Το ατύχημα στη διώρυγα του Σουέζ με το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων κατέδειξε τον καταλυτικό ρόλο που διαδραματίζει η ναυτιλία στο παγκόσμια εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία.
Ένα «μπλοκάρισμα» έξι ημερών ταρακούνησε τον πλανήτη και έγινε πρώτο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ. Αν το κλείσιμο διαρκούσε πάνω από 15 ημέρες τότε οι επιπτώσεις θα ήταν πολύ σοβαρότερες σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές. Το 2020 διέσχισαν τη διώρυγα του Σουέζ 19.000 πλοία, περίπου 52 πλοία ανά ημέρα μεταφέροντας περίπου το 12% του παγκοσμίου εμπορίου.
Οι κλυδωνισμοί πάντως συνεχίζονται διότι υπάρχουν καθυστερήσεις παράδοσης φορτιών, τα λιμάνια θα πιεστούν αφού θα καταπλεύσουν τα πλοία που καθυστέρησαν είτε γιατί εγκλωβίστηκαν στο κανάλι, είτε γιατί άλλαξαν δρομολόγιο και έκανα τον περίπλου της Αφρικής από το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, οι τιμές των ναύλων θα αυξηθούν, ενώ υπάρχει και το θέμα αξιώσεων για αποζημιώσεις.
Από την περασμένη Δευτέρα που άνοιξε το κανάλι έχουν περάσει περί τα 300 πλοία από τα 400 που είχαν εγκλωβιστεί. Όμως κάθε ημέρα στη ράδα της Διώρυγας, έμπαιναν και μπαίνουν σε αναμονή 53 πλοία. Οπότε η κυκλοφορία στο πέρασμα θα χρειαστεί κάποιες ακόμη ημέρες για να ομαλοποιηθεί.
«Μετά το συμβάν του κλεισίματος της Διώρυγας του Σουέζ όλοι είδαμε την σπουδαιότητα και αναγκαιότητα της αποτελεσματικής, αδιάλειπτης και ασφαλούς θαλάσσιας μεταφοράς.
Θαλάσσιες οδοί, ρότες πλοίων, γραμμές, εμπόριο Ασίας προς Δυτικό κόσμο, Εξαγωγές, εισαγωγές, όλα δείχνουν πόσο αναγκαίο είναι όλα τα γρανάζια της εφοδιαστικής αλυσίδας να γυρνάνε αδιάλειπτα και να μην έχουμε δυσλειτουργίες» τονίζει ο Γιάννης Κοτζιάς ιδρυτικό στέλεχος της Xclusiv Shipbrokers και πρόεδρος του Συνδέσμου Ναυλομεσιτών Ελλάδας:
“Απο την Διώρυγα του Σουέζ εκτιμάται ότι πάνω απο 9,6 δισεκατομμύρια δολάρια αγαθών περνούν κάθε μέρα σε πάνω από 100 πλοία που μεταφέρουν 1,2 δισεκατομμύρια τόνους φορτίου. Ακόμα να σημειώσουμε πώς μεταξύ 5 -10% του συνόλου του θαλάσσιου πετρελαίου, μεταφέρεται μέσω του Σουέζ, πράγμα που σημαίνει ότι για κάθε μέρα που το πλοίο ήταν κολλημένο, καθυστερούσε η αποστολή άλλων 3-5 εκατομμύριων βαρελιών πετρελαίου κάθε ημέρα.
