Η συνέντευξη ήταν προγραμματισμένη για το μεσημέρι της περασμένης Τρίτης. Το πολυώροφο κτίριο της εταιρείας βρίσκεται στη λεωφόρο Συγγρού, στο ύψος της Καλλιθέας, εκεί που τις τελευταίες δεκαετίες έχει δημιουργηθεί ένα σημαντικό ναυτιλιακό κέντρο όπου έχουν την έδρα τους κορυφαίοι παγκοσμίως Ελληνες πλοιοκτήτες, αλλά και ένας από τους μεγάλους ομίλους της ακτοπλοΐας. Εκεί εδρεύουν επίσης το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Ωνάσειο και το Ιδρυμα Ευγενίδου.

Μπαίνοντας στο γραφείο του η πρώτη εικόνα που αντικρίζει κάποιος είναι ένα κάδρο με το πρωτοσέλιδο του περιοδικού «Time» τον Αύγουστο του 1956 όπου απεικονίζεται η προσωπογραφία του Σταύρου Νιάρχου με τίτλο «Shipping Tycoon». Δίπλα ξεχωρίζουν το μοντέλο ενός φορτηγού πλοίου, καθώς και μια φωτογραφία του ίδιου να απολαμβάνει τις χαρές της θάλασσας οδηγώντας ένα ταχύπλοο.

Ο κ. Κωστής Φραγκούλης είναι ένας από τους πιο δυναμικούς και συνεχώς ανερχόμενους επιχειρηματίες της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας. Ανθρωπος που προσπαθεί να βρίσκεται συνεχώς ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις ώστε να μπορεί να κυριαρχεί του ανταγωνισμού με την εταιρεία που ο ίδιος ίδρυσε πριν από 28 χρόνια, την αμιγώς ελληνικών συμφερόντων Franman. Χαμηλών τόνων, αποφεύγει τη δημοσιότητα και γι’ αυτό τον λόγο χρειάστηκε μεγάλη υπομονή μέχρι να τον συναντήσουμε.

Το μυστικό της επιτυχίας του ίσως να βρίσκεται στη φωτογραφία του Σταύρου Νιάρχου, ενός εκ των μεγαλύτερων Ελλήνων εφοπλιστών και μέγας ανταγωνιστής του Αριστοτέλη Ωνάση.

«Από μικρό παιδί έτρεφα μεγάλο θαυμασμό για τον Νιάρχο. Με ενέπνεε και μου ξυπνούσε τις φιλοδοξίες μου για να κάνω πράγματα στη ζωή μου», ήταν τα λόγια του όταν είδε την απορία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό μας καθώς παρατηρούσαμε το κάδρο.

Γυρνώντας τον χρόνο πίσω, συναντάμε τον Γιάννη Φραγκούλη, πατέρα του Κώστα, απόφοιτο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων του Πολεμικού Ναυτικού, τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Ανήσυχο πνεύμα, αποφασίζει ότι δεν του ταιριάζει η στρατιωτική ζωή. Ετσι, λοιπόν, μεταπηδά στο Εμπορικό Ναυτικό την εποχή που έμπαιναν οι βάσεις για το σύγχρονο ελληνικό θαύμα. Μπαρκάρει ως ανθυποπλοίαρχος σε ένα από τα δεξαμενόπλοια του Σταύρου Νιάρχου.

Το ημερολόγιο έγραφε «έτος 1952». Τρία χρόνια αργότερα ο Ελληνας tycoon έψαχνε καπετάνιο για τη θρυλική θαλαμηγό του, την «Κρεολή». Ο Κωστής Δρακόπουλος, ανιψιός του Νιάρχου, δίνει τις καλύτερες συστάσεις για τον παλιό του συμφοιτητή στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και καλό του φίλο Γιάννη Φραγκούλη.

