Στο καλοκαιρινό και ηλιόλουστο Οσλο, με θερμοκρασία που άγγιζε τους 25 βαθμούς Κελσίου, συγκεντρώθηκαν από κάθε γωνιά του πλανήτη πλοιοκτήτες και υψηλόβαθμα στελέχη της ναυτιλιακής βιομηχανίας για να συμμετάσχουν σε μία από τις πέντε κορυφαίες διεθνείς εκθέσεις του κλάδου, τη Nor-Shipping 2023. Η παρουσία των Ελλήνων ήταν και εδώ αξιοσημείωτη, αφού ελέγχουν το 21% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου και το 60% του ευρωπαϊκού.
Την αυλαία των εκδηλώσεων άνοιξε η Capital Link του κ. Νίκου Μπορνόζη, η οποία σε συνεργασία με τον νορβηγικό νηογνώμονα DNV διοργάνωσαν το Maritime Leaders Summit στο ξενοδοχείο «Clarion» στην καρδιά της νορβηγικής πρωτεύουσας.
Κύρια θέματα συζήτησης ήταν οι επικείμενοι κανονισμοί για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας στον δρόμο για την πράσινη μετάβαση, τα προβλήματα που υπάρχουν για την υλοποίησή της, αλλά και η χρηματοδότηση των νέων επενδύσεων που θα χρειαστούν, οι οποίες θα ξεπεράσουν το αστρονομικό ποσό του 1-1,5 τρισ. δολαρίων. Και όταν αναφερόμαστε στην παγκόσμια ναυτιλία μιλάμε για τη βιομηχανία που μεταφέρει το 85% του παγκόσμιου εμπορίου, η συνολική αξία του οποίου ανέρχεται στα 28,5 τρισ. δολάρια, όπως επισημάνθηκε από τους συμμετέχοντες στο συνέδριο.
Συζητήθηκε, επίσης, η ανάγκη να τεθούν κανονισμοί με παγκόσμια ισχύ από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) και όχι σε περιφερειακό επίπεδο, όπως κάνει η Ε.Ε. Θέση πήρε τόσο ο γενικός γραμματέας του ΙΜΟ Κίτακ Λιμ και από την πλευρά της Ε.Ε. η κυρία Φωτεινή Ιωαννίδου, επικεφαλής του τμήματος της Κομισιόν για την Ασφάλεια στη Θάλασσα. Οπως εξήγησε η ίδια, η λήψη μέτρων από την Ευρωπαϊκή Ενωση πολύ πριν από τον ΙΜΟ συμβάλλει στην επίσπευση της λήψης κεντρικών αποφάσεων από τον Οργανισμό.
Στην αρχή του συνεδρίου το ενδιαφέρον προσέλκυσε η συνομιλία που είχαν στον πλαίσιο ενός «fireside chat» ο γ.γ. του ΙΜΟ Κίτακ Λιμ με τον διευθύνοντα σύμβουλο του νορβηγικού νηογνώμονα DNV Κνουτ Νίλσεν. Οπως επεσήμανε ο Κίτακ Λιμ, η απαναθρακοποίηση της ναυτιλίας δεν είναι εύκολη προσπάθεια: «Είναι κάτι τελείως καινούριο. Δεν το έχουμε ξαναζήσει. Είναι ένα νέο ταξίδι για όλους μας. Χρειάζεται όραμα και συγκεκριμένη πολιτική. Τα κράτη και η ναυτιλιακή βιομηχανία πρέπει να συνεργαστούν. Δεν έχει απομείνει πολύς χρόνος. Χρειάζεται να εργαστούμε ακόμα πιο σκληρά».
Τόνισε παράλληλα ότι τον προσεχή Ιούλιο η Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος του Οργανισμού, το ανώτατο τεχνικό όργανο που χαράσσει τη στρατηγική που θα ακολουθηθεί για την εξάλειψη των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, θα αποφασίσει ένα πακέτο μέτρων το οποίο στη συνέχεια θα μπει σε διαβούλευση για να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις το 2025. «Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις αλλά θα βρούμε τη χρυσή τομή, τους ακούμε όλους», είπε, ενώ σχολίασε τις ενέργειες της Ε.Ε. με έναν καλυμμένο αλλά δεικτικό τρόπο, θέλοντας να υπογραμμίσει την ανάγκη για θέσπιση παγκόσμιας ισχύος κανονισμών και όχι περιφερειακών: «Η Ε.Ε. αποτελείται από 27 κράτη-μέλη που ανήκουν στην ίδια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, ενώ ο ΙΜΟ έχει 175 κράτη-μέλη σε ολόκληρο τον πλανήτη. Θέλουμε κανονισμούς που να έχουν παγκόσμια ισχύ και όχι τοπικού χαρακτήρα λύσεις. Τα μέτρα που θα πάρουμε δεν θα είναι για τα κράτη-μέλη μας αλλά για ολόκληρη τη βιομηχανία, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής μακράς πνοής και θα ενθαρρύνουν την παγκόσμια κοινότητα να προχωρήσει μπροστά. Ο ΙΜΟ χρειάζεται ένα fund που θα βοηθήσει τη βιομηχανία να ολοκληρώσει την πράσινη μετάβασή της. Πρέπει να κινητοποιήσουμε όλους τους εμπλεκόμενους -τους shareholders, ναυτιλιακές εταιρείες, τράπεζες, ναυπηγεία, διυλιστήρια- για την παραγωγή ναυτιλιακών καυσίμων και τη δημιουργία υποδομών ώστε να αποθηκεύονται σε επαρκείς ποσότητες και να παρέχονται στα πλοία προς χρήση».
