«Είμαστε ευτυχείς που ο όμιλός μας είναι χορηγός του βραβείου για τον κλάδο της ναυλομεσιτείας στην Ελλάδα, ο οποίος είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία κάθε ναυτιλιακής επιχείρησης. Αποτελεί ουσιαστικά την κύρια αρτηρία αίματος που διοχετεύει εισόδημα στη ναυτιλιακή βιομηχανία 24 ώρες το 24ωρο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους». Με τα λόγια αυτά ο Χαράλαμπος Χατζημιχαήλ, γενικός διευθυντής της Tsakos Shipping and Trading, προλόγισε την απονομή του βραβείου «Ναυλομεσίτης της Χρονιάς» των Lloyd’s Awards στην BRS Shipbrokers Athens, το οποίο παρέλαβε ο διευθύνων σύμβουλος Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Λίγα 24ωρα αργότερα συναντήσαμε τον κ. Παναγιωτόπουλο στα σύγχρονα γραφεία της εταιρείας απέναντι από τον Πύργο των Αθηνών. Στην είσοδο η ματιά μας έπεσε σε μια επιγραφή η οποία αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία των ανθρώπων που εργάζονται εκεί: «Ατομικά είμαστε μια σταγόνα. Μαζί είμαστε ένας ωκεανός». Δίπλα φιγουράριζε το Lloyd’s Award.
Μας υποδέχτηκε στην αίθουσα συσκέψεων όπου το τραπέζι ήταν γεμάτο γλυκά, αφού ήταν ανήμερα της ονομαστικής του εορτής, μέρα που η ναυτιλία γιορτάζει τον προστάτη άγιό της.
Η συνέντευξη πήρε τη μορφή συζήτησης. Μιλήσαμε για τον ρόλο του ναυλομεσίτη, τις απαιτήσεις της δουλειάς, για την εταιρεία που έχει γαλλικές ρίζες από το 1856, για την ισχύ του ελληνικού cluster, για τις δυσκολίες και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται.
Αρχικώς σχολιάσαμε την επιγραφή που μόλις είχα δει. «Η εταιρεία -αλλά και η διοίκηση- δουλεύει ομαδικά, είναι προσωποκεντρική, δεν δημιουργεί συνθήκες εσωτερικού ανταγωνισμού και επενδύει σε ανθρώπους που θέλουν να δουλεύουν ομαδικά. Επίσης, πιστεύει στην ποιότητα του εργασιακού χώρου, δίνει ίσες ευκαιρίες και προωθεί εσωτερικά τους υπαλλήλους που θα θελήσουν να μεταβούν σε κάποιο άλλο τμήμα ή ακόμα και σε γραφείο της εταιρείας σε άλλη χώρα εφόσον αυτό είναι δυνατό», μας εξήγησε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος:
«Αυτή τη στιγμή περίπου το 10% το μεσιτών στην εταιρεία, παγκοσμίως, είναι Ελληνες, πολλοί από αυτούς μέτοχοι στην εταιρεία. Αυτό δείχνει, μεταξύ άλλων, και τη σημαντικότητα της ελληνικής αγοράς εργασίας για τις πολυεθνικές εταιρείες στην Ελλάδα». Στη συνέχεια τόνισε: «Σήμερα η Ελλάδα είναι ένα σημαντικό cluster και στο κομμάτι της μεσιτείας και έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα αλλά παγκόσμια ναυτιλιακά κέντρα. Γι’ αυτό και η μητρική εταιρεία άνοιξε γραφείο στην Ελλάδα, όπου καταγράφεται ένα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας δραστηριότητάς της» και προσέθεσε:
«Αν ο εξειδικευμένος διεθνής ναυτιλιακός τύπος αρέσκεται να περιγράφει την BRS ως γαλλικό όμιλο και μερικές φορές διαβάζουμε “ναυλομεσιτικός οίκος BRS με έδρα το Παρίσι” ή “γαλλικό ναυλομεσιτικό γραφείο BRS…”, η πραγματικότητα είναι ότι σήμερα το BRS είναι εγκατεστημένο σε 21 θαλάσσιες περιοχές και 18 χώρες στην Ασία, στην Ινδία, στη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη, στη Βόρεια Αμερική, στη Νότια Αμερική και την Αφρική. Η BRS Shipbrokers έπρεπε να αναπτυχθεί τη δεκαετία του 1990 και ξεκίνησε να κατακτήσει τον κόσμο για να υποστηρίξει την ακμάζουσα παγκοσμιοποίηση. Σε αυτό, η BRS ακολούθησε ή μερικές φορές προηγήθηκε άλλων μεγάλων, κυρίως αγγλοσαξονικών ή σκανδιναβικών, ναυλομεσιτικών οίκων που έχουν εγκατασταθεί σε αυτές τις νέες αναπτυσσόμενες αγορές.
Το 2000, η εταιρεία είχε περίπου 100 υπαλλήλους. Στο τέλος του 2022, ο όμιλος BRS έχει σχεδόν 600 υπαλλήλους και περίπου 40 εθνικότητες. Το κεφάλαιο του ομίλου βρίσκεται στα χέρια 110 εταίρων, εκ των οποίων μόνο σχεδόν το ένα τέταρτο είναι Γάλλοι. Για να υποστηρίξει αυτή τη διεθνή ανάπτυξη, διαφοροποιούμενος παράλληλα από τον αγγλοσαξονικό ανταγωνισμό, ο όμιλος επανατοποθέτησε την αρχική εταιρεία χαρτοφυλακίου του από το Λονδίνο στο Λουξεμβούργο το 2008».
Ζητήσαμε από τον Νίκο Παναγιωτόπουλο να σχολιάσει τη φράση του Χαράλαμπου Χατζημιχαήλ ότι η ναυλομεσιτεία «αποτελεί ουσιαστικά την κύρια αρτηρία αίματος που διοχετεύει εισόδημα στη ναυτιλιακή βιομηχανία». Φράση που προκάλεσε θετική εντύπωση τη βραδιά των Lloyd’s Awards.
«Αποτυπώνει την πραγματικότητα η φράση αυτή του κ. Χατζημιχαήλ. Ο κλάδος της μεσιτείας πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα πριν από 40 με 45 χρόνια με την άνθηση της ναυτιλίας και τη μεταφορά αρκετών ναυτιλιακών εταιρειών από το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη στον Πειραιά. Εδραιώθηκε περαιτέρω τη δεκαετία του 2000 αφού το άνοιγμα της Κίνας στις αγορές βοήθησε σε έναν μεγάλο βαθμό τους Ελληνες εφοπλιστές να μεγαλώσουν τον στόλο τους με πολλά νεότευκτα πλοία τα οποία χρειάζονταν ναύλους και επαφή με τους μεγάλους οίκους εμπορίας και μεταφοράς φορτίων. Τα υφιστάμενα ναυλομεσιτικά γραφεία επανδρώθηκαν με αρκετούς αποφοίτους από τα ελληνικά αλλά και διεθνή πανεπιστήμια με σπουδές σχετικές με τον κλάδο αλλά και πολλές φορές με παιδιά από ναυτικές οικογένειες που μέσα στο DNA τους έχουν τη ναυτική παράδοση, σε συνδυασμό με την επιχειρηματικότητα, το φιλότιμο, αλλά και τον ρομαντισμό που μας διακατέχει ως λαό για το εμπόριο και τη θάλασσα».
– Στις λέξεις αυτές διαισθάνομαι ότι υπάρχει μια αυτοβιογραφική πινελιά. Ποια ήταν η σχέση σας με τη θάλασσα προτού ασχοληθείτε επαγγελματικά;
Η δική μου ιστορία άρχισε σε ένα πλοίο κάπου έξω από τη Γιοκοχάμα, όταν ο πατέρας μου ο Αλκιβιάδης, ανθυποπλοίαρχος τότε, γνώρισε τη μητέρα μου Φλώρα, κόρη του καπετάνιου Νίκου Σεϊμενάκη. Ηταν οι καιροί τέτοιοι που πολλοί ναυτικοί ταξίδευαν με τις οικογένειές τους γιατί ήταν ο μοναδικός τρόπος να βλέπουν τα παιδιά τους και τις γυναίκες τους όταν τα μπάρκα διαρκούσαν χρόνια και όχι μήνες. Το ζευγάρι λοιπόν ερωτεύτηκε και η κοινή τους ζωή άρχισε. Παρά τις δυσκολίες, κατάφερε να κάνει μια οικογένεια με δυο παιδιά, να τα σπουδάσει στην Αγγλία και μετά από λίγα χρόνια να τους δώσει τα εφόδια για να πάρουν και αυτά τη ρότα τους. Κάπως έτσι ξεφύγαμε από τη θάλασσα, αλλά έμεινε μέσα μας αυτό το ευχάριστο κούνημα της πλώρης που σαν μαγνήτης σε τραβάει προς αυτήν, και μπήκαμε, κι εγώ και η αδελφή μου η Ράνια, στη ναυτιλία από άλλο πρίσμα, αυτό του γραφείου.
– Η μεσιτεία πώς προέκυψε ως επαγγελματική επιλογή;
Η μεσιτεία για εμένα προέκυψε από μια συγκυρία πραγμάτων και εξελίχθηκε σε ένα πάθος που βιώνω καθημερινά.
Ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι θα γίνω μεσίτης, αφού οι σπουδές μου ήταν στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και στα Ναυτιλιακά χωρίς όμως να υπάρχει τότε εξειδίκευση στα μεσιτικά. Ομως, μετά από μια μικρή χρονική περίοδο που δούλεψα σε ναυλωτές στο Λονδίνο, ένα μεγάλο μεσιτικό γραφείο στον Πειραιά είδε σε εμένα κάποια προοπτική και με εμπιστεύτηκε ως competitive broker – ανταγωνιστικό μεσίτη. Η καθημερινότητα σε αυτή τη θέση δεν είναι ποτέ ίδια. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, από γραφεία εκτός αλλά και εντός τον συνόρων.
– Ποια είναι τα μυστικά της θέσης αυτής;
Το πρώτο που πρέπει να εξασφαλίσεις είναι ότι θα είσαι εσύ αυτός ή αυτή που θα πάρεις τη δέσμευση από τον εντολέα σου για να αρχίσει η διαπραγμάτευση. Διαφορετικά λιμάνια, ποικίλα φορτία, όροι στα συμβόλαια που χρειάζονται πολλές φορές γνώση και άλλες φορές δημιουργικότητα – όταν πολλές φορές η διαπραγμάτευση δυσκολεύει, ο μεσίτης οφείλει να δουλέψει για να διατηρήσει τις ισορροπίες με γνώμονα πάντα την ηθική, τη διαφάνεια αλλά και την προστασία του πελάτη. Διότι φυσικά ο απώτερος σκοπός είναι να κλείσει η συμφωνία, κάτι το οποίο όλοι το θέλουν, αλλά πολλές φορές οι όροι τις αγοράς προϋποθέτουν κάποιοι να είναι νικητές και κάποιοι ηττημένοι. Την επόμενη φορά οι όροι αλλά και οι μεταβλητές της αγοράς θα έχουν αλλάξει κι αυτή η μικρή νίκη θα αλλάξει χέρια. Είμαστε όλοι, ναυλωτές, πλοιοκτήτες κι εμείς οι μεσίτες, απέναντι στην ίδια αγορά, την οποία, όπως και τη θάλασσα, δεν μπορεί να τη δαμάσει κανείς.
– Δημιουργούνται έντονα συναισθήματα;
Το συναίσθημα που νιώθεις κάθε φορά όταν διεκπεραιώνεται η συμφωνία είναι κάτι συναρπαστικό, όσο μικρή ή μεγάλη κι αν είναι μια δουλειά. Είναι μια δουλειά έντονα κοινωνική αφού συχνά συναναστρέφεσαι με επαγγελματίες του χώρου που αντιπροσωπεύουν τους εφοπλιστές ή μεγάλες εταιρείες εμπορίας φορτίων. Μια ναύλωση ή η πώληση ενός πλοίου αφορά μια φυσική οντότητα, επηρεάζει τις ζωές τον ναυτικών, είσαι ένα μικρό κομμάτι στη μεταφορά φορτίων που είναι απαραίτητα για να κινηθεί η παγκόσμια οικονομία, για να τραφούν ζώα και λαοί, να δουλέψουν τα εργοστάσια που παράγουν χάλυβα, αλουμίνιο, υλικά που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη της οικονομίας. Η ναυτιλία είναι ο κλάδος που καταργεί τα σύνορα τον χωρών, κρατάει τα φώτα ανοιχτά και τις αγορές γεμάτες. Κι εμείς είμαστε εκεί για να φέρουμε εις πέρας αυτή την αποστολή, αυτό εμένα προσωπικά μού προκαλεί δέος.
– Είστε μέλος μιας δυναμικής και συνεχώς εξελισσόμενης γενιάς στη ναυτιλία. Πολλοί νέοι και νέες ζητούν να μάθουν ποια είναι τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτουν και ποιον δρόμο να ακολουθήσουν για να μπουν στον κλάδο. Ποια είναι η συμβουλής σας;
Επειδή μου έχει δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσω πολλούς συναδέλφους, έχω συμπεράνει πως για να κάνεις το επάγγελμα με επιτυχία πρέπει να είσαι έμπιστος, κοινωνικός, υπομονετικός, να μπορείς να διαχειριστείς την πίεση της διαπραγμάτευσης και φυσικά να είσαι διατεθειμένος να ξαναπροσπαθήσεις όταν αποτύχεις, κάτι που συμβαίνει αρκετά συχνά. Οταν αρχίζεις και χτίζεις το όνομά σου στην αγορά, είναι βασικό να προσπαθήσεις να βρεθείς σε ένα γραφείο με καλή διοίκηση και πελατολόγιο. Μόλις αισθανθείς ότι έχεις μάθει τη δουλειά, είναι καλό να πάρεις τις ευκαιρίες που θα σου δοθούν.
Αυτό που πάντα πρέπει να προσεχείς όμως είναι να είσαι δίκαιος και αδιάβλητος και ποτέ να μην πεις ψέματα και να μην κάνεις misrepresent τον πελάτη σου, δηλαδή σκόπιμη αλλοίωση ή στρέβλωση της πληροφορίας που θα σου δώσει. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι το σύνθημα του Baltic Exchange, της πρώτης ναυλομεσιτικής αγοράς του κόσμου, είναι «Our word is our bond» (Ο λόγος μας είναι ο δεσμός μας). Δεν θα πας ποτέ πολύ μακριά στη δουλειά μας εάν χάσεις την αξιοπιστία σου και την εμπιστοσύνη που σου έχει ο πελάτης σου.
– Το μυστικό για να είσαι ανταγωνιστικός ποιο είναι;
Είναι πεποίθησή μου ότι για να μπορέσουμε να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί αλλά και χρήσιμοι για τους Ελληνες εφοπλιστές πρέπει να έχουμε σύγχρονα εργαλεία αλλά και φυσική παρουσία σε άλλα ναυτιλιακά κέντρα, όπως η Σανγκάη, η Σιγκαπούρη, το Ντουμπάι, η Γενεύη, το Αμβούργο, το Λονδίνο κ.ά. Η πρώτη ύλη του μεσίτη είναι οι πληροφορίες με τις οποίες θα είναι σε θέση να χτίσει – ακριβώς όπως ένας μηχανικός σχεδιάζει και χτίζει κτίρια, ο μεσίτης χτίζει συναλλαγές. Η ευλογημένη εποχή που του ανατέθηκε η επιχείρηση των πελατών του έχει περάσει προ πολλού. Πρέπει να είναι δημιουργικός και να αποτελεί πηγή προτάσεων και ευκαιριών. Ενας μεσίτης πρέπει να έχει εκτεταμένες γνώσεις στον τομέα του και πρέπει να κατέχει πολλές τεχνικές, εμπορικές, συμβατικές, οικονομικές και νομικές πτυχές. Ως εταιρεία έχουμε πάθος για τον ναυτιλιακό κόσμο και τη βιομηχανία. Διευκολύνουμε, συντονίζουμε, διαπραγματευόμαστε και βοηθάμε τους πελάτες μας να βρουν τις καλύτερες λύσεις.
– Πότε άνοιξε το γραφείο στην Ελλάδα;
Το 2015 μου ανατέθηκε ο ρόλος του Managing Director στην BRS Shipbrokers Athens και στόχος μας ήταν να αντιπροσωπεύσουμε την εταιρεία στην ελληνική ναυτιλιακή αγορά.
Προς το τέλος της συζήτησης και προτού με ξεναγήσει στα γραφεία της εταιρείας, μου είπε:
«Ο κόσμος της ναυτιλίας, η ναυτοσύνη ομοιοκαταληκτεί επίσης με τις λέξεις αλληλεγγύη και αδελφοσύνη. Πριν από περίπου 10 χρόνια βοηθήσαμε την αμερικανική φιλανθρωπική οργάνωση Mercyships για την παραγγελία του νοσοκομειακού πλοίου “Global Mercy” προωθώντας μαζί με άλλους μια ετήσια “Ημέρα Mercy Cargo”, όπου η ναυτιλιακή κοινότητα βοηθά στη χρηματοδότηση νέων φιλανθρωπικών επιχειρήσεων. Αυτή η ενέργεια επιβεβαιώνει όλη τη ζωτικότητα μιας ανθρώπινης εταιρείας στη διεθνή σκηνή και ένα εξαιρετικό παράδειγμα δράσης ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία και Εταιρική Διακυβέρνηση) με έμφαση αυτή τη φορά στην Κοινωνία».
Διαβάστε ακόμη
«Στο κενό» προσπάθειες συγκέντρωσης κεφαλαίων αξίας $75 δισ. το 2022
«Έκρηξη» επενδύσεων σε cloud και data centers: O χάρτης με τα «σύννεφα» της τεχνολογίας στην Ελλάδα