Το μέλλον της Ελλάδας περνάει μέσα από τα νησιά της. Η πολυπλοκότητα της πολυνησιακής Ελλάδας την καθιστά κυρίαρχη στην Ανατολική Μεσόγειο και στο πέρασμα από την Ανατολή στη Δύση μέσω της Διώρυγας του Σουέζ αλλά και προς Βορρά στη Μαύρη Θάλασσα. Τα νησιά μας στο ανατολικό Αιγαίο είναι οι υπερασπιστές, ακοίμητοι ακρίτες, των θαλάσσιων συνόρων. Αν σε αυτή την εικόνα προσθέσουμε και τη συμβολή τους στον τουρισμό, που αποφέρει δισεκατομμύρια στην ελληνική οικονομία, τότε καταλαβαίνει κανείς γιατί πολιτικές για ενίσχυση της νησιωτικότητας είναι ουσιώδους σημασίας.
Το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με επικεφαλής τον Γιάννη Πλακιωτάκη, έχει ρίξει μεγάλο βάρος προς την ενίσχυση και ανάπτυξη της νησιωτικής χώρας. Το εν λόγω έργο το έχει αναθέσει στον γενικό γραμματέα Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλη Κουτουλάκη, ο οποίος κατορθώνει, με την τεχνογνωσία που έχει αλλά και τον μηχανισμό που αξιοποιεί, να εξασφαλίζει κονδύλια και το 2023 από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), του ΕΣΠΑ 2021-2027, και το Ταμείο Ανάκαμψης με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
«Η νησιωτική πολιτική δεν είναι απλώς έννοια με πολιτική χροιά. Εχει να κάνει με την υπόστασή μας, την ιστορία μας, αλλά και την ανάπτυξη των νησιών μας. Τα τελευταία 3,5 χρόνια, το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει προχωρήσει σε δομικές, συστημικές και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις υπέρ της νησιωτικότητας και στη χάραξη μιας ολοκληρωμένης νησιωτικής πολιτικής, θεσμικά ισχυρής και με μετρήσιμο αντίκτυπο στις νησιωτικές κοινωνίες», επισημαίνει ο κ. Κουτουλάκης.
Το ΥΝΑ με σχεδιασμό, προγραμματισμό, διαχείριση και παρακολούθηση κατάφερε να χρηματοδοτήσει, σε συνεργασία με τους νησιωτικούς δήμους, 30.000.000 ευρώ για 246 κρίσιμα έργα στον τομέα της ολοκληρωμένης διαχείρισης νερού στα νησιά, με μονάδες αφαλάτωσης, με αντικατάσταση δικτύων ύδρευσης, επεκτάσεις δικτύων, κατασκευή δεξαμενών αποθήκευσης, αναβάθμιση αντλιοστασίων, δημιουργία υποδομών ΑΠΕ για μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και πολλά άλλα.
■ Για το 2022 επενδύθηκε σχεδόν 1 εκατ. ευρώ ως ειδική ενίσχυση των νησιωτικών δήμων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος ενέργειας και των υποδομών νερού, καταφέρνοντας έτσι να συγκρατήσουν τα δημοτικά τέλη και να μη στερηθεί η νησιωτική κοινωνία έργα των δήμων που θα ματαιώνονταν προκειμένου να καλυφθεί το κόστος αυτό.
■ Πάνω από 15 μικροί νησιωτικοί δήμοι έχουν λάβει ενισχύσεις ώστε συμπληρωματικά με τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης να ανακουφίσουν τους πολίτες, αλλά και τους φορείς της Αυτοδιοίκησης από τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης.
■ Σε συνεργασία με τους νησιωτικούς φορείς της Αυτοδιοίκησης, το ΥΝΑ έχει αναλάβει την παρακολούθηση και ωρίμαση έργων ύψους 318 εκατ. ευρώ στον τομέα της ολοκληρωμένης διαχείρισης του νερού και υποστηρίζει την εξεύρεση πόρων για τη σταδιακή υλοποίησή του σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος και το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Συνεχίζεται η πλήρης εφαρμογή του Μεταφορικού Ισοδυνάμου στα νησιά, βελτιώνοντας διαρκώς την εφαρμογή του και καθιστώντας το ένα εργαλείο επιπλέον και όχι έναν πολιτικό αυτοσκοπό. Ηδη έχει ενταχθεί στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του υπουργείου έως το 2025 στο πλαίσιο του ΕΠΑ.
Σταδιακά αποπληρώνονται οι υποχρεώσεις με 25 εκατ. ευρώ για τις επιχειρήσεις και 25 εκατ. ευρώ έως τον Ιανουάριο για μετακινήσεις των επιβατών.
Στον τομέα των καυσίμων στην ΚΥΑ του 2022 εντάχθηκε το σύνολο των μικρών νησιών της χώρας, από τη Γαύδο, την Ψέριμο, έως τους Οθωνούς και τον Αγιο Ευστράτιο, ενώ σταδιακά εντάσσονται και μεγαλύτερα νησιά, όπως συνέβη το 2022 με τη Λήμνο και την Κάλυμνο. Προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία του μέτρου, υποβλήθηκε πρόταση προς την Ε.Ε. για να χρηματοδοτηθεί το μέτρο από ευρωπαϊκούς πόρους, αποκαθιστώντας την ομαλή ροή και την ανακούφιση του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ και τη μόχλευση πρόσθετων πόρων για την επέκτασή του αλλά και την υλοποίηση και άλλων πρωτοβουλιών.
