Το στοίχημα της επιστροφής στα προ πανδημίας μεγέθη εντός του 2023 με ανάπτυξη νέων προορισμών, αλλά και ταυτόχρονη προσαρμογή στους στόχους και τις πρακτικές που συνδέονται με μηδενικές εκπομπές άνθρακα παγκοσμίως έως το 2050 είναι οι στόχοι της βιομηχανίας της κρουαζιέρας.
Την ίδια ώρα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει για την απήχηση της Ελλάδας και συνολικά της Ανατολικής Μεσογείου ως ιδανικού προορισμού για κρουαζιέρες πολυτελείας, μιας δραστηριότητας που δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες για τους λιγότερο γνωστούς προορισμούς.
Σύμφωνα με έρευνα της Allied Market Research, ο τουρισμός πολυτελείας στην Ελλάδα αναμένεται να αποφέρει στον κρατικό κορβανά ετήσια έσοδα 2,7 δισ. δολαρίων έως το 2030, σημειώνοντας σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 11,5% από το 2021 έως το 2030. Ενα σημαντικό μέρος από αυτά τα έσοδα θα προέλθει και από τις δαπάνες στην ξηρά που πραγματοποιούν οι επιβάτες υψηλού εισοδήματος. Οι επιβάτες πολυτελούς κρουαζιέρας αναζητούν ένα ευρύ φάσμα ασυνήθιστων, συχνά εξειδικευμένων και σίγουρα πιο «καθηλωτικών εμπειριών» προορισμού, και είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα προκειμένου να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες τους.
Τα «κρυμμένα πετράδια»
Η Ελλάδα και συνολικά η Ανατολική Μεσόγειος είναι προικισμένες με μοναδική ποικιλομορφία προορισμών, που μπορεί να ικανοποιήσουν ακόμη και τις πιο υψηλές προσδοκίες των σύγχρονων απαιτητικών ταξιδιωτών. Το αρχιπέλαγος της Ανατολικής Μεσογείου προσφέρει μοναδικούς, διάσημους προορισμούς παγκοσμίως, αλλά και «κρυμμένα πετράδια» που προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες ως προορισμοί.
Σύμφωνα με στοιχεία που θα ανακοινωθούν στο 7ο Posidonia Sea Tourism Forum (Θεσσαλονίκη, 25 και 26 Απριλίου 2023) και τα οποία παρουσιάζει το «business stories», αναδεικνύονται τόποι-μικρά διαμάντια προκειμένου να αποσυμφορηθούν οι δημοφιλείς προορισμοί.
Καθώς περίπου 85 σκάφη πολυτελείας, συνολικής χωρητικότητας 36.184 κλινών, θα εκτελούν κρουαζιέρες φέτος στην περιοχή και η πρόβλεψη είναι για έως και 94 πλοία το 2027, με συνολικά 44.764 κλίνες και 1.378.000 επιβάτες, γίνεται σαφές γιατί είναι σημαντική η εκτροπή μέρους της κίνησης από προορισμούς με υπερβολική επιβάρυνση: για να λειτουργήσει ως εργαλείο που μπορεί να προστατεύσει τις φυσικές, πολιτιστικές και τουριστικές αξίες που απαιτούνται για ένα βιώσιμο μέλλον.
Σύμφωνα με πολύπειρα στελέχη της κρουαζιέρας, «ο χαρακτηρισμός “κρυμμένο πετράδι” -αν και ίσως έχει χρησιμοποιηθεί υπερβολικά ως κλισέ της τουριστικής βιομηχανίας- αναφέρεται σε ένα μέρος με ξεχωριστή ελκυστικότητα ως προορισμός, που είναι ουσιαστικά άγνωστο στην κύρια αγορά ή δεν είναι αναπτυγμένο για τουρισμό.
Ορισμένα “κρυμμένα πετράδια” μπορεί να έχουν περιορισμένο, αν και συχνά πιστό κοινό στις εξειδικευμένες αγορές ή μεταξύ ατόμων που προτιμούν πιο αυθεντικές ταξιδιωτικές εμπειρίες, μακριά από την κύρια τουριστική κίνηση.
Την ίδια ώρα, υπάρχουν και προορισμοί που ενώ είναι αρκετά αναπτυγμένοι και γνωστοί σε έναν τομέα του τουρισμού, μπορεί να είναι άγνωστοι σε έναν άλλο.
Για παράδειγμα, το νησί της Νάξου είναι ένας αναπτυγμένος προορισμός γενικού τουρισμού, ωστόσο ο τουρισμός κρουαζιέρας μόλις πρόσφατα άρχισε να το ανακαλύπτει, άρα κατά μία έννοια το θεωρεί “κρυμμένο πετράδι”. Ανάλογα παραδείγματα για την κρουαζιέρα αποτελούν η Σύρος, η Τήνος ή ακόμα και η Κως».
Ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν εκατοντάδες αποκαλούμενα «κρυμμένα πετράδια», κυρίως μικρές παραθαλάσσιες πόλεις, ορεινά χωριά και νησιά. Η Ελλάδα είναι πλούσια σε τέτοιους προορισμούς και αυτό είναι κάτι που έχει προσελκύσει εταιρείες πολυτελών και εξειδικευμένων κρουαζιερών σε λιγότερο γνωστά ελληνικά νησιά και παραθαλάσσιες πόλεις.
Μερικά παραδείγματα είναι η Μήλος, η Χίος, η Ικαρία, το Καστελόριζο και η Σαμοθράκη, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Πολλά τέτοια «κρυμμένα πετράδια», αν και προσφέρουν μοναδικές ταξιδιωτικές εμπειρίες, δεν διαθέτουν την απαραίτητη υποδομή για την υποστήριξη σημαντικού όγκου τουριστικών αφίξεων.
Ωστόσο, είναι ιδανικά για τα μικρότερα κρουαζιερόπλοια των εταιρειών πολυτελών και εξειδικευμένων κρουαζιέρων, υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν κάποια υποτυπώδη εγκατάσταση ελλιμενισμού ακόμη και μαρίνα ή αξιόπιστες εγκαταστάσεις αγκυροβόλησης και ασφαλούς πρόσβασης.
Τα χαρακτηριστικά που καθιστούν έναν προορισμό «κρυμμένο πετράδι» είναι:
■ Ασυνήθιστα φυσικά χαρακτηριστικά, τοπία, εξαιρετικά παρθένα φύση, ενδιαφέρουσα πανίδα και χλωρίδα, δυνατότητες για καλές καταδύσεις ή υπαίθριες δραστηριότητες (π.χ. πεζοπορία, ποδηλασία βουνού κ.λπ.).
■ Αλλα μπορεί να έχουν μοναδικά ανέγγιχτα πολιτιστικά ή/και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, χώρους εξειδικευμένου ιστορικού ενδιαφέροντος, ασυνήθιστα έθιμα, μουσική ή κουζίνα.
«Προφανώς, ένα “κρυμμένο πετράδι” παύει να είναι τέτοιο όταν δεν είναι πλέον κρυμμένο – όταν, δηλαδή, καταφέρει να αναπτύξει την τουριστική υποδομή του, προσελκύσει μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων και επιτύχει την αναγνώριση του ονόματός του στην ταξιδιωτική αγορά. Ευτυχώς, αυτό δεν συμβαίνει σε όλα τα “κρυμμένα πετράδια”, κυρίως επειδή οι φυσικοί τους περιορισμοί αποτελούν εμπόδιο στη δυνατότητα έντονης εμπορευματοποίησης», επισημαίνουν στελέχη εταιρειών που διοργανώνουν και εκτελούν πολυτελείς κρουαζιέρες:
«Ενα μεγάλο πλεονέκτημα των διαφόρων κατηγοριών κρουαζιέρας είναι ότι δεν μπορούν όλες να πάνε στους ίδιους προορισμούς, κυρίως λόγω διαφορετικών μεγεθών κρουαζιερόπλοιων, με αποτέλεσμα ορισμένοι επίλεκτοι προορισμοί να παραμένουν “αποκλειστικοί” για πιο εξειδικευμένες κατηγορίες κρουαζιέρας. Αλλωστε, ο στόχος της βιωσιμότητας αποτελεί κορυφαία δέσμευση του κλάδου της κρουαζιέρας και του θαλάσσιου τουρισμού συνολικά, είτε αφορά το περιβαλλοντικό αποτύπωμά του είτε την ανάπτυξη και διαχείριση των προορισμών».
O Θοδωρής Βώκος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Εκθέσεις Ποσειδώνια Α.Ε., μιλώντας στο «b.s.» αναφέρει: «Η απόφασή μας να μεταφέρουμε την 7η διοργάνωση του Posidonia Sea Tourism Forum στη Θεσσαλονίκη είναι ευθυγραμμισμένη με τη συνειδητοποίηση ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς της περιοχής πρέπει να συνεργαστούν στενά με τις εταιρείες κρουαζιέρας για να δημιουργήσουν περισσότερες επιλογές δρομολογίων που θα βοηθήσουν να μειωθεί η πυκνότητα των επισκέψεων, ο υπερβολικός τουριστικός φόρτος και ο συνωστισμός κατά την περίοδο αιχμής για τα δημοφιλή λιμάνια. Μεταξύ άλλων, ένας από τους στόχους του 7ου Posidonia Sea Tourism Forum θα είναι η ανάδειξη νέων προορισμών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρύτερη περιοχή, καθώς ο κλάδος της κρουαζιέρας χρειάζεται περισσότερες επιλογές στο μέλλον».
Στόχος η βιωσιμότητα
Η βιωσιμότητα είναι και αυτή θέμα το οποίο θα βρεθεί ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων στο φετινό Posidonia Sea Tourism Forum, όπου η Διεθνής Ενωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) θα έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει την πρόοδο προς την επίτευξη του οράματος της βιομηχανίας για μία κρουαζιέρα με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα παγκοσμίως έως το 2050, αλλά και τα αποτελέσματα της συστηματικής συνεργασίας με τους προορισμούς κρουαζιέρας.
Ο βραχυπρόθεσμος στόχος των μελών της CLIA είναι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 40% έως το 2030, συγκριτικά με τα επίπεδα του 2008. Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι καθαρές μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, απαιτείται μείωση των εκπομπών αερίων από τα ναυτιλιακά καύσιμα και, ταυτόχρονα, μείωση του ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος της κρουαζιέρας από τις ξενοδοχειακές υπηρεσίες που παρέχει εν πλω.
Εως τώρα οι εταιρείες-μέλη της CLIA έχουν επενδύσει 22 δισ. ευρώ σε πιο ενεργειακά αποδοτικά πλοία, έχουν υπό παραγγελία 78 νέα πλοία τα οποία θα έχουν παραλάβει μέχρι το 2027, αξίας 47 δισ. ευρώ, ενώ διερευνούν το θέμα των εναλλακτικών καυσίμων για να μειώσουν περαιτέρω τους αέριους ρύπους. Εστιάζουν επίσης στη χρήση παράκτιας ηλεκτροδότησης.
Στην προσπάθεια αυτή έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις, ενώ η συνεργασία με τις κυβερνήσεις είναι απαραίτητη για να επιτύχουν τον στόχο της απαλλαγής του κλάδου από τον άνθρακα. Οσον αφορά τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος από τις ξενοδοχειακές υπηρεσίες που παρέχουν εν πλω, μερικές ενέργειες είναι η εφαρμογή πρακτικών ανακύκλωσης και εξοικονόμησης ενέργειας, ο συνδυασμός δρομολογίων, τα συστήματα λίπανσης αέρα, τεχνολογίες επικάλυψης του κήτους του πλοίου προκειμένου να μειωθεί η αντίσταση με το νερό, κ.λπ.
Σύμφωνα με τη Μαρία Δεληγιάννη, διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου, CLIA, «στην ίδια κατεύθυνση, ο κλάδος της κρουαζιέρας αναγνωρίζει τη σημασία της δέσμευσης και της συνεργασίας με τις τοπικές κοινότητες και τους τοπικούς εταίρους ως μέρος της δέσμευσης για βιώσιμο τουρισμό. Η CLIA είναι σε συνεργασία με όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Αδριατικής, για να ξεκλειδώσει τις εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης που έχει η περιοχή, συμβάλλοντας στο άνοιγμα νέων προορισμών».
«Παράλληλα, για τους ήδη αναπτυγμένους προορισμούς της περιοχής, ο διάλογος του κλάδου της κρουαζιέρας με τα λιμάνια, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους επαγγελματίες του κλάδου είναι κομβικής σημασίας για την CLIA, προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα που επηρεάζουν την εμπειρία του επισκέπτη αλλά και την τοπική κοινωνία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της συνεργασίας της CLIA είναι με το Ντουμπρόβνικ της Κροατίας και τις πόλεις και τα λιμάνια της Κέρκυρας και του Ηρακλείου στην Ελλάδα για τον αειφόρο τουρισμό και την προστασία αυτών των σημαντικών προορισμών», τονίζει.
Οι τρεις πυλώνες του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της διακυβέρνησης (ESG) προσφέρουν ένα πλαίσιο για τη μέτρηση και την κατανόηση του πόσο βιώσιμα λειτουργεί ένας οργανισμός. Και αυτοί είναι οι τρεις πυλώνες που ορίζουν τις δράσεις των εταιρειών κρουαζιέρας.
O Θοδωρής Βώκος επισημαίνει: «Παρατηρούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι η προσπάθεια των εταιρειών κρουαζιέρας να απαλλαγούν από τον άνθρακα βρίσκει απήχηση και στην ευρύτερη βιομηχανία, και στον εκθεσιακό χώρο του Posidonia Sea Tourism Forum θα παρουσιαστούν λύσεις που βοηθούν τόσο τις εταιρείες όσο και τους προορισμούς να πορευτούν προς ένα μέλλον απαλλαγμένο από τις εκπομπές άνθρακα. Ηδη σημαντικές ελληνικές εταιρείες, με τεχνογνωσία στη διαχείριση των περιβαλλοντικών προκλήσεων, έχουν επιβεβαιώσει τη συμμετοχή τους και αναμένεται να υπάρξει σημαντική αλληλεπίδραση μεταξύ των εταιρειών κρουαζιέρας και των ελληνικών εταιρειών».
Διαβάστε ακόμη
Η ώρα των μεγάλων αναπλάσεων με 10+5 μεγάλα έργα σε Αττική και Θεσσαλονίκη
Επενδυτικό μπαράζ από το Κατάρ στην Αθηναϊκή Ριβιέρα – Ποια project υλοποιούν (pics)