σε σύγκριση με τη συνολική πίτα.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Διεθνούς Ενωσης Κρουαζιέρας Ευρώπης (CLIA), η Ελλάδα το 2015 διατήρησε τη θέση της ως τρίτος πιο δημοφιλής προορισμός στην Ευρώπη, με 13,3% μερίδιο στην ευρωπαϊκή κρουαζιέρα και συνολικά 4.176.500 επισκέψεις επιβατών κρουαζιέρας. Ναι μεν αύξησε το 2015 τα νούμερά της κατά 100.000 επισκέπτες σε σύγκριση με το 2014, όμως πρόκειται για διορθωτική κίνηση, αφού εκείνη τη χρονιά είχε απολέσει 500.000 τουρίστες κρουαζιέρας σε σχέση με το 2013. Η Ελλάδα χάνει σιγά-σιγά μερίδιο αγοράς. Από το 27% του 2011 έπεσε στο 16,7% το 2012, στο 14,8% το 2013, στο 14,1% το 2014 και στο 13,3% το 2015. Σε ελεύθερη πτώση βρίσκονται, όμως, και τα έσοδα. Το 2011 η ελληνική οικονομία από την κρουαζιέρα πραγματοποίησε τζίρο 605 εκατ. ευρώ, το 2012 588 εκατ., το 2013 τα 574 εκατ., το 2014 506 εκατ. ευρώ, ενώ το 2015 τα έσοδα έπεσαν κάτω από τα 500 εκατ. ευρώ, κατρακυλώντας στα 489 εκατ. ευρώ.
«Δυστυχώς οι προοπτικές για τη δική μας περιοχή, δηλαδή την ανατολική Μεσόγειο, δείχνουν μέχρι σήμερα τάσεις για μείωση επιβατών και προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων, παρά το ότι μετά τα γεγονότα στη γειτονική Τουρκία εταιρείες όπως η Carnival, η MSC κ.ά. άλλαξαν προορισμούς και έχουν ήδη προγραμματίσει από τον Πειραιά κρουαζιέρες homeporting επιβατών που, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι εκείνοι που ξοδεύουν μεγαλύτερα ποσά από εκείνα των τράνζιτ επιβατών», επισημαίνουν στο «business stories» στελέχη του κλάδου.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Eνωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας Θεόδωρος Κόντες, είχε αποκαλύψει ότι «για το 2016 στην Ελλάδα θα έρθουν 150.000-200.000 χιλιάδες λιγότεροι τουρίστες κρουαζιέρας, θα γίνουν 150 λιγότερες προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων, ενώ σύμφωνα με τα σημερινά στοιχεία η μείωση της κίνησης για το 2017 φαίνεται να είναι αισθητή». Για να προσθέσει: «Παράλληλα, από τις ακυρώσεις προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων σε λιμάνια της Τουρκίας λόγω των τρομοκρατικών κτυπημάτων οι προτιμήσεις των εταιρειών-κολοσσών της κρουαζιέρας σε μεγάλο βαθμό στρέφονται σε λιμένες της Δυτικής Μεσογείου και της Βόρειας Θάλασσας».
«Ανταρτοπόλεμος» στην COSCO
Μέσα στο κλίμα απαισιοδοξίας ήρθε η COSCO να καταστρώσει σχέδια για να αναδείξει και πάλι τον Πειραιά σε πρώτο λιμάνι κρουαζιέρας, θέση που κατείχε πριν από 10 χρόνια, όταν και την έχασε από τη Βαρκελώνη, η οποία έχει στρογγυλοκαθίσει στην προεδρική καρέκλα από τότε. Ομως φαίνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει τον «ανταρτοπόλεμο» στους Κινέζους. Κι αυτό γιατί έτσι εξέλαβε ο κλάδος τη συναπόφαση των υπουργείων Ναυτιλίας και Τουρισμού να συστήσουν Εθνική Συντονιστική Επιτροπή Κρουαζιέρας. Πρόκειται για πάγιο αίτημα των ανθρώπων του κλάδου, όμως υπάρχει ένα μεγάλο «αλλά».