Μέσω της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για την αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές, το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει αναλάβει τη στήριξη έργων αποκατάστασης υποδομών, όπως συνέβη σε Σάμο, Θάσο, Σαμοθράκη, Κεφαλονιά, Ιθάκη, Μαλεβίζι Ηρακλείου, Σητεία, Αγιο Βασίλειο Ρεθύμνου, Λέσβο και όπου αλλού απαιτηθεί.
Λιμενικά έργα
Μέσα από την πλήρη ενεργοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα συναρμόδια υπουργεία εξασφαλίστηκε η σταδιακή χρηματοδότηση 33 ώριμων νησιωτικών λιμενικών έργων που αναβαθμίζουν την ασφάλεια των υποδομών και την προσβασιμότητα στα νησιά, συνολικού ύψους 175 εκατ. ευρώ μέσω ΕΣΠΑ 2021-2027 και περίπου 30 εκατ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, με έμφαση σε έργα αντιμετώπισης διαβρώσεων και συντηρήσεων λιμενικών υποδομών που επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
«Κάθε νησί και ένα έργο του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Δεν είναι εύκολο, διότι οι διαχρονικές ανάγκες πολλές, όμως πλέον έχουμε πλαίσιο, εργαλεία και μέθοδο. Δεν αρκούμαστε σε ευκαιριακές παρεμβάσεις και θέτουμε τις βάσεις για σπουδαίες και μεγάλες αλλαγές προς όφελος των νησιών μας», επισημαίνει ο κ. Κουτουλάκης.
Η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είναι προχωρημένη και εντός του 2023 θα προστεθεί στη νησιωτική εργαλειοθήκη της κυβέρνησης και το Πρόγραμμα «Νέαρχος» με αρχική χρηματοδότηση 200 εκατ. ευρώ για τον νησιωτικό χώρο, με έμφαση στις πράσινες επενδύσεις στον τομέα του νερού, στην ενσωμάτωση αρχών εξοικονόμησης ενέργειας και απανθρακοποίησης σε λιμενικές υποδομές και εγκαταστάσεις ΑΠΕ για μείωση ενεργειακού αποτυπώματος σε αντλιοστάσια και αφαλατώσεις.
Παράλληλα, αναπτύσσεται απλουστευμένη πλατφόρμα ηλεκτρονικής διαχείρισης υποβολής αιτημάτων χρηματοδότησης από δικαιούχους φορείς για μείωση της γραφειοκρατίας και υποστήριξη της ωρίμασης των έργων.
Το 2023 θα τεθεί σε εφαρμογή σχέδιο διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης των νησιωτικών δήμων και κυρίως των μικρών και διαχειριστικά αδύναμων προκειμένου να εκπονούν μελέτες ωρίμασης και κατάρτιση τευχών δημοπράτησης ώστε από τη στιγμή της ένταξης σε χρηματοδότηση να προκηρύσσονται και υλοποιούνται τα έργα σε σύντομο χρόνο.
Θαλάσσιες συγκοινωνίες
Μέσα από μια μακρά διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. και τη συνδρομή του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το ΥΝΑ ενέταξε για πρώτη φορά σε συγχρηματοδούμενο πρόγραμμα ΕΣΠΑ τη χρηματοδότηση της δημόσιας θαλάσσιας συγκοινωνίας, με έμφαση στις λεγόμενες μικρές άγονες γραμμές, εφαρμόζοντας παράλληλα για πρώτη φορά κριτήρια πράσινης ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου. Οι πόροι εκκινούν από 80 εκατ. ευρώ και σταδιακά μπορούν να αγγίξουν τα 370 εκατ. ευρώ έως το 2029. Ξεκινάει πιλοτικά από 3 ενδονησιωτικές γραμμές.
Σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας και το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος και με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης δημοσιεύεται αρχές του 2023 ο διεθνής διαγωνισμός για επιλογή συμβούλου για τη δημιουργία του πρώτου ελληνικού χρηματοδοτικού μηχανισμού-fund για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με πράσινα κριτήρια.
Τα οφέλη της ανανέωσης του στόλου της ακτοπλοΐας αναμένεται να αποδειχθούν σημαντικά για την ποιότητα των μετακινήσεων και τη διασφάλιση νέων πλοίων για τις νησιωτικές μας κοινωνίες και τους επισκέπτες. Hδη η Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα για άλλα κράτη σε ό,τι αφορά τη μεγάλη αλλαγή που σχεδιάζεται με ευθύνη του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής υπό το πρίσμα της εδαφικής συνοχής της χώρας μας.
Διαβάστε ακόμη
Το «avatar Βενιζέλος», ο Αβραμόπουλος, η προσφορά Κούτρα και το σχέδιο Χόλτερμαν για την Αττική Οδό
Η μεγάλη επιστροφή της ελληνικής βιομηχανίας με το Ταμείο Ανάκαμψης