© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Η τεχνολογία της πληροφορίας-ICT έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι στη λειτουργία των ναυτιλιακών εταιρειών τόσο στα γραφεία όσο και στα πλοία. Η ναυτιλία εισήλθε με καθυστέρηση σε σύγκριση με τους στεριανούς βιομηχανικούς κλάδους, αφού αντιμετώπιζε και αντιμετωπίζει μία σοβαρή δυσκολία. Τα πλοία… κινούνται πλέοντας στους επτά ωκεανούς και δεν είναι σταθερά όπως, για παράδειγμα, ένα εργοστάσιο.
Οι δορυφορικές επικοινωνίες, η ψηφιοποίηση, η κυβερνοασφάλεια επάνω στα πλοία είναι κάποιες από τις προκλήσεις τις οποίες κλήθηκε να αντιμετωπίσει η ναυτιλία. Εταιρείες ελληνικών συμφερόντων, με επικεφαλής τη νέα γενιά, πήραν τον κλάδο από το χέρι και τον καθοδηγούν σε ασφαλή τεχνολογικά νερά.
Το «δέσιμο» μεταξύ ναυτιλίας και πληροφορικής αναλύει στο «business stories» ο Δημοσθένης Αρκουδέας, συνιδρυτής μαζί με τους Νίκο Αλαφοδήμο και ο Αναστάση Κύρκο της Marpoint, που είναι εταιρεία τεχνολογίας η οποία σχεδιάζει λύσεις που καλύπτουν 100% τις ανάγκες της ναυτιλίας.
– Κύριε Αρκουδέα, θέλω, αρχικώς, να συστηθείτε ως εταιρεία.
Η Marpoint παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις διαχείρισης των δικτύων υπολογιστών, σχεδιασμένες για τις αυξανόμενες ανάγκες της εμπορικής ναυτιλίας. Οι λύσεις αυτές περιλαμβάνουν software, hardware και υπηρεσίες, η πλειονότητα των οποίων αναπτύσσεται εσωτερικά.
Η εξειδίκευση των προϊόντων και υπηρεσιών σε συνδυασμό με το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας και αξιοπιστίας κατατάσσει τη Marpoint στις κορυφαίες εταιρείες του κλάδου παγκοσμίως.
– Κατά πόσο ισχύει η άποψη ότι η ναυτιλία αργεί να προσαρμοστεί στις τεχνολογικές εξελίξεις; Γιατί συμβαίνει αυτό;
Επί πολλά χρόνια είναι γεγονός ότι η ναυτιλία παρακολουθούσε στενά τις τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά με ένα μοντέλο αργής υιοθέτησης. Αυτό πλέον φαίνεται να αλλάζει, αφού έγινε κατανοητό ότι η βελτιστοποίηση των λειτουργιών τόσο σε εμπορικό όσο και σε κανονιστικό επίπεδο θα επέλθει μόνο μέσω της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών. Παράλληλα και οι τεχνολογικές λύσεις που παρέχονται είναι πιο ώριμες, όπως για παράδειγμα οι δορυφορικές επικοινωνίες, IOT, κυβερνοασφάλεια, Machine learning-μηχανική μάθηση, με αποτέλεσμα να είναι πιο εύκολη η εφαρμογή τους στο απομακρυσμένο περιβάλλον ενός πλοίου. Χωρίς περιθώρια παρεκκλίσεων, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι επιλογή για μια ναυτιλιακή εταιρεία. Είναι μονόδρομος.
– Ποιες είναι οι εξελίξεις σε κανονιστικό πλαίσιο;
Από την 1η Ιανουαρίου 2021 έχει τεθεί σε εφαρμογή ο κανονισμός του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού-IMO για την κυβερνοασφάλεια. Βάσει του κανονισμού «Maritime Cyber Risk Management in Safety Management Systems», πλοιοκτήτες και διαχειριστές οφείλουν να έχουν μεριμνήσει ώστε να υπάρχει στους κανόνες ασφαλείας των πλοίων τους πρόβλεψη σχετική με τη διαχείριση των κυβερνοκινδύνων.
Επιπλέον, η Διεθνής Ενωση Νηογνωμόνων (IACS), με βάση τις νέες Ενοποιημένες Απαιτήσεις που δημοσίευσε (Unified Requirements, Ε25 και Ε27) για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο πρόσθεσε ένα υποχρεωτικό πλαίσιο πάνω στην κυβερνοασφάλεια για τα ταξινομημένα πλοία και τις θαλάσσιες εγκαταστάσεις που θα παραδοθούν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024.
