Ο τομέας της ναυτιλίας καλείται να συμμετάσχει στη διαδικασία της απανθρακοποίησης προς επίτευξη των στόχων του European Green Deal, με απώτερο στόχο τη μετάβαση στις μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου το 2050.
Ωστόσο υπάρχει μια ανισότητα, αφού για τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Καινοτομίας από τη μία αναγνωρίζεται ο ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας στην ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της Ε.Ε., από την άλλη αγνοείται η ύπαρξή της στα κριτήρια επιλεξιμότητας.
Τα κριτήρια εστιάζουν και ευνοούν τις εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (liners) και όχι όσες κάνουν tramp ναυτιλία όπως η ελληνική.
Για το καυτό αυτό θέμα που απασχολεί την ευρωπαϊκή ναυτιλία απευθυνθήκαμε στη δρα Αννα Μπρεδήμα, senior σύμβουλο Ευρωπαϊκής Πολιτικής στην Κυπριακή Ενωση Πλοιοκτητών.
Αρχικά η κυρία Μπρεδήμα τόνισε ότι «αποτελεί σημαντική επιτυχία για την Ελλάδα η ανάθεση της αρμοδιότητας των Μεταφορών στον Ελληνα επίτροπο Απόστολο Τζτζικώστα».
Στη συνέχεια άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι, εστιάζοντας στον κομβικής σημασίας ρόλο της ελληνικής ναυτιλίας σε παγκόσμιο επίπεδο: «Ο ευρωπαϊκός στόλος είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο. Επιπλέον, ο ελληνόκτητος στόλος, παρών υπό σημαία Μάλτας, Ελλάδας, Κύπρου (οι τρεις κατά σειρά μεγαλύτεροι στόλοι της Ε.Ε.) και σε πλειάδα άλλων σημαιών εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης (π.χ. Μarshall Islands, Λιβερία, Παναμάς, Μπαχάμες), αναδεικνύει την ισχυρή διεθνή γεωπολιτική και διπλωματική θέση της χώρας μας. Ολα αυτά τεκταίνονται τη στιγμή κατά την οποία ο τομέας της ναυτιλίας καλείται να συμμετάσχει στη διαδικασία της απανθρακοποίησης προς επίτευξη των στόχων του European Green Deal, με απώτερο στόχο τη μετάβαση στις μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) το 2050 και τίθεται επί τάπητος η χρηματοδότηση αυτού του στόχου από διάφορες πηγές, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα».
Στο σημείο αυτό η δρ Μπρεδήμα εστιάζει στο πρόβλημα με τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Καινοτομίας: «Η Ε.Ε. έχει δρομολογήσει, μεταξύ άλλων, τα κονδύλια του Ταμείου Καινοτομίας (Ιnnovation Fund – IF). Ενώ, όμως, από τη μία αναγνωρίζεται ο ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας στην ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της Ε.Ε., από την άλλη αγνοείται η ύπαρξή της στα κριτήρια επιλεξιμότητας του Ταμείου Καινοτομίας. Πρόκειται για ένα παράδοξο και τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή, το timing, για να διορθωθεί.
Τα σημερινά παρουσιαζόμενα κριτήρια είναι εν πολλοίς ακατάλληλα διότι δεν λαμβάνουν υπόψη τις μεταφορές χύδην υγρών / στερεών φορτίων (tramp shipping). Αγνοείται κατ’ αυτόν τον τρόπο το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής/ελληνόκτητης ναυτιλίας που δραστηριοποιείται στον τομέα αυτό, όταν, για παράδειγμα, ως κριτήριο επιλεξιμότητας απαιτείται ο ετήσιος κατάπλους 30% σε λιμάνια της Ε.Ε.
Το μεγαλύτερο μέρος των μεταφορών των ποντοπόρων πλοίων δεν καλύπτουν το κριτήριο αυτό κινούμενα στους ωκεανούς ως cross traders μεταξύ τρίτων χωρών. Αντιθέτως, τα κριτήρια δίνουν τη μερίδα του λέοντος των χρηματοδοτήσεων στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που κινούνται σε τακτικές γραμμές (liner shipping) και κυρίως αφορούν μεγάλες διεθνείς εταιρείες ή ενώσεις (global alliances)».