Η ναυτοσύνη και το κοφτερό μυαλό του εντυπωσιάζουν τον Σταύρο Νιάρχο, ο οποίος γρήγορα αντιλαμβάνεται τις ικανότητές του και το 1960 αποφασίζει να τον αποσπάσει στα γραφεία του ομίλου στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Ετσι ξεκινά η λαμπρή πορεία του δίπλα σε μία από τις μεγαλύτερες μορφές της διεθνούς ναυτιλίας και των επιχειρήσεων.

«Ο πατέρας μου πέρασε από πολλά διευθυντικά πόστα του ομίλου, International Maritime Agencies, Venus Shipping Co., Niarchos London Ltd., International Operations. Εναν μήνα μετά τον θάνατο του Νιάρχου, το 1996, αποχώρησε από τον όμιλο, έχοντας συμπληρώσει 45 χρόνια υπηρεσίας, τα τελευταία 20 ως επικεφαλής του Shipping. Ηταν από τους πιο στενούς και αγαπητούς συνεργάτες του Σταύρου Νιάρχου. Το ίδιο και ο αδελφός του Μανώλης, που εργάστηκε και εκείνος κοντά του αντίστοιχα χρόνια», θυμάται ο κ. Φραγκούλης.

Η οικογένεια Φραγκούλη με καταγωγή από την Κάσο είχε μία από τις πιο παλιές ναυτιλιακές εταιρείες του νησιού, την οποία είχε ιδρύσει ο προπάππους του Κωστή Φραγκούλη, Νικόλαος, πριν από δύο αιώνες. «Προερχόμαστε από μια οικογένεια με πλούσια ναυτιλιακή παράδοση από την Κάσο. Οπως και η οικογένεια της μητέρας μου από την Κεφαλονιά, το γένος Μιχαλιτσιάνου. Ηταν και αυτοί πλοιοκτήτες», αναφέρει ο κ. Φραγκούλης.

Η συζήτηση πηγαίνει πολύ γρήγορα στο ξεκίνημά του. Η προσωπογραφία του Νιάρχου είναι σαν να έχει δημιουργήσει ένα δυνατό μαγνητικό πεδίο.

«Μόλις τελείωσα τις σπουδές μου ως οικονομολόγος στο Λονδίνο και εκπλήρωσα τις στρατιωτικές μου υποχρεώσεις στο Πολεμικό Ναυτικό ήμουν έτοιμος να αρχίσω να εργάζομαι στο οικονομικό τμήμα της Niarchos London Ltd. Ωστόσο μια αναπάντεχη γνωριμία με την Αν Εσμαν, που τότε ήταν αντιπρόεδρος αμερικανικής εταιρείας που κατασκεύαζε συστήματα tank level gauging για δεξαμενόπλοια, της Metritape, μου άλλαξε την πορεία της ζωής και έτσι αποφάσισα να χαράξω τη δική μου ρότα». Η προσωπικότητα του Σταύρου Νιάρχου τον είχε επηρεάσει τόσο ώστε τόλμησε να κάνει κάτι δικό του. Να γίνει αυτοδημιούργητος.

«Και έτσι, αρκετά νέος ίδρυσα το 1991 τη Franman εκπροσωπώντας τη Metritape, η οποία είχε τότε μεγάλο μερίδιο στην ελληνική αγορά. Του πατέρα μου στην αρχή δεν του άρεσε η ιδέα γιατί ήθελε να μπω στον όμιλο. Μετά όμως μου είπε: ‘‘Κάνε αυτό που εσύ θέλεις, αλλά φρόντισε να το κάνεις πολύ καλά’’. Νομίζω ότι τώρα χαίρεται με την εξέλιξη της Franman. Πάντα ήταν δίπλα μου ως ένας εξαιρετικός πατέρας αλλά και σύμβουλος, αφού έχει τεράστια πείρα στη ναυτιλία και τη ζωή».

