Ήταν πάντοτε οι μεγάλοι σκακιστές της παγκόσμιας ναυτιλιακής σκακιέρας. Οι Grands masters. Σε μια ακόμη παγκόσμια κρίση αναδεικνύονται ως οι μεγάλοι πρωταγωνιστές. Οι Έλληνες εφοπλιστές είναι οι βαθείς γνώστες του παιχνιδιού. «Κρυφο-κοιτάμε τι κάνουνε οι Έλληνες και ακολουθούμε» ήταν τα λόγια παραδοχής ξένου μεγαλοεφοπλιστή πριν από λίγα χρόνια στο περιθώριο ναυτιλιακού συνεδρίου που είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα.
Δεν ήταν τυχαία η απόφασή τους να επενδύουν σταθερά σε αγορές δεξαμενόπλοιων φθάνοντας στο σημείο να ελέγχουν άνω του 26% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων. Ποσοστό που προκαλεί ίλιγγο για μία χώρα σαν την Ελλάδα που αντιπροσωπεύει το 0,5% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Μιλώντας για το σήμερα οι Έλληνες με υπερ-δεξαμενόπλοια τα VLCC όπως ονομάζονται και είναι τα μεγαλύτερα σε χωρητικότητα, άνω των 300.000 τόνων dw έχουν βρεθεί στην κορυφή του κύματος και βγάζουν πολλά χρήματα. Στα τέλη Μαρτίου αρχές Απριλίου, ανάλογα με το ταξίδι, οι ημερήσιοι ναύλοι για τα VLCC εκτοξεύτηκαν μεταξύ 120.000 και 262.000 δολαρίων. Και έρχονται και άλλα μέσα στον Μάιο.
Το …μυστικό είναι απλό. Με την τιμή του πετρελαίου να έχει μειωθεί τις προηγούμενες εβδομάδες στα 20 δολάρια, απόρροια της κόντρας της Ρωσίας με τη Σαουδική Αραβία, πολλά κράτη αλλά και διυλιστήρια άρχισαν να αποθηκεύουν.
Η ζήτηση για δεξαμενόπλοια ήταν μεγάλη και οι ναύλοι αυξήθηκαν. Στην κορυφή της «τροφικής αλυσίδας» βρέθηκαν τα VLCC που μάζευαν και μαζεύουν όλο το χαρτί γιατί μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες με την…μία, με ένα δηλαδή δρομολόγιο.
Η παγκόσμια παραγωγή συνέχιζε να αυξάνει ξεπερνώντας τα 100 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Και φθάσαμε στο σημείο να έχουν γεμίσει οι αποθηκευτικοί χώροι από αυτούς που αγόραζαν και στοκάριζαν ακόμη και ως επένδυση για το μέλλον. Οπότε άρχισαν οι πετρελαϊκές εταιρείες και τα διυλιστήρια να στρέφονται στα μεγάλα δεξαμενόπλοια και να τα ναυλώνουν ως αποθηκευτικούς χώρους. Όμως πολλοί πλοιοκτήτες δεν ήταν και ούτε είναι πρόθυμοι να μετατρέψουν τα πλοία σε αποθήκες καυσίμων και συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στη spot αγορά.
Οπότε και το «νοίκι» για αποθήκευση ανέβηκε αφού δεν υπήρχαν πολλά προσφερόμενα πλοία αλλά και τα ναύλα των δεξαμενόπλοιων ανέβηκαν και αυτά αφού αρκετά δεξαμενόπλοια είχαν αποσυρθεί για να γίνουν αποθήκες. Χρυσοφόρα ισορροπία. Win-win για τους εφοπλιστές.
Στην πορεία το μεγάλο πρόβλημα άρχισαν να το αντιμετωπίζουν οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες όπως επισήμαναν στο ΝΜ στελέχη ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών.
«Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το μεγάλο πρόβλημα έχει προκύψει με την τιμή του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου του λεγόμενου West Texas, που έφθασε και σε αρνητικό πρόσημο. Όσο και να μείωσαν οι Αμερικάνοι την παραγωγής τους δεν μπορούν να τη σταματήσουν εντελώς. Είχαν να ανταγωνιστούν το brend που κυμαίνεται στα 20-22 δολάρια. Και φθάσανε στο σημείο οι Αμερικάνοι να μην ξέρουν τι να κάνουν το πετρέλαιο που παράγουν από τον Μάιο και μετά αφού δεν έχουν άλλους χώρους να το στοκάρουν πλέον. Και προτιμούν να το δίνουν για ένα δολάριο το βαρέλι ή ακόμη και να πληρώνουν οι Αμερικάνοι τους αγοραστές οι οποίοι αναλαμβάνουν να το αποθηκεύσουν. Για αυτό υπάρχει και αρνητικό πρόσημο. Συμβαίνει όταν όχι μόνο δεν πουλάς το προϊόν αλλά πληρώνεις για να στο πάρουν γιατί δεν ξέρεις τι να το κάνεις!!!».
Όσοι παίρνουν το πετρέλαιο χωρίς να πληρώσουν στην ουσία, στη συνέχεια ναυλώνουν ένα VLCC για αποθήκευση που χωράει 2 εκατομμύρια βαρέλια. Ως αποθηκευτικός χώρος το VLCC κοστίζει πλέον τρία εκατ. δολάρια τον μήνα από δύο εκατ. πριν από λίγο καιρό.
Αν η τιμή του βαρελιού ανέβει στα 20 δολάρια ο κατέχων την ποσότητα θα έχει εμπόρευμα αξίας 40 εκατ. δολαρίων μείον τα τρία εκατομμύρια του ενοικίου του VLCC.
Η συμφωνία μεταξύ ΟΠΕΚ-Ρωσίας για μείωση της παραγωγής για τους μήνες Μάιο-Ιούνιο κατά 9,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα και κατά οκτώ εκατομμύρια για το υπόλοιπο της χρονιάς, δεν θα απαλύνει και πολύ την κατάσταση αφού η παγκόσμια πραγματική ζήτηση -action demand- είναι 75 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα και η παραγωγή θα είναι μετά τη συμφωνία, 90 εκατομμύρια.
Η μεγάλη πτώση που βλέπουμε αυτές τις ημέρες στην τιμή του πετρελαίου οφείλεται στο ότι υπολογίζονται τα συμβόλαια που έχουν αγοραστεί για τον προσεχή Μάϊο. Κάποιος προαγοράζει μία ποσότητα πετρελαίου με σκοπό να τη μεταπωλήσει σε καλύτερη τιμή. Τα συμβόλαια αυτά λέγονται ETF. Τώρα συνειδητοποιούν ότι δεν θα βρίσκουν αποθηκευτικούς χώρους για το πετρέλαιο. Οπότε αυτός που έκανε το συμβόλαιο αφού δεν μπορεί να πάρει την ποσότητα που συμφώνησε και δεν έχει τι να την κάνει, θα χάσει τα χρήματά του. Αυτό είναι ένα άλλο θέμα.
Στην απελπισία τους λόγω έλλειψης VLCC κάποιοι έχουν αρχίσει να ναυλώνουν για να χρησιμοποιήσουν σαν αποθήκη, πλοία μικρότερης χωρητικότητας από τα VLCC, τα λεγόμενα suezmax με χωρητικότητα 150.000 dw. Σήμερα η ναύλωσή τους για αποθήκη ανέρχεται 50.000 δολάρια την ημέρα ενώ για να μεταφέρουν φορτίο ο ημερήσιος ναύλος είναι 70.000-75.000 δολάρια.
Στην κορυφή όλης αυτής της κατάστασης βρίσκονται οι Έλληνες εφοπλιστές με δεξαμενόπλοια. Ένα VLCC έχει σήμερα ημερήσιο ναύλο πάνω από 100.000 δολάρια. Ένα εμπορικό δρομολόγιο από τον Περσικό Κόλπο για την Κίνα φθάνει τα 160.000 και από τον Περσικό για τα ΗΠΑ 115.000 δολάρια.
Ο ημερήσιος ναύλος για να χρησιμοποιηθεί ως αποθήκη ένα VLCC ανέρχεται σήμερα στα 80.000 δολάρια με ανοδικές τάσεις.