Οταν το 90% του παγκόσμιου εμπορίου διεξάγεται δια θαλάσσης, τότε για μία χώρα “μικρή το δέμας” όπως η Ελλάδα που, ενώ έχει πληθυσμό ο οποίος αντιστοιχεί μόλις στο 0,16% του παγκόσμιου, την ίδια ώρα ελέγχει το 21% της παγκόσμιου στόλου πλοίων, η ναυτιλία αποτελεί τον οικονομικό της πυλώνα και το “τέταρτο όπλο” της με κομβικό ρόλο σε διπλωματικό και γεωστρατηγικό επίπεδο.
Το μεγάλο στοίχημα εδώ και πολλά χρόνια ήταν η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του Ελληνικού Νηολογίου και η προσέλκυση της πλειονότητας των 4.000 ελληνόκτητων πλοίων σε αυτό.
Η κυβέρνηση προχώρησε στη νομοθέτηση μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση σε μία προσπάθεια να αντιστρέψει την πτωτική, τα τελευταία 30 χρόνια, πορεία του Νηολογίου.. Παράλληλα, λαμβάνει πρωτοβουλίες για την αναβάθμιση της Ναυτικής Εκπαίδευσης αφού εκτός από πλοία στο ελληνικό νηολόγιο η Ελληνική Ναυτιλία χρειάζεται και Έλληνες ναυτικούς.
Τώρα θα πρέπει να ανταποκριθούν οι Έλληνες πλοιοκτήτες και να εγγράψουν πλοία τους στο Νηολόγιο ώστε η υπόθεση να εξελιχθεί σε win-win.
Για τη νέα ρότα που χάραξε η κυβέρνηση μιλάει στο Newmoney ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης.
Πιάνοντας το νήμα της υπόθεσης από την αρχή ο Γιάννης Πλακιωτάκης καταγράφει την πορεία της ναυτιλίας και του νηολογίου τις τελευταίες δεκαετίες:
“Η ναυτιλία αποτελεί για την Ελλάδα πολύτιμο εθνικό κεφάλαιο και έναν από τους βασικότερους πυλώνες για την οικονομική ανάπτυξη και την ποιοτική απασχόληση.
Η ελληνική πλοιοκτησία κατέχει πάνω από 21% του παγκόσμιου και 54% του ευρωπαϊκού στόλου.Τα εντυπωσιακά αυτά ποσοστά προβάλλουν θετικά τη χώρα μας σε διεθνές επίπεδο και συντελούν καταλυτικά στην εθνική οικονομία και την απασχόληση.
Όμως ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια, το ποσοστό των πλοίων που φέρουν ελληνική σημαία επί του συνόλου των ελληνόκτητων πλοίων φθίνει συνεχώς. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 1990 ελληνική σημαία αποτελούσε το 41% της ελληνόκτητης χωρητικότητας , σε βάθος των 30 ετών που ακολούθησαν, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 16,7% το 2020. Οι αιτίες συρρίκνωσης της ελληνικής σημαίας είναι πολλές και αποτελούν συνδυασμό παραγόντων, εμπορικών, κοινωνικών,πολιτικών και ιστορικών, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας. Αυτή την πτωτική τάση θέλουμε να σταματήσουμε και να αντιστρέψουμε” και συνεχίζει:
“Δεκατέσσερα χρόνια πέρασαν από τη λήψη των τελευταίων μέτρων για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας από την τότε Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Η Κυβέρνηση μας, συνεπής με τις προγραμματικές της δεσμεύσεις και με γνώμονα το τρίπτυχο ανάπτυξη-ανταγωνιστικότητα-απασχόληση ανέλαβε την πρωτοβουλία να υλοποιήσει μια νέα δέσμη μέτρων ανταγωνιστικότητας. Στόχο της πρωτοβουλίας αυτής αποτελεί η προσέλκυση των ελληνόκτητων πλοίων στην ελληνική σημαία και η αύξηση της απασχόλησης των ναυτικών, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ελληνικό πλοίο αποτελεί το φυσικό χώρο απασχόλησης του Έλληνα ναυτικού”.