Η Franman σήμερα εκπροσωπεί 132 εταιρείες και παρέχει ευρύ φάσμα υπηρεσιών στη ναυτιλιακή βιομηχανία, εστιάζοντας στην προώθηση ναυπηγικού εξοπλισμού, στις επισκευές πλοίων, στις υπηρεσίες ασφαλείας, στο trading ναυτιλιακού εξοπλισμού και εξαρτημάτων πλοίων, στο engineering και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες που σχετίζονται με τη ναυτιλία και τους εξοπλισμούς πλοίων, ενώ σε σταθερή βάση εξυπηρετεί περίπου 600 ναυτιλιακές εταιρείες σε 13 χώρες.

Ο κ. Φραγκούλης πολύ σύντομα έστρεψε το βλέμμα του στην Απω Ανατολή – ήταν από τους πρωτοπόρους. Είχε μιλήσει με το πεπρωμένο του, όπως αποδείχθηκε μερικά χρόνια αργότερα.

Το 1992 άρχισε η συνεργασία με την ιαπωνική εταιρεία Naviwa, για να ακολουθήσουν σύντομα και αρκετές άλλες (Yanmar, Tsuji, Sunflame, Tanabe, Taiyo, Kobe Steel κ.ά.).

«Αυτό που διαφοροποίησε τη Franman από τους ανταγωνιστές της ήταν ότι από την αρχή στράφηκε στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και αργότερα της Κίνας, από όπου είναι και οι περισσότερες από τις συνεργασίες μας. Εκεί αργότερα θα ξεκινούσαν και οι μαζικές ναυπηγήσεις Ελλήνων πλοιοκτητών. Από το 1992 αρχίσαμε να χτίζουμε το πορτφόλιό μας στην Ιαπωνία, όπου και ουσιαστικά μάθαμε πώς μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά μια εταιρεία όπως η Franman σύμφωνα με τα ιαπωνικά πρότυπα.

Το γιαπωνέζικο μοντέλο του Trading House βασιζόταν και βασίζεται στη φιλοσοφία του ‘‘one-stop shop philosophy’’, σύμφωνα με την οποία προσφέρεις όσο το δυνατόν περισσότερες υπηρεσίες στον πελάτη σου, τον πλοιοκτήτη. Πριν από 25 χρόνια ήταν κάτι καινούριο στην Ελλάδα αφού υπήρχαν agents που ήταν στην ουσία μικρές επιχειρήσεις ενός ατόμου που αντιπροσώπευαν έναν-δύο κατασκευαστές», εξηγεί ο κ. Φραγκούλης. Είχε προλάβει, λοιπόν, εγκαίρως να καθίσει στη θέση του οδηγού στην ατμομηχανή που σε λίγα χρόνια θα ανέπτυσσε ιλιγγιώδη ταχύτητα.

Το 1996 κάνει κίνηση-κλειδί αναλαμβάνοντας την εκπροσώπηση του ιαπωνικού ομίλου-κολοσσού Yanmar. Οταν ξεκίνησε η συνεργασία, ο γιαπωνέζικος όμιλος ήταν υπ’ αριθμόν 2 στην ελληνική αγορά των ηλεκτρομηχανών. Τρία χρόνια αργότερα την έφερε στην πρώτη θέση, στην οποία διατηρείται μέχρι σήμερα, 20 χρόνια μετά.

Το 1996 ο κ. Φραγκούλης ιδρύει την Imperium και μπαίνει στη διαχείριση και πλοιοκτησία φορτηγών πλοίων θέλοντας να δει και την άλλη πλευρά της ναυτιλιακής βιομηχανίας, αυτήν που έως τότε εξυπηρετούσε με τη Franman. Ο ίδιος θυμάται: «Διαχειριστήκαμε handysize bulk carriers. Ηταν μια απολύτως επιτυχημένη επαγγελματικά κίνηση. Μετά από περίπου μία δεκαετία επιτυχημένης πορείας και αφού η ναυλαγορά είχε φτάσει στα ιστορικά υψηλότερα επίπεδα αποφασίσαμε να πουλήσουμε τα πλοία προκειμένου να επωφεληθούμε τις υπεραξίες τους.

Οταν όμως βγαίνεις τελείως από την αγορά, είναι δύσκολο να επιστρέψεις αν δεν είναι η κύρια δραστηριότητά σου. Εμαθα όμως πώς σκέφτεται και ενεργεί ένας πλοιοκτήτης, δηλαδή η απέναντι πλευρά, με αποτέλεσμα να μπορώ να διαχειρίζομαι τις ανάγκες των πελατών-πλοιοκτητών με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα».

Το 2000 γίνονται οι πρώτες συμφωνίες σε Νότια Κορέα και Κίνα. Το 2002 ιδρύει liaison office της Franman στην Ιαπωνία. Στην Κορέα συνεργάζεται με την Kangrim, που είναι η μεγαλύτερη κατασκευάστρια ναυτιλιακού εξοπλισμού στον κόσμο και κυριαρχεί σήμερα παγκοσμίως στην κατασκευή boilers, inert gas generators και scrubbers. Aκολουθούν συνεργασίες με τις KTE, LHE, Silla, Honeywell κ.ά.

Tο 2003 κάνει το πρώτο δυνατό άνοιγμα στην Κίνα σχηματίζοντας κοινοπραξία με τη Sinostar. Ακολουθούν και άλλες πολλές, όπως με τις Shanghai Shipyards, Qingdao Beihai Shipbuilding, Dalian Marine Valves, Yuchai Marine Power, Dan Marine Group, CSE κ.ά. Ολα ήταν έτοιμα για το επενδυτικό ναυτιλιακό κρεσέντο που θα ακολουθήσει:

«Οταν άρχισε η μεγάλη ανάπτυξη της παγκόσμιας ναυτιλίας, η χρυσή εποχής της, και οι Ελληνες ναυπηγούσαν μαζικά σε γιάρδες της Απω Ανατολής εμείς ήμασταν καλά εδραιωμένοι σε εκείνες τις αγορές».

Ο πρωταθλητισμός για τη Franman συνεχίζεται όλα αυτά τα χρόνια με αμείωτο ρυθμό. Το 2016 κλείνει συμφωνία-ορόσημο με τον ιαπωνικό όμιλο Kobe Steel και το 2017 με τον αντίστοιχο κορεατικό της Hanla.

«Η Franman κοιτάει πάντα να κατέχει ηγετική θέση στην ελληνική αλλά και διεθνή αγορά και συνέχεια να μεγαλώνει τις συνεργασίες της και αυτά που προσφέρει στον πλοιοκτήτη. Δεν είναι εύκολο να διατηρείς τόσες πολλές συνεργασίες. Ξεκινήσαμε με μία πριν από περίπου τρεις δεκαετίες. Θέλουμε να προσφέρουμε τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στον πελάτη μας και να του παρέχουμε πολλές λύσεις. Να είμαστε καινοτόμοι και πάντα πιο μπροστά από την εποχή μας. Οπως όταν το 2010 παρουσιάσαμε στη διεθνή αγορά το μοντέλο του ship security management. Είναι πολύ σημαντικό, για να έχουμε διάρκεια, να εξελισσόμαστε συνεχώς και να μην επαναπαυόμαστε στα όσα έχουμε πετύχει».

