Ο ελληνόκτητος στόλος είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο. Η ανανέωση του – που γίνεται με διαρκώς ταχύτερο ρυθμό λόγω και των νέων διεθνών τεχνολογικών απαιτήσεων προς αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής – οδηγεί ετησίως μεγάλο αριθμό πλοίων στα διαλυτήρια.
Οι προδιαγραφές εκπομπών των πλοίων από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) καθιστούν οικονομικά ασύμφορη την συμμόρφωση των υφιστάμενων πλοίων και εξασφαλίζουν μία σταθερή ροή πελατείας προς ανακύκλωση τις επόμενες δεκαετίες.
Η Ελλάς δεν διαθέτει κανένα διαλυτήριο πλοίων. Η Τουρκία όμως μολονότι δεν είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ )έχει επτά διαλυτήρια στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Εγκεκριμένων Διαλυτηρίων και πολύ περισσότερα χαμηλότερων προδιαγραφών που δεν είναι στον κατάλογο αυτό. Είναι αξιοσημείωτο ότι διαλυτήρια πλοίων υπάρχουν σε κράτη μέλη της ΕΕ με υψηλή περιβαλλοντική συνείδηση αλλά και μισθούς υψηλότερους από της Ελλάδας π.χ. Γαλλία, Δανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ιρλανδία, Ιταλία.
Σημειωτέον ότι ο Κανονισμός 1257/2113 της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει αναβαθμισμένες προδιαγραφές και συνθήκες ασφαλείας εργασίας στα ανακυκλωτήρια του καταλόγου του. Η Ελλάς μας όμως ουδέποτε υπέβαλε αίτηση για να περιληφθεί στον κατάλογο.
Η Ελλάς, με τα 3.000 νησιά, την παγκόσμια πρωτιά του εμπορικού στόλου της, την μακρύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη και την κομβική γεωστρατηγική θέση στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν διαθέτει μονάδες ανακύκλωσης πλοίων. Στέλνει τα ελληνόκτητα πλοία για διάλυση αλλά και επισκευές στην Τουρκία προσφέροντας πακτωλό χρημάτων ετησίως και εξασφαλίζοντας απασχόληση στο τουρκικό εργατικό δυναμικό. Οι Τούρκοι θα γελούν εις βάρος μας.
Το θέμα της Τουρκίας όμως είναι πολύ περισσότερο από οικονομικό, είναι εθνικό: το μέταλλο που προκύπτει από την διάλυση ελληνόκτητων πλοίων ( σκραπ) στα τουρκικά διαλυτήρια χρησιμοποιείται για την ναυπήγηση τουρκικών πολεμικών πλοίων! Δηλαδή, πυροβολούμε το πόδι μας αν όχι την καρδιά μας…
Η Ελλάς διέρχεται μία περίοδο ιδιαιτέρως ταραγμένων σχέσεων με την εξ ανατολών γείτονα της. Εξ αυτού είναι αναγκασμένη να αυξάνει τους εξοπλισμούς της προκειμένου να έχει ικανή αποτρεπτική δύναμη.
Επειδή η επίζηλη περιοχή είναι το Αιγαίον Πέλαγος και η Ανατολική Μεσόγειος η ενίσχυση του πολεμικού ναυτικού αποτελεί κυρίαρχο ζητούμενο. Τα μεθεόρτια όμως της οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε το 2010 αποτελούν ανασχετικό παράγοντα για τις υψηλές σχετικές ανάγκες εκταμίευσης. Γι’ αυτό και είναι αξιέπαινη η προσπάθεια ελλήνων επιχειρηματιών, εφοπλιστών, ακαδημαϊκών και άλλων που κατά το παράδειγμα των αρχών του 20ού αιώνα (με το τότε Ταμειον Εθνικού Στόλου που κατέληξε στην ναυπήγηση του θωρηκτού Αβέρωφ )ίδρυσαν το Ταμείο Ελληνικού Στόλου- Αβέρωφ II ώστε να ενισχύσουν οικονομικά το ελληνικό πολεμικό ναυτικό.
