Oι ναύλοι για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων έχουν υπερδιπλασιαστεί μέσα σε δύο εβδομάδες στις διαδρομές από την Ασία προς τη Βόρεια Ευρώπη και τη Μεσόγειο μετά τις επιθέσεις των Χούθι, που προκάλεσαν δαπανηρές και χρονοβόρες εκτροπές γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Το επιπλέον κόστος μεταφοράς θεωρείται σίγουρο ότι θα μετακυλιστεί στον καταναλωτή.
Συγκεκριμένα, οι τιμές για τη διαδρομή Ασία – Μεσόγειο αυξήθηκαν κατά 123%, ενώ οι τιμές Ασίας – Ευρώπης ήταν 163% υψηλότερες σε σχέση με τα μέσα Δεκεμβρίου, με πιθανές ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις.
Περισσότερα από 280 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχουν εκτραπεί τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες για να αποφύγουν την Ερυθρά Θάλασσα, προσθέτοντας χιλιάδες μίλια και έως και 15 επιπλέον ημέρες στο ταξίδι, ενώ απορροφούν χωρητικότητα για τον στόλο των κοντέινερ. Το κόστος κάθε εναλλακτικού δρομολογίου επιβαρύνεται κατά 1 εκατ δολάρια. Στον αριθμό 18 φτάνουν οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες που αποφεύγουν πλέον τη διέλευση των πλοίων τους από την Ερυθρά Θάλασσα, σύμφωνα με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ).
«Μεγάλος αριθμός εταιρειών αποφάσισε ήδη την αναδρομολόγηση των πλοίων τους, που κάνουν πλέον τον περίπλου της Αφρικής προκειμένου να μειωθούν οι επιθέσεις και ο αντίκτυπος για τους ναυτικούς», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΙΜΟ Αρσένιο Ντομίνγκες, απευθυνόμενος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η μεγαλύτερη κρίση
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι επιθέσεις των Χούθι, εφόσον συνεχιστούν τους επόμενους τρεις μήνες, ενδέχεται να δημιούργησαν χειρότερη και πιο μακροπρόθεσμη κρίση στη ναυτιλία και την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα από αυτή την οποία το παγκόσμιο εμπόριο κλήθηκε να αντιμετωπίσει τον Μάρτιο του 2021. Τότε, το πλοίο εμπορευματοκιβωτίων «Ever Given», μήκους 400 μέτρων, προσάραξε λόγω ισχυρών ανέμων, με αποτέλεσμα να αποκλείσει πλήρως τη Διώρυγα του Σουέζ για έξι ημέρες. Το ατύχημα επιβράδυνε τη μεταφορά φορτίου αξίας έως και 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε μέρα και προκάλεσε διαταραχές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού που διήρκεσαν πολύ περισσότερο.
Τα έσοδα της Διώρυγας του Σουέζ έχουν μειωθεί κατά 40% από την αρχή της χρονιάς σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Ο αριθμός των πλοίων που πέρασαν από τη Διώρυγα του Σουέζ μειώθηκε στα 544 το διάστημα αυτό, έναντι 777 πέρυσι.
Οι ναυτιλιακές εταιρείες έχουν ήδη εκτρέψει εμπορικές συναλλαγές ύψους $200 δισ. εκτός της Διώρυγας του Σουέζ, οδηγώντας τα πλοία τους σε περίπλου της Αφρικής, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η «Wall Street Journal».
Ο μέσος αριθμός των διελεύσεων από τη Διώρυγα έχει μειωθεί από τα μέσα Δεκεμβρίου 2023 σε περίπου 50 ημερήσιες διελεύσεις, δηλαδή σχεδόν 17% λιγότερες σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους.
Επίσης, κατά 90% μειώθηκε ο αριθμός των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα προς τη Διώρυγα του Σουέζ την πρώτη εβδομάδα του έτους, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Μέχρι και την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, η δραστηριότητα των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα που αφορά φορτηγά πλοία μεταφορικής ικανότητας άνω των 10.000 dwt είχε μειωθεί κατά 28% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τη Lloyd’s List Intelligence, αντανακλώντας την αλλαγή πλεύσης των εμπορευματοκιβωτίων, η οποία ξεκίνησε στα μέσα Δεκεμβρίου. «Ενα ταξίδι από τη Σαγκάη στον Πειραιά μέσω Σουέζ είναι 7.844 ναυτικά μίλια, ενώ μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας είναι 14.253 ναυτικά μίλια.
Τα επιπλέον ναυτικά μίλια προσθέτουν πολύ σημαντικό χρόνο και κόστος σε κάθε ταξίδι, το οποίο με τη σειρά του θα αυξήσει τη χρησιμοποίηση των πλοίων, επηρεάζοντας τη διαθεσιμότητα της χωρητικότητας», επισημαίνουν οι αναλυτές του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers: «Συγκεκριμένα, οι βραχυπρόθεσμες τιμές για τη ναυτιλία εμπορευματοκιβωτίων μεταξύ Ασίας, Ευρώπης και ΗΠΑ αυξάνονται λόγω της μειωμένης χωρητικότητας που προκαλείται από τις απειλές για τα φορτηγά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα. Η τιμή spot από τη Σαγκάη προς τη Δυτική Ευρώπη έχει πλέον ξεπεράσει τα 2.870 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο, αύξηση 237% από τις αρχές Δεκεμβρίου 2023. Επιπλέον, η τιμή spot από τη Σαγκάη προς τη Μεσόγειο έχει αυξηθεί στα 3.620 δολάρια ανά κουτί, 187% υψηλότερα σε σύγκριση με τις τιμές των αρχών Δεκεμβρίου, ενώ οι τιμές από τη Σαγκάη προς την Ανατολική Ακτή της Αμερικής παρουσίασαν αύξηση σχεδόν 61%, φτάνοντας τα 3.931 δολάρια» και προσθέτουν:
«Επιπλέον, η τιμή spot (όχι οι μακροχρόνιες ναυλώσεις) από τη Σαγκάη προς τη Μεσόγειο έχει αυξηθεί στα 3.620 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο, 187% υψηλότερα σε σύγκριση με τις τιμές των αρχών Δεκεμβρίου, ενώ οι τιμές από τη Σαγκάη προς την Ανατολική Ακτή της Αμερικής παρουσίασαν αύξηση σχεδόν 61%, φτάνοντας τα 3.931».
