Σε μια ναυτική χώρα όπως η Ελλάδα το να συμπληρώνει τα 100 χρόνια ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) έχει ως γεγονός τη δική του ξεχωριστή σημασία. Ιδρύθηκε το έτος 1921 και αποτελεί τον φορέα εκπροσώπησης του κλάδου των επιβατηγών πλοίων στην Ελλάδα. Μέλη του ΣΕΕΝ είναι ελληνικές και ευρύτερα υπό κοινοτικές σημαίες πλοιοκτήτριες και διαχειρίστριες εταιρείες επιβατηγών – οχηματαγωγών και επιβατηγών εν γένει πλοίων, τα οποία δραστηριοποιούνται στον χώρο της ακτοπλοΐας, των διεθνών γραμμών και της κρουαζιέρας.
Είναι θεσμικός συνομιλητής του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και της ελληνικής κυβέρνησης για τη διαμόρφωση του ακτοπλοϊκού δικτύου και γενικότερα για όλα τα ζητήματα της επιβατηγού ναυτιλίας και της νησιωτικής πολιτικής.

Ως κοινωνικός εταίρος διαπραγματεύεται και υπογράφει τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας πληρωμάτων και υπαλλήλων για τα πλοία ακτοπλοΐας, διεθνών γραμμών και κρουαζιέρας, ενώ είναι μέλος και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). Στις 30 Απριλίου του 1921 ιδρύθηκε ως Πανελλήνιος Ακτοπλοϊκή Ενωσις. Την ημέρα εκείνη έγινε και η πρώτη Γενική Συνέλευση των μελών της προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα τα προβλήματα της ελληνικής ακτοπλοΐας, σε μια εποχή κατά την οποία η Ελλάδα βρισκόταν επί σχεδόν εννέα ολόκληρα χρόνια σε εμπόλεμη κατάσταση σε διάφορα μέτωπα και η συμβολή της επιβατηγού ναυτιλίας υπήρξε ιστορική.

Με την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, τον Αύγουστο του 1920, είχε δημιουργηθεί ένα ελληνικό κράτος με τεράστιο μήκος ακτογραμμής και τα επιβατηγά πλοία αποτελούσαν τα απαραίτητα αλλά και τα μοναδικά μέσα γεφύρωσης. Ως αποτέλεσμα ο επιβατηγός στόλος ενισχύθηκε σημαντικά.

Για τον λόγο αυτό οι πλοιοκτήτες της ακτοπλοΐας αποφάσισαν στις αρχές του 1921 τη δημιουργία μιας Ενωσης προς τον σκοπό της καλύτερης εξυπηρέτησης των συμφερόντων τους.

Το πρώτο Δ.Σ.

Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο που εκλέχθηκε κατά τη Γενική Συνέλευση της 30ής Απριλίου του 1921 συγκρότησαν οι:

Λεωνίδας Εμπειρίκος (πρόεδρος), Γεώργιος Θεοδωρακάκος (αντιπρόεδρος), Ηλίας Βλασσόπουλος (γενικός γραμματέας), Δημήτριος Μερίντζος (ταμίας) και μέλη οι: Ελευθέριος Βελλιώτης, Αντώνιος Γιαννουλάτος, Παύλος Δημουλάκης, Νικόλαος Πανταλέων, Δημήτριος Παντελής.

Τα εγγεγραμμένα πλοία στην Ενωση έφτασαν έως το 1924 τα 122.

Την εποχή εκείνη η Ενωση βρέθηκε κάτω από αντίξοες περιστάσεις, καθώς ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και στη συνέχεια η Μικρασιατική Καταστροφή προκάλεσαν την κατάρρευση της Ελλάδας «των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων», καθώς ο τελικός καθορισμός των ελληνοτουρκικών συνόρων είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των ελληνικών ακτών. Η συνεισφορά του επιβατηγού στόλου υπήρξε καθοριστική τον Αύγουστο του 1922, όταν τα πλοία προσέγγισαν τα παράλια της Μικράς Ασίας διευκολύνοντας τη διάσωση χιλιάδων Ελλήνων.

Μοιραία, η δραστηριότητα της ελληνικής ακτοπλοΐας περιορίστηκε στον στενό πλέον ελλαδικό χώρο (Αιγαίο, Ιόνιο και Κρητικό Πέλαγος), συρρικνώνοντας δραματικά τη διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων, καθώς παραδοσιακές γραμμές, όπως της Αλεξάνδρειας, της Κωνσταντινούπολης, της Μαύρης Θάλασσας αλλά και της Αδριατικής, έπαψαν να εξυπηρετούνται πλέον από τα ελληνικά επιβατηγά πλοία.

