Του Μηνά Τσαμόπουλου
Εβδομήντα χρόνια συμπληρώθηκαν εφέτος από την ιδέα της σύστασης του κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης που υπήρξε ο πυρήνας για την μεταπολεμική ραγδαία ανάπτυξη της Ελληνικής Ναυτιλίας την οποία κατέστησε και τη διατηρεί στην πρώτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο τομέας της Ναυτικής Εκπαίδευσης είναι απαραίτητος για την δημιουργία ικανών αποφοίτων που θα αποτελέσουν τη σωστή στελέχωση των Ελληνικών και των Ελληνόκτητων πλοίων, κάτι που ειδικά σήμερα είναι απόλυτα αναγκαίο για να διατηρηθεί η Ελληνικότητα πληρωμάτων στα πλοία όλων των κατηγοριών.
Είναι σημαντικό και πολύ ενδιαφέρον ότι στην εποχή μας η νέα γενιά της Ελλάδας ξαναστρέφει το βλέμμα της προς τη θάλασσα και τη Ναυτιλία. Η ενίσχυση της δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης από το κράτος με τη σημαντική συνδρομή της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και του Ιδρύματος Ευγενίδη και το παράλληλο άνοιγμα προς την Ιδιωτική Ναυτική Εκπαίδευση σηματοδοτεί μία νέα εποχή για την ελληνική και ελληνόκτητη ναυτιλία.
«Στόχος είναι να αυξηθεί ο χαμηλός αριθμός των εισαγόμενων σπουδαστών στις υπάρχουσες σχολές, και να δημιουργηθούν με αυτόν τον τρόπο οι προϋποθέσεις φοίτησης περισσοτέρων στις σχολές με αποτέλεσμα την αύξηση των στελεχών που θα απασχοληθούν στα Ελληνικά και στα Ελληνόκτητα πλοία» επισημαίνει στο «business stories» ο Mιχάλης Λάμπρος, Γενικός Διευθυντής Majestic International Cruises, από τα εμπειρότερα στελέχη της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας με περισσότερα από 50 χρόνια πρoϋπηρεσίας.
Ο Μιχάλης Λάμπρος αρχικά αναφέρεται στα θετικά βήματα που έχουν γίνει προς τον εκσυγχρονισμό της Ναυτικής Εκπαίδευσης:
« 1. Εγκρίθηκε από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και εγκαινιάστηκε παρουσία του πρωθυπουργού την περασμένη εβδομάδα, σχολή ναυτικής εκπαίδευσης στην Κάλυμνο, ένα νησί με ένδοξη ιστορία στην Ελληνική Ναυτιλία. Παράλληλα, μελετάται και ευρίσκεται σε καλό στάδιο η αίτηση των τοπικών αρχών της Άνδρου για ίδρυση παρόμοιας σχολής και σε τούτο το ναυτικό νησί.
2. Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ Ναυτικού τομέα θα μπορούν να φθάνουν μέχρι τον βαθμό του Α’ Πλοιάρχου και Α’ Μηχανικού Εμπορικού Ναυτικού. Αυτή η απόφαση σίγουρα θα βοηθήσει θετικά στην δημιουργία περισσοτέρων υψηλόβαθμων στελεχών που έχει ανάγκη η χώρα μας για τη σωστή επάνδρωση των Ελληνικών και των Ελληνόκτητων πλοίων.
3. προσφορά και η συνεισφορά ιδιωτικών φορέων, σε μια απαιτητική εποχή για τον κρατικό προϋπολογισμό, κρίνεται σημαντική αφού επιτρέπει τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου με την παροχή επιμόρφωσης σε θέματα δεξιοτήτων και εξειδικευμένης τεχνογνωσίας που απαιτεί πλέον η αγορά.
Με αυτόν τον γνώμονα, ένα ολοκληρωμένο σύστημα εξ’ αποστάσεως αυτοεκπαίδευσης (e-learning) παρέχει δωρεάν για τα επόμενα τρία έτη η SQLearn στις δέκα Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) της Ελλάδας, στο πλαίσιο συνεργασίας της με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
Η συγκεκριμένη πλατφόρμα δεν αντικαθιστά το ήδη ανανεωμένο πρόγραμμα σπουδών και τα συγγράμματα που παρέχονται στους φοιτητές, αλλά αποτελεί μια επιπλέον μορφή περαιτέρω γνώσης από την καθημερινότητα εν πλω. Επιπλέον, αποτυπώνει σε μορφή 3D video την εμπειρία ναυτικών σε κάθε τύπο εμπορικού πλοίου αλλά σε συγκεκριμένα πεδία γνώσης και, κυρίως, επιμόρφωσης και ενίσχυσης δεξιοτήτων» και συνεχίζει αναφερόμενος στην ιδιωτική εκπαίδευση:
«Όμως και ο τομέας της ιδιωτικής ναυτικής εκπαίδευσης μάς έδωσε θετικά δείγματα γραφής στις εξής δύο περιπτώσεις που αλλάζουν το τοπίο στη ναυτική εκπαίδευση στη χώρα μας:
Α) Ιδρύθηκε και εγκαινιάστηκε τον μήνα Σεπτέμβριο στο κατ’ εξοχήν ναυτικό νησί μας της μυροβόλου Χίου, με πρωτοβουλία του ακάματου εργάτη της Ελληνικής Ναυτιλίας καπετάν Παναγιώτη Τσάκου, το πρώτο ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό ναυτικό λύκειο, το ΤΣΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, που υποδέχτηκε ήδη τα πρώτα είκοσι παιδιά, και σε πλήρη ανάπτυξη με τα σημερινά δεδομένα θα μπορεί να φιλοξενήσει εξήντα μαθητές πρώτης, δευτέρας και τρίτης λυκείου.
