Το πρόβλημα με την έλλειψη Ελλήνων ναυτικών απασχολεί όλο και περισσότερο την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα και την κυβέρνηση. Με 5.000 ελληνόκτητα πλοία οι Ελληνες ναυτικοί δεν ξεπερνούν τους 20.000, εκ των οποίων το 1/3 βρίσκεται στην ανεργία σε ό,τι αφορά τις ειδικότητες κατωτέρου πληρώματος.
Η πρόσφατη τοποθέτηση του καπετάν Παναγιώτη Τσάκου στην εκδήλωση στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής για το λεύκωμα «Ο ναυτικός αγώνας του 1821» επανέφερε, δημοσίως, το θέμα στο προσκήνιο: «Στις μέρες μας παρατηρείται το εξής παράδοξο: ενώ ο αριθμός των ελληνόκτητων πλοίων αυξάνεται σταθερά χρόνο με τον χρόνο, παραμένοντας στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας, ο αριθμός των Ελλήνων ναυτικών φθίνει δραματικά. Αν όλοι μας, Πολιτεία – εφοπλισμός – ναυτεργασία δεν αφυπνιστούμε να πάρομε μέτρα δραστικά, δυναμικά, καλά συντονισμένα και ανταγωνιστικά, θα δούμε να καταρρέει το ναυτιλιακό μεγαλούργημα που με τόσους αγώνες, κόπους και θυσίες δημιουργήσαμε».
Στον αγώνα για την προσέλκυση νέων στη θάλασσα έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους η κυβέρνηση με πρωτοστάτη τον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννη Πλακιωτάκη, η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών με τον πρόεδρο Θεόδωρο Βενιάμη, το Ιδρυμα Ευγενίδου με επικεφαλής τον Λεωνίδα Δημητριάδη-Ευγενίδη, το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος με τον Γιώργο Πατέρα και μέλη της ευρύτερης ναυτιλιακής κοινότητας.
Ως εργαλεία έχουν τις δωρεές και τα προγράμματα που κάνουν για την ενίσχυση της ναυτικής εκπαίδευσης και των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού και παράλληλα τη λήψη μέτρων από την πλευρά της κυβέρνησης για την ενίσχυση του ελληνικού νηολογίου και την αύξηση του αριθμού θέσεων για Ελληνες ναυτικούς.
«Θυμάμαι με νοσταλγία τις δεκαετίες 1960-1970, όταν η δυναμικότητα των Ελλήνων εν ενεργεία ναυτικών πλησίαζε τις 100.000, τη λειτουργία σχολών ναυτικής εκπαίδευσης σχεδόν σε όλες τις κυριότερες πόλεις της πατρίδας μας από όπου προέρχονταν ναυτικοί και την αγάπη και το ενδιαφέρον των νέων για το ναυτικό επάγγελμα.
Εκείνα τα χρόνια, υπήρχαν εν ενεργεία σχολές ναυτικής εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων και εγώ προσωπικά είχα την τύχη να επιλεγώ από το υπουργείο Ναυτιλίας και να διδάξω αρκετά χρόνια στη δημόσια σχολή θαλαμηπόλων με αθρόα συμμετοχή σπουδαστών», διηγείται ο Μιχάλης Λάμπρος, στέλεχος της ναυτιλίας με πείρα μεγαλύτερη των 60 ετών:
«Εκτός από τις σχολές πλοιάρχων και μηχανικών που παραμένουν εν ενεργεία σήμερα, αλλά με περιορισμένο αριθμό σπουδαστών, υπήρχαν σχολές μαγείρων, θαλαμηπόλων, φροντιστών, ραδιοτηλεγραφητών, ηλεκτρολόγων, με ικανοποιητική προσέλευση υποψηφίων Ελλήνων ναυτικών.
Είναι γεγονός ότι το αρμόδιο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, καθώς επίσης και η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών έχουν καταβάλει ειλικρινείς προσπάθειες τα τελευταία χρόνια για την αναβάθμιση των εν ενεργεία σχολών ναυτικής εκπαίδευσης, όμως δεν έχουν καταφέρει να προσελκύσουν νέους για το ναυτικό επάγγελμα κι έτσι καταλήγουμε κάθε χρόνο στον περιορισμένο αριθμό των 1.200-1.300 ατόμων που εισάγονται στις σχολές Πλοιάρχων και Μηχανικών».
Ο ίδιος προτείνει: «Η ραγδαία αύξηση των παραγγελιών νέων πλοίων με ελληνική πρωτιά, που διατηρείται τα τελευταία χρόνια, απαιτεί περισσότερους ναυτικούς. Σύμφωνα με υπολογισμούς, το έτος 2025 θα υπάρχει τεράστια έλλειψη ναυτικών σε διεθνές επίπεδο και ιδιαίτερα ειδικοτήτων Πλοιάρχων, Α’ Μηχανικών και Αξιωματικών Γέφυρας και Μηχανής.
1 Η μοναδική επίλυση αυτής της ανάγκης που δημιουργείται είναι να ενισχυθούν οι υπάρχουσες σχολές, να δημιουργηθούν νέες δημόσιες και ιδιωτικές πέρα των όσων ιδιωτικών σχολών λειτουργούν σήμερα και να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια όλων των φορέων των εφοπλιστικών ενώσεων και του υπουργείου, ούτως ώστε να ξεκινήσουν σύντομα αυτές οι διαδικασίες.
2 Παράλληλα θα πρέπει να οργανωθεί η προσπάθεια προσέλκυσης των νέων στο ναυτικό επάγγελμα. Θα πρέπει όλοι οι φορείς να οργανώσουν από κοινού επιτροπές που θα επισκέπτονται τακτικά όλες τις κυριότερες πόλεις της πατρίδας μας σε μια προσπάθεια ενημέρωσης των νέων μας για τα οφέλη που θα έχουν, εφόσον επιλέξουν το ναυτικό επάγγελμα. Να γίνονται ανακοινώσεις / διαφημίσεις μέσω των τηλεοπτικών και των ραδιοφωνικών σταθμών προβολής του ναυτικού επαγγέλματος, ούτως ώστε να ενημερώνονται οι νέοι μας από πρώτο χέρι.
3 Η καλύτερη λύση θα ήταν να ξεκινήσουν άμεσα αυτές οι ενέργειες χωρίς καθυστερήσεις και εάν υπάρχει συντονισμός, συνεννόηση και συνεργασία όλων, σίγουρα θα δούμε σύντομα ευχάριστα αποτελέσματα.
Παράλληλα, οι νέες μορφές εκπαίδευσης που σίγουρα αφορούν και τη ναυτική εκπαίδευση, όπως π.χ. η 4η Βιομηχανική Επανάσταση (4ΒΕ), θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση των σχολών ναυτικής εκπαίδευσης και στη δημιουργία και λειτουργία νέων. Δεν αρκούν οι αξιόλογες προσπάθειες του καπετάν Παναγιώτη Τσάκου που οργώνει όλες τις πόλεις, από τη Βόρεια Ελλάδα μέχρι τη Νότια, για να δούμε θετικά αποτελέσματα. Αυτό που χρειάζεται είναι, όπως προαναφέραμε, συντονισμός και ομαδική προσπάθεια».
Μας λέει ακόμα: «Θέλω να αναφέρω τον καπετάν Παναγιώτη Τσάκο, τον πρόεδρο της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών κύριο Θεόδωρο Βενιάμη και το Ιδρυμα Ευγενίδου, που σε κάθε ευκαιρία εκφράζουν θετικές απόψεις για την προσέλκυση των νέων στο ναυτικό επάγγελμα.
Θα πραγματοποιηθεί άραγε το όραμα του κυρίου Βενιάμη για αθρόα προσέλκυση των νέων στο ναυτικό επάγγελμα, με αποτέλεσμα γεμάτα ελληνικά και ελληνόκτητα πλοία με Ελληνες ναυτικούς ή θα μειώνονται όπως σήμερα, μέρα με τη μέρα, τα ελληνικά πληρώματα των πλοίων μας, με αποτέλεσμα να προσλαμβάνονται πληρώματα ξένων χωρών;
Θα αξιωθούμε να ξαναδούμε τον αριθμό των Ελλήνων ναυτικών να πλησιάζει αυτόν των δεκαετιών 1960-1970; Τότε καμαρώναμε περίπου 100.000 Ελληνες ναυτικούς, ενώ την ίδια εποχή οι ναυτικοί από τις Φιλιππίνες ήταν περίπου 20.000-30.000, ενώ σήμερα ξεπερνούν τις 500.000. Ελπίδα και ευχή όλων μας είναι να διατηρήσουμε την ελληνική ναυτοσύνη στα πλοία μας».
