Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζεται για σημαντική αναθεώρηση της κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής και νομοθεσίας, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος EU “Fit for 55” δηλαδή η μείωση κατά 55% των εκπομπών θερμοκηπίου έως το 2030. Στις 14 Ιουλίου παρουσιάστηκε η δέσμη μέτρων, επί των οποίων τα κράτη μέλη και οι αντιπρόσωποι τους στο ευρωκοινοβούλιο θα τοποθετηθούν, θα αντιπροτείνουν ή θα εναντιωθούν, σε μία διαβούλευση που προβλέπεται να κρατήσει επί μακρόν. Γίνεται η πρώτη παγκοσμίως που μετατρέπει έναν μακροπρόθεσμο στόχο για μηδενικές εκπομπές άνθρακα, σε πραγματικές πολιτικές, σηματοδοτώντας την είσοδο της πολιτικής για το κλίμα στην καθημερινή ζωή όλων των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Εάν συμφωνηθεί και εφαρμοστεί η αναθεώρηση, τότε οι προτάσεις Fit for 55 θα εμβαθύνουν και θα διευρύνουν την απανθρακοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, για να επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Χωρίς αυτό το πακέτο, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για το κλίμα, η Ευρώπη θα επιτύχει μόνο μείωση εκπομπών κατά 60% έως το 2050.
“Η οικονομία ορυκτών καυσίμων έχει φτάσει στα όρια της. Είναι καιρός τα πράσινα όνειρα να γίνουν πραγματικότητα” επισημαίνει μιλώντας στο newmoney.gr o κάπτεν Δημήτρης Ματθαίου, διευθύνων σύμβουλος της Arcadia Shipmanagement & Aegean Bulk, πρόεδρος του Green Award Foundation και πρόεδρος του AHEPA Maritime Chapter:
“Είναι το μεγαλύτερο νομοθετικό πακέτο που έχει γίνει ποτέ για την επίτευξη των κλιματικών στόχων και γίνεται έτσι η πρώτη παγκοσμίως που μετατρέπει έναν μακροπρόθεσμο στόχο για μηδενικές εκπομπές άνθρακα, σε πραγματικές πολιτικές, σηματοδοτώντας την είσοδο της πολιτικής για το κλίμα στην καθημερινή ζωή όλων των πολιτών και των επιχειρήσεων”.
Μεγάλη δέσμη μέτρων
Mια πολύ μεγάλη δέσμη νομοθετικών προτάσεων παρουσιάστηκε, για να πετύχει τον στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 55% έως το 2030, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, την ευθυγράμμιση της πολιτικής της ΕΕ με τις φιλόδοξες πολιτικές εντολές της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) και της νομοθεσίας της ΕΕ για το κλίμα (EU Climate law).
“Βασική αποστολή αυτών των μέτρων είναι να μετατρέψει την δεκαετία του 2020 σε μετασχηματιστική δεκαετία για δράση στο κλίμα, καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης και της κρίσης της βιοποικιλότητας.
Εάν συμφωνηθεί και εφαρμοστεί, οι προτάσεις Fit for 55 θα εμβαθύνουν και θα διευρύνουν την απανθρακοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, για να επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Χωρίς αυτό το πακέτο, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ για το κλίμα, η Ευρώπη θα επιτύχει μόνο μείωση εκπομπών κατά 60% έως το 2050”.
Στη συνέχεια ο Δημήτρης Ματθαίου αναλύει στο newmoney.gr ένα προς ένα τα εννέα μέτρα της Ε.Ε. που θα αλλάξουν τον τρόπο που ζούμε, οδηγούμε, παράγουμε και κάνουμε συναλλαγές στην Ευρώπη.
Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας δικαιωμάτων Εκπομπών – Emissions Trading System (ETS EU)
Το Ευρωπαϊκό σύστημα Εμπορίας δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS EU) καθορίζει ένα ανώτατο όριο για τις συνολικές εκπομπές για ορισμένους τομείς (Χαλυβουργία, ηλεκτρική ενέργεια, αεροπορικές εταιρείες στην ΕΕ) και στη συνέχεια εκχωρεί πιστώσεις συνολικά για αυτές τις εκπομπές οι οποίες στη συνέχεια ανταλλάσσονται εντός του κάθε κλάδου για να ανταμείβουν αυτούς που έχουν χαμηλές εκπομπές και αυξάνουν το κόστος για αυτούς που ρυπαίνουν.
Με τον καιρό, ο συνολικός προϋπολογισμός εκπομπών μειώνεται σταδιακά, μειώνοντας τις συνολικές εκπομπές. Το ETS κάλυπτε στο παρελθόν περίπου το 40% των συνολικών εκπομπών στην ΕΕ, η αναθεωρημένη έκδοση αύξησε αυτό το μερίδιο με την προσθήκη επιπλέον τομέων όπως η ναυτιλία, καθώς και ένα νέο ETS για τις οδικές μεταφορές και την θέρμανση των κτιρίων από το 2026.
Η υποχρέωση μείωσης εκπομπών για τους τομείς ETS έχει επίσης αυξηθεί από 40% σε 61% έως το 2030 με βάση τα επίπεδα του 2005, καθώς και η σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής γα τις αεροπορικές μεταφορές από το 2023-2025.
Το Κοινωνικό Ταμείο Κλίματος (Social Climate Fund)
Η αυξημένη έμφαση στη φιλοσοφία «ο ρυπαίνων πληρώνει» απέναντι στις συνέπειες της απανθρακοποίησης που επίσης ανακοινώθηκε στο πλαίσιο του πακέτου Fit for 55, δημιουργεί αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση για ευάλωτους καταναλωτές, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών.
Ο προϋπολογισμός των 72,2 δισεκατομμυρίων για την περίοδο 2025-2032 ευρώ δημιουργείται από έσοδα από το νέο ETS για τις μεταφορές και τα κτίρια και θα διατεθεί στα κράτη μέλη για να χρηματοδοτήσουν οι πολίτες τους επενδύσεις σε ενεργειακή απόδοση, νέων συστημάτων ψύξης και σε καθαρότερες μετακινήσεις. Αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αποφυγή ανεπιθύμητων κοινωνικών αντιδράσεων.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – Renewable Energy Directive (RED)
Μία νομοθετική τροπολογία που προσελκύει σημαντικό ενδιαφέρον τους τελευταίους μήνες είναι η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (RED). Το RED θέτει έναν στόχο για το επίπεδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο συνολικό ενεργειακό μείγμα της ΕΕ, καθώς και τον καθορισμό των πηγών ενέργειας που μπορούν να θεωρηθούν «ανανεώσιμες» και συνεπώς συμβάλλουν στον στόχο. Το προηγούμενο RED έθεσε στόχο 32% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030, στο πλαίσιο του Fit for 55, το μερίδιο αυτό αυξήθηκε στο 40%.
Οδηγία ενεργειακής απόδοσης – Energy Efficiency Directive (EED)
Το EED θέτει έναν πιο φιλόδοξο δεσμευτικό ετήσιο στόχο για συνολικές βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση και τη μείωση της χρήσης ενέργειας, καθώς και έναν στόχο για το ποσοστό ανακαίνισης κτιρίων. Οι προηγούμενοι στόχοι στο πλαίσιο του EED ήταν η βελτίωση της συνολικής ενεργειακής απόδοσης έως το 2030 κατά 32,5%, καθώς και η ανακαίνιση του 3% όλων των δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων. Μετά την αναθεώρησή του, ο ΕΕΔ έθεσε έναν αναθεωρημένο στόχο του 2030 για 36-39% για βελτίωση της συνολικής ενεργειακής απόδοσης, καθώς και μείωση της συνολικής ενεργειακής ζήτησης κατά 9% σε σχέση με το βασικό σενάριο.
Καύσιμα πλοίων σε Ευρωπαϊκούς λιμένες – FuelEU Maritime
Η νέα πρόταση για τις θαλάσσιες μεταφορές FuelEU Maritime, καθορίζει ανώτατο όριο για την περιεκτικότητα σε αέρια θερμοκηπίου που εκλύονται από την ενέργεια που χρησιμοποιείται από πλοία που καταπλέουν σε Ευρωπαϊκούς λιμένες. Καλύπτει όλα τα καύσιμα ανανεώσιμων και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των υδρογονανθράκων και των παράγωγων καυσίμων της ναυτιλίας.
Τόσο η επέκταση ETS (Emission Trading System) στη ναυτιλία όσο και το FuelEU Maritime, αφορούν πλοία τουλάχιστον 5.000 gross tonnes ανεξάρτητα από τη σημαία. Και οι δύο προτάσεις φέρουν επίσης την ευθύνη των πλοιοκτητών να συμμορφωθούν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες απαιτήσεις. Ωστόσο, σε μια πρώτη περίπτωση, το ETS και το FuelEU Maritime αναγνωρίζουν την αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει – “polluter pays” και δηλώνουν ότι μια ναυτιλιακή εταιρεία θα μπορούσε να θεωρήσει τoν ναυλωτή (time charterer) υπεύθυνο για τις εκπομπές των πλοίων ή την ένταση των καυσίμων στα αέρια του θερμοκηπίου αντίστοιχα και συνεπώς υπεύθυνο για το κόστος συμμόρφωσης μέσα από μια σχετική πρόβλεψη σε μια σύμβαση ναυλώσεως.
Ο ναυλωτής είναι η οντότητα που προβλέπει ο νέος κανονισμός, υπεύθυνος για την επιλογή καυσίμου, διαδρομής και ταχύτητας του πλοίου
Αυτή η πρόβλεψη προστέθηκε τις τελευταίες ημέρες πριν την ψήφιση των νομοθετημάτων, λόγω της πίεσης της βιομηχανίας να αναγνωρίσει το ρόλο που έχουν οι ναυλωτές στις εκπομπές των πλοίων.
Μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα – Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)
Η ιδέα πίσω από αυτήν την πρωτοβουλία είναι η προστασία της βιομηχανίας της ΕΕ από «διαρροή άνθρακα» παραγωγής σε άλλες περιοχές με χαμηλότερο λειτουργικό κόστος από την ΕΕ λόγω ασθενέστερων περιβαλλοντικών προτύπων. Η CBAM το επιτυγχάνει δημιουργώντας ίσους όρους ανταγωνισμού για τις εκπομπές άνθρακα, υποχρεώνοντας τους παραγωγούς σε τρίτες χώρες καθώς και τους εγχώριους παραγωγούς να πληρώσουν την τιμή του άνθρακα ETS της ΕΕ. Αντίθετα, εταιρείες εκτός ΕΕ που έχουν χαμηλότερες εκπομπές από ότι στην ΕΕ, θα ανταμείβονται βάσει αυτού του συστήματος. Οι προτεινόμενοι τομείς που καλύπτονται από το CBAM είναι βιομηχανίες υψηλής έντασης εκπομπών όπως τσιμέντο, αμμωνία, σίδηρος, χάλυβας, αλουμίνιο, λιπάσματα και ηλεκτρική ενέργεια. Το CBAM έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε ισχύ σταδιακά, με πλήρη εφαρμογή το 2026.
Οδικές μεταφορές – βενζινοκίνητα αυτοκίνητα alternative fuels infrastructure directive (AFID)
Η Επιτροπή προτείνει όλα τα καινούργια αυτοκίνητα που θα ταξινομηθούν από το 2035 να έχουν μηδενικές εκπομπές.
Η αυστηροποίηση των προτύπων εκπομπών CO2 για τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά θα επιταχύνει τη μετάβαση στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, απαιτώντας μείωση των μέσων εκπομπών των καινούργιων αυτοκινήτων κατά 55% από το 2030 και κατά 100% από το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι οδηγοί είναι σε θέση να φορτίζουν ή να τροφοδοτούν τα οχήματά τους (ηλεκτρικά οχήματα με μπαταρία) σε ένα αξιόπιστο δίκτυο σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο αναθεωρημένος κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων θα απαιτεί από τα κράτη μέλη να επεκτείνουν την ικανότητα φόρτισης ανάλογα με τις πωλήσεις αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών και να εγκαθιστούν σημεία φόρτισης και ανεφοδιασμού καυσίμων ανά τακτά διαστήματα σε μεγάλους αυτοκινητόδρομους: κάθε 60 χιλιόμετρα για ηλεκτρική φόρτιση και κάθε 150 χιλιόμετρα για ανεφοδιασμό με υδρογόνο.
Αερομεταφορές – ReFuelEU Aviation
Η Επιτροπή θα προτείνει προοδευτική φορολόγηση της κηροζίνης για πτήσεις εντός της ΕΕ. Σύμφωνα με τον κανονισμό για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, τα αεροσκάφη, όπως και τα πλοία, πρέπει να έχουν πρόσβαση σε παροχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλους λιμένες και αερολιμένες. Η πρωτοβουλία ReFuelEU Aviation θα υποχρεώσει τους προμηθευτές καυσίμων να αναμειγνύουν αυξανόμενα επίπεδα βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας στα καύσιμα αεριωθουμένων με τα οποία τροφοδοτούνται τα αεροσκάφη στους αερολιμένες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των συνθετικών καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, που είναι γνωστά ως ηλεκτρονικά καύσιμα.
Ευρωπαϊκή δασική στρατηγική – EU forest strategy
Τα δάση, εκτός από πνεύμονες πρασίνου και πάροχοι ξυλείας, αποτελούν και ένα από τα σημαντικά προπύργια απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η Επιτροπή ενθαρρύνει την εφαρμογή διαχειριστικών πρακτικών για τα δάση, που θα έχουν ως γνώμονα την βελτίωση του κλίματος και των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων και της πανίδας και χλωρίδας σε κάθε περιοχή. Οικολογικοί δείκτες (ecological indicators) θα υιοθετηθούν, ώστε να παρακολουθείται η δασική διαχείριση μέσω επίγειων και δορυφορικών σταθμών, ενώ ενθαρρύνεται η συμμετοχή και συνεισφορά των κατοίκων των περιοχών και τοπικών ή εθνικών οργανώσεων και οργανισμών στις συζητήσεις και την διαμόρφωση των κατά τόπους δασικών διαχειριστικών πρακτικών, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τα δάση (EU forest policy). Τέσσερα (4) πανευρωπαϊκά δίκτυα εθελοντών και εξήντα οκτώ (68) οργανώσεις από είκοσι (20) Ευρωπαϊκές χώρες, έχουν ως τώρα ανταποκριθεί στο κάλεσμα για την υλοποίηση και υποστήριξη μιας στιβαρής στρατηγικής για τα δάση με διαφάνεια και προοπτικές.
Διαβάστε ακόμη:
ΥΠΕΝ: Με παράβολο €250 η προσωρινή αναστολή κατεδαφίσεων και κυρώσεων για δασικά αυθαίρετα
«Μπλόκο» (ξανά) στην Εκκλησία από τον δήμο για τα ιερά φιλέτα της Βουλιαγμένης
Airbnb για πισίνες: Tο νέο trend που ανέδειξε ο κορωνοϊός – Ζευγάρι έβγαλε $111.000 σε έναν χρόνο