Το χαμόγελο στα χείλη των στελεχών της κρουαζιέρας πάγωσε όταν συνειδητοποίησαν ότι η επιτροπή απαρτίζεται από 28 άτομα. Η COSCO, που έχει δώσει προτεραιότητα στην κρουαζιέρα, θα βρει απέναντί της έναν δυσκίνητο μηχανισμό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από τα 28 μέλη τα 12 είναι στελέχη της κυβέρνησης, ενώ υπάρχουν και εκπρόσωποι της ναυτιλιακής αγοράς, οι οποίοι όμως δεν έχουν άμεση σχέση με τον κλάδο της κρουαζιέρας. Στην επιτροπή από τους 28 οι άμεσα εμπλεκόμενοι με την κρουαζιέρα εκτός του ΟΛΠ είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Το αξιοπερίεργο είναι ότι δεν έχει συμπεριληφθεί εκπρόσωπος της CLIA Europe, με τη διοίκηση της οποίας είχε συμφωνήσει πέρυσι η κυβέρνηση τη σύσταση της επιτροπής.
«Παρά τις προσπάθειες όλων μας προς την κατεύθυνση της ολιγομελούς και ευέλικτης επιτροπής, η πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου μιλάει για μια επιτροπή που απαρτίζεται από 28 μέλη και ισάριθμους αναπληρωτές τους. Πολύ φοβούμεθα ότι στην πράξη η λειτουργία αυτής της πολυμελούς επιτροπής θα καταστεί ανενεργή και προβληματική. Δεν είναι δυνατόν ή, μάλλον, είναι πρακτικώς ανεφάρμοστο να ασχολούνται 28 άνθρωποι, οι οποίοι έχουν παράλληλα και άλλες αρμοδιότητες, σε καθημερινή βάση με τα καυτά και τρέχοντα προβλήματα της κρουαζιέρας. Η καλύτερη λύση που θα βοηθήσει την περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα της κρουαζιέρας είναι να δημιουργηθεί μέσα στη συσταθείσα επιτροπή μια ολιγομελής ομάδα κρούσης που θα αποτελείται από όχι περισσότερα από δέκα μέλη, ούτως ώστε να μπορεί να συνεδριάζει χωρίς προβλήματα και να παράγει εποικοδομητικό έργο», τονίζει ο κ. Μιχάλης Λάμπρος, γενικός διευθυντής της Majestic International Cruises: «Ζητούμε από την ηγεσία των δύο υπουργείων να επανεξετάσουν το θέμα και, εφόσον είναι εφικτό, να δημιουργήσουν μέσα σε αυτή την επιτροπή μια ολιγομελή διοικητική ομάδα που θα ασχολείται επί καθημερινής βάσης με τα θέματα της κρουαζιέρας. Αυτή η ομάδα, όπως προείπαμε, πρέπει να είναι ολιγομελής και ευκίνητη, ώστε να είναι σε θέση να συντονίζει τις ενέργειες της COSCO με τις εταιρείες των κρουαζιερόπλοιων, και με τον τρόπο της να προωθεί την έγκαιρη επίλυση των προβλημάτων που πιθανόν θα παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια των συνομιλιών. Φυσικά οι αρμοδιότητες αυτής της επιτροπής δεν θα περιορίζονται μόνο στις σχέσεις της με την COSCO, αλλά θα επεκτείνονται σε δραστηριότητες που καλύπτουν όλο τα φάσμα του τομέα της κρουαζιέρας στη γενική του μορφή».
Στο μεταξύ, το υπουργείο Ναυτιλίας στην ανακοίνωσή του επισημαίνει: «Η σύσταση της επιτροπής βασίζεται στην αδήριτη ανάγκη για συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων του κλάδου με στόχο τη χάραξη και εφαρμογή κοινού και ενιαίου στρατηγικού σχεδίου για την κρουαζιέρα. Η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή Κρουαζιέρας, αποτελούμενη από 28 εκπροσώπους φορέων, θα λειτουργεί υπό την προεδρία του εκάστοτε γενικού γραμματέα του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με σκοπό την προώθηση μέτρων και κινήτρων βελτίωσης και ανάπτυξης της κρουαζιέρας και την υποβολή τεκμηριωμένων προτάσεων για επίλυση προβλημάτων. Ο έγκαιρος εντοπισμός και η πρόβλεψη κινδύνων που πρέπει να αντιμετωπιστούν θα είναι μια κρίσιμη ευθύνη της λειτουργίας της επιτροπής, κάτι που διασφαλίζεται χάρη στην ευρύτητα των φορέων, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, που συμμετέχουν σε αυτή. Τέλος, η ελληνική πολιτεία εξοπλίζεται με ένα σημαντικό θεσμικό εργαλείο για τη χάραξη πολιτικής σε έναν κλάδο με σημαντικές αναπτυξιακές προοπτικές και προσδοκώμενα οφέλη για την ελληνική οικονομία».
Αισιοδοξία λόγω COSCO
Στο μεταξύ, τα σχέδια της COSCO να επενδύσει στην κρουαζιέρα στον Πειραιά έχουν δημιουργήσει κλίμα αισιοδοξίας στον κλάδο.
«Τα μεγαλεπήβολα σχέδια του κινέζικου κολοσσού προβλέπουν πρόσθετες επενδύσεις που θα ξεπεράσουν τα 500 εκατ. ευρώ και θα έχουν ως κύρια στόχευση τον τομέα της κρουαζιέρας. Αυτές οι εξαγγελίες είναι πέρα για πέρα ελπιδοφόρα μηνύματα ότι η παρουσία της COSCO στο τιμόνι του πρώτου λιμανιού της χώρας μας θα είναι αποδοτική, επιτυχής και θα έχει στόχο να καταστήσει τον Πειραιά το πρώτο λιμάνι της κρουαζιέρας της Μεσογείου και ένα από τα σπουδαιότερα και πρωταγωνιστικά λιμάνια της Ευρώπης», τονίζει στο «b.s.» ο κ. Λάμπρος. «Σύμφωνα με τις εξαγγελίες της COSCO, είναι πέρα για πέρα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι ήδη έχει έρθει σε επαφές με τις μεγάλες διεθνείς εταιρείες κρουαζιέρας που δείχνουν ενδιαφέρον να κάνουν το λιμάνι του Πειραιά βάση τους. Με άλλα λόγια, να κάνουν τον Πειραιά homeport για τις κρουαζιέρες. Χαιρετίζουμε αυτές τις προσπάθειες και τονίζουμε ιδιαίτερα το άμεσο ενδιαφέρον της COSCO για την αναβάθμιση και την περαιτέρω επέκταση του λιμανιού του Πειραιά ώστε να δέχεται τα κρουαζιερόπλοια τρίτης γενιάς και να αυξηθεί με αυτόν τον τρόπο ο αριθμός των επισκεπτών κρουαζιέρας στα επίπεδα των λιμανιών της Ιταλίας και της Ισπανίας. Η απόφαση να επανεκκινήσει άμεσα το πρόγραμμα επέκτασης των προβλητών για κρουαζιερόπλοια που ξεκίνησε η προηγούμενη διοίκηση της ΟΛΠ Α.Ε. που χρηματοδοτείται από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι σωστή και αξίζει συγχαρητήρια», καταλήγει.
Aπό την πλευρά της, η διοίκηση του ΟΛΠ με αφoρμή την άφιξη στον Πειραιά του νεότευκτου κρουαζιερόπλοιου «Carnival Vista» επεσήμανε: «Ηδη μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας, όπως οι Celestyal Cruises, Azamara Club Cruises, Celebrity Cruises, Princess Cruises, Cunard Line, Costa Cruises, Seabourn Cruise Line, χρησιμοποιούν το λιμάνι του Πειραιά για turnaround. Η συνεργασία με την Carnival Cruise Lines αναμένεται να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη του homeporting, αφού το νεότευκτο πλοίο της “Carnival Vista”, μήκους 336 μέτρων με μεταφορική ικανότητα 5.300 επιβατών, αναμένεται να μεταφέρει συνολικά πάνω από 50.000 επιβάτες το καλοκαίρι του 2016 από και προς τον Πειραιά. Να σημειωθεί ότι αυτό αποτυπώνεται ήδη στα προσωρινά στοιχεία α’ εξαμήνου με αύξηση 14% στο homeporting σε σχέση με το 2015».