Γιάννης Πλακιωτάκης υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει διασφαλίσει πόρους ύψους 200 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2021-2027 για τη στήριξη και τη συνολική μεταρρύθμιση της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης. Ηδη έχουν εγκριθεί και υλοποιούνται έργα εκσυγχρονισμού εξοπλισμού και εργαστηρίων των ΑΕΝ, ύψους 12 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2014-2020, ενώ παράλληλα εκτελείται πρόγραμμα εκπόνησης μελετών για την ενεργειακή αναβάθμιση όλων των σχολών ύψους 4,5 εκατ. ευρώ.
Οι διαθέσιμες θέσεις σπουδαστών στις ΑΕΝ έχουν αυξηθεί από 1.153, που ήταν το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, σε 1.641 για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.
Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συνεργάζεται με το Ιδρυμα Ευγενίδου για τη δημιουργία ενός συνολικού σχεδίου για τη μεταρρύθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης, με στόχο ως το τέλος του έτους να παρουσιαστεί ένας νέος νόμος-πλαίσιο για τη ναυτική εκπαίδευση του μέλλοντος.
Μέσα από 11 στοχευμένες παρεμβάσεις ψηφιακού χαρακτήρα προχωρά ο ψηφιακός μετασχηματισμός των Δημοσίων Σχολών Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ, ΚΕΣΕΝ, σχολών σωστικών κ.λπ.).
Εχει συγκροτηθεί ομάδα εργασίας με συμμετοχή διοικητικών και εκπαιδευτικών, πάλι με την επιστημονική καθοδήγηση του Ιδρύματος Ευγενίδου, για τη δημιουργία ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και τη δημιουργία πλατφόρμας εκπαίδευσης εκπαιδευτών.
Στο πλαίσιο αναβάθμισης των κτιριακών υποδομών, ο υπουργός χαρακτηρίζει πολύτιμη τη συνδρομή της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και πολλών άλλων δωρητών της εφοπλιστικής οικογένειας για την ολοκλήρωση σειράς έργων αποκατάστασης κτιριακών ζημιών σε όλες τις σχολές.
Θεόδωρος Βενιάμης πρόεδρος ΕΕΕ
«Η ελληνική σημαία, εκτός από ποιοτική, είναι πια άκρως ανταγωνιστική, μειονεκτώντας όμως ακόμη ως προς τη διαπιστωμένη καθυστέρηση στην επιβεβλημένη ψηφιοποίηση και ηλεκτρονική διακυβέρνηση των λειτουργικών και διαδικαστικών εκφάνσεών της.
Στο ίδιο πλαίσιο και με κοινή δεδηλωμένη επιθυμία Πολιτείας και Ναυτιλίας για την αναβίωση της ναυτοσύνης στον τόπο μας, αναπόσπαστο στοιχείο του ελληνικού ναυτιλιακού θαύματος, ξεκίνησε πριν από λίγους μήνες μια συντονισμένη προσπάθεια ενημέρωσης και προσέλκυσης των νέων στο ναυτικό επάγγελμα.
Η μεγάλη ελληνική ναυτιλία τους απευθύνει μια ανοιχτή πρόσκληση σε “μια θάλασσα ευκαιρίες”, με ανοιχτούς ορίζοντες επαγγελματικής και προσωπικής ανέλιξης, σε μια εποχή με ιδιαίτερες προκλήσεις για εργασιακή αποκατάσταση.
Η προσέλκυση των νέων στο ναυτικό επάγγελμα σε συνδυασμό με την απαιτούμενη περαιτέρω αύξηση της δυναμικότητας των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού, καθώς και τον αναμενόμενο εκσυγχρονισμό της ναυτικής εκπαίδευσης θα συντελέσουν καθοριστικά, ώστε να μη χαθεί η ναυτική τεχνογνωσία από τον τόπο μας και να αυξηθεί η παρουσία των Ελλήνων ναυτικών στην ελληνόκτητη ναυτιλία, στόχοι που σε κάθε περίπτωση απαιτούν επιμονή και προσήλωση για την επίτευξή τους».
Χαράλαμπος Φαφαλιός πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου
«Με τους Ελληνες ναυτικούς θα συνεχίσει να υπάρχει μία σύνδεση της Ελλάδας με τη Ναυτιλία. Θέλουμε περισσότερα Ελληνόπουλα και στα βαπόρια και στα γραφεία».
