Του Μηνά Τσαμόπουλου
Ανήκει στη γενιά των 40άρηδων της Ελληνικής Ναυτιλίας. Στη γενιά που έχει πάρει τα ηνία, σε δύσκολες εποχές και συνεχίζει να πρωταγωνιστεί στη παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία.
Ο Χάρης Νικ. Βαφειάς ηγείται ως πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης στην αμερικανική χρηματαγορά StealthGas, η οποία είναι η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στον κόσμο με στόλο που απαρτίζεται από πλοία μεταφοράς υγροποιημένου πετρελαϊκού αερίου, τα λεγόμενα LPG.
Σε ηλικία 41 ετών μετράει ήδη σχεδόν 20 χρόνια στη ναυτιλία. Άρχισε την πορεία του εντυπωσιακά, αφού σε ηλικία 26 ετών οδήγησε την StealthGas στο χρηματιστήριο του Nasdaq και έγινε ο νεότερος, όλων των εποχών, διευθύνων σύμβουλος σε εισηγμένη ναυτιλιακή εταιρεία σε οποιοδήποτε χρηματιστήριο. Πλοιοκτήτης, δεύτερης γενιάς, ελέγχει ολόκληρο τον ναυτιλιακό όμιλο της οικογένειας με ένα στόλο από 81 πλοία διαφόρων τύπων. Εκτός από τη StealthGas είναι η Stealth Maritime με στόλο από 20 δεξαμενόπλοια και η Brave Maritime με έξι φορτηγά πλοία.
Πρόσφατα μεγάλο fund επένδυσε στη Stealth Gas δημιουργώντας κοινοπραξία η οποία έχει σήμερα δύο πλοία και στόχο να τα φθάσει στα 10 μέσα στους επόμενους 18 μήνες.
Ο Χάρης Νικ. Βαφειάς μίλησε για τα σχέδια του όσο αφορά τις εταιρείες του Ομίλου, για το φορολογικό πλαίσιο που διέπει τη ναυτιλία, για τον ανταγωνισμό και την ελληνική σημαία.
Η συζήτησε άρχισε με την εισηγμένη εταιρεία:
«Η StealthGas βρίσκεται σε πολύ καλή ρότα. Πέρσι ολοκλήρωσε ένα τεράστιο ναυπηγικό πρόγραμμα που κόστισε πάνω από 800 εκατομμύρια δολάρια. Πιο συγκεκριμένα ναυπήγησε συνολικά 26 πλοία LPG στην καρδιά της κρίσης 2012-2018. Τα 22 ναυπηγήθηκαν σε ιαπωνικές γιάρδες και τα τέσσερα σε κορεατικές. Και όλα αυτά χωρίς η εταιρεία, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, να «σηκώσει» ούτε ένα σέντ από την κεφαλαιαγορά, από τους μετόχους» επεσήμανε και προσέθεσε:
«Η StealthGas έχει πολύ καλή κεφαλαιοποίηση. Τα περιουσιακά της στοιχεία ανέρχονται στο 1,1 δισεκατομμύριο δολάρια. Ο δανεισμός της είναι 400 εκατομμύρια, ενώ στα ταμεία της έχει σε ρευστό 100 εκατομμύρια δολάρια».
Για το fund που επένδυσε στην εισηγμένη ο Χάρης Βαφειάς υπογράμμισε ότι είναι μία κίνηση η οποία καταδεικνύει την καλή πορεία της εταιρείας.
«Είναι ένα fund πολύ μεγάλο. Ήταν τιμή μας που διάλεξαν εμάς για την επένδυση αυτή. Στόχος αυτής της κοινοπραξίας-joint venture που τώρα έχει δύο πλοία (σσ: 50,1% ο Χάρης Βαφειάς/49,1% το fund.) είναι να τα κάνει 10 μέσα στους επόμενους 12-18 μήνες. Θέλουμε η κοινοπραξία να έχει αξία στόλου ύψους 250 εκατομμυρίων δολαρίων».
Η Stealth Gas είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο με στόλο LPG. Συνολικά έχει 55 πλοία. Κατέχει το 20% της παγκόσμιας αγοράς στο λεγόμενο short haul μεταφορά αερίου , δηλαδή σε ταξίδια διάρκειας έως 10 ημερών.
Αν ανησυχεί για τον ανταγωνισμό και την είσοδο στο LPG και άλλων εταιρειών αφού αναπτύσσεται συνεχώς ο τομέας, ο Χάρης Βαφειάς ήταν ξεκάθαρος:
«Η αγορά στη ναυτιλία καθορίζεται από τη ζήτηση και το order book, τον αριθμό παραγγελιών για ναυπηγήσεις πλοίων που καθορίζει την παγκόσμια χωρητικότητα. Το LPG είναι η μόνη ναυτιλιακή αγορά που έχει συνεχή αύξηση της ζήτησης με απίστευτα χαμηλό order book. Το να σου δώσουν έγκριση οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες για να μεταφέρεις το προϊόν τους είναι επίσης δύσκολο ενώ οι γιάρδες που κατασκευάζουν τα πολλά πλοία, κυρίως οι κινεζικές και οι κορεατικές, δεν ναυπηγούν τέτοιου είδους πλοία. Άρα πιστεύω ότι δεν θα εισέλθουν άλλοι παίκτες στον χώρο ή θα εισέλθουν ελάχιστοι».
Για τα άμεσα σχέδια της εταιρείας τόνισε:
«Επειδή το τελευταίο εξάμηνο η StealthGas πούλησε επτά παλιά πλοία, σε πολύ καλές τιμές, θα κοιτάξουμε ίσως να τα αναπληρώσουμε αν όχι όλα, έστω κάποια από αυτά με παραγγελίες για νεότευκτα στην Ιαπωνία.
Σε επίπεδο Ομίλου από τα 81 πλοία τα 77 είναι χροναυλωμένα και μόλις πέντε στη spot αγορά. «Το να έχεις τον στόλο σου χρονοναυλωμένο σημαίνει ότι ξέρεις τα έσοδά σου σε βάθος χρόνου. Και αυτό είναι καλό για τις τράπεζες και για τους μετόχους σου. Ό,τι και να συμβεί με τη ναυλαγορά έχεις εξασφαλισμένα έσοδα. Μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος το βράδυ» και συνέχισε:
«Αν εξαιρέσει κανείς τις εταιρείες με πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ο Όμιλος είναι ο μοναδικός που δραστηριοποιείται σε τέσσερις διαφορετικούς τομείς-Crude Oil, Product tankers, LPG, ξηρό φορτίο- με τόσο μεγάλο ποσοστό του στόλου του που φθάνει το 95% χρονοναυλωμένο».
Για την υπογραφή μεταξύ κυβέρνησης και Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών του συνυποσχετικού που προβλέπει τη φορολόγηση με 10% των μερισμάτων ο Χάρης Βαφείας σχολίασε:
«Ως μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων εφοπλιστών θεωρώ ότι το μέτρο είναι εξαιρετικό γιατί οι Έλληνες Εφοπλιστές δείχνουν ότι σε μία δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα, παραμερίζουν τα συνταγματικά τους δικαιώματα και βάζουν το χέρι στην τσέπη. Βρίσκονται πάντα δίπλα στους συνανθρώπους τους σε δύσκολες στιγμές όπως συνέβη το περασμένο καλοκαίρι στην τραγωδία στο Μάτι».
Ο Έλληνας πλοιοκτήτης όσο αφορά την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής σημαίας αλλά και του Πειραιά ως ναυτιλιακό κέντρο θεωρεί ότι θα σταματήσει η φυγή πλοίων προς άλλα νηολόγια ή άλλα ναυτιλιακά κέντρα, αφού πέρασε ο κίνδυνος του GREXIT:
«Όσο πιστεύαμε ότι θα υπάρξει GREXIT πολλές ήταν οι ναυτιλιακές που έφυγαν και πήγαν στην Κύπρο. Τώρα που δεν υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο πιστεύω ότι θα σταματήσει η «αιμορραγία» πλοίων από την Ελλάδα σε άλλα ναυτιλιακά κέντρα».
Έντονη δραστηριότητα παρατηρείται και στις άλλες δύο εταιρείες του Ομίλου. Η Stealth Maritime όπου διευθύνων σύμβουλος είναι ο Λάμπρος Μπαμπίλης, προχώρησε σε χρονοναυλώσεις όλων των δεξαμενόπλοιών της, 20 τον αριθμό product ΚΑΙ crude oil aframax. Επίσης, έκανε δύο πολύ κερδοφόρες αγορές. Πρόκειται για ένα δεξαμενόπλοιο aframax από resale της Hyundai για 43,5 εκατομμύρια δολάρια και για ένα από τα aframax του Γρηγόρη Καλλιμανόπουλου η εταιρεία του οποίου πτώχευσε.
Η StealthMaritime συνεχίζει τη μακρά της συνεργασία με τη Thenamaris του Ντίνου Μαρτίνου και την Signal του Ιωάννη Μαρτίνου. Πέντε από τα δεξαμενόπλοια aframax είναι ναυλωμένα στις δύο αυτές εταιρείες.
Η Brave που ιδρύθηκε το 1972 και ήταν η πρώτη ναυτιλιακή εταιρεία του Ομίλου είχε τα τελευταία 15 χρόνια 20-25 πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου, με έμφαση στα capΕsize. Τα τελευταία χρόνια λόγω της πολύ κακής ναυλαγοράς αλλά και του έντονου ανταγωνισμού λόγω υπερπροσφοράς πλοίων ελήφθη η απόφαση να μειωθεί ο στόλος σε έξι πλοία-capesize καιhandy- τα οποία ναυπήγησε η εταιρεία στην Ιαπωνία και είναι ηλικίας 2-3 ετών.
Χαράλαμπος Βαφειάς: Από τη Χίο στην Αργεντινή και το εμπόριο κρέατος
Οι Βαφειάδες ξεκίνησαν την επιχειρηματική τους καριέρα από τον παππού Χαράλαμπο ο οποίος ξενιτεύτηκε στην Αργεντινή και ασχολήθηκε με το εμπόριο κρέατος.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι όπου σταθεί και όπου βρεθεί, ο νεαρός Χάρης Βαφειάς μνημονεύει τον παππού του, ο οποίος ήταν παιδί πολύτεκνης οικογένειας, από το χωριό Αϊ Γιώργης-Συκούσι της Χίου. Και ο ίδιος ο Νίκος Βαφειάς έχει εκμυστηρευθεί ότι όλα οφείλονται στον πατέρα του που δημιούργησε επιχειρήσεις από το τίποτα «Εμείς βρήκαμε και συνεχίζουμε» συνηθίζει να λέει.
Επτά παιδιά, και ο μικρός Χαράλαμπος αναγκάστηκε να μπει στα βάσανα της βιοπάλης από νεαρός προκειμένου να συμβάλει στα έξοδα της πολύτεκνης οικογένειας.
Στα πρώτα του βήματα έκανε εμπόριο από το Χίο με τα γειτονικά νησιά τα Ψαρά και τις Οινούσσες. Όμως ο τόπος δεν τον χωρούσε. Μόλις έβγαλε κάποια χρήματα, έφυγε μετανάστης στην Αργεντινή χωρίς να γνωρίζει την γλώσσα και το κυριότερο, χωρίς να έχει κάποιον δικό του άνθρωπο. Ήταν φιλότιμος όμως και με εμπορικό δαιμόνιο. Έτσι κατάφερε σιγά-σιγά να δικτυωθεί και να αρχίσει το εμπόριο κρέατος με την Ευρώπη. Δημιούργησε την εταιρεία «Αφοι Βαφειά» η οποία συνεχίζει ακόμη και σήμερα την δραστηριότητά της.
Η επανάσταση
Ο μοναδικός γιος του Χαράλαμπου, ο Νίκος, αποφάσισε να τραβήξει δικό του επιχειρηματικό δρόμο, κάνοντας την δική του «επανάσταση» μέσα στην οικογένεια. Παρά το γεγονός ότι ο πάτερ-φαμίλιας τον ήθελε δίπλα του στις επιχειρήσεις εμπορίας κρέατος, εκείνος αποφάσισε να προσπαθήσει να πετύχει το όνειρό του. Να ασχοληθεί με τη ναυτιλία που πάντα τον μάγευε. Ο πατέρας του είδε στον νεαρό Νίκο τον εαυτό του και αναγνώρισε το δικό του ανήσυχο πνεύμα που δεν τον άφηνε να επαναπαυθεί στα σίγουρα κέρδη από την επιχείρηση κρέατος.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949 αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών το 1968 και σπούδασε οικονομικά στην Ανωτάτη Εμπορική.
Τελειώνοντας το Πανεπιστήμιο ασχολήθηκε με την οικογενειακή επιχείρηση Αδελφοί Βαφειά που έκανε εισαγωγές κρεάτων από την Αργεντινή.
Η διορατικότητα του τον οδήγησε στην ναυτιλία ιδρύοντας το 1972 τηνTriaina αγοράζοντας το πρώτο του πλοίο, το tweendecker «TRANSWORDNAVIGATION» 3.500 τόνων χτισμένο το 1960. Η Triaina μετονομάστηκε το 1986 σε Brave Maritime Corporation Inc. Σε σύντομο χρονικό διάστημα ο Νίκος Βαφειάς σχημάτισε ένα στόλο από έξι πλοία ξηρού φορτίου παρ΄όλη τη κρίση της ναυτιλίας που είχε αρχίσει ένα χρόνο πριν το 1986.
Η δεύτερη σε μέγεθος επενδυτική επιχειρηματικότητα της οικογένειας Βαφειά είναι το Real Estate ,τομέας που έχουν επενδύσει με επιτυχία κεφάλαια. Μια αγορά που συζητήθηκε, πραγματοποίησε ο Νίκος Βαφειάς όταν αγόρασε το παλαιότερο κτήμα της Χίου από τον 14ο αιώνα, που ανήκε στην πριγκιπική οικογένεια Καστέλι που είναι χαρακτηρισμένο ως μνημείο της UNESCO. Επίσης ανακατασκεύασε την παλιότερη εκκλησία στον Αη Γιώργη της Χίου, του 15ου αιώνα. Τιμήθηκε από την Εκκλησία με τον Χρυσό Σταυρό του Αγίου Ισιδώρου.
Πριν ακόμη τελειώσει το Master, ο Χάρης Βαφειάς είχε ιδρύσει την StealthMaritime αγοράζοντας αρχικά ένα πλοίο aframax μονού τοιχώματος του 1980, κάνοντας έτσι ο όμιλος τα πρώτα βήματα στα tankers.
Επίσης, το 2005 ίδρυσε την Estates Corporation Inc μια εταιρία ακινήτων, επενδύοντας στην Ελλάδα, στο Λονδίνο, στην Νέα Υόρκη και στην ΕΛΒΕΤΙΑ.
Το 2008 τιμήθηκε από την NASDAQ ως ο νεότερος διευθύνων σύμβουλος εισηγμένης ναυτιλιακής εταιρείας παγκοσμίως. Το 2010 εξελέγη αντιπρόεδρος της Intertanko και την ίδια χρονιά βραβεύτηκε από το περιοδικό Seatrade ως Νέος Επιχειρηματίας της Θάλασσας για το 2010. Το 2012 βραβεύτηκε από την Lloyd’s List ως “newsmaker of the year” ενώ την επομένη χρονιά ξαναβραβεύτηκε από την ίδια εφημερίδα ως επικεφαλής της καλύτερη εταιρείας δεξαμενόπλοιων της χρονιάς.
Το 2015 βραβεύτηκε από την GEF ως η καλύτερη εταιρεία μεταφοράς ενέργειας στα Βαλκάνια. Το 2017 ανακηρύχθηκε επίτιμος πρόξενος των Φιλιππίνων στην Ελλάδα, ενώ το 2018 ψηφίστηκε πρόεδρος του Προξενικού Σώματος στην Ελλάδα.