Φορτία που περνάνε από τη Διώρυγα, από την Ανατολή προς τη Δύση, δηλαδή πρωτίστως εξαγωγές της Κίνας, δεν καταλήγουν μόνο στην Μεσόγειο, την Μαύρη Θάλασσα και την Βόρεια Ευρώπη. Οι Ανατολικές ακτές της Αμερικής στο βόρειο ημισφαίριο εξυπηρετούνται και αυτές από το πέρασμα. Για την ακρίβεια της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ, το ένα τρίτο των φορτίων από και προς την Ασία είναι μέσω του Σουέζ και τα δύο τρίτα μέσω της άλλης διώρυγας του Παναμά” και προσθέτει:
“Βέβαια επειδή μιλάμε για Κίνα που είναι περίπου το 52% του συνόλου, δεν θα πρέπει να αφήσουμε εκτός ότι η αναστάτωση πλήττει επίσης το εμπόριο εισαγωγών από την Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία καθώς και τη Μέση Ανατολή”.
Προβλήματα στα λιμάνια
Τα σοβαρά προβλήματα θα μετακυλιστούν στα εμπορικά λιμάνια κυρίως της Ευρώπης που είναι ο τελικός προορισμός για τον μεγαλύτερο όγκο φορτίων που μεταφέρονται μέσω του Σουέζ ενώ κάποια από αυτά έχουν προορισμό τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ.
Όπως λένε χαρακτηριστικά στελέχη του κλάδου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, εταιρείες που περιμένουν φορτία στο Σαουθάμπτον για παράδειγμα θα αρχίσουν να τα αναζητούν στα λιμάνια του Ρότερνταμ και της Αμβέρσας. Λόγω έλλειψης αποθηκευτικών χώρων. Οι διοικήσεις των λιμανιών προσπαθούν να προωθήσουν τα υπάρχοντα “κουτιά” ώστε να ανοίξουν οι χώροι για να υποδεχτούν το τσουνάμι φορτίων που έρχεται. Ενώ καθημερινά τα μεγάλα λιμάνια εξυπηρετούν περί τα 15.000 εμπορευματοκιβώτια σε αυτά αναμένεται να προστεθούν 20.000-25.000!Στελέχη της λιμενικής βιομηχανίας επισημαίνουν ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις τόσο στις εισαγωγές εμπορευμάτων όσο και στις εξαγωγές αφού θα σημειωθεί έλλειψη κενών εμπορευματοκιβωτίων.»
Εταιρείες κολοσσοί με πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έκαναν “κράττει” σε νέες συμφωνίας, σε νέα ναυλοσύμφωνα, μέχρι να απορροφηθεί η υπερπροσφορά εμπορευμάτων λόγω της καθυστέρησης στη Διώρυγα.
Για το λιμάνι του Πειραιά έχει εκπονηθεί ειδικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Ενώ εξυπηρετεί συνήθως 10 πλοία την ημέρα τώρα ο αριθμός τους αναμένεται να είναι πάνω από 15. Η λύση του προβλήματος που θα προκύψει είναι η εντατικοποίηση των βαρδιών. Ο μεγάλος αριθμός πλοίων αναμένεται αυτή την εβδομάδα. Με 27 γερανογέφυρες και με κυλιόμενες βάρδιες επί 24ώρου υπάρχει αισιοδοξία ότι θα αποκατασταθεί γρήγορα η κανονική ροή στην εφοδιαστική αλυσίδα”.
Απόρροια της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, αύξηση στις τιμές προϊόντων αλλά και διατάραξη της διακίνησης εμπορευμάτων προβλέπει μιλώντας στο Newmoney ο Φίλιππος Προκοπάκης εμπορικός διευθυντής-επικεφαλής των τμημάτων για ναυλώσεις και αγοραπωλησίες σε μία εκ των μεγαλύτερων εταιρειών με στόλο από πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων της εισηγμένης στην αμερικανική χρηματαγορά Danaos Shipping Co Ltd του δρ Ιωάννη Κούστα:
“Tα χαμόγελα έχουν επανέλθει αλλά η κανονικότητα θα αργήσει καθώς η διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να πάρει κάποιους μήνες για να επανέλθει. Τα καταναλωτικά αγαθά που πωλούνται στο λιανικό εμπόριο από σούπερ μάρκετ μέχρι και περίπτερα είναι πιθανόν να επηρεαστούν καθώς όλα αυτά τα προϊόντα μεταφέρονται με containers” δήλωσε και συνέχισε:
“Η παραπάνω καθυστέρηση λόγω της συμφόρησης το λεγόμενο backlog congestion είναι δεδομένο ότι θα προκαλέσει αυξήσεις στις τιμές προϊόντων κάτι που όμως αναμένετε να ξεπεραστεί σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Εν κατακλείδι, και παρά την επαναλειτουργία του καναλιού τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων θα καθυστερήσουν και να φορτώσουν και να ξεφορτώσουν στα λιμάνια με αποτέλεσμα προσωρινά να επηρεαστούν συνολικά και σε παγκόσμιο επίπεδο οι τακτικές γραμμές.