Το 1928 αποφασίστηκε από τον τότε πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο η σύσταση επιτροπής ώστε να μελετηθούν στο σύνολό τους τα προβλήματα της ελληνικής ναυτιλίας, που είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση, στις 22 Μαΐου του 1929, της Ανώνυμης Εταιρείας Ακτοπλοΐα της Ελλάδος (ΑΚΤΕΛ), στην οποία ενσωματώθηκε η πλειονότητα των ατμοπλοϊκών εταιρειών.

Ο Λεωνίδας Εμπειρίκος (1872-1947), πρώτος πρόεδρος  το 1921

Σημαντική παρουσία είχε η Ενωση και στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο θαλάσσιων μεταφορών και έως τις 31 Οκτωβρίου του 1940 είχε ολοκληρωθεί η επίταξη συνολικά 47 επιβατηγών πλοίων, εκ των οποίων τρία μετασκευάστηκαν σε νοσοκομειακά. Τον Νοέμβριο του 1940, με την εξέλιξη των πολεμικών γεγονότων, οι ανάγκες αυξήθηκαν και τη λύση έδωσαν ξανά τα πλοία, όταν τα 4/5 του συνόλου των εφοδίων για την υποστήριξη του Στρατού στο αλβανικό μέτωπο μεταφέρθηκαν από τη θάλασσα. Παράλληλα, για να καλυφθούν οι αναγκαίες μετακινήσεις και ο επισιτισμός του πληθυσμού διατέθηκαν 12 πλοία της ακτοπλοΐας.

Το 1969 με τροποποίηση του καταστατικού η επωνυμία της Ενωσης έγινε Ενωσις Εφοπλιστών Επιβατηγών Πλοίων.
Τη δεκαετία του 1970 η ελληνική επιβατηγός ναυτιλία είχε διαμορφωθεί ως εξής: Υπερωκεάνιος Ναυτιλία, Τουριστική Ναυτιλία, Επιβατηγά – Οχηματαγωγά Διεθνών Πλόων, Επιβατηγά – Οχηματαγωγά Εσωτερικών Γραμμών και Πορθμεία.

Το 2004 με νέα τροποποίηση του καταστατικού μετονομάστηκε σε Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Είχε εγκριθεί ομόφωνα στη Γενική Συνέλευση τον Ιανουάριο του ίδιου έτους και έπειτα από τις προβλεπόμενες διαδικασίες κύρωσης από το Πρωτοδικείο επισημοποιήθηκε την 28η Δεκεμβρίου του 2004, ώστε «να διευρυνθούν οι στόχοι και σκοποί του Συνδέσμου, με την εγγραφή μελών που αναπτύσσουν κάθε είδους δραστηριότητα στις θαλάσσιες μεταφορές με επιβατηγά και επιβατηγά – οχηματαγωγά πλοία».

Η επιστολή Ποταμιάνου

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων, το Δ.Σ. του ΣΕΕΝ και ο πρόεδρός του Μιχάλης Σακέλλης τίμησαν δύο εξέχουσες προσωπικότητες του χώρου: τον Μιχάλη Λάμπρο και τον Θεόδωρο Κόντε. Την πλακέτα παρέδωσε μια θρυλική μορφή της ελληνικής και διεθνούς επιβατηγού ναυτιλίας, ο Ανδρέας Ποταμιάνος,  διετέλεσε πρόεδρος της τότε ονομαζόμενης Ενωσης Εφοπλιστών Επιβατηγών Πλοίων (1980-2002).

Σε επιστολή που απέστειλε ο κ. Ποταμιάνος στον κ. Λάμπρο και δημοσιεύει το «business stories» γίνεται μια σημαντική αναφορά σε σοβαρά θέματα του κλάδου, όπως η έλλειψη πλοίων υπό ελληνική σημαία. Πρόκειται πλέον για ένα ιστορικό ντοκουμέντο.

«Κύριε Μιχάλη,
Πάνω από 20 χρόνια συνεργαστήκαμε μαζί στην Ενωση και ήσουν από τα βασικά στελέχη του Διοικητικού Συμβουλίου που ανέπτυξε τις κρουαζιέρες και τα πλοία των περιηγήσεων. Ισως τα 20 χρόνια του συμβουλίου μας υπήρξαν τα χρυσά χρόνια της ελληνικής σημαίας. Ακόμα χιλιάδες Ελληνες ναυτικοί το αναφέρουν. Μια περίοδος δύσκολη αλλά τελικά χωρίς απεργίες στον κλάδο. Είναι αδιανόητο μια χώρα που έχει όλα τα συστατικά να έχει πλοία με ελληνική σημαία και υπάρχουν λύσεις ανώδυνες, θάλασσες μοναδικές, Αρχιπέλαγος Αιγαίου, Ιστορία 3.000 ετών, μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έμπειρους ναυτικούς και μηχανικούς, να φθάσει στο σημείο να μην έχει πλοία με ελληνική σημαία. Η ευθύνη θα γραφτεί από την ιστορία. Μην ξεχνάμε τον Ξενιό, τον Ρίγγα, τον Περράκη, τον Φραγκουδάκη, τον Στρίντζη, τον Φόρο και τόσους άλλους.

