Η ναυτιλιακή βιομηχανία, συμμετέχοντας ενεργά στην παγκόσμια -και πλέον επείγουσα- προσπάθεια για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) να αναθεωρεί τη στρατηγική του για την απανθρακοποίηση στοχεύοντας σε μηδενικές εκπομπές έως το 2050, η αναζήτηση για βιώσιμες λύσεις είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο, η πυρηνική πρόωση αναδύεται ως μία αμφιλεγόμενη αλλά και συναρπαστική εναλλακτική λύση.
Η Κίνα πρόσφατα παρουσίασε σχέδια για ένα πυρηνοκίνητο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με χωρητικότητα φορτίου 24.000 TEUs που αναμένεται να είναι το μεγαλύτερο που κατασκευάστηκε ποτέ, τροφοδοτούμενο από αντιδραστήρα θορίου, ένα ασθενές ραδιενεργό μέταλλο που υπάρχει στη φύση και μέχρι σήμερα έχει ελάχιστα αξιοποιηθεί βιομηχανικά. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν μπορεί αυτή η τεχνολογία, η οποία για δεκαετίες είχε αποκλειστεί από τη χρήση στην εμπορική ναυτιλία, να είναι το κλειδί για την απανθρακοποίηση του ναυτιλιακού τομέα.
Απευθυνθήκαμε στον πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Τεχνολογίας (ΕΛΙΝΤ), δρα Νίκο Λιάπη, ο οποίος εξηγεί τα υπέρ και τα κατά για ένα θέμα που αρχίζει να συζητιέται ολοένα και πιο μεγαλόφωνα όσο περνάει ο χρόνος και η πράσινη μετάβαση γίνεται πιο επιτακτική. «Η πυρηνική πρόωση, μια τεχνολογία που συνδέεται κυρίως με πολεμικά πλοία και υποβρύχια, προσφέρει μια σειρά από πιθανά οφέλη που θα μπορούσαν να φέρουν επανάσταση στην εμπορική ναυτιλία. Η πυρηνική ενέργεια είναι δεδομένο πως δεν εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα.
Τα πλοία που κινούνται με πυρηνικούς αντιδραστήρες θα μπορούσαν να μειώσουν δραστικά το ανθρακικό αποτύπωμα των θαλάσσιων μεταφορών, ενός τομέα που ευθύνεται επί του παρόντος για περίπου το 2,5% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου», αναφέρει ως εισαγωγή στις σκέψεις του.
Περνώντας στην εφαρμογή της πυρηνικής ενέργειας στην εμπορική ναυτιλία αναφέρει:
«Η εξάρτηση της ναυτιλιακής βιομηχανίας από τα ορυκτά καύσιμα την εκθέτει σε ασταθείς τιμές καυσίμων και γεωπολιτικούς κινδύνους. Ομως, τα πυρηνικά καύσιμα είναι απίστευτα ενεργειακά πυκνά σε σύγκριση με τα παραδοσιακά ναυτιλιακά καύσιμα. Μια μελέτη του Αμερικανικού Νηογνώμονα ABS έδειξε ότι η χρήση προηγμένων πυρηνικών αντιδραστήρων σε ένα μεγάλο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων θα εξαλείψει την ανάγκη ανεφοδιασμού του πλοίου καθ ‘όλη τη διάρκεια της 25ετούς ζωής του. Ετσι, η πυρηνική ενέργεια θα μπορούσε να παρέχει μια σταθερή, μακροπρόθεσμη ενεργειακή λύση που θα προστατεύσει τον κλάδο από αυτές τις αβεβαιότητες».
Για το θέμα ασφαλούς χρήσης τονίζει:
«Και βέβαια οι εξελίξεις στην τεχνολογία των αντιδραστήρων, όπως οι αντιδραστήρες τετηγμένου άλατος (MSRs), θα μπορούσαν να προσφέρουν ασφαλέστερες και πιο οικονομικά αποδοτικές λύσεις για τις θαλάσσιες εφαρμογές. Οι MSRs λειτουργούν σε χαμηλότερες πιέσεις και μπορούν να σχεδιαστούν με χαρακτηριστικά ενισχυμένης παθητικής ασφάλειας, μειώνοντας τον κίνδυνο καταστροφικής αποτυχίας και καθιστώντας τους πιο ελκυστική επιλογή για χρήση σε εμπορικά πλοία. Εκτός από την ασφάλεια, έχουν το πλεονέκτημα να μην παράγουν απόβλητα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολεμικούς σκοπούς».
Τα μειονεκτήματα
Ομως, ο πρόεδρος του ΕΛΙΝΤ επισημαίνει και τα τρωτά της υπόθεσης: Ενώ τα πλεονεκτήματα είναι δελεαστικά, η ανάπτυξη της πυρηνικής πρόωσης στην εμπορική ναυτιλία συνάδει με σημαντικές προκλήσεις και ανησυχίες. Το πιο πιεστικό ζήτημα είναι φυσικά η ασφάλεια.
1.Η σκέψη της λειτουργίας πυρηνικών αντιδραστήρων σε εμπορικά πλοία δημιουργεί φόβους για ατυχήματα και διαρροές ραδιενέργειας.