Αν σε όλα τα παραπάνω συνυπολογίσουμε και τις εκτροπές πλοίων γύρω από την Αφρική που και αυτά με την σειρά τους επιβαρύνουν την καθυστέρηση σίγουρα μιλάμε για μια περιορισμένη μεν αλλά διαταραχή δε της εμπορικής ομαλότητας” και κατέληξε με αναφορά στη ναυλαγορά:
“Όσον αφορά την ναυλαγορά, σε μια εποχή που η ζήτηση ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά, οποιαδήποτε καθυστέρηση, αναμφίβολα, δημιουργεί την ανάγκη να δρομολογηθεί επιπλέον των προγραμματισμένων πλοίο σε κάποιες από τις έμμεσα η άμεσα πληττόμενες τακτικές γραμμές και αρά ο εκάστοτε πλοιοκτήτης που θα βρίσκεται σε σωστό χρονικό σημείο και στο κατάλληλο τοπικά σημείο προς ναύλωση σίγουρα θα μπορεί να διαπραγματευτεί από ισχυρή θέση και να απαιτήσει ναύλους υψηλούς και σε αξία αλλά και σε διάρκεια”.
Για κάποιες ημέρες διπλασιάστηκε η τιμή των ναύλων για τα δεξαμενόπλοια. Υπήρξαν φόβοι ότι θα δεχόταν μεγάλο πλήγμα η ενεργειακή αγορά αφού μεταξύ των πλοίων που βρέθηκαν σε αναμονή, από την πλευρά της Μεσογείου είναι πολλά πετρελαιοφόρα που μεταφέρουν φορτία με προορισμό την Ασία. Όμως όπως σχολίασαν στο “Θ” στελέχη ναυτιλιακών εταιρειών με στόλους από δεξαμενόπλοια “ήταν μία συγκυριακή αύξηση της τιμής των ναύλων που δεν συνεχίστηκε. Βρισκόμαστε και πάλι στο δρόμο προς την ύφεση για τον κλάδο”.
Στο ερώτημα για το “ποιός θα πληρώσει τον λογαριασμό” την απάντηση δίνει η Μαρία Μαυρουδή, συνιδρύτρια της εταιρείας Searock Marine Insurance Brokers με μακροχρόνια εμπειρία στον κλάδο της ναυτασφάλισης.
“Προφανώς, πολλά θα κριθούν από την αιτία της προσάραξης. Έχουν ακουστεί διάφορα σχετικά με τα αίτια της προσάραξης του πλοίου, από έντονο άνεμο, λάθος χειρισμό του πιλότου και μηχανική βλάβη. Σύμφωνα με το Meteoblue, πράγματι την στιγμή της προσάραξης έπνεαν στην περιοχή άνεμοι έντασης 30mph, χωρίς όμως να θεωρείται πρωτοφανής συνθήκη. Φυσικά, όλες οι πιθανές αιτίες θα εξεταστούν σε βάθος και είναι θέμα χρόνου να καταλήξουμε στο τί πραγματικά συνέβη.