Οπως καυτηριάζει η δρ Μπρεδήμα, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να αγνοεί κατά τη χρηματοδότηση τις ιδιαιτερότητες λειτουργίας της tramp ναυτιλίας που ισοδυναμεί με το 75%-80% των μεταφερόμενων φορτίων διά θαλάσσης παγκοσμίως, ενώ ακόμη και οι στρατηγικές ανάγκες, οι οποίες αναφύονται ad hoc και αιφνιδίως, θα μπορούσαν κατεξοχήν να ικανοποιηθούν από την tramp ναυτιλία. Θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό αν πέραν του κατάπλου 30% ετησίως σε λιμάνια της Ε.Ε. μπορούσαν να προταθούν και αλλά εναλλακτικά κριτήρια, όπως η στρατηγική και εμπορική διαχείριση εντός της Ε.Ε. (effective strategic and commercial management), η σημαία κράτους-μέλους της Ε.Ε., η ναυπήγηση στην Ε.Ε.».
Οπως εξηγεί, «πρόκειται για μεγάλο θέμα που θα πρέπει να λυθεί στο ανώτατο επίπεδο διότι άλλως δεν θα υπάρχουν ισότιμοι κανόνες ανταγωνισμού (level playing field) μεταξύ Ευρωπαίων εφοπλιστών κατά τη χρηματοδότηση και, κατά συνέπεια, θα τεθεί εν κινδύνω το στρατηγικό πλεονέκτημα που απορρέει από την tramp ναυτιλία. Tο θέμα είναι πολλαπλά επίκαιρο διότι η πρόσβαση στην πράσινη χρηματοδότηση είναι μία από τις βασικές συστάσεις (recommendations) του ευρωπαϊκού εφοπλισμού για την εφαρμογή της έκθεσης Ντράγκι προς επίτευξη της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας».
Κάνοντας αναφορά στα θέλω των Ευρωπαίων εφοπλιστών με βάση την έκθεση Ντράγκι, ξεκαθαρίζει: «Ο ευρωπαϊκός εφοπλισμός ενστερνίστηκε την έκθεση Ντράγκι και μία από τις συστάσεις του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει την ανάγκη πρόσβασης της Ευρωπαϊκής ναυτιλίας στη χρηματοδότηση. Στην ουσία ο ευρωπαϊκός εφοπλισμός ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή “να κάνει ό,τι χρειαστεί για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ναυτιλίας”.
Η κατάλληλη χρηματοδότηση είναι προαπαιτούμενο για τη δημιουργία ισχυρού ναυτιλιακού πλέγματος δραστηριοτήτων (maritime cluster) στην Ευρώπη. Η στιγμή είναι κρίσιμη διότι δύο από τους σημαντικότερους παράγοντες στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη ναυτιλία, ο Επίτροπος Μεταφορών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, βρίσκονται ενώπιον της όσμωσης που αποτελεί η ακρόαση του νέου επιτρόπου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι λοιπόν η στιγμή να καταβληθεί συστηματική προσπάθεια ενημέρωσης και των δύο αυτών οργάνων για τη σημασία και την ανάγκη αναγνώρισης της ναυτιλίας tramp στα κριτήρια επιλεξιμότητας των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Καινοτομίας.
Αυτό είναι ανάγκη να γίνει με τη συνεργασία κυβερνήσεων, εφοπλιστικών ενώσεων και ευρωβουλευτών. Στόχος θα είναι η επίτευξη της κατανόησης ότι η tramp ναυτιλία αποτελεί ένα ισχυρό γεωπολιτικό εργαλείο της Ε.Ε. Τούτο θα ευνοήσει ταυτοχρόνως τις νέες πολιτικές που καλείται να εφαρμόσει στον διεθνή χώρο η Ε.Ε., αλλά και να καλύψει την ανάγκη συμπερίληψης της tramp ναυτιλίας στα κριτήρια επιλεξιμότητας, καθώς αποτελεί εν πολλοίς το success story της ελληνικής ναυτιλίας».
Διαβάστε ακόμη
Πώς οι δασμοί στα κινεζικά ηλεκτροκίνητα έφεραν διαμαρτυρίες στους παραγωγούς κονιάκ
Κατώτατος μισθός: Πώς θα γίνει η αύξησή του
Eμπορικά ακίνητα: Πόσο έχουν αυξηθεί από το 2019 – Οι νέες τάσεις
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα