«Η ναυτιλιακή βιομηχανία, για πάρα πολύ καιρό, λόγω της φύσης της παγκόσμιας δραστηριότητάς της λειτουργούσε με πολύ χαμηλό προφίλ και δεν αναδείκνυε τη σημασία της στον δημόσιο τομέα. Είναι καιρός να υψώσουμε τις φωνές μας και να δημιουργήσουμε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει στην παγκόσμια οικονομία το διεθνές εμπόριο και την απρόσκοπτη ροή αγαθών στον διασυνδεδεμένο κόσμο μας». Τα λόγια ανήκουν στον Φίλιππο Φιλή, πρόεδρο της Ενωσης Ευρωπαϊκών Εφοπλιστικών Ενώσεων (ECSA), ο οποίος υπογραμμίζει τη σημασία της ναυτιλίας για την παγκόσμια οικονομία, την επισιτιστική και ενεργειακή επάρκεια του πλανήτη και τον κομβικό ρόλο της στην προστασία και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, η οποία συμπιέζεται από τις ΗΠΑ και την Κίνα.
«Η Ευρώπη βρίσκεται στο μεταίχμιο μετασχηματιστικών αλλαγών, καθώς φιλοδοξεί να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, διατηρώντας παράλληλα τη βιομηχανική της υπεροχή στην παγκόσμια σκηνή.
Ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού που εισήγαγε η κυβέρνηση Μπάιντεν αποτέλεσε μια έντονη υπενθύμιση των ανταγωνιστικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία», τονίζει αρχικά και συνεχίζει: «Η Ευρώπη αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα, ιδίως σε στρατηγικούς τομείς.
Ενα τρανταχτό παράδειγμα είναι ο αγώνας των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών για την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων. Καθώς αντιμετωπίζουμε την κλιματική κρίση και ταξιδεύουμε προς την ενεργειακή μετάβαση, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι βιομηχανίες μας θα παραμείνουν ανταγωνιστικές, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη θέση της Ευρώπης ως ηγέτη στη βιομηχανική αριστεία και την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα».
Η πράσινη μετάβαση
Στη συνέχεια εξηγεί το σκεπτικό και τις κινήσεις της Ε.Ε. προς την πράσινη μετάβαση: «Η Ευρώπη ανταποκρίθηκε με το οραματικό βιομηχανικό σχέδιο Green Deal Industrial Plan και την πρόταση για τη βιομηχανία καθαρού μηδενικού κόστους (Net-Zero Industry Act). Οι πρωτοβουλίες αυτές παρουσιάζουν φιλόδοξες στρατηγικές για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας της Ευρώπης με την προώθηση της παραγωγής πράσινης τεχνολογίας, των βιώσιμων μεταφορών, της δίκαιης μετάβασης και του ανοιχτού εμπορίου. Ωστόσο, είναι επιτακτική ανάγκη να αναγνωρίσουμε τη στρατηγική σημασία του τομέα της ναυτιλίας σε αυτά τα σχέδια, καθώς παραμένει κάπως παραγνωρισμένος στο Βιομηχανικό Σχέδιο Green Deal».
Στο σημείο αυτό υπογραμμίζει τον κομβικής σημασίας ρόλο της ναυτιλίας:
«Επιτρέψτε μου να είμαι κατηγορηματικός. Για να διατηρήσουμε την παγκόσμια ηγετική μας θέση η Ευρώπη χρειάζεται μια ισχυρή ναυτιλιακή βιομηχανία. Η αρχή αυτής της δεκαετίας σημαδεύτηκε από την πανδημία COVID-19, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση, τα οποία υπογράμμισαν τον αναντικατάστατο ρόλο της ναυτιλίας, των ναυτικών και των ναυτεργατών στη διασφάλιση της ευημερίας και της ασφάλειας της Ευρώπης.
Η ευρωπαϊκή ναυτιλία διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της ηπείρου, διευκολύνοντας τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου, παραδίδοντας βασικά σιτηρά από την Ουκρανία και διατηρώντας την ακεραιότητα των αλυσίδων εφοδιασμού μας. Η ναυτιλία παραδίδει τα αγαθά και τα εμπορεύματα στα οποία βασιζόμαστε, υποστηρίζει τις εξαγωγές της Ε.Ε. και τις εισαγωγές ενέργειας και συνδέει τους Ευρωπαίους πολίτες τόσο εντός της ηπείρου μας όσο και με τον υπόλοιπο κόσμο. Στην ουσία, η ναυτιλία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ασφάλειας της Ευρώπης σε θέματα ενέργειας, τροφίμων και εφοδιαστικής αλυσίδας».
Στρατηγικό πλεονέκτημα
Οπως επισημαίνει ο Φίλιππος Φιλής, η Ευρωπαϊκή Ενωση διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους και πιο καινοτόμους ναυτιλιακούς στόλους στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 40% του παγκόσμιου στόλου. Ο τομέας αυτός δημιουργεί δύο εκατομμύρια θέσεις εργασίας, απασχολεί 685.000 άτομα στην ξηρά και συμβάλλει με το εντυπωσιακό ποσό των 54 δισ. ευρώ ετησίως άμεσα στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ. «Η ευρωπαϊκή ιδιοκτησία αυτού του στόλου τοποθετεί την Ε.Ε. ως βασικό παράγοντα στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, καθιστώντας την ευρωπαϊκή ναυτιλία στρατηγικό πλεονέκτημα για την ήπειρό μας», επισημαίνει.
Ο πρόεδρος της ECSA δίνει ιδιαίτερη σημασία στις επιπτώσεις που θα προκληθούν από την υιοθέτηση εκ μέρους της E.E. περιφερειακής ισχύος μέτρων, όπως το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων (EU-ETS), τα οποία από 1/1/2024 συμπεριλαμβάνουν και τη ναυτιλία: «Η ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού μας εξαρτάται από την απρόσκοπτη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Η ευημερία της Ευρώπης είναι συνυφασμένη με ένα μακροχρόνιο εμπορικό πλεόνασμα, μια ευλογία που προάγει την οικονομική ανάπτυξη και συντηρεί εκατομμύρια θέσεις εργασίας.
Είναι ζωτικής σημασίας οι προσπάθειές μας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας να μην οδηγήσουν ακούσια σε αδικαιολόγητα προστατευτικά μέτρα που θα υπονομεύσουν το θεμέλιο του ανοιχτού εμπορίου. Πρέπει να συνεχίσουμε να επενδύουμε στις παγκόσμιες συνεργασίες μας». Και εξηγεί:
«Η ναυτιλία στην πραγματικότητα διευκολύνει το 76% του εξωτερικού εμπορίου της Ευρώπης. Μια εσωστρεφής προσέγγιση απειλεί να διαταράξει τα καθιερωμένα εμπορικά πρότυπα και να θέσει σε κίνδυνο την αλυσίδα εφοδιασμού της Ευρώπης σε μια εποχή όπου οι παραδοσιακές αγορές εισαγωγών και εξαγωγών είναι γεμάτες αβεβαιότητα».
Οπως σπεύδει να διευκρινίσει, «η Ε.Ε. έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών και μηδενικών εκπομπών άνθρακα, σπέρνοντας τους σπόρους για ένα μέλλον χωρίς άνθρακα. Οι Ευρωπαίοι εφοπλιστές έχουν συσπειρωθεί πίσω από τους κλιματικούς στόχους που περιγράφονται στη δέσμη μέτρων για το κλίμα Fit for 55, αναγνωρίζοντας ότι η ναυτιλία πρέπει να συνεισφέρει το μερίδιο που της αναλογεί στους κλιματικούς στόχους της Ευρώπης. Αυτοί οι κανονισμοί, που κατοχυρώνονται στη δέσμη μέτρων Fit for 55, έχουν θέσει υψηλά πρότυπα και θα ληφθούν σοβαρά υπόψη κατά τη διαμόρφωση των επερχόμενων παγκόσμιων κανονισμών σε επίπεδο ΙΜΟ παρά τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην πορεία εφαρμογής τους».
Η χρηματοδότηση
Το επόμενο θέμα είναι η χρηματοδότηση της ναυτιλίας στην προσπάθειά της να πετύχει την πράσινη μετάβαση: «Ενώ η δέσμευση σχεδόν δύο δισ. ευρώ από τα έσοδα του EU-ETS της Ε.Ε. είναι μια ελπιδοφόρα αρχή, πρέπει να εμπλακούμε σε μια ουσιαστική συζήτηση για τη χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης. Η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πλοίων έχει μειωθεί τα τελευταία 15 χρόνια, γεγονός που ώθησε πολλές ναυτιλιακές εταιρείες να αναζητήσουν χρηματοδότηση στο εξωτερικό». Και εξηγεί: «Με τις ολοένα και αυστηρότερες τραπεζικές κεφαλαιακές απαιτήσεις και τη συρρίκνωση των δραστηριοτήτων χρηματοδότησης πλοίων μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών, είναι επιτακτική ανάγκη να διερευνήσουμε μηχανισμούς χρηματοδότησης προσαρμοσμένους στις ανάγκες της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Ενας εύρωστος ευρωπαϊκός τομέας χρηματοδότησης πλοίων όχι μόνο θα ενισχύσει τους κλιματικούς μας στόχους, αλλά και την ευρωπαϊκή οικονομική ασφάλεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ισχύοντες κανονισμοί παραμένουν “τεχνολογικά ουδέτεροι”, δημιουργώντας έναν βαθμό αβεβαιότητας για τους πλοιοκτήτες όσον αφορά το μέλλον.
