Σε μια χρονική περίοδο μεγάλων ανακατατάξεων και στη ναυτιλιακή βιομηχανία, όπου οι ναυλαγορές κινούνται από θετικά έως σε πολύ υψηλά επίπεδα, η εξεύρεση χρηματοδότησης για επενδύσεις είναι προτεραιότητα και πρόκληση μαζί. Ο τραπεζικός τομέας -και δη τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα- έχουν μειώσει την παρουσία τους, οι ασιατικές τράπεζες και οι εταιρείες leasing κερδίζουν ολοένα μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας ενώ αυξάνουν και οι εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης.
«Στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση έχει ανοίξει η βεντάλια», ήταν τα λόγια του κ. Χάρη Αντωνίου, τραπεζικού στελέχους με πάνω από 25 χρόνια πείρα στη χρηματοδότηση, με προϋπηρεσία σε μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες (ABN AMRO κ.ά.), ο οποίος διέκρινε τα κενά και τις ανάγκες που υπάρχουν και ίδρυσε την περασμένη άνοιξη τη Neptune Maritime Leasing Ltd, στην οποία βασικός επενδυτής είναι η Latsco της οικογένειας Λάτση. Τον συναντήσαμε στο περιθώριο του 12ου Συνεδρίου της Capital Link, που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα.
«Και λέω ότι άνοιξε η βεντάλια υπό την έννοια ότι υπάρχουν διαφορετικοί τύποι χρηματοδότησης στη διάθεση των εφοπλιστών. Υπάρχει ο παραδοσιακός τραπεζικός δανεισμός, το μέγεθος του οποίου όμως έχει μειωθεί για πολλές ναυτιλιακές εταιρείες, ειδικά για τις μικρομεσαίες, καθώς πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες αποτελούσαν τον κορμό της χρηματοδότησης της ναυτιλίας, αποσύρθηκαν σταδιακά. Και αυτό λόγω των περιορισμών που τέθηκαν από κανονιστικές και εποπτικές αρχές. Αυτό άρχισε από τη χρηματοοικονομική κρίση και συνεχίστηκε όλα αυτά τα χρόνια. Ακριβώς επειδή είναι θέμα εποπτικών αρχών και αλλαγής κανονισμών λειτουργίας είναι κάτι το οποίο έχει μονιμότητα και δεν θα αλλάξει εύκολα», είπε στο «business stories» και συνέχισε:
«Οι Αρχές επιβάλλουν στις τράπεζες πολύ πιο αυστηρούς όρους όσον αφορά τα ναυτιλιακά δάνεια, αλλά και άλλα δάνεια που έχουν σχέση με εξειδικευμένες εργασίες, όπως οι πρώτες ύλες και τα commodities. Και εκεί υπάρχει έξοδος τραπεζών με σοβαρή επίπτωση στο εμπόριο πρώτων υλών. Η εξέλιξη αυτή είναι άσχημη γιατί πρέπει να βοηθάμε τα κράτη και τις επιχειρήσεις να εμπορεύονται ώστε να υπάρχει το λεγόμενο trade και όχι aid, δηλαδή να βοηθάς να αντεπεξέλθουν στα οικονομικά τους όντας ενεργοί στις επιχειρηματικές δραστηριότητες και λειτουργίες και όχι μόνο αναμένοντας τη βοήθεια από κάπου. Εχει χτυπήσει πολύ τις αναδυόμενες αγορές».
«Στη ναυτιλία η παραδοσιακή χρηματοδότηση έχει μειωθεί. Παραδοσιακά γινόταν από τις ευρωπαϊκές τράπεζες προς τους εφοπλιστές παγκοσμίως. Οι περισσότερες από τις παλιές ευρωπαϊκές τράπεζες, όπως οι γερμανικές και οι νορβηγικές, είτε έχουν αποσυρθεί είτε έχουν μειώσει την έκθεσή τους στη ναυτιλία», επεσήμανε ο κ. Αντωνίου και συνέχισε αναφερόμενος στις εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης:
«Στον αντίποδα έχουν αυξήσει την παρουσία τους στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση οι Κινέζοι μέσω τραπεζών, αλλά κυρίως μέσω του leasing, όπου είναι από τους πρώτους διδάξαντες. Επίσης, έχουν έρθει στο προσκήνιο επιχειρηματικά κεφάλαια (funds). Υπάρχουν τα πιστωτικά κεφάλαια (credit funds), τα equity funds, τα mezzanine funds, το μεσαίο κομμάτι της κεφαλαιακής διάστρωσης μιας εταιρείας που είναι ανάμεσα στα ίδια κεφάλαια και στον δανεισμό, ο “ημιώροφος” ο οποίος αναλαμβάνει χρηματοοικονομικό κίνδυνο μεγαλύτερο από αυτόν που είναι διατεθειμένη να αναλάβει η τράπεζα αλλά λιγότερο από αυτόν που είναι διατεθειμένος να αναλάβει ο επενδυτής με τα ίδια κεφάλαια. Υπάρχουν πολλά προϊόντα στην αγορά, τα οποία θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν».
Στο σημείο αυτό στη συζήτηση εισήλθε η Neptune και ο ρόλος που διαδραματίζει: «Εμείς πιστεύουμε πολύ στο leasing. Η Neptune είναι μία από τις λίγες ευρωπαϊκές εταιρείες leasing που έχουν επικεντρωθεί στην εξυπηρέτηση πελατών από την Ευρώπη, αλλά και την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, την Αμερική».
Για τα δε πλεονεκτήματα αυτού του τρόπου χρηματοδότησης τόνισε: «Το πλεονέκτημα του leasing είναι ότι προσφέρει μεγαλύτερο ποσοστό χρηματοδότησης απ’ ό,τι προσφέρει μια τράπεζα. Οι τράπεζες σήμερα πάνε μέχρι το 50%-55% και το leasing πάει από το 65% έως το 85%, ανάλογα με το επενδυτικό σχέδιο. Αν, για παράδειγμα, υπάρχει ένα σχέδιο στο οποίο το πλοίο είναι ναυλωμένο σε μια εταιρεία ενεργειακή για δέκα χρόνια, τότε εκεί είναι εφικτό υψηλότερο ποσοστό χρηματοδότησης. Οι τράπεζες δεν μπορούν να ακολουθούν πάντα. Αρα έρχεσαι και προσδίδεις μια επιπλέον ευκαιρία και ευκολία στον επενδυτή και πιο ευέλικτοι όροι χρηματοδότησης.
Πιστεύω ότι με τον τρόπο που αναπτύχθηκε το leasing αεροσκαφών από τη δεκαετία του ’70 έως σήμερα, που άρχισε από το 1% του στόλου και έφτασε στο 55%, θα αναπτυχθεί ανάλογα και στη ναυτιλία. Στη ναυτιλία έχω την αίσθηση ότι είναι γύρω στο 5%-7%. Και το μεγαλύτερο ποσοστό είναι στα χέρια κινεζικών εταιρειών leasing. Πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ σωστό να κάνει κανείς διασπορά του κινδύνου, να μην εξαρτάται από έναν συγκεκριμένο χρηματοδότη, άρα είναι καλό να μην εξαρτάσαι από μια leasing εταιρεία. Εμείς ως Neptune Leasing προσφέρουμε μια εναλλακτική η οποία είναι ευέλικτη, είναι κοντά σου και είναι, βέβαια, πολύ γρήγορη στις κινήσεις και αποφάσεις γιατί είμαστε στελέχη με πείρα πάνω από 30 χρόνια στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση, ενώ και οι επενδυτές μας έχουν πάρα πολύ καλή γνώση του αντικειμένου».
Συμβουλευτικές υπηρεσίες
Οι εξελίξεις, όμως, στη ναυτιλιακή βιομηχανία είμαι συνεχείς. Στο πλαίσιο της συνέντευξης στραφήκαμε και στα θέματα περιβαλλοντικών και ESG (Εnvironmental, Social, Governance) συμβουλευτικών υπηρεσιών. Τα κριτήρια αυτά είναι περιβαλλοντικά (Environmental), κοινωνικά (Social) και εταιρικής διακυβέρνησης (Governance).
«Είναι θέματα που αναπτύσσονται και κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στις συζητήσεις μεταξύ των επενδυτών και των χρηματοπιστωτικών αρχών. Εχουμε εντρυφήσει σε αυτά τα θέματα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ημουν ένας από τους πρώτους 11 υποστηρικτές και υπογράφοντες τα Poseidon Principles», τόνισε ο κ. Αντωνίου και συνέχισε:
«Oι τράπεζες, καθώς και άλλες πηγές χρηματοδότησης απαιτούν πλέον από τις ναυτιλιακές εταιρείες να αποδεικνύουν (π.χ. Poseidon Principles) την προσήλωσή τους στην αειφόρο ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος, θέτοντας συγκεκριμένους στόχους και την κατάρτιση και έκδοση ετήσιων αναφορών απόδοσης στα θέματα αυτά».
Οπως είπε χαρακτηριστικά, «το πλοίο έφυγε από το λιμάνι. Η προσήλωση στους στόχους του περιβαλλοντικούς είναι κάτι που θα γίνει ανεπιστρεπτί. Διακινούνται και διοχετεύονται τεράστια ποσά από τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο για τη μείωση κυρίως των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η ναυτιλία είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μεταφοράς από το ένα σημείο στο άλλο ανά τον κόσμο, ενώ όσον αφορά τις εκπομπές καυσαερίων δέκα φορές λιγότερο ρυπογόνο. Παρ’ όλα αυτά, είναι υπεύθυνη για το 3% των παγκόσμιων εκπομπών καυσαερίων. Οπότε οφείλουμε ως κλάδος να δούμε πώς θα το βελτιώσουμε. Με τις τεχνολογίες που υπάρχουν σήμερα αυτό θα επιτευχθεί. Η Shell, για παράδειγμα, ανακοίνωσε ότι θα κάνει δοκιμές με κυψελίδες υδρογόνου, τα λεγόμενα fuel cells, τα οποία θα τοποθετήσουν σε ένα οχηματαγωγό (ro-ro) πλοίο και θα κάνει δοκιμές στην περιοχή της Σιγκαπούρης».
Στο κάδρο της συζήτησης μπήκε μια νεοφυής εταιρεία ελληνικών συμφερόντων με την οποία συνεργάζεται η Neptune και μπορεί να δώσει λύσεις και προς αυτή την κατεύθυνση της πράσινης μετάβασης:
«Εμείς έχουμε ασχοληθεί με το θέμα των κυψελίδων και στη ναυτιλία μέσω μιας άλλης εταιρείας, επίσης ελληνικών συμφερόντων, νεοφυούς, και πρόσφατα εισηγμένης στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, της Αdvent Technologies, η οποία προσφέρει λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Εμείς ως Naptune είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε και προς αυτή την κατεύθυνση της απανθρακοποίησης βοηθώντας τους εφοπλιστές και χρηματοδοτώντας τα λεγόμενα retrofits (μετασκευές). Είναι ένας άλλος τρόπος χρηματοδότησης που φέρνουμε στο τραπέζι για να βοηθήσουμε και τη ναυτιλία και την εξέλιξή της για τον επόμενο αιώνα».
Διαβάστε ακόμη:
Βιτάλικ Μπούτεριν: «Δεν είμαι πια δισεκατομμυριούχος»
Αγώνας δρόμου για big projects πράσινου υδρογόνου στην Ευρώπη
Ποια ακίνητα αγοράζουν τώρα Ελληνες και ξένοι στην Αθήνα (πίνακες)