Γιώργος Πατέρας πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος
«Η για ποικίλους λόγους μείωση του αριθμού των Ελλήνων ναυτικών αποτελεί υπαρξιακό κίνδυνο για τη ναυτιλία μας.
Η ναυτική συνείδηση και παιδεία είναι τα θεμέλια της ναυτοσύνης.
Σταθερές επιδιώξεις του ΝΕΕ αποτελούν:
■ Η ενίσχυση της ναυτικής συνείδησης στην πρωτοβάθμια και
δευτεροβάθμια εκπαίδευση αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία.
■ Η προβολή της διαχρονικής οικονομικής συμβολής της ναυτιλίας στη χώρα.
■ Η προσέλκυση νέων στα ναυτικά και ναυτιλιακά επαγγέλματα όλων των βαθμίδων.
■ Η εξέλιξη της πρακτικής και θεωρητικής εκπαίδευσης των σπουδαστών των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού, το κόστος λειτουργίας των οποίων καλύπτεται ως επί το πλείστον από εισφορές των πλοίων. Η Ελλάδα διαθέτει πλέον εξαιρετικά σημαντικό ακαδημαϊκό και ερευνητικό δυναμικό, με διεθνή αναγνώριση, σε όλους τους κλάδους που αφορούν τη ναυτιλιακή τεχνολογία και τις επιστήμες.
Το ΝΕΕ επιδιώκει, με συγκεκριμένες δράσεις, να ενισχύει τη διασύνδεση της επιστημονικής κοινότητας και των κλάδων της καινοτομίας με τους φορείς της ναυτιλίας».
Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης Ιδρυμα Ευγενίδου
«Στηρίζουμε και στηριζόμαστε στη νέα γενιά της πατρίδας μας. H Ναυτιλία στην Ελλάδα έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Κι έχω εμπιστοσύνη στη νέα γενιά γι’ αυτό το αύριο.
Εδώ και χρόνια, το Ιδρυμα Ευγενίδου προσπαθεί, πάντα αθόρυβα, να εκτελεί τον σκοπό του όπως ετέθη από τον αείμνηστο Ευγένιο Ευγενίδη, συμβάλλοντας στην Τεχνική, Επαγγελματική και Ναυτική εκπαίδευση. Το Ιδρυμα Ευγενίδου, μέσω των δωρεών, των υποτροφιών, των εκδόσεων, των μελετών που εκπονεί, στηρίζει διαχρονικά τη ναυτική εκπαίδευση της Ελλάδος όποτε του ζητηθεί από την Πολιτεία.
Το επάγγελμα του ναυτικού και της ναυτιλίας φαίνεται πολύ απαιτητικό. Ο ανταγωνισμός είναι πάρα πολύ μεγάλος, αλλά είναι στο χέρι της νέας γενιάς να τα καταφέρει, γιατί είναι το πιο αξιοκρατικό επάγγελμα. Κανένας δεν χαρίζει τίποτα. Και να κάνεις το ρουσφέτι στην αρχή, δεν στέκεται μετά».
Ελλειψη 90.000 ναυτικών
Σοβαρή έλλειψη αξιωματικών γέφυρας και μηχανής θα αντιμετωπίσει η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία μέχρι το 2026, δηλαδή μέσα σε μόλις πέντε χρόνια. Τα στοιχεία προκύπτουν από έρευνα της BIMCO, το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η συνεχής αύξηση του μεγέθους της ναυτιλιακής βιομηχανίας θα χρειαστεί 90.000 αξιωματικούς έως το 2026 για να καλύψει τις ανάγκες της. Οπότε είναι η αναγκαία η προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα.
Σήμερα υπάρχουν 1,89 εκατομμύριo ναυτικοί παγκοσμίως για πάνω από 74.000 πλοία. Παρά το γεγονός ότι από το 2015 υπήρξε αύξηση του αριθμού των αξιωματικών κατά 10,8%, υπάρχει έλλειψη 26.240 αξιωματικών, αριθμός που θα αυξάνεται τα επόμενα χρόνια.
Διαβάστε ακόμη:
Το «στοίχημα» του ΝΒΑ για έσοδα $10 δισ. και το «χρυσό» brand Αντετοκούνμπο
ΙΝΣΕΤΕ: H Ελλάδα στο top-10 των ευρωπαϊκών προορισμών στις σημαντικότερες αγορές
Ακίνητα: «Έκρηξη» μεταβιβάσεων από Ελλάδα και εξωτερικό στο Gov.gr