Του Μηνά Τσαμόπουλου
Στην Ελλάδα, όπου η τουριστική βιομηχανία είναι πυλώνας της οικονομίας, ο θαλάσσιος τουρισμός παραμένει ένας κλάδος με τεράστια περιθώρια βελτίωσης. Η αξιοποίησή του θα φέρει περισσότερα έσοδα στα κρατικά ταμεία, θα ανοίξει χιλιάδες θέσεις εργασίας ενώ θα τονώσει την οικονομία των τοπικών κοινωνιών. Η αρχή πρέπει να γίνει από τις μαρίνες όπου φιλοξενούνται τα σκάφη αναψυχής, επαγγελματικά και ιδιωτικά.
Όμως είναι αναγκαία να δοθούν νέα κίνητρα για επενδύσεις στις μαρίνες, όπως επισημαίνει στο «business stories» ο Σταύρος Κατσικάδης Πρόεδρος Ένωσης Μαρινών Ελλάδος, Διευθύνων Σύμβουλος LAMDA Flisvos Marina Α.Ε.
«Τον τελευταίο καιρό υπάρχει αύξηση της ζήτησης για θέσεις ελλιμενισμού, γεγονός που φανερώνει μία σταθεροποίηση της πορείας του κλάδου των σκαφών αναψυχής. Πρέπει να κεφαλαιοποιήσουμε αυτή την τάση κατά τέτοιο τρόπο ώστε να προσελκύσουμε επενδύσεις σε νέες υποδομές. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται να δοθούν κίνητρα» τονίζει και προσθέτει:
«Υπάρχουν περίπου 30 τουριστικοί λιμένες-μαρίνες με οργανωμένες θέσεις ελλιμενισμού που παρέχουν τις βασικές υπηρεσίες σε σκάφη αναψυχής. Υπάρχουν όμως και πολλοί άλλοι μικροί λιμένες που βρίσκονται υπό τη διαχείριση λιμενικών ταμείων τα οποία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν παρέχουν οργανωμένες υπηρεσίες.
Αυτό δεν βοηθάει την ανάπτυξη του κλάδου. Απαιτείται άμεση αναβάθμιση των τουριστικών αυτών λιμένων η οποία μπορεί να γίνει με προσέλκυση επενδύσεων και ιδιωτικών κεφαλαίων. Υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις από το εξωτερικό. Προϋποθέτει όμως την θέσπιση κινήτρων».
Σύμφωνα με τον Σταύρο Κατσικάδη το κράτος παραχωρεί τη μαρίνα σαν να παραχωρεί ένα οικόπεδο χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα πολλαπλά οφέλη από την παραχώρηση.
Όπως προκύπτει από έρευνα της Ένωσης Μαρινών Ελλάδος η προστιθέμενη αξία εστιάζεται στα εξής σημεία:
– Δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με τη μελέτη του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, για κάθε 100 θέσεις ελλιμενισμού δημιουργούνται 4,4 άμεσες θέσεις εργασίας (6 άμεσες θέσεις σύμφωνα με την Ένωση Μαρινών Ελλάδας) και άλλες 100 έμμεσες εντός και στην ευρύτερη περιοχή της μαρίνας όπου δραστηριοποιούνται επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις εξυπηρέτησης σκαφών, συντήρησης, καρνάγια, προμηθευτές καυσίμων και τροφοδοσίας, ναυτικοί πράκτορες. Εάν συνυπολογίσουμε και τα πληρώματα των σκαφών αναψυχής, τότε ανά 100 θέσεις ελλιμενισμού οι έμμεσες θέσεις εργασίας ξεπερνούν τις 200.
– Κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, μεγάλο μέρος της οποίας φέρνει συνάλλαγμα που εισρέει από τα ξένα σκάφη αναψυχής. Το Διεθνές Συμβούλιο Ενώσεων της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας (ICOMIA) εκτιμά ότι για κάθε ένα ευρώ που δαπανάται για ελλιμενισμό σε μία μαρίνα, δαπανώνται αντίστοιχα 5 έως 10 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του σκάφους για καύσιμα, προμήθειες, τροφοδοσία, υπηρεσίες εξυπηρέτησης, διασκέδαση, εστίαση, συντήρηση, μισθοδοσία και άλλες υποχρεώσεις του σκάφους. Άρα για μία αγορά της τάξεως των 50 εκ. ευρώ όπως περίπου υπολογίζονται οι ελληνικές μαρίνες, εκτιμάται ότι τουλάχιστον 400 εκ. ευρώ διαχέονται στους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε μαρίνες.
-Συγκέντρωση δημοσίων εσόδων από τα υψηλά μισθώματα που καταβάλουν στο Δημόσιο οι μαρίνες, από τους φόρους εισοδήματος των επιχειρήσεων που λειτουργούν τις μαρίνες αλλά και από εκείνες που λειτουργούν μέσα και έξω από τις μαρίνες, από τις εργοδοτικές και ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων και διάφορα άλλα τέλη που επιβαρύνουν τα σκάφη αναψυχής. Μόνο το ΦΠΑ που αποδίδεται στο Δημόσιο από την παροχή υπηρεσιών προς τα σκάφη αναψυχής υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 100 εκ. ευρώ ετησίως.
-Αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου με την κατασκευή σύγχρονων λιμενικών εγκαταστάσεων με περιβαλλοντικούς όρους, πράσινο και υψηλή αισθητική εκεί όπου πριν υπήρχαν εγκαταλελειμμένα κρηπιδώματα, χερσαίοι χώροι εγκατάλειψης σκαφών ή απρόσιτες και βρώμικες παραλίες.
-Συνεισφορά στις τοπικές κοινωνίες με την υπεύθυνη και ποιοτική διαχείριση της μαρίνας, με τις πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες, την καθημερινή καθαριότητα και συντήρηση των εγκαταστάσεων που αποτελούν τις απαραίτητες υποδομές για την προσέλκυση υψηλής ποιότητας τουρισμού σε αρμονία με την ελεύθερη και ασφαλή πρόσβαση των πολιτών στο παραλιακό μέτωπο.
«Η προστιθέμενη αξία των τουριστικών λιμένων λοιπόν είναι η θετική συμβολή στην οικονομία, στο περιβάλλον και την κοινωνία του τόπου μας» υπογραμμίζει ο Σταύρος Κατσικάδης. Από τις 21 μαρίνες-μέλη της ένωσης τα ετήσια έσοδα από τον ελλιμενισμό σκαφών αναψυχής αγγίζουν τα 60 εκατομμύρια ευρώ.
Για την προσέλκυση επενδυτών στις μαρίνες θα πρέπει σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Μαρινών Ελλάδος να γίνει:
1. Βελτίωση θεσμικού πλαισίου ίδρυσης και λειτουργίας
• Αθέμιτος ανταγωνισμός (πλωτές εξέδρες Αρ.27 ν.4256/2014, ναύδετα Αρ.103 ν.4504/2017, Λιμενικά ταμεία χωρίς υπηρεσίες κ’ τιμολόγια)
• Μείωση γραφειοκρατίας στην ίδρυση κ’ λειτουργία (5 έτη για τη δημιουργία μαρίνας, αδυναμία αδειοδότησης υφιστάμενων, εμπλοκή/υπερκάλυψη Υπηρεσιών, Φορέων)
• Συμπλήρωση των νομοθετικών κενών και απεμπλοκή από τα αδιέξοδα για εγκαταλελειμμένα σκάφη κ’ ναυάγια. Εκκρεμεί ΚΥΑ του ν.4256/2014, ψυχαγωγικές δραστηριότητες σε κοινόχρηστους χώρους λιμένα
2. Αύξηση ανταγωνιστικότητας ελληνικών μαρινών
• Μείωση υπερ-φορολόγησης, ΦΠΑ, φόρου πολυτελείας, κατάργηση ΕΝΦΙΑ, ΤΕΠΑΗ
3. Κίνητρα προσέλκυσης σκαφών
• Άρση όλων των περιορισμών ναύλωσης σκαφών στην ξένη σημαία (Αρ.3.3.α.β. ν.4256/2014 και ειδικά του Αρ. 136 ν.4504/2017)
• Ενεργοποίηση χρηματοδοτικής μίσθωσης για σκάφη αναψυχής (εκκρεμεί ΚΥΑ του ν.4256/2014)
4. Εθνικό σχέδιο ανάπτυξης και προβολής του κλάδου
• Ιδιωτικοποιήσεις μαρινών, νέες υποδομές, εθνική στρατηγική
• Χρηματοδότηση ανάπτυξης και αναβάθμισης υφιστάμενων (ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός)
• Συνεργασία ΕΟΤ με φορείς, ενέργειες προβολής, εξωστρέφεια.