Για το αν οι γεωπολιτικές αναταράξεις έχουν επηρεάσει τον ΙΜΟ στην προσπάθειά του αυτή είπε: «Παρά τις συνεχιζόμενες προκλήσεις, στο θέμα της απαναθρακοποίησης τα κράτη-μέλη του ΙΜΟ λειτούργησαν και λειτουργούν σοφά. Οπότε δεν μας δημιουργούν εμπόδια οι γεωπολιτικές αναταράξεις».
Η Κομισιόν
Η συζήτηση αυτή έγινε το πρωί. Λίγες ώρες αργότερα, στον ίδιο χώρο, στο μεσημεριανό πάνελ η κυρία Ιωαννίδου σχεδόν μονοπώλησε το ενδιαφέρον, αφού όλοι ήθελαν να μάθουν τις θέσεις της Ε.Ε. πάνω στο κρίσιμο αυτό θέμα. «Ο ΙΜΟ έχει μια στρατηγική για τα αέρια του θερμοκηπίου από το 2018, η οποία αναφέρει μόλις 50% μείωση των αερίων ως το 2050 σε σύγκριση με το 2008. Προφανώς αυτό το ποσοστό σε σχέση με όλους τους στόχους που έχουν τεθεί για την απανθρακοποίηση είναι ανεπαρκές», τόνισε αρχικώς, και συνέχισε: «Συζητάμε τώρα στην Επιτροπή του ΙΜΟ για την αναθεώρηση της στρατηγικής. Η Ε.Ε. υποστηρίζει ότι ο στόχος θα πρέπει να είναι η εξάλειψη των εκπομπών έως το 2050, δηλαδή μηδενικές ή σχεδόν μηδενικές εκπομπές. Η Ε.Ε. προτείνει και το πώς θα γίνει αυτή η μείωση. Εχουμε ορόσημα. Πόσο να έχουμε από το 2030-2040 έως το 2050. Ελπίζουμε να υπάρξει μια απόφαση. Το θέμα είναι ότι η ναυτιλία πρέπει να δώσει ένα ξεκάθαρο σήμα ότι πάει για την απανθρακοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό προτείνει η Ε.Ε. το 2030 να χρησιμοποιούνται σε ποσοστό 10% καθαρά καύσιμα (clean fuels) στη ναυτιλία. Αυτόν τον Ιούλιο δεν πρόκειται να υπάρξει υιοθέτηση των μέτρων. Θα υπάρξει όμως η πρώτη διαλογή μέτρων, τα οποία στη συνέχεια θα μελετηθούν για να προχωρήσει το τελικό σχέδιο, η τελική πρόταση. Η Ε.Ε. θέλει να πάει ο ΙΜΟ γρήγορα. Γιατί κάθε χρόνος που χάνεται κάνει πιο κοστοβόρα την πράσινη μετάβαση. Δεν είναι δηλαδή ότι η ναυτιλία θα την αποφύγει».
Τα εναλλακτικά καύσιμα
Από πλευράς ελληνικής πλοιοκτησίας μίλησαν ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Αγγελικούση Σβάινουνγκ Γ.Σ. Στόλε, ο εφοπλιστής Γιώργος Οικονόμου και ο κ. Γιάννης Λυκούρης, διευθύνων σύμβουλος της Dorian LPG (USA) LLC. Τον λόγο πήρε πρώτος ο κ. Στόλε, ο οποίος μίλησε για τα εναλλακτικά καύσιμα αλλά και για τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς: «Θα παραγγείλουμε εναλλακτικά καύσιμα όταν καταλήξουν ποια είναι αυτά και αρχίσει η μαζική παραγωγή τους ώστε να υπάρχει επάρκεια παντού και σε συμφέρουσες τιμές. Τα 145 πλοία του ομίλου Αγγελικούση που βρίσκονται σήμερα στο νερό δεν κάνουν σταθερά δρομολόγια, δεν πάνε σταθερά από το Α σημείο στο Β αλλά ταξιδεύουν σε όλες τις θάλασσες. Οπότε πρέπει να υπάρχει επάρκεια εναλλακτικών καυσίμων στα λιμάνια που καταπλέουν. Οσον αφορά τα εναλλακτικά καύσιμα, το LNG είναι η καλύτερη λύση και θα το χρησιμοποιούμε και στο μέλλον».
Τον λόγο πήρε αμέσως μετά ο κ. Οικονόμου. «Συμφωνώ σε όλα όσα είπε ο Σβάινουνγκ. Το LNG είναι η προφανής λύση», ήταν τα πρώτα του λόγια προτού εκφράσει την άποψη που έβαλε τα πράγματα στην κανονική τους διάσταση και έκανε τους πάντες στην αίθουσα να αλληλοκοιταχτούν: «Στον όμιλο όλα τα πλοία της TMS χρησιμοποιούν συμβατικά καύσιμα, πετρέλαιο. Βεβαίως έχουμε λάβει όλα τα περιβαλλοντικά μέτρα τοποθετώντας scrubbers. Ο χρονικός ορίζοντας που υπολογίζω ότι έχουμε μπροστά μας είναι 5-7 χρόνια. Αρα, όταν χρειαστεί έχουμε τον χρόνο να το γυρίσουμε σε άλλο καύσιμο και κατά προτίμηση σε LNG, τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Ολα τα πλοία που έχουμε παραγγείλει για ναυπήγηση θα λειτουργούν με συμβατικά καύσιμα. Είναι συνολικά 29, εκ των οποίων 20 φορτηγά και εννέα δεξαμενόπλοια».
Για τους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς, και ειδικά τους ευρωπαϊκούς (το EU-ETS), ο κ. Στόλε τόνισε ότι θα συμβάλουν ώστε να βγουν από την αγορά όλα τα μη επαρκή πλοία. Τόνισε, δε, ότι ο όμιλος έχει προσαρμοστεί και τα νεότευκτα ειδικά μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα κατά 40%: «Αρα οι ναυλωτές θα μας προτιμούν γιατί θα πληρώνουν 40% λιγότερους φόρους».
Ο Γιώργος Οικονόμου επεσήμανε: «Είτε διαφωνεί κανείς, είτε συμφωνεί, θα πρέπει να προσαρμοστεί στους νέους κανονισμούς όταν τεθούν σε ισχύ. Θα είναι πολύπλοκοι και θα πρέπει οι εταιρείες να κάνουν πολλή δουλειά. Και θα την κάνουμε». Ο κ. Λυκούρης, με τη σειρά του, ανέφερε: «Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι σοβαρές. Είναι μεγάλη η αλλαγή με τους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς τόσο με τα καύσιμα όσο και με τις μηχανές των πλοίων. Πιστεύω ότι η ναυτιλία θα κάνει βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση έως ότου τεχνολογικά υπάρξουν καινούριοι τρόποι με τους οποίους θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην πράσινη μετάβαση».
Η χρηματοδότηση
Για θέματα χρηματοδότησης μίλησαν οι κύριοι Χρήστος Τσάκωνας, Global Head of Shipping της νορβηγικής τράπεζας DNB, και Χάρης Αντωνίου, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Neptune Leasing. «Είμαστε μια γέφυρα μεταξύ των αναγκών των εφοπλιστών και των αναγκών των επενδυτών. Οι επενδυτές που θέλουν να έχουν επίδραση στον κόσμο στην πορεία της απανθρακοποίησης πρέπει να πάρουν πολύ σοβαρά τη ναυτιλία ως επενδυτικό προορισμό. Γιατί η ναυτιλία είναι αυτή που κινεί το 85% του παγκόσμιου εμπορίου το οποίο έχει αξία 28,5 τρισ. δολάρια. Αν δεν υπάρχει ναυτιλία, δεν υπάρχει παγκόσμιο εμπόριο. Τόσο ξεκάθαρο είναι. Και τα funds και οι επενδυτές πρέπει να αγκαλιάσουν τη ναυτιλία ως επενδυτικό προορισμό. Εμείς ως Neptune έχουμε αγκαλιάσει τη ναυτιλία και όταν οι άλλοι απομακρύνονταν εμείς ερχόμασταν. Εχουμε σκοπό, ως venture capital, την υποστήριξη των αναγκών των εφοπλιστών και μικρομεσαίων και μεγάλων εταιρειών όσον αφορά τη στήριξη του υπάρχοντος στόλου και την αναχρηματοδότησή του, αλλά και τα καινούρια επενδυτικά προγράμματα, τα οποία σήμερα είναι κάπως περιορισμένα γιατί δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τη νέα τεχνολογία που θα πρέπει θα χρησιμοποιήσουν στο μέλλον τα πλοία καθώς και ποια εναλλακτικά καύσιμα θα χρησιμοποιήσουν, με εξαίρεση τα LNG carriers. Πιστεύω ότι θα γίνουν οι επενδύσεις που είναι αναγκαίες και θα είναι της τάξεως του 1-1,5 τρισ. δολαρίων για να επιτευχθούν οι στόχοι απανθρακοποίησης».