2. Επιπλέον, η εφαρμογή της πυρηνικής τεχνολογίας απαιτεί αυστηρούς κανονισμούς και διεθνή εποπτεία. Η διασφάλιση ότι τα πλοία συμμορφώνονται με τα πρότυπα πυρηνικής ασφάλειας, η διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων και η πρόληψη της διασποράς πυρηνικών υλικών είναι περίπλοκα καθήκοντα που θα απαιτήσουν ισχυρά ρυθμιστικά πλαίσια και διεθνή συνεργασία. Είναι διαφορετικό τέτοια λειτουργία να συμβαίνει σε περιορισμένη κλίμακα στο Πολεμικό Ναυτικό λίγων χωρών και με τα αυστηρά πρωτόκολλα και την εκπαίδευση του στρατιωτικού περιβάλλοντος και άλλο η γενικευμένη χρήση στην πολύ λιγότερο ελεγχόμενη παγκόσμια εμπορική δραστηριότητα.
3. Η κατασκευή πυρηνοκίνητων πλοίων συνεπάγεται σημαντική αρχική επένδυση. Το κόστος ανάπτυξης και κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων, μαζί με τις υποδομές που απαιτούνται για τη συντήρηση και τη διαχείριση των αποβλήτων τους, θα μπορούσε να είναι απαγορευτικό, ειδικά για έναν τομέα που ήδη υπόκειται σε οικονομικές πιέσεις.
4. Η ενσωμάτωση του κόστους των πυρηνικών καυσίμων για 25 χρόνια στην αρχική κατασκευή μπορεί να καταστήσει τα πρώτα πυρηνοκίνητα πλοία λιγότερο ανταγωνιστικά σε βραχυπρόθεσμες ναυλώσεις σε σχέση με τα αντίστοιχα συμβατικά.
5. Τέλος, η δημόσια αποδοχή παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο. Η γενική αντίληψη του κοινού για την πυρηνική ενέργεια είναι κυρίως αρνητική, επηρεασμένη από ιστορικά πυρηνικά ατυχήματα και ανησυχίες για τις μακροπρόθεσμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η υπέρβαση αυτού του σκεπτικισμού είναι κρίσιμη για οποιαδήποτε πρόοδο προς τα πυρηνοκίνητα εμπορικά πλοία.
Οπως εξηγεί ο δρ Λιάπης, δεδομένων αυτών των πολυπλοκοτήτων, μια υβριδική προσέγγιση θα μπορούσε να προσφέρει έναν πιο αποδεκτό δρόμο.
«Ο συνδυασμός της πυρηνικής πρόωσης με άλλες πράσινες τεχνολογίες, όπως οι κυψέλες καυσίμου και τα νέα ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης (RFNBOs και e-fuels), θα μπορούσε να μετριάσει ορισμένους από τους κινδύνους, ενώ θα αξιοποιούσε τα οφέλη. Τα πλοία θα μπορούσαν να σχεδιαστούν ώστε να χρησιμοποιούν την πυρηνική πρόωση για μακρινά ταξίδια, μεταβαίνοντας σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας σε παράκτιες και λιμενικές περιοχές. Αυτό το υβριδικό μοντέλο θα μείωνε την εξάρτηση από οποιαδήποτε μεμονωμένη τεχνολογία, διανέμοντας τον κίνδυνο και πιθανώς διευκολύνοντας τις κανονιστικές και δημόσιες ανησυχίες.
Μια σταδιακή υιοθέτηση της πυρηνικής πρόωσης, ξεκινώντας με συγκεκριμένα είδη πλοίων ή δρομολόγια, θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων ασφάλειας και των κανονιστικών ρυθμίσεων. Η καμπύλη εκμάθησης από τις εφαρμογές μικρότερης κλίμακας, όπως τα μεγα-κοντεϊνερόπλοια ή τα μεγάλα δεξαμενόπλοια (ULCCs ή VLCCs), θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για ευρύτερη υιοθέτηση με την πάροδο του χρόνου».
Επιμύθιο τα ακόλουθα λόγια του προέδρου του ΕΛΙΝΤ: «Η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται σε σημείο καμπής στη διαδρομή της προς την απανθρακοποίηση, χωρίς να υπάρχουν δεδομένες λύσεις και ώριμες τεχνολογίες. Ετσι, η πυρηνική πρόωση πρέπει να εξεταστεί ενδελεχώς σαν μια σημαντική και δελεαστική επιλογή, με υπολογίσιμα όμως εμπόδια. Καθώς ο κλάδος εξερευνά αυτό το τολμηρό σύνορο, μια προσεκτική και συνεργατική προσέγγιση θα είναι το κλειδί για ένα πιο πράσινο μέλλον της ναυτιλίας».
Διαβάστε ακόμη
Πλειστηριασμοί: «Προσκλητήριο πεσόντων» ισχυρών βιομηχανιών αυτή την εβδομάδα (pics)
Ρεύμα: «Εκτόξευση»-σοκ στα 125 ευρώ για τη μεγαβατώρα στη χονδρική
Το φαινόμενο Nvidia: Από τα πρώτα βήματα μέχρι την παγκόσμια τεχνολογική κυριαρχία (γραφήματα)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