Με πρόσω ολοταχώς τις μηχανές οι εταιρείες της κρουαζιέρας πλέουν στις θάλασσες της πράσινης εποχής για τη ναυτιλιακή βιομηχανία καθώς έχουν δεσμευτεί για μείωση κατά 40% των εκπομπών άνθρακα στον παγκόσμιο στόλο έως το 2030 σε σύγκριση με τις τιμές του 2008, σύμφωνα με τον στόχο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) για ναυτιλία χωρίς άνθρακα.
Στόχος των μελών της Διεθνούς Ενωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) είναι έως το 2050 οι κρουαζιέρες να πραγματοποιούνται με ουδέτερες εκπομπές άνθρακα. Στο πλαίσιο αυτό, δραστηριοποιούνται σε μια σειρά τομέων:
α) Ικανότητα παράκτιας ενεργειακής υποστήριξης: Οι εταιρείες κρουαζιέρας συνεχίζουν να πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις ώστε τα κρουαζιερόπλοια να συνδέονται με ηλεκτρική ενέργεια στην ξηρά, επιτρέποντας έτσι την απενεργοποίηση των κινητήρων κατά τον ελλιμενισμό τους. Μολονότι θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές, υπάρχουν ήδη πολλές συνεργασίες μεταξύ εταιρειών κρουαζιέρας, λιμανιών και τοπικών αρχών για την αύξηση της διαθεσιμότητας αυτής της τεχνολογίας.
β) Το 82% της νέας χωρητικότητας θα είναι είτε εξοπλισμένα με συστήματα παράκτιας ηλεκτροδότησης είτε διαμορφωμένα έτσι ώστε τέτοια συστήματα να προστεθούν στο μέλλον.
γ) Το 32% της παγκόσμιας χωρητικότητας -ποσοστό αύξησης 3% από το 2020- είναι εξοπλισμένο με συστήματα παράκτιας ηλεκτροδότησης σε 13 λιμάνια παγκοσμίως, όπου αυτή η δυνατότητα παρέχεται σε τουλάχιστον μία θέση πλαγιοδέτησης στο λιμάνι.
δ) Καύσιμο LNG: Θα βασίζεται στο LNG ως βασικό καύσιμο (αύξηση 3 ποσοστιαίων μονάδων στη συνολική χωρητικότητα σε σύγκριση με το 2020).
ε) Συστήματα καθαρισμού καυσαερίων (EGCS): Περισσότερο από το 76% της παγκόσμιας χωρητικότητας κρουαζιερόπλοιων χρησιμοποιεί συστήματα EGCS για να καλύψει ή και να υπερβεί τις απαιτήσεις εκπομπών αερίων του άνθρακα (αύξηση κατά 7% σε σύγκριση με το 2020). Επιπλέον, το 94% των νέων κρουαζιερόπλοιων που δεν κάνουν χρήση LNG θα εγκαταστήσουν συστήματα EGCS διατηρώντας το ήδη υψηλό επίπεδο τέτοιων επενδύσεων.
στ) Συστήματα Προηγμένης Επεξεργασίας Λυμάτων: Το 100% των νέων κρουαζιερόπλοιων που βρίσκονται στο στάδιο της παραγγελίας θα διαθέτει συστήματα προηγμένης επεξεργασίας λυμάτων. Ηδη το 74% της χωρητικότητας του στόλου κρουαζιέρας της CLIA εξυπηρετείται από συστήματα προηγμένης επεξεργασίας λυμάτων (αύξηση 4 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2020).
«Παρότι η κρουαζιέρα ήταν ένας από τους κλάδους που επηρεάστηκαν περισσότερο από την πανδημία, οι εταιρείες κρουαζιέρας παραμένουν στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για την ανάπτυξη νέων περιβαλλοντικών τεχνολογιών που ωφελούν ολόκληρη τη ναυτιλιακή βιομηχανία», δήλωσε η κυρία Κέλι Κρέγκχεντ, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της CLIA.
Σύμφωνα με τον κ. Θεόδωρο Κόντε, τέως πρόεδρο της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ) και διευθυντή της Majestic International Cruises INC, «οι περαιτέρω έρευνες έφεραν διάφορες λύσεις όπως:
■ Η εναλλακτική χρήση καυσίμων ήδη εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια με τις ανάλογες τεχνικές μετατροπές στις μηχανές των πλοίων, αλλά και την ανάλογη μετατροπή αποθήκευσης και προμήθειας αυτών. Το LNG ήδη έχει εφαρμοστεί σε αρκετά νέα πλοία (προσφάτως κατασκευασθέντα) αποδίδοντας ικανοποιητικά αποτελέσματα και έχοντας βέβαια ακόμη δυσκολίες στην προμήθεια στους διάφορους προορισμούς.
■ Μελέτες εφαρμογής χρήσης εναλλακτικά βελτιωμένων καυσίμων όπως τα βιοκαύσιμα, η μεθανόλη, η αμμωνία, το υδρογόνο, οι μπαταρίες συνδυαστικά κ.λπ. Φαίνεται ότι ακόμη είμαστε αρκετά μακριά από την εφαρμογή στα κρουαζιερόπλοια, ιδιαίτερα της ηλεκτροκίνησης.
■ Η εφαρμογή της hybrid (υβριδικής) τεχνολογίας με την εγκατάσταση μπαταριών και ανάλογης ηλεκτρολογικής εγκατάστασης είναι σήμερα η πλέον ενδεδειγμένη και φαίνεται ότι θα εξελιχθεί σύντομα για μελλοντικές κατασκευές. Βέβαια, λόγω του περιορισμού ιπποδύναμης, το σύστημα αυτό για μεγαλύτερα πλοία χρησιμοποιείται συνδυαστικά με τρεις πηγές ενέργειας συμπεριλαμβάνοντας μηχανές που μπορούν να καίνε δύο είδη καυσίμου (Dual Fuel Engines), με πρωταρχικό καύσιμο το φυσικό αέριο (LNG), αλλά και Fuel Cell System, πάντα βέβαια με συνδυασμό συστοιχίας μπαταριών. Το συγκεκριμένο σύστημα αποδίδει περίπου 40% μείωση άνθρακα στα καυσαέρια κατά τη χρήση μηχανών με τα εν λόγω καύσιμα».
Με τις τεχνικές εφαρμογές που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια αλλά και αυτές που προγραμματίζονται να εφαρμοστούν τα επόμενα χρόνια, υπάρχουν οι ακόλουθες προβλέψεις:
■ Μείωση εκπομπών κατά 40% έως το 2030.
■ Μείωση εκπομπών κατά 70% έως το 2040.
■ Guarantee Zero εκπομπών 100% μείωση έως το 2050 το αργότερο, ελπίζοντας ότι αυτό ίσως θα επιτευχθεί αρκετά νωρίτερα, δεδομένου ότι είναι πλέον μονόδρομος η εφαρμογή των συγκεκριμένων κανονισμών με αυστηρή επιτήρηση για να μπορέσουμε να σώσουμε τον πλανήτη μας.
Ο κ. Κόντες αναφέρει παραδείγματα για την εφαρμογή των νέων τακτικών:
«To κρουαζιερόπλοιο “Project Evolution” της Silver Cruises είναι το πλοίο που θα κατασκευαστεί με υβριδικές μηχανές καύσης διπλού καυσίμου (double fuel), συν τη χρήση μπαταρίας, όπως τα υβριδικά αυτοκίνητα. Προγραμματίζεται να παραδοθεί το 2023. Εταιρείες κρουαζιέρας που πρωτοπορούν στον κλάδο έχουν επίσημα δηλώσει ότι το Net Zero Emission (μηδενικές εκπομπές) θα το πετύχουν σε πλοία τους αρκετά νωρίτερα από το 2050, βάζοντας στόχο το πρώτο πλοίο που θα πληροί όλους τους κανονισμούς να παραδοθεί μέχρι το 2035. Υβριδική Τεχνολογία. Αυτό το σύστημα έχει εφαρμοστεί ήδη σε διάφορα κρουαζιερόπλοια, ιδιαίτερα στα λεγόμενα expeditions, πλοία επισκεπτόμενα προορισμούς ιδιαίτερου κάλλους (Αρκτική, Ανταρκτική κ.λπ.). Τέτοια πλοία έχουν ήδη κατασκευαστεί και ταξιδεύουν από το 2020. Πέτυχαν μείωση κατανάλωσης καυσίμων, αλλά και μείωση του άνθρακα στα καυσαέρια κατά 20%».
Η εξέλιξη των τεχνικών μελετών, η βελτίωση ποιότητας καυσίμων και η πρόοδος της ηλεκτροκίνησης μέσω μπαταριών αυξημένης χωρητικότητας και τεχνολογίας Electrification at Sea (συστήματα με μπαταρίες) εφαρμόζονται και σε λίγο μεγαλύτερα πλοία βοηθώντας σταδιακά το οικοσύστημα στον πλανήτη μας και ελπίζοντας πάντα ότι η πλήρης απελευθέρωση θα έρθει το συντομότερο.
Τα εν λόγω πλοία με υβριδική τεχνολογία βοηθούν τα μέγιστα και εξυπηρετούν το Low Emission Cruise Tourism σε διάφορους ειδικούς προορισμούς, καθώς οι απαιτήσεις των προορισμών αυτών αφορούν ανάλογες οικολογικές διαδικασίες και περιορισμό περιβαλλοντικών αρνητικών επιβαρύνσεων σε όλους τους τομείς. Τέτοιοι προορισμοί είναι η Αρκτική, η Ανταρκτική, η Νότια Αμερική, η Καραϊβική, η Γροιλανδία, το Σβάλμπαρντ και οι ακτές της Νορβηγίας.
Οι εν λόγω προορισμοί συνεχώς αυξάνονται με τις ειδικές απαιτήσεις και είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν το συντομότερο δυνατόν, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες τεχνικές βελτίωσης προτού να είναι πραγματικά πολύ αργά.
«Στο COP26 Summit της Γλασκώβης συζητήθηκαν και αποφασίστηκαν εφαρμογές προς τη σωστή κατεύθυνση για αυστηρότερους κλιματικούς στόχους για τη ναυτιλία, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών για τον θαλάσσιο τουρισμό. Οι πρακτικές του παγκόσμιου κλάδου του θαλάσσιου τουρισμού δεσμεύουν τον κλάδο με υπεύθυνες τακτικές και συνεχή πρόοδο στην ανάπτυξη και εφαρμογή νέων, φιλικών προς το περιβάλλον, τεχνολογιών», επισημαίνει ο κ. Κόντες, ο οποίος κάνει λόγο για ένα ακόμη σημαντικό κεφάλαιο στην προσπάθεια απανθρακοποίησης της ναυτιλίας: την παράκτια ενεργειακή υποστήριξη.
«Η παράκτια ενεργειακή υποστήριξη για τα κρουαζιερόπλοια σε διάφορους προορισμούς και ιδιαίτερα σε κύριους προορισμούς είναι ένας επιπλέον τρόπος άμεσης απαλλαγής άνθρακα καυσαερίων όταν το πλοίο βρίσκεται στους συγκεκριμένους λιμένες. Για τη συγκεκριμένη εφαρμογή (Cold Ironing) απαιτούνται σοβαρές επενδύσεις επί των πλοίων, αλλά και ακόμη μεγαλύτερη επένδυση στους λιμένες. Στις νέες κατασκευές περίπου σε ποσοστό 82% είναι ή θα είναι για τα υπό κατασκευή πλοία εξοπλισμένα με τα συστήματα παράκτιας ηλεκτροδότησης (Shore Power) ή τουλάχιστον πρέπει να υπάρχει η εν λόγω υποδομή για την εγκατάσταση σε δεύτερη φάση».
Λιμάνια – Ηλεκτροδότηση
Υπάρχουν περίπου 15 λιμένες με πλήρη εφαρμογή της εν λόγω ηλεκτροδότησης και μέχρι το τέλος του 2021 θα είναι περίπου 22 και ακολουθούν:
■ Το 2022 συνολικά θα ανέλθουν σε 38 λιμένες.
■ Το 2023 συνολικά θα ανέλθουν σε 49 λιμένες.
■ Το 2025 συνολικά θα ανέλθουν σε 72 λιμένες.
«Στους εν λόγω λιμένες παγκοσμίως και αναλόγως της κίνησης έχει τοποθετηθεί αντίστοιχος αριθμός παροχών και φυσικά για τα κρουαζιερόπλοια η επένδυση είναι αρκετά ακριβή λόγω της υψηλής κατανάλωσης ρεύματος και ιδιαιτεροτήτων λειτουργίας», δηλώνει ο κ. Κόντες και συνεχίζει:
«Από στατιστικά στοιχεία υπολογίζουμε ότι παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 88 πλοία με παράκτιες παροχές, με προοπτική μελλοντικής εφαρμογής έως το 2025 σε επιπλέον 79 πλοία και με βάση τις νέες κατασκευές προβλέπονται άλλα 91 πλοία.
Η Ευρώπη προσανατολίζεται να εφαρμόσει σε ικανοποιητικό αριθμό λιμένων (περίπου 58) τις εν λόγω παροχές μέχρι το 2035 προστατεύοντας τους προορισμούς με σκοπό το Zero Emissions. Αναμένεται ότι οι αντίστοιχες επενδύσεις σε λιμένες θα επισπευστούν, ιδιαίτερα σε τουριστικούς, με αυτούς της Βόρειας Ευρώπης να πρωταγωνιστούν, αλλά και της Μεσογείου να ακολουθούν, με την Ισπανία, την Ιταλία και ελπίζουμε την Ελλάδα να συμπεριλάβουν ικανοποιητικό αριθμό λιμένων».
Οσον αφορά τα συστήματα καθαρισμού καυσαερίων (EGCS), τα λεγόμενα scrubbers, έχουν περιορίσει αρκετά τις εκπομπές καυσαερίων και πάντα εντός των ορίων των απαιτήσεων μέχρι σήμερα, αλλά και για κάποιο διάστημα στο μέλλον. Ιδίως για τα κρουαζιερόπλοια, παγκοσμίως υπολογίζεται ότι έχουν τοποθετηθεί σε ποσοστό περίπου 75%, ενώ για τα νεότευκτα και τα πλοία εκτός LNG τοποθετούνται μονάδες σε ποσοστό περίπου 94%.
Τα κρουαζιερόπλοια με καύσιμο LNG υπολογίζονται περίπου στα έξι, ενώ τα υπό κατασκευή είναι 29 πλοία.
Η ηλεκτροκίνηση φαίνεται να είναι η μελλοντική και πιο ασφαλής χρήση για την ενεργειακή στήριξη, βέβαια μικρών πλοίων και μικρών ferries/catamarans για την παρούσα φάση, πάντα όμως βελτιώνοντας τις τεχνικές προδιαγραφές και τη μεγέθυνση/απόδοση των σκαφών.
«Φυσικά, με την εν λόγω εφαρμογή, όπως περιγράψαμε, σε συνδυασμό με άλλες τεχνολογικές εφαρμογές με LNG και άλλα καύσιμα που εγκαθιστούν σήμερα σε μεγαλύτερα πλοία, παράγονται αρκετά μειωμένες εκβολές άνθρακα. Τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια, και ιδιαίτερα τα mega ships, θα είναι αρκετά πιο δύσκολα και ίσως χρειαστούν πολλά χρόνια για να επιτευχθεί η εν λόγω τεχνική.
Ετσι λοιπόν τα πλοία αυτά προς το παρόν θα χρησιμοποιούν για πολλά χρόνια ακόμη LNG ή θα τοποθετούν συστήματα καθαρισμού καυσαερίων (scrubbers)», εξηγεί ο κ. Κόντες, σύμφωνα με τον οποίο «η αύξηση των νέων κατασκευών σε μεσαίου και μικρού μεγέθους κρουαζιερόπλοια θα βοηθήσει πολύ και θα επιταχύνει ικανοποιητικά την εφαρμογή των νέων απαιτήσεων και με εξαιρετικά αποτελέσματα για καθαρό περιβάλλον». Και προσθέτει:
«Γίνεται πραγματικά αγώνας απ’ όλο τον ναυτιλιακό κόσμο για τη βιομηχανία μηχανών σε πλοία παντός τύπου, βιομηχανία καυσίμων αλλά και εταιρειών, για να πετύχουν το συντομότερο δυνατόν την εκπομπή μηδενικού άνθρακα καυσαερίων.
Η Wartsila είναι μία από τις εταιρείες που υπόσχονται στρατηγική ουδετερότητας για την ανθρακική πολιτική πριν από το 2030. Η συγκεκριμένη τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα στο προϊόν τους και τους πελάτες τους να στραφούν σε ανθρακικά ουδέτερα καύσιμα όπως τα βιοκαύσιμα ή το συνθετικό μεθάνιο.
Επίσης, η Fortescue Future Industries υιοθετεί στόχους για μηδενικό άνθρακα σε όλη τη ναυτιλιακή βιομηχανία πριν από το 2040. Οι εν λόγω μελέτες βασίζονται στην εξ ολοκλήρου λειτουργία με αμμωνία των ατμομηχανών των πλοίων».
Κλείνοντας τη συζήτηση πάνω σε ένα θέμα που είναι και θα συνεχίσει να είναι κορυφής για τη ναυτιλία έως το 2050, ο κ. Κόντες επισημαίνει:
«Θα ήταν άξιο λόγου να αναφερθεί ότι μεγάλο μέρος των προαναφερόμενων τεχνικών πολιτικών καθώς επίσης και η εφαρμογή αυτών μπορούν να γίνουν στην πατρίδα μας, καθώς υπάρχει η τεχνογνωσία και ιδιαίτερα τώρα με την αναγέννηση και την εξέλιξη των Ναυπηγείων, που σύντομα θα έχουν μεταβιβαστεί σε ισχυρούς παίκτες της ναυτιλιακής βιομηχανίας και θα είναι δυνατόν να αναλάβουν μέρος των εν λόγω εφαρμογών.
Τέλος, θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφερθώ και να τονίσω ιδιαίτερα τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών, σε μια συλλογική δραστηριότητα εφαρμογής όλων των απαιτήσεων που προβλέπονται για τη μείωση των καυσαερίων και στην ελληνική και ελληνόκτητη ναυτιλία εναρμονίζοντας τη θέση της με τον ΙΜΟ και όλες τις άλλες διεθνείς ναυτιλιακές οργανώσεις».
Διαβάστε ακόμη
Ποιοι μπαίνουν στη «μάχη» για τις υποδομές φυσικού αερίου
Αλλάζει ο ξενοδοχειακός χάρτης της Αθήνας – Νέες επενδύσεις και συμφωνίες
eΕΦΚΑ: 700 νέες προσλήψεις το 2022 και ριζικές αλλαγές στο οργανόγραμμα