«Ενα ταξίδι 1.000 χιλιομέτρων αρχίζει με ένα βήμα». Η ρήση αποδίδεται στον Κινέζο φιλόσοφο Λάο Τσε, που έζησε τον 6ο αιώνα π.Χ., και σήμερα μπορεί να περιγράψει την προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη ώστε η Ελλάδα να εισέλθει στο κλαμπ των κρατών με δυνατή ναυπηγική βιομηχανία. Το πρώτο βήμα έγινε από την αμερικανικών συμφερόντων ΟΝΕΧ με το Νεώριο.
Ακολούθησε ο Γιώργος Προκοπίου με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκε η σύμπραξη της ONEX με τη Fincantieri, που είναι ο 4ος μεγαλύτερος ναυπηγικός όμιλος στον κόσμο, και η στήριξη της εταιρείας Χρηματοδότησης Διεθνούς Ανάπτυξης της αμερικανικής κυβέρνησης (International Development Finance Corp. -DFC). Το δίπολο Ελευσίνα – Σύρος εξελίσσεται σε κόμβο ναυπηγικής και τεχνολογίας με ευρύτερο διεθνή χαρακτήρα.
Τα ναυπηγεία επί της ουσίας αποκτούν καθετοποίηση παραγωγής από το στάδιο της σχεδίασης, όπου έχουν πλατφόρμες έτοιμες για ένα πλοίο, την κατασκευή και την υποστήριξη. Για τα δρώμενα και την επόμενη μέρα της ναυπηγικής βιομηχανίας στην Ελλάδα μίλησε στο «business stories» ο κ. Πάνος Ξενοκώστας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ONEX. Αυτές τις ημέρες βρίσκεται στην Ουάσινγκτον όπου πραγματοποιεί σειρά επαφών με κυβερνητικά στελέχη.
-Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Η αναδιάρθρωση και αναγέννηση του Νεωρίου ήταν ένας στόχος ο οποίος επετεύχθη, παρά το γεγονός ότι πολλοί το αμφισβητούσαν από την αρχή. Εκ των γεγονότων προκύπτει ότι έγινε η σπίθα ώστε να τεθεί ως εθνική προτεραιότητα η αναγέννηση της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Μπορεί η Ελλάδα να ξαναφτιάξει ναυπηγεία που θα είναι διεθνώς ανταγωνιστικά;
Η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία, μετά από έναν κύκλο 25 ετών συνεχούς απώλειας της ανταγωνιστικότητάς της, μέχρι την ολική παρακμή της, βρέθηκε με την επανεκκίνηση του Νεωρίου μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα. Η Ελλάδα μπορεί να επανατοποθετηθεί ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά μέσω των ναυπηγείων της, μέσα από ένα μοντέλο λειτουργίας, με πρωταγωνιστή τον εργαζόμενο. Το παράδειγμα του Νεωρίου έδειξε πως αυτό μπορεί να συμβεί με εξαιρετική επιτυχία, αν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο και μεθοδολογία με αφοσίωση και επιμονή. Αυτή η επιτυχία μπορεί να προχωρήσει και να επαναληφθεί σε μεγαλύτερο βαθμό στην Ελευσίνα και αυτό το πλάνο έχουμε. Ξέρουμε πώς να το πετύχουμε.
-Θα θέλαμε να μας το εξηγήσετε.
Η Ελλάδα έχει μπροστά της μια μεγάλη ευκαιρία να αναγεννήσει από το μηδέν τον κλάδο, μέσα από τρεις βασικούς πυλώνες:
■ Επιχειρηματικό μοντέλο που μέσα από την εφαρμογή του να είναι αποδεδειγμένα ανταγωνιστικό διεθνώς.
■ Εργατικό δυναμικό που να έχει τεχνογνωσία, κουλτούρα σύμπραξης και ταύτισης με το επιχειρηματικό όραμα.
■ Απλούστευση του θεσμικού πλαισίου, ώστε το ναυπηγείο να γίνει και στην πράξη βιομηχανική υποδομή της ναυτιλίας και όχι τομέας της εγχώριας βαριάς βιομηχανίας.
