Οι τεκτονικές αλλαγές οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο, επηρεάζουν άμεσα και τη ναυτιλιακή βιομηχανία. Η τελευταία, έχει ήδη αρχίσει να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες αυτές προκλήσεις. Γεωστρατηγικές και γεωοικονομικές ανακατατάξεις, νέοι κανονισμοί για το περιβάλλον και η χρήση καινοτόμων εργαλείων στην ανάλυση των δεδομένων και στην λήψη αποφάσεων, αποτελούν τις βασικές προσκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η ναυτιλιακή βιομηχανία τα επόμενα χρόνια..
Το πώς θα είναι άραγε η ναυτιλία το 2030 ή ακόμα και το 2050 και πώς θα ανταποκριθούν οι ναυτιλιακές εταιρείες στις νέες αυτές τάσεις και προκλήσεις; Αυτά τα ερωτήματα αποτελούν θέματα συζήτησης και προβληματισμού.
«Κατ’ αρχήν, οι γεωπολιτικές και γεωοικονομικές εξελίξεις, αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιουργώντας συνθήκες αβεβαιότητας και ανακατατάξεων σε όλα τα επίπεδα. Ο οικονομικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας μαίνεται, δημιουργώντας συνθήκες άκρατου προστατευτισμού. Οι τρομοκρατικές ενέργειες σε διάφορα σημεία του κόσμου – π.χ.Στενά του Ορμούζ, επιθέσεις πειρατείας κτλ – έχουν ως αποτέλεσμα η ναυτιλιακή κοινότητα να «πιέζεται».
Συγχρόνως, νέες εμπορικές ευκαιρίες εμφανίζονται και νέοι εμπορικοί δρόμοι ανοίγονται – Βόρεια Θάλασσα, Αρκτικός Κύκλος. Η ναυτιλιακή κοινότητα και κυρίως η ελληνική, προσπαθεί να «διαβάσει» τις εξελίξεις, να αδράξει τις ευκαιρίες και να αποτελέσει τον πρωταγωνιστή στις επερχόμενες αλλαγές» επισημαίνει μιλώντας στο NM, o Σταύρος Μεϊντάνης Safety Manager/DPA της Capital Ship Management Corp:
«Είναι ξεκάθαρο ότι οι περιβαλλοντικές προκλήσεις και οι νέοι κανονισμοί, έχοντας ως κύριο στόχο την μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του θείου (CO2), αλλά και η εξεύρεση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, παραμένουν ψηλά στην «καθημερινή» ατζέντα της ναυτιλιακής κοινότητας.
Είναι γνωστό ότι περίπου το 90% των μεταφορών σε παγκόσμιο επίπεδο γίνεται μέσω θαλάσσης. Παρ’όλα αυτά, η παγκόσμια ναυτιλία συνεισφέρει περίπου το 3% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Τον Απρίλιο του 2018, ο ΙΜΟ έθεσε τον στόχο και την στρατηγική για την μείωση των εκπομπών των ρύπων τουλάχιστον 50 % έως το 2050.
Η στρατηγική η οποία θα πρέπει να επιλεγεί για την μείωση των ρύπων, θα πρέπει να επιλεγεί πολύ προσεκτικά. Θα πρέπει να επιλεγούν με προσοχή ποιοι ρύποι θα επιλεγούν για μείωση, για τον απλούστατο λόγο ότι η βελτίωση σε έναν δείκτη, είναι πολύ πιθανό να επηρεάσει αρνητικά κάποιον άλλο», Όπως επισημαίνει στο ΝΜ ο Σταύρος Μεϊντάνης «η χρήση των νέων τεχνολογιών με σκοπό την άμεση, αλλά και πιο αποτελεσματική διαχείριση και ανάλυση των δεδομένων, αποτελεί σίγουρα μια νέα πρόκληση για την ναυτιλιακές εταιρείες. Η εισαγωγή και χρήση των τεχνολογιών αυτών, δεν είναι κάτι καινούργιο για την ναυτιλιακή βιομηχανία. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τα σημερινά πλοία είναι εξοπλισμένα με τα πιο σύγχρονα μηχανήματα, τόσο για την ασφαλή ναυσιπλοΐα, όσο και για θέματα ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος, ως αποτέλεσμα των καθημερινών εργασιών οι οποίες λαμβάνουν χώρα στο πλοίο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι, όλα και περισσότερο, έννοιες όπως «έξυπνα πλοία» και «αυτόνομα πλοία» αποτελούν πλέον καθημερινότητα στο λεξιλόγιο των ναυτιλιακών εταιρειών αλλά και ναυτιλιακών οργανισμών (IMO, Intertanko, Intercargo κτλ)».