Το νέο λύκειο υιοθετεί προδιαγραφές των ιδιωτικών λυκείων της χώρας, εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, ενώ το πρόγραμμά του θα καθορίζεται από την Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού της Χίου.
Η πρωτοβουλία του καπετάν Παναγιώτη Τσάκου και του άξιου συνεχιστή των εταιρειών του Ομίλου ΤΣΑΚΟΣ, υιού του Νικολάου Τσάκου, έρχεται να προσθέσει ένα σύγχρονο, πρότυπο ιδιωτικό ναυτικό Λύκειο προσφέροντας στην Ελληνική αλλά και στην παγκόσμια ναυτιλία επαγγελματίες ναυτικούς με σύγχρονες γνώσεις ανοίγοντας με αυτόν τον τρόπο μια νέα πρόκληση για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη χώρα
Β) Ένα ιδιαίτερης σημασίας εγχείρημα λαμβάνει σάρκα και οστά φέτος στον Πειραιά. Ο Όμιλος ΑΚΜΗ (Metropolitan College) κατεβαίνει στο μεγάλο λιμάνι, με την πρώτη ιδιωτική Ναυτική Ακαδημία, σε συνεργασία με την πρώτη ναυτική ακαδημία παγκοσμίως, την Warsash Maritime Academy της Μεγάλης Βρετανίας. Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση για τα ναυτικά επαγγέλματα έχει ανέβει ραγδαία, σύμφωνα τουλάχιστον με τα στοιχεία από τα μηχανογραφικά που κατατίθενται, και οι 1.300 θέσεις που εξασφαλίζουν οι δημόσιες ναυτικές Ακαδημίες φαντάζουν λίγες.
Μάλιστα ο εκπαιδευτικός όμιλος δίνει την επιλογή εξειδίκευσης στο γιώτινγκ, κάτι που δεν υπάρχει μέχρι σήμερα στη χώρα μας. Και οι προοπτικές ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού στη χώρα μας είναι εξαιρετικά μεγάλες. Τα επόμενα δύο με τρία χρόνια, αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο και να γνωρίζομε με βεβαιότητα αν υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός νέων Ελλήνων που πραγματικά θέλουν να επιστρέψουν στη θάλασσα, σε επαγγέλματα με υψηλές αποδοχές και προοπτικές, ή οι επιλογές στα μηχανογραφικά ήταν προϊόν τυχαίας επιλογής».
Υπάρχουν όμως και προβλήματα τα οποία επισημαίνει ο Μιχάλης Λάμπρος:
« 1. Η συνεχής αδράνεια όλων των πολιτικών ηγεσιών του Υπουργείου Ναυτιλίας να ενεργοποιήσουν τους Νόμους 3153/2003 και 3450/2006 σχετικά με την ιδιωτική ναυτική εκπαίδευση (ΝΕΚΕ), έφερε ήδη την Ιδιωτική Ναυτική Εκπαίδευση στην Ελλάδα από το παράθυρο με τη συνεργασία εδώ και δύο χρόνια γνωστών αλλοδαπών Ναυτικών Ακαδημιών με ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς φορείς, (κολλέγια, training centers, κλπ).
2.Υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη ναυτοδιδασκάλων με αποτέλεσμα να υπολειτουργούν ορισμένες από τις δημόσιες σχολές ναυτικής εκπαίδευσης. Παράδειγμα η δημόσια Ακαδημία Μηχανικών στη Χίο με 300 σπουδαστές και μόλις έξι μόνιμους καθηγητές και δεκαπέντε ωρομίσθιους.
3. Τα ευρήματα από την επεξεργασία στοιχείων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής που αφορούν τις δημόσιες σχολές ναυτικής εκπαίδευσης είναι άκρως ανησυχητικά.
Ένας στους τρεις σπουδαστές που εισάγεται στις ΑΕΝ εγκαταλείπει τις σπουδές του ενδιάμεσα και στη συνέχεια ένας στους δύο παίρνει δίπλωμα είτε ως Πλοίαρχος είτε ως Μηχανικός. Φαινόμενο άκρως απογοητευτικό» και προσθέτει:
«Με αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατον να αυξηθούν τα στελέχη που θα πλαισιώσουν τα Ελληνικά και τα Ελληνόκτητα πλοία με τον ταχύ ρυθμό που αυξάνονται καθημερινά. Η μόνη ελπίδα κατά την προσωπική μας άποψη είναι η ίδρυση περισσοτέρων ιδιωτικών ναυτικών ακαδημιών.
Εάν εφαρμοσθεί η υπουργική απόφαση που εγκρίνει την ίδρυση αυτών των Ακαδημιών αλλά βρίσκεται στα συρτάρια του Υπουργείου, αυτό θα είναι από τις λίγες περιπτώσεις που θα είναι κερδισμένοι και οι απόφοιτοι, και η Ελληνική Πολιτεία αλλά και οι Ελληνικές εφοπλιστικές εταιρείες. Αναρωτιέμαι συχνά εάν θα μπορέσομε να ξαναδούμε τους Έλληνες ναυτικούς εν ενεργεία του έτους 1975 που αριθμούσαν 79.000- 1.9750 Αξιωματικοί και 59.250 κατώτερα πληρώματα- σε σύγκριση με τη σημερινή κατάσταση των εγγεγραμμένων, όχι των υπηρετούντων σε πλοία ναυτικών σε σύνολο 19.839 -11.539 Αξιωματικών εκ των οποίων 9.655 εργάζονται στα ποντοπόρα πλοία και 8.300 κατωτέρων πληρωμάτων)».