Τ ο 2021 ήταν μια πολύ καλή χρονιά για το yachting στην Ελλάδα. Η δυναμική για αυτό τον κλάδο του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα σημαντική με περισσότερα από 1,6 δισ. ευρώ έσοδα.
Το 2022 προβλέπεται ακόμα καλύτερο, αφού μέχρι σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν επιβεβαιωμένες κρατήσεις στο 57% του διαθέσιμου στόλου. Αλλά όπως λέει και το ρητό «όταν εύχεσαι για κάτι σκέψου ότι μπορεί και να σου συμβεί». Διότι ναι μεν αναπτύσσεται ραγδαία ο κλάδος, όμως δεν υπάρχουν ακόμη οι αναγκαίες υποδομές για να εξυπηρετήσουν τη ζήτηση.
Ο πρόεδρος της Ενωσης Μαρινών Ελλάδος, Σταύρος Κατσικάδης, αποτυπώνει την κατάσταση και καταθέτει προτάσεις ώστε η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία που παρουσιάστηκε και να κυριαρχήσει στη Μεσόγειο.
-Κύριε Κατσικάδη η «άνοιξη» του yachting στην Ελλάδα εν μέσω πανδημίας προκάλεσε την έλλειψη θέσεων ελλιμενισμού των σκαφών στις μαρίνες. Διπλή η ερώτηση: Ποια είναι τα αίτια της «άνοιξης» και ποια είναι η κατάσταση στις ελληνικές μαρίνες;
Η έξοδος από την κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, σε συνδυασμό με τη γεωπολιτική σταθερότητα της χώρας μας έχουν φέρει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις των προορισμών yachting σε παγκόσμιο επίπεδο. Ταυτόχρονα, η οικονομική κρίση στην Τουρκία και η αστάθεια στη Μέση Ανατολή έχουν προκαλέσει πρόσθετο κύμα ξένων σκαφών αναψυχής, ειδικά mega yachts που επιθυμούν να ελλιμενιστούν στην Ελλάδα σε μακροπρόθεσμη βάση – homeporting. Η κρίση της πανδημίας όχι μόνο δεν αναχαίτισε την ανάπτυξη του yachting, τουναντίον αναδείχθηκε το σκάφος αναψυχής ως ασφαλέστερο καταφύγιο για τουρισμό και αναψυχή έναντι άλλων επιλογών.
Επίσης, εκτός από την αυξημένη ζήτηση των σκαφών από το εξωτερικό, αυξήθηκαν και οι αφίξεις σκαφών που προορίζονται για επαγγελματική χρήση/ναύλωση και ειδικά των διγάστριων σκαφών αναψυχής (catamaran).
Για όλους τους ανωτέρω λόγους, η πατρίδα μας διεκδικεί με αξιώσεις την πρωτιά στο yachting στη Μεσόγειο, δεν πρέπει να χαθεί η ευκαιρία.
– Οι περίπου 14.000 οργανωμένες θέσεις ελλιμενισμού δυστυχώς δεν επαρκούν για να καλύψουν την παρούσα ζήτηση. Με γεμάτες μαρίνες και τη συνεχιζόμενη αύξηση του αριθμού των σκαφών αναψυχής, το ερώτημα που γεννάται είναι πού θα ελλιμενιστούν όλα αυτά τα σκάφη ειδικά τη θερινή τουριστική περίοδο;
Οι Φορείς Διαχείρισης των ελληνικών μαρινών δίνουν προτεραιότητα στους πελάτες-σκάφη που αιτούνται μόνιμο ελλιμενισμό (homeporting). Κάθε μαρίνα έχει μία συγκεκριμένη χωροθέτηση που συμπεριλαμβάνει τη γενική διάταξη των θέσεων ελλιμενισμού. Με στόχο τη βέλτιστη εκμετάλλευση και αξιοποίηση των θέσεων ελλιμενισμού, σε κάθε θέση επιλέγεται το καταλληλότερο σκάφος βάσει των διαστάσεων και τεχνικών χαρακτηριστικών που ταιριάζουν καλύτερα στη διαθέσιμη θέση ελλιμενισμού.