Στη συνέχεια εστιάζουν στα δεξαμενόπλοια: «Δεν είναι μόνον οι ναύλοι της αγοράς εμπορευματοκιβωτίων που έχουν αυξηθεί, αλλά και οι ναύλοι των δεξαμενόπλοιων στις γραμμές της Ερυθράς Θάλασσας βρίσκονται σε ανοδική πορεία κατά τον τελευταίο μήνα. Η διαδρομή για ένα δεξαμενόπλοιο από το ιρακινό λιμάνι της Βασόρας προς τον γαλλικό τερματικό σταθμό Lavera στη Μασσαλία – 4.878 ναυτικά μίλια μέσω Σουέζ ή 10.977 ναυτικά μίλια μέσω Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας πληρώνει 30.958 δολάρια την ημέρα, σχεδόν διπλάσια σε σύγκριση με έναν μήνα πριν, όταν πλήρωνε 17.592».
Οι ισοδύναμες τιμές χρονοναύλωσης στις γραμμές Μεσόγειος – Απω Ανατολή και Μέση Ανατολή – Μεγάλη Βρετανία αυξήθηκαν από 8.129 δολάρια την ημέρα και 20.988 αντιστοίχως στις 4 Δεκεμβρίου σε 25.996 και 57.422.
Το ρωσικό πετρέλαιο
Στο μεταξύ, δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο στην Ινδία και την Κίνα μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και της Ερυθράς Θάλασσας συνεχίζουν απρόσκοπτα, εν μέσω εντεινόμενων επιθέσεων από τους Χούθι στην περιοχή Bab el Mandeb Strait.
Τα στοιχεία της Vortexa δείχνουν ότι κανένα δεξαμενόπλοιο που φορτώνει αργό και πετρελαιοειδή στα λιμάνια της Ρωσίας από τον Δεκέμβριο και με προορισμό διυλιστήρια στην Ινδία ή την Κίνα δεν έχει εκτραπεί μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας.
Τα δεξαμενόπλοια κατέπλευσαν στις ρωσικές πόλεις της Βαλτικής, της Μαύρης Θάλασσας και της Αρκτικής τον περασμένο μήνα. Από τα δεξαμενόπλοια που φόρτωσαν από αυτά τα λιμάνια κατά τις πρώτες 10 ημέρες του Ιανουαρίου, η Vortexa προβλέπει ότι 13 πλέουν για την Ινδία και την Κίνα. Η παρακολούθηση των πλοίων δείχνει ότι και αυτά προορίζονται για διέλευση από την Ερυθρά Θάλασσα, με βάση τα σήματα του Αυτόματου Συστήματος Αναγνώρισης. Εως και 8,2 εκατ. βαρέλια πετρελαίου και πετρελαιοειδών ημερησίως διακινούνται από την Ερυθρά Θάλασσα μέσω του σημείου συμφόρησης Bab el Mandeb, σύμφωνα με την ανάλυση της Vortexa.
Ομως τα προβλήματα στις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων αυξάνουν. Η συνεχιζόμενη κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα μπορεί να οδηγήσει σε συμφόρηση στα λιμάνια λόγω των αβέβαιων δρομολογίων των πλοίων και των ελλείψεων εξοπλισμού που προκαλούνται από τη μετατόπιση των άδειων εμπορευματοκιβωτίων προειδοποιεί η HSB Global Research. Οι προκλήσεις αυτές θα μπορούσαν να επιδεινωθούν περαιτέρω από την επερχόμενη κινεζική πρωτοχρονιά, που φέτος είναι στις 10 Φεβρουαρίου.
Κραδασμοί στον Πειραιά
Το λιμάνι του Πειραιά αρχίζει να νιώθει κραδασμούς λόγω της αποφυγής του Σουέζ από τις ναυτιλιακές εταιρείες-Liners, μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Τα μεγάλης μεταφορικής ικανότητας εμπορευματοκιβωτίων πλοία που κατέπλεαν στον Πειραιά προσεγγίζουν πλέον την Ευρώπη μέσω της Δυτικής Αφρικής και δένουν στα λιμάνια της Δυτικής και Βόρειας Αφρικής, όπως της Ταγγέρης στο Μαρόκο. Από τα λιμάνια αυτά μεταφορτώνονται σε μικρότερα πλοία τα λεγόμενα feeder τα «κουτιά» που έχουν προορισμό τον Πειραιά. Ο ναύλος για ένα εμπορευματοκιβώτιο από την Ασία για τον Πειραιά και γενικότερα για την Αν. Μεσόγειο από 2.000 ευρώ έχει εκτοξευτεί στα 6.000 ευρώ. Αν συνεχιστεί σε βάθος χρόνου η κρίση, τα 5 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια που διακινεί ο Πειραιάς θα είναι δύσκολος στόχος για να επιτευχθεί το 2024.
Διαβάστε ακόμη
Τράπεζες: «Κόντρες» στο ταμπλό του ΧΑ – Οι αποτιμήσεις και τα περιθώρια ανόδου των μετοχών
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