Επίσης, η «ψηφιοποίηση», θα είναι το επόμενο μεγάλο βήμα και η καινούργια προσέγγιση η οποία θα κυριαρχήσει στα επόμενα, αρκετά χρόνια στη παγκόσμια ναυτιλία.
«Πλήθος δεδομένων και πληροφοριών συλλέγονται καθημερινά, τόσο από τα πλοία, όσο και από τις ναυτιλιακές εταιρείες. Το ερώτημα είναι πώς αυτά τα δεδομένα αξιοποιούνται κατάλληλη, έτσι ώστε να είναι δυνατή η λήψη αποφάσεων, τόσο σε επιχειρησιακό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ανώτατης διοίκησης. Η ανάλυση αυτών, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία, είναι δυνατόν να φτάσουν στο σημείο όχι μόνο της ανάλυσης των δεδομένων, αλλά και της δυνατότητας πρόγνωσης σε τελικό στάδιο. Αυτό είναι πλέον εφικτό μέσω της τεχνολογίας και εξειδικευμένων λογισμικών που ενσωματώνουν πλέον την τεχνητή νοημοσύνη «artificial intelligence», «machine learning» και μοντέλα πρόγνωσης – «prediction analysis»» τονίζει ο Safety Manager/DPA της Capital Ship Management Corp:
«Συμπερασματικά, η μετάβαση σε ένα περιβάλλον χαμηλών/ μηδενικών ρύπων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί λύσεις υψηλού τεχνικού επιπέδου, οικονομικά βιώσιμες και πάνω από όλα ασφαλείς. Έχουν ήδη γίνει μεγάλα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση και έχουν να γίνουν, προφανώς, ακόμα πολλά. Το μόνο σίγουρο στοιχείο είναι ότι η ναυτιλιακή κοινότητα μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις, έτσι ώστε να μην μείνει αμέτοχη στις επερχόμενες αλλαγές οι οποίες θα είναι και καθοριστικές.
Οι διεθνείς αγορές είναι η κινητήρια δύναμη για όλα, αφού η πορεία της είναι συνυφασμένη με την καινοτομία και την νομοθεσία. Απαιτείται ανοιχτή επικοινωνία με όλους τους «παίκτες», και πάνω από όλα θα πρέπει να υπάρξει ειδικότερη συνεργασία με τους νομοθέτες. Οι κανονισμοί θα πρέπει να ξαναγραφούν, αφού θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Τελικά, οι λύσεις που θα δοθούν, θα πρέπει να είναι οικονομικά βιώσιμες και σίγουρα ασφαλείς, έτσι ώστε εκμεταλλευόμενοι την σύγχρονη τεχνολογία – ως εργαλείο – έτσι ώστε να καταστεί η Ναυτιλία Βιώσιμη και Κοινωνικά Υπεύθυνη.
Η πρόκληση η οποία έχουμε μπροστά μας, και κοιτάζοντας το μέλλον, δεν είναι άλλη από την καλύτερη κατανόηση των κανονισμών και των απαιτήσεων, συγχρόνως με την υιοθέτηση καινοτομικών εργαλείων για την λήψη των αποφάσεων και την δημιουργία προστιθέμενη αξίας».