Κατά τη θερινή περίοδο, οι θέσεις ελλιμενισμού των μόνιμων σκαφών διατίθενται σε διερχόμενα σκάφη αναψυχής τα οποία εξυπηρετούνται προσωρινά. Ορισμένες μαρίνες κρατούν έναν σχετικά μικρό αριθμό θέσεων τις οποίες διαθέτουν αποκλειστικά σε διερχόμενα σκάφη, αλλά είναι λίγες σε σύγκριση με τον αριθμό των διερχόμενων σκαφών που αναμένονται αυτό το καλοκαίρι. Οταν ένα μεγάλο σκάφος αναψυχής δεν μπορεί να ελλιμενισθεί σε θέση εντός της μαρίνας λόγω έλλειψης διαθεσιμότητας, τότε δύναται να αγκυροβολεί στη θαλάσσια έκταση της μαρίνας και να εξυπηρετείται (επιβίβαση/αποβίβαση) με συνοδευτικά σκάφη (tendering), όπως γίνεται με τα κρουαζερόπλοια.
– Για το θέμα της έλλειψης θέσεων ελλιμενισμού κάποιοι προτείνουν τις πλωτές προβλήτες ως ενδιάμεσο μέτρο έως ότου κατασκευαστούν μαρίνες. Ποια είναι η θέση σας ως προέδρου της Ενωσης Μαρινών;
Η εγκατάσταση πλωτών εξεδρών αποφασίστηκε με τον ν. 4256/2014 ώστε να εξυπηρετήσει την επιβίβαση/αποβίβαση για τα μικρά σκάφη αναψυχής και τις θαλάσσιες δραστηριότητες/σπορ σε διάφορες εγκαταστάσεις, εκτός των ορίων των τουριστικών λιμένων. Εξελίχθηκε όμως ως προσωρινός τρόπος πρόσδεσης σκαφών αναψυχής για τη θερινή περίοδο – μέγιστο 6 μήνες.
Οσες από τις κατασκευές αυτές γίνονται εκτός λιμένα, εγκαθίστανται σε περιβάλλον που ενδεχομένως δεν προστατεύεται επαρκώς από δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση δεν παρέχουν τις ίδιες συνθήκες ασφάλειας ελλιμενισμού που παρέχει ένας τουριστικός λιμένας.
– Δηλαδή;
Για την κατασκευή ενός λιμένα προηγούνται γεωτεχνικές μελέτες και μελέτες θαλάσσιου περιβάλλοντος, τοπικών ανέμων, κυματισμών, θαλάσσιων ρευμάτων κ.ά. Πρόκειται για σημαντική τεχνική διερεύνηση ώστε μετά την υλοποίηση των κατασκευαστικών έργων προστασίας του λιμένα να διασφαλίζονται οι κατάλληλες συνθήκες ασφαλούς ελλιμενισμού για τα σκάφη αναψυχής. Επιπλέον, στις μαρίνες υπάρχουν δίκτυα και συστήματα πυρανίχνευσης, πυρόσβεσης, σχέδια και εκπαιδευμένο προσωπικό για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών όπως είναι η πυρκαγιά σε σκάφος, ο κίνδυνος ναυαγίου, ανθρώπινο ατύχημα κ.ά. Επίσης, υπάρχουν κατάλληλες υποδομές και ευκολίες για τη διαχείριση αποβλήτων -στερεά απορρίμματα, λύματα, υγρά απόβλητα κ.ά.- τα οποία παράγονται από τα σκάφη αναψυχής σε καθημερινή βάση. Ο Φορέας Διαχείρισης της μαρίνας υποχρεούται να λαμβάνει κάθε πρόσφορο μέτρο για την προστασία της ανθρώπινης ζωής, της περιουσίας, του χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Για την εγκατάσταση των πλωτών προβλητών δεν προβλέπονται αντίστοιχου επιπέδου μέτρα και προδιαγραφές για την ασφάλεια και το περιβάλλον. Ορθώς λοιπόν η σημερινή διάταξη για τις πλωτές προβλήτες προβλέπει την απεγκατάσταση, μεταφορά και εναπόθεση ή αποθήκευση των πλωτών προβλητών μετά το πέρας του εξαμήνου. Ελπίζουμε ότι θα τηρηθεί η υποχρέωση από τους υπεύθυνους εκμεταλλευτές, διαφορετικά παραμονεύουν σοβαροί κίνδυνοι ατυχήματος ή/και ρύπανσης.
Αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη κάλυψης της ζήτησης νέων θέσεων ελλιμενισμού κατά την καλοκαιρινή περίοδο και σεβόμαστε τις προσπάθειες των επαγγελματιών που επενδύουν σε τέτοιες κατασκευές, αλλά θεωρούμε ότι οι πλωτές προβλήτες δεν μπορούν να αποτελέσουν βιώσιμη στρατηγική ανάπτυξης για την ποιοτική παροχή υπηρεσιών ελλιμενισμού σε σκάφη αναψυχής, παρά μόνο προσωρινή λύση υπό την προϋπόθεση αντιμετώπισης των κινδύνων που προαναφέραμε.
– Ας αφήσουμε τις πλωτές προβλήτες και ας περάσουμε στο γεγονός ότι λειτουργούν μόλις 37 τουριστικοί λιμένες. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Γιατί τα χρόνια της κρίσης δεν υπήρχε ζήτηση θέσεων ελλιμενισμού και δεν σχεδιάστηκε έγκαιρα μια ενιαία μεσο-μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξης. Επίσης δεν εκσυγχρονίστηκε το θεσμικό πλαίσιο δημιουργίας και λειτουργίας μαρινών ώστε να μπορούμε να δημιουργήσουμε γρήγορα νέες θέσεις ελλιμενισμού, ούτε δόθηκαν κίνητρα για επενδύσεις σε νέες μαρίνες και για ουσιαστική αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών.
– Τα περισσότερα σκάφη που ελλιμενίζονται είναι ιδιωτικά ή επαγγελματικά;
Βάσει στοιχείων της ΕΜΑΕ, από τα περίπου 25.000 σκάφη που ελλιμενίζονται μόνιμα ή προσωρινά στις ελληνικές μαρίνες, το 75% είναι ιδιωτικά σκάφη και το 26% επαγγελματικά.
– Κλείνοντας, πείτε μας τι πρέπει να γίνει ώστε να δημιουργηθούν νέες υποδομές;
■ Απλούστευση και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου με επίκεντρο τον ν. 2160/93.
■ Κεντρικός συντονισμός υπηρεσιών και φορέων για θέματα μαρινών.
■ Σταθερή και δίκαιη φορολογική πολιτική.
■ Κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων και για την αναβάθμιση της ποιότητας εγκαταστάσεων και υπηρεσιών μαρινών.
■ Ανοιγμα της αγοράς για τα ξένα επαγγελματικά σκάφη με δίκαιους όρους για τα ελληνικά επαγγελματικά σκάφη.
■ Δίκαιο πλαίσιο λειτουργίας για τουριστικούς λιμένες και πλωτές προβλήτες εκτός λιμένων με σκοπό την αποφυγή πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού.
■ Συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα με κατάλληλα εργαλεία χρηματοδότησης.
■ Εκσυγχρονισμός και αναδιοργάνωση των Λιμενικών Ταμείων.
■ Στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης νέων υποδομών με σκοπό τη σταδιακή κάλυψη της ζήτησης για οργανωμένες θέσεις ελλιμενισμού.
Διαβάστε ακόμη
Οι Γερμανοί που μεταμορφώνουν το ιστορικό κτίριο του ΔΟΛ στη Χρήστου Λαδά (pics)
Η «επόμενη μέρα» της ενέργειας θα απαιτήσει μεγαλύτερες θυσίες από τους πολίτες
Ακρίβεια και Ουκρανία ανακόπτουν την πορεία της οικονομίας (pic)