Όπως επισημαίνει ο Γιάννης Πλακιωτάκης «για τον σκοπό αυτό, προβήκαμε σε κομβικές παρεμβάσεις στους κρίσιμους τομείς της στελέχωσης των ελληνικών πλοίων, των όρων εργασίας των ναυτικών και της εκπαίδευσης των σπουδαστών των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού».
Στη συνέχεια κάνει ειδική αναφορά στα μέτρα:
“ 1. Μεταρρυθμίσαμε το καθεστώς ναυτολόγησης στα πλοία υπό ελληνική σημαία, ώστε και οι νέοι μας, που επιζητούν ελκυστικές ευκαιρίες εργασίας και επαγγελματικής αποκατάστασης, να μπορούν να έχουν τη ναυτιλία ως βασική επιλογή και διέξοδο.
2. Θεσμοθετήσαμε την εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, 3. Δώσαμε τη δυνατότητα ναυτολόγησης αλλοδαπού πλοιάρχου, εφόσον αποδεδειγμένα δεν προσφέρεται Έλληνας,
4. Εξορθολογίσαμε τις συνέπειες της παράβασης της υποχρέωσης ναυτολόγησης σπουδαστή και καταστήσαμε λειτουργικότερη της δυνατότητα μεταχρέωσης σπουδαστών.
5. Σε θεσμικό και φορολογικό επίπεδο, ενσωματώσαμε στο εθνικό δίκαιο το θεσμό της ναύλωσης γυμνού πλοίου-bare boat ώστε σε δυσμενείς οικονομικά περιόδους όπως αυτές που βιώνει για πολλά έτη η ναυτιλία, να μπορεί να διασφαλίζεται η χρηματοδότηση νέων επενδύσεων στο ναυτιλιακό τομέα. Επίσης, αναμορφώσαμε το καθεστώς φορολογίας των αλλοδαπών ναυτικών, που αποτελούσε σημαντικό παράγοντα ανάσχεσης για την επιλογή της ελληνικής σημαίας”.
Παρά την αρνητική εικόνα του ελληνικού, νηολογίου η ελληνική “πλοιοδιαχείριση” συνεχίζει τη σταθερά αναπτυξιακή της πορεία. Σήμερα, είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα 1.419 εταιρείες που διαχειρίζονται 4.717 πλοία. Στα γραφεία τους απασχολούνται, σε ποιοτικές θέσεις εργασίας, 17.872 εργαζόμενοι. Ο αριθμός των διαχειριζόμενων από την Ελλάδα πλοίων αυξήθηκε κατά 43% την τελευταία δεκαετία. Οι αριθμοί αυτοί αποτελούν ιστορικό υψηλό στους σχετικούς δείκτες και επιβεβαιώνουν την άρρηκτη σύνδεση της ελληνικής ναυτιλίας με την οικονομία μας, στη βάση ενός θεσμικού πλαισίου με αναπτυξιακή προοπτική.
«Τα πρώτα μηνύματα που λαμβάνουμε από την ανταπόκριση της ναυτιλιακής μας κοινότητας στα νέα μέτρα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Σε δύο εβδομάδες μόλις, τέσσερα νεότευκτα ποντοπόρα πλοία αιτήθηκαν να υψώσουν τη γαλανόλευκη. Πιστεύω ακράδαντα ότι η τάση αυτή θα συνεχισθεί με αυξητικούς ρυθμούς και θα επιφέρει σύντομα αξιοσημείωτη αύξηση των ποιοτικών δεικτών, όπως ο αριθμός των νέων νηολογήσεων πλοίων στην ελληνική σημαία και η αύξηση της ναυτικής απασχόλησης τόσο στα πλοία όσο και στην ξηρά» υπογραμμίζει ο Γιάννης Πλακιωτάκης:
«Οι προσπάθειές μας δεν σταματούν εδώ, αλλά θα επεκταθούν πολύ σύντομα στους κρίσιμους τομείς της ναυτικής εκπαίδευσης αλλά και της ψηφιοποίησης. Γιατί τα ποιοτικά πλοία μας χρειάζονται επαρκή αριθμό καλά εκπαιδευμένων ναυτικών, ώστε να κεφαλαιοποιήσουμε και τα οφέλη από την ανάπτυξη της ναυτιλίας και για την απασχόληση, προάγοντας παράλληλα τη μεγάλη μας κληρονομιά, τη ναυτιλιακή τεχνογνωσία των Ελλήνων.»