Hull & Machinery – Ασφάλεια Κύτους/Μηχανής
To πλοίο αναμφισβήτητα έχει υποστεί ζημιές στο κύτος του από την προσάραξη και από την αποκόλληση, ενώ έχει πραγματοποιηθεί μία εντυπωσιακή επιχείρηση αποκόλλησης με την συνδρομή 14 ρυμουλκών και βυθοκόρων, η οποία αναμένεται να είναι και αρκετά κοστοβόρα. Συνεπώς, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κηρυχθεί Γενική Αβαρία (General Average) και θα κληθούν οι ασφαλιστές του κύτους και των μηχανών του πλοίου και του φορτίου να καλύψουν το κόστος. Αν το EVER GIVEN είχε συμβόλαιο Loss of Hire, τότε το συμβόλαιο ενεργοποιείται και μπορεί να καλύψει την απώλεια εσόδου πιθανότατα για όλη την περίοδο που δεν λαμβάνει ναύλο από τους ναυλωτές” όσο για την ασφάλεια αστικής ευθύνης -P&I επεσήμανε:
“Το πλοίο μετέφερε εμπορευματοκιβώτια και εφόσον οι ηλεκτρομηχανές του δεν είχαν υποστεί κάποια βλάβη και λειτουργούσαν κανονικά, υποθέτουμε ότι δεν θα υπάρχουν απαιτήσεις για ζημιές στο φορτίο. Κυρίως αυτό αφορά ευπαθή φορτία. Σε κάθε περίπτωση, πιθανές ζημιές που μπορεί να έχει υποστεί το φορτίο θα καλυφθούν από το P&I Club του πλοίου. Ζημιές λόγω καθυστέρησης δεν καλύπτονται κάτω από κάποιο συμβόλαιο” και συνέχισε:
“Οι τοπικές αρχές της Αιγύπτου επιρρίπτουν μέχρι στιγμής την προσάραξη σε λάθος χειρισμό του καπετάνιου, άσχετα αν το πλοίο είχε πιλότο όσο διέσχιζε τη διώρυγα και εγείρουν απαιτήσεις για τις συνέπειες της προσάραξης, μεταξύ των οποίων για απώλεια εσόδου από το κλείσιμο της διώρυγας για 7 ημέρες, τα κόστη αποκόλλησης και πιθανές ζημιές στις όχθες του ποταμού. Εφόσον αυτές οι απαιτήσεις αποδειχτούν και βεβαιωθεί ότι υπήρξε αμέλεια του πλοίου, το P&I Club θα κληθεί να καλύψει αυτά τα κόστη, που αναμένεται να είναι αρκετά υψηλό”.
Όσο για τα πλοία τα οποία βρέθηκαν εγκλωβισμένα στην διώρυγα λόγω την προσάραξης, τα οποία υπολογίζονται σε πάνω από 400, και εφόσον δεν έχουν εισπράξει ναύλο για εκείνη την περίοδο και έχουν προνοήσει να έχουν ειδική ασφάλεια που να καλύπτει αυτή την απώλεια εσόδου (Delay Insurance) η Μαρία Μαυρουδή τονίζει ότι στην περίπτωση αυτή “θα μπορέσουν να απαιτήσουν αυτά τα χρήματα κάτω από το ασφαλιστήριο συμβόλαιό τους. Πιθανά συμβόλαια Loss of Hire δεν μπορούν να ενεργοποιηθούν λόγω απουσίας ζημιάς στο κύτος ή στις μηχανές των πλοίων.
Σε περίπτωση που κάποια από τα πλοία ήταν έμφορτα με ευπαθές φορτία και έχουν υποστεί ζημιά λόγω της καθυστέρησης, τότε θα χρειαστεί να απαιτήσουν την ζημιά αυτή από το P&I Club τους κι εκείνα στην συνέχεια είναι πιθανόν να στραφούν εναντίον των ασφαλιστών αστικής ευθύνης του MV EVER GIVEN”.
Διαβάστε ακόμα:
Νέο μοντέλο με ελαστικό 8ωρο και ψηφιακή κάρτα εργασίας