Στο μεταξύ υπάρχει αβεβαιότητα ως προς το τι θα ισχύσει με τον ΦΠΑ για παροχές υπηρεσιών προς τα σκάση.
«Με τις νέες πρόσφατες διατάξεις που επιβάλλουν ΦΠΑ στις υπηρεσίες που παρέχοντα προς τα επαγγελματικά σκάφη αναψυχής τα οποία μέχρι σήμερα είχαν απαλλαγή, οι ελληνικές μαρίνες καθίστανται ακόμη λιγότερο ανταγωνιστικές και ειδικά εκείνες που βασίζονται στα επαγγελματικά σκάφη αναψυχής όπως για παράδειγμα η μαρίνα Αλίμου. Όλος ο κλάδος περιμένει διευκρινήσεις επί του θέματος από τα αρμόδιες υπηρεσίες» δηλώνει ο Σταύρος Κατσικάδης: «Είμαστε μη ανταγωνιστικοί με την Τουρκία που έχει μηδενικό ΦΠΑ».
Ο θαλάσσιος τουρισμός στην Ελλάδα προσελκύει το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Στο πλαίσιο αυτό διοργανώνεται το Παγκόσμιο Συνέδριο Μαρινών-World Marinas Conference, 25-27 Οκτωβρίου, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» από τη Διεθνή Ομοσπονδία της Βιομηχανίας σκαφών αναψυχής ICOMIA και την Επιτροπή Μαρινών (IMG).
Πρόκειται για το μεγαλύτερο, παγκόσμιας εμβέλειας Συνέδριο το οποίο διοργανώνεται ανά διετία και συγκεντρώνει τεράστιο ενδιαφέρον από επαγγελματίες και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη διαχείριση και επένδυση σε μαρίνες, καθώς και στην κατασκευή, επισκευή και εξοπλισμό μαρινών και σκαφών αναψυχής. Θα υπάρξουν επίσης σημαντικοί ομιλητές παγκόσμιας κλάσης, μεταξύ των οποίων ο καθηγητής του ΜΙΤ, Dr Donald Sadoway, θα παρουσιάσει την καινοτόμα έρευνά του σε τεχνολογίες που κάνουν αποτελεσματική χρήση της ενέργειας μέσω συσσωρευτών από ανακύκλωση μετάλλων
«Θεωρήσαμε ότι παρουσιάζεται μία μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα και ειδικά για την Αθήνα , ώστε στα πλαίσια της ευρύτερης καμπάνιας προβολής να αναδείξουμε την ομορφιά και τις προοπτικές της Αθήνας και της πανέμορφης παραλίας της, από τον Πειραιά μέχρι το Λαύριο. Η Ένωση Μαρινών Ελλάδας, μέλος της ICOMIA και της IMG από το 2011, έθεσε υποψηφιότητα προκειμένου να έρθει το WMC 2018 στην Αθήνα κάτι το οποίο επιτεύχθηκε στην συνεδρίαση που έλαβε χώρα στο Βανκούβερ του Καναδά τον περασμένο Νοέμβριο» υπογραμμίζει ο Σταύρος Κατσικάδης.