Εκανες πολλά, προσέφερες όχι μόνο για την εταιρεία σου, αλλά και για όλους εμάς που ήμασταν ταγμένοι να αναπτύξουμε έναν κλάδο που ήταν κάπως άγνωστος στην αρχική του πορεία. Δεν περιορίστηκες να βοηθάς όλους μας ποικιλοτρόπως στην Ενωση, αλλά παρά τις αντιξοότητες δημιούργησες ένα αξιόλογο κρουαζιερόπλοιο, ένα πλοίο που ακόμα παρέχει φιλοξενία στους επιβάτες του. Θυμάμαι ότι το πλοίο αυτό το ξεκινήσαμε με την Ηπειρωτική. Ξέρω ότι σε οδηγεί η πίστη σου στον Χριστό και την πατρίδα.

Επ’ ευκαιρία των 100 ετών της Ενώσεώς μας, 1921-2021, ως πρόεδρος τότε και επίτιμος πρόεδρος σου προσφέρω τιμής ένεκεν μία πλακέτα γεμάτη αναμνήσεις. Ελπίζω ότι εσύ και ο Θεόδωρος Κόντες να συνεχίσετε τις παραδόσεις και τα “πιστεύω” που χαράχθηκαν τα τελευταία 100 χρόνια».

Η επιστολή Λάμπρου

Από την πλευρά του ο κ. Λάμπρος, με 60 χρόνια παρουσίας στον κλάδο, σε επιστολή του που συν τω χρόνω θα αποτελεί και αυτή πολύτιμο ιστορικό ντοκουμέντο για την επιβατηγό ναυτιλία τόνισε με αφορμή τη βράβευσή του:
«Για εμένα προσωπικά και για τον στενό συνεργάτη και εκ των διευθυντών της εταιρείας μας Θεόδωρο Κόντε, με παρουσία στα δρώμενα της κρουαζιέρας πάνω από 50 χρόνια, η τιμητική διάκριση έφτασε από τον ΣΕΕΝ με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυση της πρώτης Ενώσεως Επιβατηγών Πλοίων, η οποία φυσικά άλλαζε επωνυμίες αρκετές φορές στο διάστημα των 100 ετών και κατέληξε σήμερα ως ΣΕΕΝ.

Η διοίκηση του ΣΕΕΝ μάς τίμησε και τους δύο για τις υπηρεσίες που προσφέραμε στην επιβατηγό και την κρουαζιερόπλοιο ναυτιλία, είτε ως απλά μέλη του Δ.Σ. είτε από άλλες υπεύθυνες θέσεις.

Η πρωτοβουλία των τιμητικών διακρίσεων οφείλεται, εκτός από τον πρόεδρο του ΣΕΕΝ Μιχάλη Σακέλλη, και στον αντιπρόεδρο, τον “πατριάρχη της ελληνικής κρουαζιέρας”, αγαπητότατο φίλο και συνεργάτη Ανδρέα Ποταμιάνο.
Ισως ο αγαπητότατός μου φίλος και συνεργάτης πολλών δεκαετιών Ανδρέας να υπερβάλλει αναφέροντας στην επιστολή του τη δική μου προσφορά. Απλά αισθάνομαι ότι έπραξα μόνο το καθήκον μου και ίσως να συνέβαλα με τις μικρές μου δυνάμεις στη διαχρονική στήριξη αυτών των δύο νευραλγικών για την εθνική μας οικονομία τομέων της ναυτιλίας μας. Προς πληροφόρησή σας, σας παραθέτω αντίγραφο της επιστολής». Και συνεχίζει:

«Πραγματικά η τιμητική αυτή διάκριση του ΣΕΕΝ μάς συγκίνησε και έφερε ξανά στη μνήμη μου αναμνήσεις από τα χρόνια της υπηρεσίας μου και της μικρής μου προσφοράς, κατ’ αρχάς, ως μέλος της Ενώσεως Εφοπλιστών Επιβατηγών Πλοίων και αργότερα της μετονομασίας της στον σημερινό ΣΕΕΝ και ως αντιπρόεδρος επί ετών προεδρίας του Ανδρέα Ποταμιάνου, του αείμνηστου προέδρου Περικλή Παναγόπουλου και του Μάρκου Φόρου.
Η Ενωση Εφοπλιστών Επιβατηγών Πλοίων φιλοξενήθηκε για μια μεγάλη περίοδο στα γραφεία του ιστορικού μεγάρου της Ηπειρωτικής και για τα έξι χρόνια της προεδρίας του αείμνηστου Περικλή Παναγόπουλου στα