Ο οργανισμός υλοποίησε έγκαιρα την ολοκλήρωση των έργων και πλέον σε στεγασμένους χώρους 7.500 τ.μ. εξυπηρετεί πάνω από 10.000 επιβάτες σε κάθε άφιξη-αναχώρηση. Οι παρεμβάσεις έγιναν στους χώρους εντός και εκτός του Επιβατικού Σταθμού «Θεμιστοκλής» και αφορούσαν βελτιώσεις των υφιστάμενων υποδομών – εξοπλισμού.
Πιο συγκεκριμένα:
■ Δημιουργία νέων στεγασμένων χώρων αναμονής 1.000 θέσεων με κλιματισμό και τον απαραίτητο εξοπλισμό για check in (60 θέσεις) των επιβατών.
■ Διαμόρφωση του πρώτου ορόφου της αίθουσας αναχωρήσεων ως ιδιαίτερου χώρου αναμονής και έλεγχου (X-RAYS) των μελών του πληρώματος του πλοίου.
■ Δημιουργία επιπλέον θέσεων για έλεγχο επιβατών, βαλιτσών και χειραποσκευών (Χ-RAYS).
Το business plan της Cosco
ΤΙ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ
Οσον αφορά στα σχέδια των Κινέζων για τη μετατροπή του Πειραιά στο υπ’ αριθμόν ένα λιμάνι της Μεσογείου έχουν ως εξής:
■ Υπάρχει δέσμευση της COSCO για επενδύσεις στο Cruise Terminal, οι οποίες θα στοχεύουν τόσο άμεσα όσο και σε βάθος χρόνου στην εξυπηρέτηση των φιλοξενούμενων πελατών της κρουαζιέρας, αλλά και των πληρωμάτων των κρουαζιερόπλοιων ανεξαρτήτως μεγέθους και δραστηριότητας.
■ Μέσα από την επικοινωνία με τις εταιρείες κρουαζιέρας καταγράφονται οι ανάγκες των πελατών για τις ήδη προσφερόμενες υπηρεσίες για πολλές από τις οποίες υπάρχουν παράπονα, καθώς και για νέες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας τις οποίες προσφέρουν μεγάλα -ανταγωνιστικά και μη- λιμάνια κρουαζιέρας.
■ Αμεση καθιέρωση και γνωστοποίηση ενιαίας πολιτικής «bearth allocation» (προεξασφάλιση θέσεων ελλιμενισμού) που αφορά όλους τους πελάτες. Ο χρονικός ορίζοντας για την υλοποίηση του στόχου αυτού είναι ο προσεχής Οκτώβριος.
■ Στην ίδια στρατηγική με άξονα τη δυνατότητα ευελιξίας, ο Πειραιάς, ως κεντρικό λιμάνι και σχεδόν το μοναδικό στο homeporting, θα πρέπει να δημιουργήσει συνεργίες με άλλα ελληνικά λιμάνια για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος.
■ Σημαντικός παράγοντας επιλογής από εταιρεία κρουαζιέρας ενός λιμανιού είναι η ασφάλεια που παρέχει πρωτίστως στον φιλοξενούμενο, αλλά και στο πλοίο. Και δεν φτάνει μόνο να υπάρχει σχέδιο ISPS, αλλά πρέπει ο επιβάτης να μπορεί να βλέπει ένστολους οι οποίοι θα του δίνουν τη σιγουριά της ασφάλειας του λιμανιού.
■ Επιπροσθέτως, πρέπει να εξασφαλιστεί η συνεργασία για την επαρκή διάθεση προσωπικού των αρμόδιων αρχών, δηλαδή Λιμεναρχείου, Τελωνείου, Ελληνικής Αστυνομίας, για τον έλεγχο διαβατηρίων και την κάλυψη των αναγκών των τερματικών σταθμών κρουαζιέρας.
■ Απαραίτητη, αλλά και επιβεβλημένη είναι η συνεργασία με τον Δήμο Πειραιά.