Ναυτική Εκπαίδευση και ΣΔΙΤ
Σύμφωνα με τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, στο πλαίσιο της στρατηγικής που έχει χαράξει, υιοθέτησε ένα ολοκληρωμένο και ρεαλιστικό σχέδιο για την ποιοτική αναβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα που θα στοχεύει στην παραγωγή στελεχών ικανών να ανταποκριθούν στις ανάγκες μιας αγοράς εργασίας που επηρεάζεται άμεσα και καθοριστικά από τις τεχνολογικές εξελίξεις.
“Στόχος μας είναι να δώσουμε νέες προοπτικές για σταδιοδρομία στους αυριανούς αξιωματικούς του Εμπορικού Ναυτικού και τους ναυτικούς όλων των ειδικοτήτων.
Με γνώμονα, λοιπόν, την ανάγκη πλήρους χαρτογράφησης και αξιολόγησης των πραγματικών αναγκών της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης με σκοπό την βελτίωση τους, εκπονήσαμε ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη των Σχολών, στη βάση πραγματικών δεδομένων, επικαιροποιημένων στοιχείων και πάντα με την λογική ολιστικών και όχι αποσπασματικών προσεγγίσεων, ειδικά στα ζητήματα των υφιστάμενων κτηριακών υποδομών και εγκαταστάσεων, υλικοτεχνικού εξοπλισμού και οργάνωσης.
Έχουμε ήδη σχεδιάσει την ανάθεση μελέτης για την υποβολή ολοκληρωμένου σχεδίου αξιοποίησης της διαδικασίας Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για επιλεγμένες Σχολές ναυτικής εκπαίδευσης, με σκοπό την αναζήτηση ποιοτικών λύσεων, ώστε αφενός να αντιμετωπίσουμε ολιστικά για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες τις κτηριολογικές, αλλά και εξοπλιστικές ανάγκες των σχολών μας και με τον τρόπο αυτό να εξασφαλίσουμε τις βέλτιστες υποδομές, εγκαταστάσεις και εξοπλισμό με χαμηλό δημοσιονομικό κόστος και οι σχολές να γίνουν πρότυπα ναυτικής εκπαίδευσης αντάξια της ηγετικής θέσης της ελληνικής ναυτιλίας. Επίσης, έχουμε δρομολογήσει την ένταξη μελετών ύψους άνω των 4 εκατ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση του συνόλου των δημοσίων σχολών εμπορικού ναυτικού” και προσθέτει:
“Με τις συμπράξεις-συνεργασίες Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα θα αναβαθμίσουμε και θα πολλαπλασιάσουμε τις δυνατότητες των σχολών μας να φιλοξενούν ποσοτικά και ποιοτικά μεγαλύτερο αριθμό σπουδαστών, οι οποίοι θα αποτελέσουν τους μελλοντικούς πλοιάρχους και μηχανικούς του εμπορικού ναυτικού και ταυτόχρονα μετά και την ολοκλήρωση του μεγάλου εξοπλιστικού προγράμματος με κατάλληλο και σύγχρονο τελευταίας τεχνολογίας εκπαιδευτικό εξοπλισμό για τις σχολές μας, θα είμαστε σε θέση να παρέχουμε υψηλού επιπέδου θεωρητικές και πρακτικές σπουδές”.
Ψηφιοποίηση της Ναυτιλίας
Το επόμενο βήμα της ναυτιλιακής στρατηγικής του ΥΝΑ είναι η ψηφιοποίηση της ελληνικής ναυτιλίας. Αυτό περιλαμβάνει την ψηφιοποίηση των εκατοντάδων χιλιάδων φακέλων πλοίων και εταιρειών, που ανατρέχουν σε βάθος πολλών δεκαετιών, δημιουργώντας ένα ψηφιακό νηολόγιο.
“Η κυβέρνησή μας έχει δεσμευθεί να προχωρήσει στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών στη ναυτιλιακή κοινότητα, τόσο σε ό,τι αφορά το πλοίο και τη νηολόγησή του, όσο και τη ναυτιλιακή εταιρεία. Για το σκοπό αυτό, θα υλοποιήσουμε έργα πληροφορικής που αφορούν το πλοίο και τους ναυτικούς που παρέμεναν στο συρτάρι για πολλά χρόνια, όπως το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για τη Ναυτιλία, αξιοποιώντας με το βέλτιστο τρόπο κάθε διαθέσιμο ευρωπαϊκό ή εθνικό πόρο. Αντίστοιχες παρεμβάσεις θα πραγματοποιηθούν και στον Κλάδο Επιθεώρησης Πλοίων” δηλώνει ο Γιάννης Πλακιωτάκης και καταλήγει:
«Μέσα από τις παρεμβάσεις μας θέτουμε τις στέρεες βάσεις για ένα ακόμη πιο λαμπρό μέλλον για τη ναυτιλία και τους ναυτικούς μας. Η πορεία προς την ανάκαμψη του ελληνικού νηολογίου απαιτεί ένα νέο συμβόλαιο μεταξύ της Πολιτείας και της ναυτιλιακής κοινότητας, το οποίο από την πλευρά μας προτείνουμε σήμερα και είμαστε έτοιμοι να τιμήσουμε, για την επιστροφή σημαντικού μέρους της ελληνόκτητης ναυτιλίας -εκ των περίπου 4.000 πλοίων που φέρουν ξένη σημαία- στη γαλανόλευκη.»
Η ακτινογραφία του ελληνόκτητου στόλου
Ο ελληνόκτητος στόλος απαρτίζεται από 3.968 πλοία με μέσω όρο ηλικίας τα 11,7 έτη έναντι 14,1 που είναι ο μέσος όρος του παγκόσμιου στόλου.
Από το 2000 ο ελληνόκτητος στόλος αυξήθηκε κατά 12% όσο αφορά τον αριθμό πλοίων και κατά 126% όσο αφορά τη χωρητικότητα από 151 εκ. τόνους dw στους 340,8.
-Τα τελευταία 20 χρόνια ο μέσος όρος ηλικίας του στόλου μειώθηκε κατά 46,3% από τα 21,8 έτη στα 11,7.
-Ο μέσος όρος για τα ελληνόκτητα δεξαμενόπλοια είναι τα 9,6 έτη για τα φορτηγά τα 10,3 και για τα υγραεριοφόρα τα 7,5.
-Ο ελληνόκτητος στόλος αποτελεί το 54,3% τους ευρωπαϊκού-ΕΕ και το 21% του παγκόσμιου.
Παγκοσμίως, την Ελλάδα ακολουθεί η Ιαπωνία με 11,47% η Κίνα με 10,51% η Σιγκαπούρη με 6,19% το Χονγκ Κονγκ με 5% η Γερμανία με 4,92% η Κορέα με 3,91% η Νορβηγία με 3,11%.
-Ο στόλος αναπτύσσεται συνεχώς μέσω αγοράς σύγχρονων second hand πλοίων, αυτή την εποχή, και όχι μέσω νεότευκτων αφού οι ναυπηγήσεις έχουν παγώσει λόγω της πανδημίας αλλά και της αβεβαιότητας για το μέλλον της ναυτιλίας λόγω των περιβαλλοντικών κανονισμών που δεν είναι ξεκάθαροι ακόμη.
-Κάθε χρόνο το 20%-25% των αγορών πλοίων είναι από ελληνικά συμφέροντα.
-Το εισερχόμενο συνάλλαγμα για το 2019 έφθασε τα 17,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
-Η ελληνόκτητη ναυτιλία απασχολεί 192.000 εργαζομένους.
-Ελληνικών συμφερόντων είναι: – το 11,5% των χημικών και product δεξαμενόπλοιων
– Το 16,4% της φορτηγού ναυτιλίας
-Το 26,6% των crude oil δεξαμενόπλοιων
-Το 12,2% των LNG
-To 7% των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περισσότερα από 200 ναυλομεσιτικά γραφεία εκ των οποίων το 75% ασχολείται με τις ναυλώσεις και 25% με αγοραπωλησίες πλοίων.
Διαβάστε ακόμη
Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου: Από σήμερα η εφαρμογή του μέτρου – Όλα τα SOS (vid)
Οικογένεια Παπαγιάννη: Από την «περιπέτεια» της ΒΙΚΗ, στο success story με το ελληνικό χαβιάρι