Παρ’ όλα αυτά, αρκετές μεταβατικές τεχνολογίες και τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών έχουν λάβει καταρχήν έγκριση και σταδιακά αφήνουν το αποτύπωμά τους στην αγορά.
Τα επόμενα χρόνια η λειτουργία πλοίων με σχεδόν μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τους πρώτους που θα υιοθετήσουν τις νέες τεχνολογίες θα σηματοδοτήσει την αρχή του ταξιδιού μας προς τις καθαρές μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050. Η συνέπεια θα είναι υψίστης σημασίας για την επιτυχία μας σε αυτή την προσπάθεια», τονίζει.
Στη συνέχεια αναφέρεται στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) και στην ανάγκη λήψης παγκόσμιας ισχύος κανονισμών: «Χαιρετίσαμε θερμά την ιστορική συμφωνία που επιτεύχθηκε από τον ΙΜΟ τον περασμένο Ιούλιο, με την οποία δεσμεύεται η διεθνής ναυτιλία να επιτύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Αυτή η εξέλιξη-ορόσημο ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην προσπάθεια για την απαλλαγή της ναυτιλίας από τον άνθρακα.
Οι παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική κρίση, απαιτούν συνεκτικούς κανονισμούς που διασφαλίζουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού στη διεθνή σκηνή».
Οι αόρατοι ήρωες
Ο Φίλιππος Φιλής δίνει ιδιαίτερη σημασία στους ναυτικούς, στο ανθρώπινο δυναμικό της ναυτιλιακής βιομηχανίας, τους «αόρατους ήρωες» όπως τους αποκαλεί: «Οι ναυτικοί είναι οι αόρατοι ήρωες που επιτρέπουν αθόρυβα το διεθνές εμπόριο και συνδέουν τα έθνη μέσω των θαλασσών ανεξάρτητα από τις ιδιοτροπίες του καιρού. Αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του κλάδου των θαλάσσιων μεταφορών και αξίζουν τον ακλόνητο σεβασμό, την αναγνώριση, την υποστήριξη και την προστασία μας. Ο βαθύς μετασχηματισμός της ναυτιλίας, καθώς αγκαλιάζει τη βιωσιμότητα και την ψηφιοποίηση, θα επηρεάσει τους ναυτικούς παγκοσμίως. Καθώς τα πλοία ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες και συστήματα εναλλακτικών καυσίμων, συνοδευόμενα από αυστηρούς κανονισμούς ασφαλείας, τα καθημερινά καθήκοντα των ναυτικών μας θα εξελιχθούν. Αυτός ο μετασχηματισμός καθιστά αναγκαία την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, εκπαιδευτικών μαθημάτων και επιχειρησιακής κατάρτισης για όλους τους ναυτικούς».
Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, μελέτες δείχνουν ότι έως και 800.000 ναυτικοί θα χρειαστούν επιμόρφωση στη μείωση του άνθρακα ως τα μέσα της δεκαετίας του 2030 προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι απαλλαγής από τον άνθρακα: «Η επανεκπαίδευση και η αναβάθμιση των ναυτικών μας είναι πρωταρχικής σημασίας στην ατζέντα μας.
Επιπλέον, η ζήτηση για νέες δεξιότητες αποτελεί ευκαιρία για την ενίσχυση της ποικιλομορφίας στον κλάδο. Καλωσορίζοντας άτομα με μοναδικά ταλέντα, δημιουργικότητα και ηγετικές ικανότητες, μπορούμε να προωθήσουμε την καινοτομία και να δημιουργήσουμε ένα εργασιακό περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς», δηλώνει ο πρόεδρος της ECSA, και αποκαλύπτει:
«Συνεργαζόμενοι με ηγέτες του κλάδου, εκπαιδευτικά ιδρύματα και οργανισμούς που δεσμεύονται για τη διαφορετικότητα και την ισότητα των φύλων, εργαζόμαστε ενεργά για την προώθηση ενός περιβάλλοντος που ευνοεί την ανάπτυξη και την επιτυχία των γυναικών και των υποεκπροσωπούμενων ομάδων στον τομέα της ναυτιλίας».
Διαβάστε ακόμη
Ποιες φοροελαφρύνσεις έρχονται το 2024 – Τι εξετάζει το οικονομικό επιτελείο
Η συγκλονιστική ιστορία πίσω από ένα σπάνιο μοναστήρι στη σκιά του Ολύμπου
ΥΠΕΘΟ: Ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης το φορολογικό νομοσχέδιο – Τι αλλάζει
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