Του Μηνά Τσαμόπουλου
Οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων εν όψει των δραματικών αλλαγών που θα συντελεστούν από το 2029 και μετά ήταν το αντικείμενο του συνεδρίου που διοργάνωσε στον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος η Ένωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων με την Shortsea Promotion Centre- SPC Hellas. Οι συμμετέχοντες ήταν κορυφαίοι στελέχη της ΕΕ αλλά και του κλάδου Έλληνες και ξένοι οι οποίοι κατέθεσαν την άποψή τους για φλέγοντα θέματα που απασχολούν και θα απασχολήσουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Ο πρόεδρος της ΕΕΝΜΑ, Χαράλαμπος Σημαντώνης, υπογράμμισε ότι οι λέξεις που θα χαρακτηρίζουν το μέλλον της ναυτιλιακής βιομηχανίας είναι Μεταμόρφωση, Προσαρμογή και Συνεργασία : «Έχουμε εισέλθει σε μία περίοδο σημαντικών αλλαγών απόρροια της παγκόσμιας ανησυχίας για την κλιματολογική αλλαγή. Για τη Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων η επάρκεια καυσίμων είναι μείζονος σημασίας. Η χαμηλή απόδοση του κλάδου, η γήρανση του στόλου και η αύξηση του κόστους των νέων –οικολογικών-καυσίμων υπονοεί ότι η διαχείριση παλαιότερων πλοίων θα είναι ασύμφορη οικονομικά με αποτέλεσμα οι μεταφορές να γίνουν πιο ακριβές.
Αυτό θα έχει ως συνέπεια τα μεγάλος αριθμός φορτίων αντί να μεταφέρονται δια θαλάσσης να μεταφέρονται οδικώς από τη θάλασσα διακινδυνεύοντας την υλοποίηση του στόχου της ΕΕ για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Από περιβαλλοντικής απόψεως, η ΝΜΑ είναι το μέσο μεταφοράς που παράγει λιγότερους ρύπους – σε σύγκριση με άλλους τρόπους μεταφοράς, συμβάλλοντας στη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών.
Παρ ‘όλα αυτά, ο τομέας μας αντιμετωπίζει πολλαπλές πιέσεις και προκλήσεις, καθώς ο στόλος μας πρέπει να προσαρμοστεί στους προσεχείς κανονισμούς, αλλά αυτή η μετάβαση δεν είναι τόσο ομαλή όσο αναμενόταν.
Από τη δική μας άποψη, ως πλοιοκτήτες ναυτιλίας μικρών αποστάσεων, η προστασία του περιβάλλοντος είναι σημαντική και στις προτεραιότητές μας είναι να παρέχουμε ποιοτικές και βιώσιμες υπηρεσίες στους πελάτες μας. Έτσι, χαιρετίζουμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προστασία του περιβάλλοντος. Ωστόσο, πρέπει να εκφράσω τις ανησυχίες μου ειδικά όσον αφορά τη διαθεσιμότητα και τη συμβατότητα των καυσίμων κατά 0,5%, έχοντας υπόψη ότι τα 228 διυλιστήρια σε όλο τον κόσμο χρειάζονται περίπου 320 δισεκατομμύρια δολάρια για να βελτιώσουν την τεχνολογία τους, ενώ υπάρχει ανησυχία για την ποιότητα των καυσίμων που παραδίδονται και την αποτελεσματικότητα των σχετικών ελέγχων» και προσέθεσε:
«Η προφανής λύση θα είναι οι επενδύσεις σε πλοία νέας τεχνολογίας, αλλά για τους μικρούς εφοπλιστές αυτό δεν μπορεί να είναι μια επιλογή, λόγω του υψηλού κόστους καθώς και την έλλειψη πρόσβασης σε ευκαιρίες χρηματοδότησης.
Σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο, το ερώτημα είναι “πώς μπορούμε να διατηρήσουμε ανταγωνιστικές και ποιοτικές υπηρεσίες, ούτως ώστε να συμβάλουμε στην επίτευξη των στόχων αειφόρου ανάπτυξης των Η.Ε”;
Κατά την άποψή μας, η Ευρώπη πρέπει να δώσει συγκεκριμένα κίνητρα για να διευκολύνει τη μετατροπή του τομέα. Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Μέσω της διευκόλυνσης της πρόσβασης σε δανειακά κεφάλαια, μέσω της υποστήριξης των ευρωπαϊκών ναυπηγείων, μέσω της ανάπτυξης πρωτοβουλιών με γνώμονα τη ζήτηση για την επίτευξη αλλαγής του τρόπου μεταφοράς και την άρση των γραφειοκρατικών διαδικασιών» και κατέληξε λέγοντας:
«Πιστεύω ότι μόνο μέσω της συνεργασίας θα μπορέσουμε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.»
Τον λόγο πήρε ο Costel Stanca πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τη Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων-ESN ο οποίος μεταξύ άλλων είπε:
«- Όλοι γνωρίζουμε ότι η Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων διαδραματίζει ρόλο κλειδί στην επίτευξη του στόχου να αποσυμφορήσουμε τους δρόμους της Ευρώπης από τα φορτηγά οχήματα.
– Πιστεύω ότι οι ενέργειές μας ως ESN ενθαρρύνουν τόσο τον κλάδο, όσο τους υπουργούς μεταφορών και την ΕΕ να συνεχίσουν τη στήριξή τους ώστε να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι. Υπάρχουν μία σειρά προκλήσεων μπροστά μας που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος και τα τεχνολογικές εξελίξεις. Προκλήσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθεί η ΝΜΑ.»
Σημαντική ήταν η παρουσία του πλοιοκτήτη Γιάννη Ξυλά ο οποίος εκπροσωπώντας την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών υπογράμμισε τη στήριξη που αυτή προσφέρει στην Ναυτιλία μικρών Αποστάσεων.
Ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση που έκανε η κοσμήτωρ του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μαρία Λεκάκου και αφορούσε τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Διοίκησης Ναυτιλιακών και Λιμενικών Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου για τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά της Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας: – το 80% των συνολικά διακινούμενων εμπορευμάτων δια θαλάσσης μεταφέρονται μέσω Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων.
– Όσον αφορά στη γεωγραφική κατανομή των εμπορευματικών ροών παρατηρείται μία συγκέντρωση κυρίως στα λιμάνια της Αττικής, καθώς ο Πειραιάς, τα Μέγαρα, η Θεσσαλονίκη και η Ελευσίνα είναι τα λιμάνια που συγκεντρώνουν σχεδόν το 75% της σχετικής κίνησης.
-Υπάρχει σταδιακή αύξηση του μεγέθους των πλοίων που εξυπηρετούν τη ζήτηση των Ευρωπαϊκών και γειτονικών θαλάσσιων μεταφορών, με το μέσο μέγεθος να είναι σε χωρητικότητα μεγαλύτερο των 20.000 τόνων dw.
– Η Μαύρη Θάλασσα και η Μέση Ανατολή είναι οι βασικές περιοχές προέλευσης των φορτίων και η Ιταλία και η Τουρκία οι βασικές χώρες προορισμού.
«Είναι φανερός ο ρόλος της ΝΜΑ στο θαλάσσιο εμπόριο μεταξύ των τριών ηπείρων και άρα και τη δυναμική που μπορεί να αποκτήσει ο κλάδος» επεσήμανε η Μαρία Λεκάκου: «Είναι αναγκαία η υιοθέτηση νέων πολιτικών προσέλκυσης πλοίων στην ελληνική σημαία καθώς το ποσοστό των εγγεγραμμένων πλοίων στο ελληνικό νηολόγιο φθίνει- αποτελεί σε ποσοστό το 25%- λειτουργώντας ανασταλτικά στη δυναμική της ανάπτυξης αλλά και μειώνοντας τη συμβολή της ΝΜΑ στην εθνική οικονομία».
