Η ναυτιλιακή βιομηχανία κυριαρχεί στις μεταφορές αφού το 85%-90% του εμπορίου διεξάγεται δια θαλάσσης. Η φράση «no shipping – no shopping» γίνεται ευρέως αντιληπτή ειδικά λόγω των γεγονότων στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου οι επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία έχουν προκαλέσει διαταραχές στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Στη βιομηχανία αυτή ο ρόλος της ηγεσίας, είτε είναι ο πλοιοκτήτης είτε ο πλοίαρχος, είναι σημαντικός.

Προσφάτως ο δρ Ιωάννης Πατινιώτης, Finance Director της Carras (Hellas) S.A., έδωσε για το θέμα αυτό διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο Τμήμα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών. Ηταν η αφορμή για να μοιραστεί μαζί μας τις βασικές αρχές για την αποτελεσματική ηγεσία στη ναυτιλία.

– Ποια είναι η γνώμη σας για τον ρόλο του πλοιοκτήτη σε επίπεδο ηγεσίας; Ο ρόλος του πλοιοκτήτη στην ηγεσία της ναυτιλίας είναι θεμελιώδης, δεδομένου ότι αποτελεί το φυσικό πρόσωπο με την πλειοψηφία των μετοχών της πλοιοκτήτριας εταιρείας ή έπειτα από ειδική εκχώρηση αρμοδιοτήτων, τον γενικό διευθυντή της διαχειριστικής εταιρείας του πλοίου. Ως κεντρική φιγούρα στο εργασιακό καθεστώς, ο πλοιοκτήτης έχει την ανώτατη ευθύνη για την επιχειρηματική και οικονομική εποπτεία του πλοίου. Αναλαμβάνει καίριες αποφάσεις, όπως τον τύπο του πλοίου που θα χρησιμοποιηθεί, την αγορά δραστηριοποίησης, την επιλογή φορτίων και ναυλωτών, καθώς επίσης την πολιτική διαχείρισης καυσίμων και ρύπων.

Επιπλέον, ο πλοιοκτήτης φέρει την τελική νομική ευθύνη για το πλοίο, τις μετοχές, την ασφάλιση και τη συμμόρφωση με διεθνείς κανονισμούς και συμβάσεις. Είναι επίσης υπεύθυνος για την εκμετάλλευση πόρων, την έγκριση προϋπολογισμών, χρηματοδοτήσεων και επενδύσεων, αλλά και για τη γενικότερη ασφάλεια του πλοίου συνδυαστικά με την ποιοτική του λειτουργία.

– Ποια είναι η γνώμη σας για τον αντίστοιχο ρόλο του πλοιάρχου; Ο πλοίαρχος, ως ανώτατος αξιωματικός, επωμίζεται την ευθύνη για την ομαλή λειτουργία του πλοίου, την ασφάλεια του πληρώματος και της ναυσιπλοΐας, τη διαχείριση του φορτίου και των όρων της ναύλωσης. Κατέχει ηγετικό ρόλο, καθοδηγώντας και επιβλέποντας ούτως ώστε το πλήρωμα να εκτελεί τα καθήκοντά του με ασφάλεια και αποδοτικότητα. Είναι υπεύθυνος για την προσεκτική πλοήγηση, τη διευθέτηση κινδύνων και την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών. Διατηρεί επίσης ενεργή 24/7 την επικοινωνία με την εταιρεία, τις λιμενικές αρχές και τα άλλα πλοία, ενώ είναι υπεύθυνος για την αναφορά και την τήρηση των πάσης φύσεως νόμων και κανονισμών.

Η αποδοτική διαχείριση της διεργασίας με τον όρο «ναυτιλία» είναι σημαντική για την εξασφάλιση της ακεραιότητας του φορτίου και της οικονομικής αποδοτικότητας των εκτελούμενων συμβάσεων ναύλωσης και μεταφοράς φορτίου.

– Ποια δεξιότητες απαιτούνται για την αποτελεσματική ηγεσία στη ναυτιλία; Απαιτούνται διορατικότητα, άριστες δεξιότητες διαχείρισης και πλήρης κατανόηση των ευθυνών και των προκλήσεων που εμπεριέχονται στους ρόλους του πλοιοκτήτη και του πλοιάρχου. Η μεταξύ τους συνεργασία, η επικοινωνία και η από κοινού προσπάθεια για συνεχή βελτίωση είναι κρίσιμες για την ασφάλεια και την αποδοτικότητα της επένδυσης και μέσω αυτής της ίδιας της ναυτιλίας.

– Ποιες είναι οι προκλήσεις και τα προβλήματα για την ηγεσία στον χώρο της ναυτιλίας; Η ηγεσία στον χώρο της ναυτιλίας αντιμετωπίζει ιδιάζουσα πολυπλοκότητα στους διεθνείς, εθνικούς και περιφερειακούς νόμους και κανονισμούς, απαιτώντας συνεχή ενημέρωση και συμμόρφωση. Η διαχείριση απρόβλεπτων καταστάσεων, όπως καιρικές συνθήκες, τεχνικά προβλήματα, πειρατεία ή μια απρόβλεπτη πολεμική μονομερής ενέργεια, είναι κυριολεκτικά κρίσιμη. Οι πολιτισμικές και γλωσσικές διαφορές των πληρωμάτων, επίσης, απαιτούν ευαισθησία στην επικοινωνία και συνεργατικότητα. Επιπλέον, ένας συνδυασμός ψυχικής και φυσικής αντοχής είναι απαραίτητος λόγω των δύσκολων συνθηκών και της μακράς απουσίας τους από την οικογένεια και την πατρίδα τους. Τέλος, η τεχνολογική πρόοδος και οι συνεχόμενες αλλαγές στον κλάδο απαιτούν διαρκή ενημέρωση και ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, με ευελιξία και προσαρμοστικότητα.

– Ποιες, κατά τη γνώμη σας, είναι οι στρατηγικές αποφάσεις και οι καλές πρακτικές στην αποτελεσματική ηγεσία;

Στη αποτελεσματική ηγεσία, οι στρατηγικές αποφάσεις και οι καλές πρακτικές περιλαμβάνουν συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση των ναυτικών για ενημέρωση, αφενός, σε νέες τεχνολογίες, κανονισμούς και διαχείριση κρίσεων και, αφετέρου, σε ανάπτυξη πολιτισμού ασφάλειας μέσω ανοιχτής επικοινωνίας και αναφοράς προβλημάτων. Επίσης, συγκαταλέγουν την προσαρμοστικότητα των ηγετών σε αλλαγές, στη συνεργασία και την ομαδικότητα, στοχεύοντας στην ορθολογική διαχείριση κρίσεων, στη στρατηγική διαχείριση κινδύνων για την πρόληψη ατυχημάτων, αλλά και στη συνεχή αξιολόγηση και βελτίωση των λειτουργιών με όραμα την ασφάλεια και την εύρυθμη λειτουργία του πλοίου.

-Υπάρχει όμως και ένας άλλος σημαντικός τομέας: η διαχείριση κινδύνων που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας ηγέτης στη ναυτιλία. Καταρχήν, η στρατηγική διαχείριση κινδύνων απαιτεί αποφασιστική ηγεσία και συνεχή επαγρύπνηση. Περιλαμβάνει την αναγνώριση, την αξιολόγηση και τον έλεγχο των απειλών, την ενημέρωση και εκπαίδευση προσωπικού, τη συστηματική ανάλυση κινδύνων, καθώς επίσης τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων ελέγχου.

Επίσης, εμπεριέχει την ανάπτυξη πολιτικών, διαδικασιών και μέτρων πρόληψης, αλλά και την ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής του πληρώματος. Είναι πολύ σημαντικό να υφίσταται επί μονίμου βάσεως αξιολόγηση και προσαρμογή των στρατηγικών, σύμφωνα με τις νέες πληροφορίες και ανάγκες, ενισχύοντας έτσι την ασφάλεια και την επιτυχία της ναυτιλιακής επιχείρησης.

– Μπορείτε να μας αποκαλύψετε το μυστικό ή αλλιώς τις μεθόδους άσκησης μιας αποτελεσματικής ηγεσίας; Η αποτελεσματική ηγεσία στη ναυτιλία προϋποθέτει γρήγορες και σαφείς αποφάσεις σε δυναμικό περιβάλλον.

Κεντρικά στοιχεία της είναι η καλλιέργεια της ομαδικότητας, η ενίσχυση της επικοινωνίας, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η αξιοποίηση της τεχνολογίας.

Αναφορικά με τις βασικές μεθόδους, αυτές περιλαμβάνουν:

■ Δημιουργία κουλτούρας συμπαράστασης με ανοιχτή επικοινωνία.
■ Εστίαση στην εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων.
■ Τεχνολογική εκμετάλλευση μέσω ψηφιακών εργαλείων.
■ Συνεχή ανατροφοδότηση και βελτίωση μέσω συστηματικής αξιολόγησης.

Αυτές οι τάσεις αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για εξέλιξη και προσαρμογή στο σύγχρονο ναυτιλιακό περιβάλλον, επενδύοντας συνεχώς σε ανθρώπους, διαδικασίες και τεχνολογία.

– Ολοκληρώνοντας τη συζήτησή μας, θέλω να σας ρωτήσω ποιες θεωρείτε σύγχρονες τάσεις στην αποτελεσματική ηγεσία της ναυτιλίας; Αφού σας ευχαριστήσω για τη φιλοξενία των απόψεών μου, θέλω να τονίσω ότι οι σύγχρονες τάσεις στην αποτελεσματική ηγεσία της ναυτιλίας επικεντρώνονται σε τομείς όπως η τεχνολογική διαχείριση, η βιωσιμότητα και η περιβαλλοντική συνείδηση, η ανάπτυξη κουλτούρας ασφάλειας και, τέλος, η ευέλικτη ηγεσία. Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), Big Data Analytics και Internet of Things (IoT), καθώς επίσης και η χρήση τεχνολογιών περιβαλλοντικής βελτίωσης είναι κομβικές. Επιπλέον αυτών, η καλλιέργεια ενός ασφαλούς περιβάλλοντος και η προώθηση ευέλικτων και προσαρμοστικών μεθόδων ηγεσίας θεωρείται ζωτικής σημασίας. Για όλα αυτά απαιτείται ο ηγέτης να διακρίνεται για τις τεχνικές του γνώσεις, την ικανότητα καινοτομίας, την προώθηση βιωσιμότητας και τη δημιουργία συνεργατικής κουλτούρας.

Διαβάστε ακόμη:

Επιδοτήσεις 1,3 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης

Τι συμβαίνει στο σώμα αν κάνουμε 200 push-ups την ημέρα, για 1 μήνα

Μαρκ Ζούκερμπεργκ: Οι νέες επενδύσεις στην ΑΙ και οι δυο ελληνικές startup στο portfolio του «Mr.Facebook» (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