Τα δύο πρώτα στον βαθμό που μας αφορά, Νεώριο και Ελευσίνα, εργαζόμενοι, διοίκηση και ιδιοκτησία έχουμε βρει τον δρόμο μας ή τον έχουμε συμφωνήσει μέσα από το «λόγω τιμής» και τη «δέσμευση ζωής στο όραμά μας».
-Και με το θεσμικό πλαίσιο;
Είναι τώρα η ώρα, σε υπερκομματικό, εθνικό επίπεδο, να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούμε. Εξυπηρετούμε πλοία, εξυπηρετούμε τη ναυτιλία. Πρέπει να απαγκιστρωθούμε από αγκυλώσεις δεκαετιών που έκλεισαν τα ναυπηγεία και να προχωρήσουμε στη δημιουργία πλαισίου που θα διασφαλίζει τον εργαζόμενο και το ιερό δικαίωμα της εργασίας, τη δίκαιη ανταμοιβή και την ανταγωνιστικότητα σε έναν κλάδο διεθνοποιημένο. Πρέπει να γίνουμε ξανά κλάδος της ναυτιλίας, όπως όταν ξεκίνησαν τα ναυπηγεία στην Ελλάδα ο Γουλανδρής, ο Νιάρχος και ο Ανδρεάδης.
Οχι πλέον ως η ουρά μιας διαστρεβλωμένης επιχειρηματικότητας που συνασπίστηκε με συντεχνίες και οδηγό μικροσυμφέροντα που διέλυσαν πλήρως τον κλάδο, εξανέμισαν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και λειτούργησαν προς όφελος γειτονικών χωρών που γιγαντώθηκαν πάνω στην καταστροφή των ελληνικών ναυπηγείων.
-Η περίπτωση των Ναυπηγείων Ελευσίνας με χρέη μισού δισ. ευρώ έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ολοι αναρωτιούνται γιατί ένας επιχειρηματίας όπως εσείς να μην επιλέξει το μοντέλο της πτώχευσης, όπως συνέβη με τον Σκαραμαγκά, ώστε να δώσει πολύ μικρότερο ποσό από αυτό που θα πληρώσετε τώρα εσείς. Ποια είναι η απάντησή σας;
Θα σας απαντήσω ευθέως. Γιατί έδωσα τον λόγο μου στους εργαζομένους των Ναυπηγείων Ελευσίνας, όπως είχα κάνει και στο Νεώριο. Και εξηγώ. Δεν ήμουν σε θέση να γνωρίζω -και κανείς δεν θα μπορούσε- τα πραγματικά χρέη των Ναυπηγείων, καθώς είχαμε όλοι παραπλανηθεί, αφού, για παράδειγμα, δεν αποτυπώνονταν καν στους ισολογισμούς της εταιρείας οι οφειλές προς το Πολεμικό Ναυτικό, ενώ αντίθετα αποτυπώνονταν ως έσοδα οι επί της ουσίας ταμειακές διευκολύνσεις του Π.Ν. Αυτά και άλλα, δεν θέλω να σας μπλέξω με λεπτομέρειες, εκτίναξαν τα χρέη στα νούμερα που αναφέρατε. Η αλήθεια είναι ότι είχα, όπως και στο Νεώριο όπου ανέκυψαν τότε ανάλογα προβλήματα, εισηγήσεις από όλους τους συμβούλους μου να εγκαταλειφθεί η προσπάθεια και να περιμένουμε να προχωρήσουμε μέσω της διαδικασίας της ειδικής διαχείρισης όταν και όπως αυτή εξελισσόταν. Στον Σκαραμαγκά μέχρι να εξαγοραστεί από τον κύριο Προκοπίου πήρε πολλά χρόνια αυτή η διαδικασία. Ο μεγάλος χαμένος θα ήταν οι εργαζόμενοι με τέτοια επιλογή. Φαινομενικά κερδισμένος εγώ. Πραγματικά, όμως, αφού ο στόχος μου είναι ξεκάθαρος να φτιάξω ναυπηγείο, δεν θα ήμουν.
-Γιατί;
Μα το ναυπηγείο δεν είναι το ΑΦΜ, οι τίτλοι ιδιοκτησίας ή τα ακίνητά του. Είναι οι άνθρωποί του. Αυτοί είναι που πετυχαίνουν τα θαύματα και αλλάζουν τη φυσική εξέλιξη μιας κατάστασης. Γιατί μαζί με αυτούς, όπως και στο Νεώριο, θέλω να αλλάξω τη φυσική εξέλιξη των πραγμάτων και να αναγεννήσουμε ένα «νεκρό» ναυπηγείο από τις στάχτες του. Μαζί με αυτούς τους ανθρώπους δουλεύω, αγωνίζομαι και αγωνιώ. Και γι’ αυτούς θα κάνω τα πάντα, γιατί γνωρίζω πως και αυτοί κάνουν για εμένα τα πάντα. Αρα, πολύ απλά, χωρίς καθόλου σκέψη, πήρα την απόφαση να βρούμε, και το βρήκαμε, το μοντέλο που θα κάνει το απίθανο, πιθανό. Αυτό το πλάνο σχεδιάζουμε να υποβάλουμε για έγκριση στα αρμόδια δικαστήρια, αφού το αποδεχτούν και εγγράφως οι πιστωτές. Και πάνω σε αυτό το πλάνο την επόμενη μέρα θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να πετύχουμε.
-Η υποστήριξη της επένδυσής σας από το αμερικανικό κρατικό ταμείο DFC και η σύμπραξη με τον ιταλικό κρατικό κολοσσό Fincantieri χαρακτηρίστηκε ως το deal του αιώνα στην ιστορία του κλάδου. Ποιο είναι το όραμά σας για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας;
Το όραμά μου είναι η δημιουργία στην Ελλάδα ενός ναυπηγικού και τεχνολογικού κόμβου, πρωταγωνιστή στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Θέλουμε ένα ναυπηγείο που θα χρησιμοποιεί καθαρή ενέργεια, θα επισκευάζει/ αναβαθμίζει πλοία, θα κατασκευάζει δικά του πλοία, θα κάνει έρευνα και ανάπτυξη σε νέες τεχνολογίες και νέα υλικά, τόσο σε εμπορικό όσο και σε αμυντικό τομέα. Τόσο η υποστήριξη του DFC όσο και η σύμπραξή μας με την κορυφαία ναυπηγική εταιρεία στην Ευρώπη και την τέταρτη στον κόσμο, Fincantieri, συμβάλλουν καθοριστικά σε αυτό τον σκοπό. Στόχος μου, σε ένα τόσο δύσκολο, πολυετές και γεμάτο προκλήσεις σχέδιο αναδιάρθρωσης και αναγέννησης, είναι η δημιουργία πανίσχυρων πυλώνων που θα συνδράμουν στην τάχιστη κάλυψη κενών των τελευταίων 11 ετών, όπου τα Ναυπηγεία Ελευσίνας παρήκμασαν μέχρι διαλύσεως.
-Σε ποιο στάδιο της διαδικασίας βρίσκεστε σήμερα;
Μέχρι τέλος Δεκεμβρίου έχουμε στόχο την υποβολή του φακέλου εξυγίανσης στα αρμόδια δικαστήρια και από εκεί και στο εξής τα πράγματα θα πάρουν τον δρόμο τους. Το όραμά μας είναι τα Ναυπηγεία Ελευσίνας μαζί με το Νεώριο να γίνουν ο ναυπηγικός κόμβος ηγέτης της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Σε αυτό όλοι οι εταίροι είμαστε δεσμευμένοι και δουλεύομε σκληρά για να πετύχουμε.
-Βρισκόμαστε μπροστά σε μια κοσμογονία με τη στροφή της ναυτιλίας σε πράσινες τεχνολογίες. Τα ελληνικά ναυπηγεία μπορούν να γίνουν μέρος αυτής της αλλαγής;
Μπορούμε να ονειρευόμαστε πως η Ελλάδα θα είναι σε θέση να φτιάξει ηλεκτρικό ή υβριδικό πλοίο για την ακτοπλοΐα ή τα νησιά μας;
Τα ελληνικά ναυπηγεία μπορούν και παίζουν καταλυτικό ρόλο σε αυτή τη νέα εποχή. Καταρχάς, να μην ξεχνάμε ότι σχεδόν όλα τα προβλεπόμενα στον IMO, που αφορούν τη συντήρηση του πλοίου, νέα συστήματα έχουν είτε άμεσα είτε έμμεσα ως επίκεντρο την απανθρακοποίηση, τη φιλικότερη λειτουργία προς το περιβάλλον. Επιπλέον, ήδη γίνονται αρκετές προσαρμογές στον τρόπο λειτουργίας αλλά και στη χρήση ενέργειας που καταναλώνουμε. Από την άλλη, η ανακύκλωση, τα νέα υλικά, οι νέες τεχνολογίες είναι τομείς που μπορούν να αναπτυχθούν στο πλαίσιο ενός ναυπηγικού οικοσυστήματος.
Η ανάπτυξη ενός ηλεκτρικού ή υβριδικού πλοίου, ενός «πράσινου πλοίου», από τα ναυπηγεία μας στην Ελλάδα, είναι το όνειρό μου. Ηδη είμαστε σε επαφή με αρμόδιους φορείς της Πολιτείας και είναι ένας στόχος που θα παρουσιαστεί σε κορυφαίο επίπεδο στη χώρα προς λήψη αποφάσεων, ώστε να προχωρήσουμε στην εφαρμοσμένη έρευνα και ανάπτυξη ενός πρωτότυπου. Ναι, μπορεί να γίνει.
-Πάμε σε ένα πιο καυτό θέμα. Τις ναυπηγήσεις πολεμικών, αμυντικών κατ’ εσάς, πλοίων. Θα δούμε κορβέτες ή ακόμα και φρεγάτες στο μέλλον made in Greece; Μπορεί η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια να γίνει, από «μεγάλη απούσα», «μεγάλη πρωταγωνίστρια»;
Οι Ελληνες τεχνίτες έχουν κατάρτιση, έχουν τεχνογνωσία, έχουν φαντασία, μεράκι και φιλότιμο. Επιλογές «ολίγων» έφτασαν σε σημείο μηδέν ή μάλλον υπό το μηδέν τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, όπως είχαν πράξει και με το Νεώριο. Εμείς έχουμε φτιάξει τους πυλώνες που εγγυώνται την επιτυχία του εγχειρήματος. Το μείγμα μας, οι εταίροι του εγχειρήματος, είναι καταλύτες θετικών εξελίξεων και βάζουν τη βάση για το αυτονόητο. Να φτιάχνουμε πλοία. Για αυτό είναι τα ναυπηγεία. Για να φτιάχνουν πλοία. Δεν είναι για να κάνουν συναρμολογήσεις υποτομέων ή απλές συγκολλήσεις λαμαρίνας. Τα ναυπηγεία δεν είναι απλά μηχανουργεία.
Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας έχουν τη δυνατότητα να φτιάξουν όποιο πλοίο τούς ζητηθεί, για παράδειγμα κορβέτα, ξεκινώντας την κατασκευή του μέσα σε 6 μήνες από την παραγγελία.
Με τις συνέργειες και μέσω των συνεταίρων μας μπορούμε άμεσα να μεταφέρουμε τεχνογνωσία, να εκπαιδεύσουμε προσωπικό και να χρησιμοποιήσουμε ως πιλότο το πρώτο πλοίο, κάθε κατηγορίας, σε άλλη ναυπηγική μονάδα του δικτύου μας εκτός Ελλάδας, ώστε να επιταχυνθεί η παραγωγή πλοίων, και οι υπόλοιπες παραγγελίες να κατασκευαστούν εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα. Επίσης, το Πολεμικό Ναυτικό έχει ήδη εμπειρία από την ΟΝΕΧ σε πρόγραμμά του που αναλάβαμε στη Σύρο. Το κόστος και ο χρόνος τηρήθηκαν απαρέγκλιτα. Η ποιότητα ήταν κορυφαία. Και αυτά είναι οι απόψεις που έχουν μεταφερθεί από τα στελέχη του Π.Ν. στους εργαζομένους του ναυπηγείου. OΝΕΧ και Fincantieri δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης πως τα Ναυπηγεία Ελευσίνας μπορούν να εγγυηθούν χρόνους παράδοσης, τήρηση συμφωνημένου κόστους και υψηλή ποιότητα. Εξάλλου, να μην ξεχνάμε ότι εμείς καλούμαστε να αποπληρώσουμε τις «αμαρτίες» 20 ετών των Ναυπηγείων Ελευσίνας προς το Π.Ν. – όχι κάποιος άλλος. Αρα, οποιαδήποτε προσπάθεια ταύτισής μας με το παρελθόν είναι άδικη και αβάσιμη.
-Πολλοί στηρίζουν πολλά πάνω σας, ώστε η επιτυχία του Νεωρίου να επαναληφθεί στα Ναυπηγεία Ελευσίνας αλλάζοντας τη θέση της Ελλάδας στον διεθνή χάρτη της ναυπηγικής βιομηχανίας. Υπάρχει μαγική συνταγή για να πετύχει ένα τόσο δύσκολο και πρωτόγνωρο εγχείρημα;
Μαγική συνταγή δεν υπάρχει. Αν και δεν θα αρνηθώ τη μαγεία του να αναλαμβάνεις κάτι διαλυμένο και να το βλέπεις να παίρνει ζωή μέρα με τη μέρα ώσπου κάποια στιγμή να αναγεννηθεί. Και από αυτή την αναγέννησή του να αλλάζουν ριζικά οι ζωές και οι οικογένειες πολλών εκατοντάδων ανθρώπων. Δεν θα αρνηθώ τη μαγεία επισκευής ή ναυπήγησης ενός πλοίου. Κάτι παλιό ή χαλασμένο να το κάνεις λειτουργικό ή καινούριο. Να κάνεις τις λαμαρίνες υπερσύγχρονα πλοία. Δεν θα αρνηθώ τη μαγεία της ναυτιλίας και της θάλασσας. Αρα αν μπορώ να πω κάτι ως μαγική συνταγή, θα έλεγα την αγάπη γι’ αυτό που κάνω. Την αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε. Αυτή η αγάπη, την ομάδα μου όλη, τους εργαζομένους μου και εμένα προσωπικά, μας έχει μαγέψει όλους, ώστε να κάνουμε τα πάντα για να δούμε τα ελληνικά ναυπηγεία ξανά γεμάτα ζωή και γεμάτα πλοία.
-Είναι η Ελλάδα έτοιμη να δεχθεί επενδύσεις τέτοιου χαρακτήρα; Ποιο είναι το επενδυτικό περιβάλλον που συναντήσατε;
Το επενδυτικό περιβάλλον τα τελευταία χρόνια, από την αρχή που τουλάχιστον εμείς ξεκινήσαμε στο Νεώριο, το 2017, ήταν φιλικό και ενθαρρυντικό και κάθε χρονιά που περνάει από τότε γίνεται ακόμα περισσότερο. Είναι ευχής έργο να βλέπει κάποιος, διακομματικά, τις πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων να καταβάλλουν ειλικρινείς και συνεχείς προσπάθειες υπερκέρασης κάθε μορφής εμποδίων τόσο στην καθημερινότητα όσο και σε θεσμικό επίπεδο. Η σημερινή ηγεσία του ΥΠΑΝ, με τον υπουργό Αδωνη Γεωργιάδη και τον αναπληρωτή του Νίκο Παπαθανάση, καθώς και τα επιτελεία τους, είναι ένα παράδειγμα αφοσίωσης στον στόχο και καταλύτες των επενδυτικών πλάνων, στους οποίους οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ. Ο υπερκομματικός χαρακτήρας, η διάσταση και ο εθνικός στόχος αναγέννησης των ναυπηγείων, της εγχώριας ναυπήγησης, από το 2017 και μετά που εμείς συμμετέχουμε, με ουσιαστική στήριξη από όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις της χώρας, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, μας γεμίζουν ευθύνη, αυτοπεποίθηση και δέσμευση να κάνουμε πάντα ό,τι χρειαστεί για να φέρουμε αυτή την αποστολή εις πέρας. Τους ευχαριστούμε όλους.
Διαβάστε ακόμη
Τι πραγματικά θα ισχύσει για την πώληση νέων αυτοκινήτων με κινητήρες βενζίνης ή πετρελαίου
«Παγίδα» της εφορίας με 4 δηλώσεις εισοδήματος μέσα σε 1 χρόνο
Φερίτ Σαχένκ: Το limit down του Τούρκου επιχειρηματία yavas-yavas!