– Ο πονοκέφαλος των κυβερνοεπιθέσεων που πληθαίνουν κάθε χρόνο πώς αντιμετωπίζεται;
Οι κυβερνοεπιθέσεις ήρθαν για να μείνουν. Δεν υπάρχει ένας μαγικός κανόνας για την αντιμετώπισή τους.
Οσο βελτιώνεται η άμυνα ενός οργανισμού τόσο θα γίνονται πιο πολύπλοκες οι επιθέσεις. Θέλει συνεχόμενη προσπάθεια, που σημαίνει ότι η νοοτροπία πρόληψης και ελέγχου πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής επιχειρησιακής ετοιμότητας μιας ναυτιλιακής εταιρείας.
– Δηλαδή;
Σωστός σχεδιασμός στα πληροφοριακά συστήματα, ύπαρξη των κατάλληλων εργαλείων προστασίας και εντοπισμού επιθέσεων, αποτελεσματική συνεχόμενη εκπαίδευση όλου του προσωπικού και εναλλακτικό πλάνο λειτουργίας και επαναφοράς σε περίπτωση επίθεσης είναι μέτρα στα οποία θα πρέπει να δώσει έμφαση κάθε ναυτιλιακή εταιρεία.
– Πώς γίνονται συνήθως οι κυβερνοεπιθέσεις; Επίσης, θα ήθελα να μας πείτε αν συμβαίνει περισσότερο σε εταιρείες ή σε πλοία;
Τα τελευταία χρόνια κυβερνοεπιθέσεις έχουν πραγματοποιηθεί σε αρκετές ναυτιλιακές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων και μεγάλων ομίλων. Επικεντρώθηκαν στα γραφεία των εταιρειών και των προμηθευτών τους με απώτερο σκοπό να πλήξουν βασικές λειτουργίες και υπηρεσίες που έχουν προέκταση και στα πλοία. Με την εξέλιξη των ταχυτήτων των δορυφορικών επικοινωνιών και με την εισαγωγή πληροφοριακών συστημάτων στα πλοία, είναι δεδομένο ότι θα δούμε να γίνονται περισσότερες κυβερνοεπιθέσεις κατευθείαν σε πλοία.
– Creepy (ανατριχιαστικό), όπως λέει και η νεολαία, και μόνο να σκεφτείς ένα πλοίο ακυβέρνητο στον ωκεανό με «τυφλωμένα» όλα τα συστήματά του. Τι ασφάλεια προσφέρετε στους πελάτες σας;
Οι υπηρεσίες και τα προϊόντα της Marpoint επικεντρώνονται στη λογική ότι κάθε δίκτυο πλοίου θεωρείται zero trust network. Σχεδιάζεται και υλοποιείται αυτόνομα ανεξάρτητα από τις διασυνδέσεις που έχει με τα γραφεία των ναυτιλιακών εταιρειών και τις public υπηρεσίες του Ιντερνετ.
Μεγάλη βαρύτητα δίνεται στο κεντρικό monitoring-alerting και στην ετοιμότητα όλων των υπηρεσιών ώστε να εξασφαλιστεί ότι σε κάθε περίπτωση θα μπορούν να εξυπηρετούνται οι εμπορικές λειτουργίες του πλοίου.
– Η ευημερία του πληρώματος, το wellness όπως το ξέρουμε στη ναυτιλία, μέσω Διαδικτύου είναι κερκόπορτα για τους χάκερ;
Σε καμία περίπτωση δεν θεωρούμε ότι το πλήρωμα πρέπει να στερείται την επικοινωνία και τη διασκέδασή του ώστε να αποφεύγονται οι κυβερνοεπιθέσεις. Ενα μέρος των λύσεων που παρέχουμε εξασφαλίζει την ομαλή συνύπαρξη των συσκευών του πληρώματος, όπως κινητά τηλέφωνα, tablets, υπολογιστές, εντελώς απομονωμένες από τις συσκευές «business», αυτές δηλαδή που καλούνται να καλύψουν όλες τις επιχειρησιακές λειτουργίες του πλοίου.
– Εκπαιδεύονται σωστά ναυτικοί και υπάλληλοι γραφείων σε θέματα προστασίας από κυβερνοεπιθέσεις αλλά και σωστής πλοήγησης στο Διαδίκτυο;
Στο θέμα της εκπαίδευσης, οι ναυτιλιακές εταιρείες, ιδιαίτερα οι πιο μικρές, δεν έχουν δώσει τη βαρύτητα που απαιτούν οι νέες συνθήκες.
Γίνεται προσπάθεια από εμάς και τις εταιρείες του κλάδου να τονιστεί η ανάγκη συστηματικής επαναλαμβανόμενης εκπαίδευσης. Αυτό θα μπορούσε να πει κανείς με βεβαιότητα ότι αποτελεί πρόβλημα όχι μόνο στη ναυτιλία, αλλά σε όλους τους κλάδους, αφού, ανεξαρτήτως της πολιτικής ασφαλείας κάθε εταιρείας, ο τελικός χρήστης διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο.
Προσωπικά θεωρώ μονόδρομο την εκπαίδευση των τελικών χρηστών, στα γραφεία και στα πλοία, σε θέματα ασφαλούς χρήσης και ίσως μετά από κάποια χρόνια οι πιστοποιήσεις σε αυτόν τον τομέα να είναι προαπαιτούμενο για την εύρεση εργασίας.
– Είναι έντονος ο ανταγωνισμός στον κλάδο σας;
Ο ανταγωνισμός είναι έντονος και δείχνει την ανοδική πορεία του κλάδου του ICT στη ναυτιλία. Η Marpoint, ως αμιγώς αυτοχρηματοδοτούμενη ιδιωτική εταιρεία, κατάφερε μέσα από τις αρχές και την υψηλή τεχνογνωσία που πρεσβεύει να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά της ναυτιλίας συναγωνιζόμενη πολυεθνικές εταιρείες. Θα συνεχίσουμε να δείχνουμε τον ίδιο ζήλο για συνεχόμενη πρωτοπορία/καινοτομία και αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών του κλάδου.
– Ποια είναι τα σχέδιά σας για το 2023;
Για το 2023 έχει δρομολογηθεί η ανακοίνωση νέων προϊόντων και υπηρεσιών, μερικές εκ των οποίων θα είναι η πρώτη φορά που προσαρμόζονται στη ναυτιλία. Θεωρούμε πως θα έχουν άμεση και μεγάλη αποδοχή και θα μας αναδείξουν σε έναν ακόμη πιο σημαντικό σύμμαχο των ναυτιλιακών εταιρειών στον κλάδο του ICT.
– Πώς αποφασίσατε να στραφείτε στη ναυτιλιακή βιομηχανία για παροχή υπηρεσιών;
Η Ελλάδα ήταν πάντα συνδεδεμένη με τη ναυτιλία. Το 2009, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, ήταν ο ιδανικός κλάδος «Be global from Greece». Εκεί γεννήθηκε και η ιδέα μιας εταιρείας τεχνολογίας που θα σχεδίαζε λύσεις που θα κάλυπταν 100% τις ανάγκες του κλάδου, ο οποίος τότε τεχνολογικά βρισκόταν πάρα πολύ πίσω.
Στην προσπάθειά μου αυτή με εμπιστεύτηκαν και με ακολούθησαν οι δύο καλοί μου φίλοι, ο Νίκος Αλαφοδήμος και ο Αναστάσης Κύρκος, προερχόμενοι και αυτοί από τον ευρύτερο κλάδο της πληροφορικής. Και έτσι δημιουργήσαμε όλοι μαζί μια εξαιρετική ομάδα.
Ηδη, από τα πρώτα χρόνια της, η Marpoint κατάφερε και εξασφάλισε συμβόλαια με μερικές από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες, ελληνικών και ξένων συμφερόντων.
Σήμερα, η Marpoint εξυπηρετεί περίπου 3.000 πλοία μέσα από το δικό της και το παγκόσμιο δίκτυο μεταπωλητών της, ενώ διατηρεί εντυπωσιακό ρυθμό ανάπτυξης που ξεπερνάει το 50% ετησίως.
– Κλείνοντας τη συζήτησή μας θέλω να σας ρωτήσω ποια πιστεύετε ότι θα είναι η επόμενη πρόκληση που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο κλάδος σας και κατά συνέπεια οι ναυτιλιακές εταιρείες;
Το digital transformation του κλάδου αποτελεί τη σημερινή πρόκληση. Η προστασία του περιβάλλοντος, η απανθρακοποίηση των πλοίων, η διαχείριση και η ευημερία του ανθρώπινου δυναμικού, η μείωση του κόστους και του χρόνου λειτουργιών, η ασφάλεια, οι υψηλότερες ταχύτητες επικοινωνιών είναι μερικοί από τους τομείς όπου η πληροφορική με τις λύσεις και τις υπηρεσίες που υπάρχουν και σχεδιάζονται καλείται να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Είμαι πεπεισμένος ότι ο κλάδος εισέρχεται σε φάση ανασχεδιασμού που θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι φαντάζεται κανείς.
Διαβάστε ακόμη
Ώρα… αμοιβής για όσους «κάρφωσαν» πλαστές αποδείξεις