ιδιόκτητα γραφεία της εταιρείας του.
Την ίδια περίοδο και κυρίως επί προεδρίας Μάρκου Φόρου, η Ενωσή μας με την επωνυμία ΣΕΕΝ προχώρησε στην αγορά ιδιόκτητων γραφείων επί της Ακτής Μιαούλη με συνδρομές των μελών της και με μια μικρή τραπεζική χρηματοδότηση. Σήμερα η τραπεζική χρηματοδότηση έχει εξοφληθεί πλήρως και η στέγαση των γραφείων του ΣΕΕΝ είναι πλέον μόνιμη.

Κάτω από τον ΣΕΕΝ λειτουργούσαν κυρίως ο τομέας της ακτοπλοϊκής ναυτιλίας και ο τομέας της κρουαζιέρας. Βέβαια, σωστά και δικαιολογημένα, όλο το βάρος των δραστηριοτήτων και των συνελεύσεων του ΣΕΕΝ αφορούσε θέματα της ακτοπλοΐας και στο τέλος υπήρχε πάντα κάποιος μικρός χρόνος για συζητήσεις γύρω από τα θέματα του τομέα της κρουαζιέρας».

Κατόπιν, ο κ. Λάμπρος κάνει ειδική αναφορά στη διάσπαση του Συνδέσμου που έγινε πριν από περίπου δέκα χρόνια:

«Όμως κάθε χρόνο, οι ανάγκες της ακτοπλοΐας αλλά και της κρουαζιέρας πολλαπλασιάζονταν και έτσι, σε κάποια φάση πριν από δέκα χρόνια, ο τομέας της κρουαζιέρας θεώρησε καλύτερη λύση την αποχώρησή του από τον ΣΕΕΝ και την ίδρυση της Ενώσεως Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας, μορφή με την οποία λειτουργεί σήμερα.

Ο ΣΕΕΝ παρέμεινε ο ίδιος και διατήρησε ενεργά και ένα τμήμα του τομέα της κρουαζιέρας. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι όταν έγινε ο χωρισμός των Ενώσεων υπήρχε και κάποια δυσαρέσκεια εκ μέρους του νέου φορέα από την τότε σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΕΝ.

Σήμερα δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά ή δυσαρέσκεια ενεργειών μεταξύ του ΣΕΕΝ και της Ενώσεως Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας. Αντίθετα, γίνονται σοβαρές επαφές για μελλοντική συνεργασία των δύο Ενώσεων, κάτι που επικροτούμε όλοι μας θετικά.

Για την ομαλή λειτουργία και την προβολή των θεμάτων που απασχόλησαν και συνεχίζουν να απασχολούν και σήμερα την ελληνική επιβατηγό ναυτιλία και τον τομέα της κρουαζιέρας, καταλυτικό ρόλο έπαιξε και συνεχίζει να παίζει η παρουσία του αποκαλούμενου από όλους “πατριάρχη της επιβατηγού ναυτιλίας”, Ανδρέα Ποταμιάνου. Επίσης, ο κ. Κόντες και εγώ οφείλουμε στον πανάξιο και αγαπητό μας φίλο και συνεργάτη Μιχάλη Σακέλλη, πρόεδρο του ΣΕΕΝ, ένα ευχαριστώ για την τιμητική διάκριση που μας απένειμε με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυση του πρώτου επίσημου τομέα των ελληνικών επιβατηγών ακτοπλοϊκών πλοίων». Τέλος, ολοκληρώνει με την ευχή η επιβατηγός ναυτιλία να ξαναζήσει λαμπρές ημέρες ανάπτυξης:

«Μπορεί αυτή τη δύσκολη εποχή της πανδημίας να κλονίζονται οι δραστηριότητες και να υπάρχουν αξεπέραστα οικονομικά προβλήματα στους τομείς της ακτοπλοΐας και της κρουαζιέρας, όμως είμαστε σίγουροι ότι όλα θα ξεπεραστούν με την πάροδο του χρόνου και σίγουρα θα αξιωθούμε να ξαναζήσουμε λαμπρές και ένδοξες ημέρες ανάπτυξης και προσφοράς αυτών των τομέων στην πατρίδα μας και την εθνική μας οικονομία».

Διαβάστε ακόμη:

Ευστράτιος Ανδρεάδης: Η υπογεννητικότητα «στρέφει» την AS Company και εκτός παιχνιδιών

ΟΑΕΔ: Πότε «κλείνει» το πρόγραμμα επιδότησης για 1.000 νέες θέσεις εργασίας

Alpha Bank: Τα «κλειδιά» της ΑΜΚ – Τι αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο