Tον τελευταίο καιρό έχει ανοίξει μεγάλη συζήτηση για την ανάπτυξη της Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων και την αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού του στόλου της.
Οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων αποτελούσαν το 60% των συνολικών θαλάσσιων μεταφορών εμπορευμάτων από και προς τα κύρια λιμάνια της ΕΕ το 2019.
Η Ιταλία και οι Κάτω Χώρες αντιπροσώπευαν σχεδόν το 30% των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων της ΕΕ το 2019. Το συνολικό μεικτό βάρος των εμπορευμάτων που μεταφέρθηκαν στο πλαίσιο της ΝΜΑ της ΕΕ εκτιμήθηκε σε περίπου 1,8 δισεκατομμύρια τόνους.
“Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η αγορά μεταλλάσσεται. Η Ευρώπη των 500 εκατ. κατοίκων έχει αλλάξει τρόπο με τον οποίο τροφοδοτείται γιατί έχει περιορίσει την παραγωγή προϊόντων, αφήνοντάς την σε λοιπές χώρες όπως Ασία, Κίνα, Πακιστάν, Ινδία, τόπους παραγωγής αγαθών από όπου τα προμηθεύεται η Ευρώπη” επισημαίνει στο “Newmoney” ο τραπεζίτης Γιώργος Ξηραδάκης πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας οικονομικών συμβούλων XRTC:
“ Η Αφρική επίσης εξαιτίας του φθηνού εργατικού της κόστους και της εγγύτητάς της στην Ευρώπη γίνεται τόπος παραγωγής αγαθών με αυξητική τάση στο εγγύς μέλλον. Πολυεθνικοί κολοσσοί επενδύουν στην αγροτοβιομηχανία στην Αφρική δείχνοντας ξεκάθαρα το “μέλλον” της αγροτικής παραγωγής για τις χώρες αυτές ενώ τα 2/3 της αγροτικής γης που είναι στο «στόχαστρο των αγορών/επενδυτών» σήμερα βρίσκονται στην αφρικανική ήπειρο.
Η αλλαγή αυτή των εμπορικών προτύπων συνδέεται άμεσα με τη μετατόπιση πυλών εισόδου των προϊόντων προς την Ευρώπη. Η ροή του εμπορίου από την Ανατολή προς την Ευρώπη περνά από την Ελλάδα, όπως έδειξε και η επένδυση της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά και η αλλαγή του ρόλου του στο διαμετακομιστικό εμπόριο της Μεσογείου. Η ροή της ενέργειας αλλά και του εμπορίου από την Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία προς την Ευρώπη περνά πάλι από την Ελλάδα, όπως δείχνουν τα επενδυτικά σχέδια για τον αγωγό φυσικού αερίου TAP αλλά και η κίνηση στην Εγνατία Οδό” και συνεχίζει εξηγώντας τους λόγους που ο στόλος της ΝΜΑ πρέπει να εκσυγχρονιστεί:
“Είναι αναγκαία η επέκταση ή η αναδίπλωση του ευρωπαϊκού στόλου της ΝΜΑ. Για να συμμορφωθεί η ναυτιλία με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισίου πρέπει να αλλάξουν πολλά στον τρόπο σχεδιασμού και κατασκευής των πλοίων στα καύσιμα και στη λειτουργία τους καθώς και στη δραστηριότητα των πλοίων εντός λιμένος. Η Ευρώπη εργάζεται πάνω σε λύσεις που είναι οικονομικά βιώσιμες. Ένα από τα παραδείγματα που τραβούν την προσοχή είναι τα ηλεκτροκίνητα φέριμποτ γιατί μεταφέρουν επιβάτες. Έχουμε όμως πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι όλα τα πλεούμενα να κινούνται χωρίς εκπομπές αερίων.
Ένα παράδειγμα της γήρανσης του Ευρωπαϊκού στόλου της ΝΜΑ είναι η ηλικιακή κατανομή των πλοίων από 1.000 έως 10.000 τόνους νεκρού βάρους (DWT). Το ποσοστό των υπό κατασκευή πλοίων είναι μόλις 4% της συνολικής χωρητικότητας ενώ το ποσοστό των πλοίων άνω των 30 ετών αγγίζει το 30%.”
Όμως υπάρχουν προβλήματα στην προσπάθεια ανανέωσης του στόλου.
“Η Ευρώπη πρέπει να ανανεώσει το στόλο της άμεσα κι έχει δύο βασικά προβλήματα. Δεν υπάρχουν πλοία που αποδεδειγμένα θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση για την αγορά της ΝΜΑ. Ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχει, είναι γιατί δεν έχει γίνει η ανάλυση της ευκαιρίας που παρουσιάζει αυτή η αγορά τόσο προς τους δανειστές όσο και προς τους επενδυτές” τονίζει ο Γιώργος Ξηραδάκης και ακολούθως αναφέρεται στον ελληνόκτητο στόλο ΝΜΑ:
“Υπάρχουν περισσότερα από 700 Ελληνόκτητα πλοία χωρητικότητας έως 20.000 dwt, με μέσο όρο ηλικίας 23 έτη. Οι πλοιοκτήτριες εταιρίες αυτών των πλοίων διαθέτουν μεγάλη εμπειρία διαχείρισης και ιδιαίτερη τεχνογνωσία. Η έλλειψη βέβαια χρηματοδότησης αποτελεί τροχοπέδη στην ανανέωση του στόλου αυτού. Αυτή είναι η ευκαιρία για τις Ελληνικές τράπεζες αλλά και τις Αναπτυξιακές τράπεζες για να τονώσουν τέτοιου είδους επενδύσεις που σχετίζονται με τον κλάδο.
Δεδομένης της τεχνογνωσίας της χώρας μας τόσο στις κατασκευές, στις επισκευές ή και στη συναρμολόγηση πλοίων από μια πληθώρα μικρών ναυπηγείων, η ανανέωση του Ελληνόκτητου στόλου ΝΜΑ μπορεί να γίνει εφικτή. Επιπλέον νέοι επιχειρηματίες/εφοπλιστές θα μπορέσουν να αντλήσουν τα απαραίτητα κεφάλαια προκειμένου να εισέλθουν στην εν λόγω αγορά. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία και πρόκληση για τη χώρα μας στο πλαίσιο ανάπτυξης αυτού του τομέα της θαλάσσιας οικονομίας η οποία δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτη”.
Για το σχέδιο που πρέπει να εφαρμοστεί για την αναβάθμιση της ΝΜΑ, ο Γιώργος Ξηραδάκης δηλώνει:
“Στα μέσα της 10ετιας του 60 πλοιοκτήτες και ναυπηγεία αναζητούσαν το ιδανικότερο σχέδιο για “Liberty Ship Replacement”. Επελέγη ως ιδανικότερο το SD14 γιατί ήταν το πλοίο που συνδύαζε χαμηλό κόστος και λειτουργικότητα. Το σχέδιο των SD14 ήταν των ναυπηγείων Austin and Pickersgill του Sunderland και πολλά κατασκευάστηκαν στο Σκαραμαγκά. Οι πλοιοκτήτες εξασφάλισαν χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους από βρετανικές τράπεζες.
Στην παρούσα φάση η ΝΜΑ χρειάζεται ένα παρόμοιο σχέδιο. Η σύμπραξη όλων των ενδιαφερομένων μελών είναι όμως αναγκαία αλλιώς η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να προωθήσει τα σχέδιά της για τη ΝΜΑ και κατ’ επέκταση για μια πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Επιπροσθέτως πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιληφθεί τη σπουδαιότητα ανάπτυξης των θαλασσίων μεταφορών σε όλη την ήπειρο. Ο διαχωρισμός Βορρά, Νότου δεν μπορεί να υφίσταται αφού ένας τεράστιος όγκος φορτίων πλέον καταφθάνει στην Ευρώπη μέσω των λιμανιών της Μεσογείου, καθιστώντας το Νότο εξίσου νευραλγικό σημείο συγκέντρωσης φορτίων με δυνητικές προοπτικές μεταφόρτωσης άρα και ανάπτυξης ΝΜΑ” και προσθέτει:
“Από ελληνικής πλευράς η σπουδαιότητα ανάπτυξης της ΝΜΑ δεν έγκειται μόνο στην αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού του στόλου της Ελληνικής Ακτοπλοΐας, αγορά ιδιαίτερα εξειδικευμένη και απολύτως αναγκαία για τη διατήρηση της συνοχής του Ελληνικού κράτους και της περιφέρειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επιβάλλεται πλέον η δημιουργία κατάλληλων συνθηκών επενδύσεων για την ανάπτυξη ενός ανταγωνιστικού στόλου ενδο-ευρωπαϊκών μεταφορών μέσου του δικτύου ΝΜΑ. Αυτός ο στόλος σίγουρα θα εξυπηρετεί και την αυξημένη διακίνηση φορτίων ανάμεσα στην Ευρώπη, την Αφρική και την Μέση Ανατολή. Οι συνθήκες αυτές επιβάλουν την ανάπτυξη ναυπηγικών μονάδων πράσινης τεχνολογίας με δυνατότητες συναρμολόγησης πλοίων, μονάδες διάλυσης παλαιών πλοίων και κέντρων ανακύκλωσης και βεβαίως χρηματοδοτικές δυνατότητες και κίνητρα. Η συμμετοχή μιας ναυτιλιακής χώρας όπως η Ελλάδα, στη ΝΜΑ είναι επιβεβλημένη και παρέχει χιλιάδες θέσεις εργασίας και οικονομική ανάπτυξη” και καταλήγει λέγοντας:
“Η δημιουργία στην Ελλάδα ενός από τα 22 Κέντρων Προώθησης ΝΜΑ (Short Sea Shipping Promotion Centers) δίνει τη δυνατότητα καταγραφής των δυναμικών ανάπτυξης και βεβαίως την απαραίτητη και πολύτιμη πληροφόρηση μέσω της οποίας θα αναπτυχθεί ο κλάδος. Η στήριξή του πλέον από τις διεθνείς και Ελληνικές τράπεζες είναι μια επικερδής υπόθεση συνυπολογίζοντας τα κίνητρα της πράσινης οικονομίας και το νέο δίκτυο θαλασσίων μεταφορών της Ευρώπης”.
Διαβάστε ακόμη
11+1 «αφορολόγητα έσοδα» για επαγγελματίες και επιχειρήσεις
Γιάννης Αντετοκούνμπο: Η «καλαθομηχανή» που… κόβει (και) χρήμα για τους Μπακς
Μαργκρέτε Βεστάγκερ αποκλειστικά στο Business Stories: «Κρατική βοήθεια και το 2022»