Ο κ. Τσάκωνας είπε: «Αυτό που συμβαίνει στη ναυτιλία είναι μία από τις μεγαλύτερες διαταραχές της ναυτιλιακής αγοράς. Αλλάζει γενικώς όλη η σύνθεση του εμπορίου και οι εμπορικές διαδρομές. Εμείς ως τράπεζες σήμερα αλλάζουμε. Γιατί μπορεί μiα εταιρεία να είναι καλή αλλά να έχει επενδύσει στη λάθος τεχνολογία πλοίου. Να πιστεύεις ότι θα είναι η αμμωνία το επόμενο καύσιμο και να δεις ότι οι άλλοι χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια. Το θέμα είναι τι έρευνα έχεις κάνει τόσο ως τράπεζα όσο και ως εφοπλιστής, τι υποστήριξη έχεις και πότε παίρνεις την απόφαση, Πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός. Θα είσαι ο πρώτος που θα αγκαλιάσει τη νέα τεχνολογία; Οχι καλή ιδέα. Θα είσαι ο τελευταίος; Πάλι όχι πολύ καλή ιδέα. Οπότε πρέπει να παρακολουθείς τις εξελίξεις για να μπεις την κατάλληλη στιγμή. Γι’ αυτό δεν βάζουν παραγγελίες για ναυπήγηση πλοίων, δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι να πας σε μια τράπεζα και να ζητήσεις δάνειο για να κτίσεις το πρώτο πλοίο που θα κινείται μόνο με αμμωνία χωρίς να έχεις κάποιον ναύλο».
H Nor-Shipping
«Ο νορβηγικός ναυτιλιακός τομέας έχει δεσμευτεί σθεναρά για την πράσινη ναυτιλία και την τεχνολογία, οι οποίες είναι μεταξύ των κύριων θεμάτων της εβδομάδας Nor-Shipping. Υπάρχουν ισχυροί επιχειρηματικοί δεσμοί μεταξύ της ελληνικής και της νορβηγικής ναυτιλιακής κοινότητας. Με το ισχυρό αποτύπωμά τους στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι νορβηγικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι σημαντικοί ναυλωτές. Επίσης, οι Ελληνες πλοιοκτήτες έχουν αντλήσει μετοχικό και δανειακό κεφάλαιο από Νορβηγούς επενδυτές και τράπεζες, ενώ έχουν χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες νορβηγικών επενδυτικών τραπεζών.
Τέλος, οι ελληνικές εταιρείες τεχνολογίας κάνουν ισχυρές επιχειρήσεις με νορβηγικές ναυτιλιακές εταιρείες», επεσήμανε στο «b.s.» ο κ. Μπορνόζης, πρόεδρος της Capital Link, για να καταλήξει: «Η Capital Link είναι υπερήφανη που συνεργάστηκε με τον DNV και φιλοξένησε ένα συνέδριο υψηλού επιπέδου που σήμανε την έναρξη της Nor-Shipping Week 2023. Μετά την έναρξη της Ναυτιλιακής Εβδομάδας της Σιγκαπούρης τον Απρίλιο, η Capital Link ξεκινά τη Nor-Shipping και κατευθύνεται στη συνέχεια στο Λονδίνο τον Σεπτέμβριο για τη London Intermational Shipping Week και στο Αμβούργο τον Νοέμβριο για την Eisbein Week. Η Capital Link είναι η μόνη εταιρεία με ελληνικές ρίζες που διοργανώνει 18 fora ετησίως σε 10 διαφορετικά μεγάλα ναυτιλιακά κέντρα: Αθήνα, Λεμεσό, Λονδίνο, Αμβούργο, Νέα Υόρκη, Οσλο, Σιγκαπούρη, Σανγκάη, Τόκιο, Χονγκ Κονγκ. Τα fora της Capital Link είναι γνωστά για το υψηλής ποιότητας ενημερωτικό τους περιεχόμενο, για την παρουσίαση ηγετών του κλάδου και την προσέλκυση κορυφαίων συνέδρων».
Διαβάστε ακόμη
Κωτσόβολος: Εδώ και μήνες βολιδοσκοπούν πιθανούς ενδιαφερόμενους οι Βρετανοί
Πόσο κοστίζουν τώρα τα εξοχικά κοντά στην Αθήνα – Αναλυτικά οι τιμές στην Αθηναϊκή Ριβιέρα (πίνακας)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