Η συζήτηση προχωράει, όταν το βλέμμα πέφτει στη λεωφόρο Συγγρού, το εναλλακτικό ναυτιλιακό κέντρο της παγκόσμιας υδάτινης βιομηχανίας. Μπορεί η Ελλάδα να ενισχύσει τη θέση της ως ναυτιλιακό κέντρο;

«Ο Πειραιάς, και τα τελευταία χρόνια η Αττική, είναι η Wall Street της ναυτιλίας. Φιλοξενεί τη μεγαλύτερη εμπορική ναυτιλία στον κόσμο και έχουμε όλη την τεχνογνωσία και τη δύναμη εδώ. Υπάρχει πολύ ισχυρό ναυτιλιακό DNA στην Ελλάδα, γι’ αυτό θα πρωταγωνιστούμε και στο μέλλον. Αν η κυβέρνηση θεσπίσει κίνητρα και φιλικό προς τις επενδύσεις φορολογικό πλαίσιο, θα μπορέσει να αναπτυχθεί περισσότερο το λιμάνι του Πειραιά και να γίνει κάποτε αντίστοιχο με το Ρότερνταμ ή τη Σιγκαπούρη. Μπορούμε να το υποστηρίξουμε με τον στόλο που έχουμε», επισημαίνει ο κ. Φραγκούλης και συνεχίζει:

«Τότε όλες οι υπηρεσίες που έχουν σχέση με τη ναυτιλία, η λεγόμενη ‘‘περιναυτιλία’’, σίγουρα μπορεί να αναπτυχθούν πάρα πολύ. Στη λεγόμενη ‘‘περιναυτιλία’’ ανήκουν εταιρείες από πολλούς κλάδους όπως ναυπηγεία, ναυλομεσίτες, τραπεζίτες τροφοδότες, νηογνώμονες κ.ά., χωρίς τις οποίες δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει η ναυτιλιακή βιομηχανία. Μιλάμε για μια φλέβα χρυσού που έως τώρα δεν έχουμε εκμεταλλευτεί, αν και ξέρουμε πού βρίσκεται και πώς να το κάνουμε», για να προτείνει:

«Η Ελλάδα θα μπορούσε να δημιουργήσει, για παράδειγμα, μια σημαία ευκαιρίας, ένα παράλληλο νηολόγιο, όπως αντιστοίχως έκανε η Νορβηγία. Παράλληλο νηολόγιο το οποίο θα είναι πιο ανταγωνιστικό και θα προσελκύσει περισσότερα ελληνικά πλοία. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις θα πρέπει να είναι κοντά στη ναυτιλία και να την υποστηρίζουν, καθώς είναι η μοναδική βιομηχανία στην οποία είμαστε παγκόσμιοι πρωταθλητές. Οσον αφορά τις εταιρείες της περιναυτιλίας, πρέπει να χαμηλώσουν οι δείκτες φορολόγησης και να μην αναγκάζονται να πηγαίνουν σε άλλες αγορές. Νομίζω ότι σε αυτή την κατεύθυνση κινείται η νέα κυβέρνηση και τα σημάδια είναι πολύ θετικά».

Από τη συζήτηση δεν έλειψε η ναυπηγική βιομηχανία που είναι από τα θέματα τα οποία κατέχει πολύ καλά ο ιδρυτής της Franman:

«Πρέπει να δούμε και τη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη να αναπτύσσεται ξανά – γιατί όχι, και οι κατασκευές. Είναι στενόχωρο να σκέφτομαι ότι στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά τη δεκαετία του ’60, του ’70 και του ’80 φτιάχνανε εξαιρετικά πλοία ενώ τώρα πηγαίνουν σε χώρες όπως η Τουρκία και η Κροατία. Είναι δύσκολο να συναγωνιστεί κανείς τους Ιάπωνες και τους Κορεάτες, αλλά νομίζω ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις να πάρουμε μερίδιο από άλλες χώρες που προανέφερα. Εχουμε σίγουρα την ικανότητα και την τεχνογνωσία να ξαναχτίσουμε εμπορικά ποντοπόρα πλοία σε ελληνικά ναυπηγεία».

Ο κ. Φραγκούλης είναι ιδρυτής, πρόεδρος και CEO της Franman, κυβερνήτης του International Propeller Club of the United States, Port of Piraeus και πρεσβευτής του Sailors’ Society στην Ελλάδα.