Θα αποτελούσε όμως διπλά επωφελή για την χώρα ενέργεια η δημιουργία συστήματος διαλυτηρίου ή διαλυτηρίων πλοίων και ναυπηγείου ή ναυπηγείων όπου θα κατασκευάζονταν πολεμικά πλοία(win -win). Αφ’ενός ,θα μειωνόταν το κόστος και θα δημιουργούντο παραγωγικές μονάδες με την απασχόληση ελληνικών χεριών και ,αφ’ ετέρου ,θα αναπτυσσόταν η τεχνογνωσία για πολεμικά πλοία παρέχοντας πολύτιμη αμυντική ανεξαρτησία στην χώρα.
Παράλληλα με αυτό ,αποτελεί εθνικό στόχο η βελτίωση και επαύξηση των ναυπηγικών και ναυπηγό-επισκευαστικών μονάδων της χώρας. Όπως συμβαίνει για την ανακύκλωση στην περιοχή Aliaga Σμύρνης, πολλά ελληνόκτητα πλοία κατευθύνονται για επισκευές στις τουρκικές αντίστοιχες μονάδες στη Μαύρη Θάλασσα και την θάλασσα Μαρμαρά.
Κατά τούτο είναι αξιοπρόσεκτη και αξιέπαινη η πρωτοβουλία που ανέλαβε ο εφοπλιστής κ. Ανδρέας Μαρτίνος να αποσύρει όλα τα πλοία του από τουρκικές ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες και να προτρέψει τους συναδέλφους του να πράξουν το ίδιο( twitter 20/8/20). Χαρακτηριστικά δήλωσε: « Να μην αποτελεί εφεξής η Τουρκία προορισμό για τις επισκευές και δεξαμενισμούς των ελληνικών πλοίων», εξ αφορμής της μετατροπής της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί.
Βεβαίως για να συμβεί αυτό πρέπει τόσο να υπάρχουν επαρκείς τέτοιες μονάδες στον ελλαδικό χώρο όσο και να είναι οικονομικά ανταγωνιστικές. Προς την κατεύθυνση αυτή, η καθετοποίηση διαλυτήρια – μεταλλουργία – επισκευαστικές και ναυπηγικές μονάδες θα συντελούσε στην μείωση του τελικού κόστους. Η αναβίωση και μεγέθυνση τέτοιων μονάδων θα ήταν πλέον προσδιοριστική για την ανάπτυξη της περιοχής Πειραιάς-Σκαραμαγκάς-Ελευσίνα αλλά και άλλων περιοχών της χώρας όπου υπάρχουν οι σχετικές βασικές υποδομές.
Στην ιστορία της Ελλάδος υπάρχουν στιγμές όπου η καθετοποίηση αυτή συνετέλεσε σε εθνικές νίκες. Από τα «ξύλινα τείχη» του Θεμιστοκλή στην ναυμαχία της Σαλαμίνας ( 480 πΧ) ως τους ταρσανάδες της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών το 1821, η ναυπηγική βιομηχανία υπήρξε προσδιοριστικός παράγοντας εθνικών νικών. Σήμερα ,200 χρόνια από το 1821, θα μπορούσε να επαναληφθεί το παράδειγμα αυτό .
Τα οικονομικά ενός τέτοιου συνολικού εγχειρήματος απαιτούν μελέτη σε βάθος και επιστράτευση όλων των δυνατών συνεργειών. Ακόμη περισσότερο την στιγμή που κατά τα επόμενα επτά χρόνια η Ελλάς δικαιούται να λάβει– αν, φυσικά, κατορθώσει να τα απορροφήσει – 72 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και τον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό. Αν μάλιστα προσθέσουμε ότι η ΕΕ θέτει ως μία από τις προτεραιότητες για την εκταμίευση των πόρων αυτών την συμβολή τους στην προστασία του περιβάλλοντος και την κυκλική οικονομία ,τότε μονάδες όπως οι προτεινόμενες καθίστανται περισσότερο ελκυστικές για την χρήση ευρωπαϊκών πόρων.
Πέραν όμως από τα οικονομικά ,υπάρχουν και οι εθνικές παράμετροι που αποτελούν από μόνες τους την κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη ενός παραγωγικού συστήματος ανακύκλωσης, ναυπηγικής και επισκευαστικής βιομηχανίας. Η στιγμή είναι ιστορικά επίκαιρη για την ανάληψη του εγχειρήματος.
* Η Άννα Μπρεδήμα είναι Senior Σύμβουλος Ευρωπαϊκής Πολιτικής στην Κυπριακή Ένωση Πλοιοκτητών
Διαβάστε περισσότερα
Οι «χρυσές» business του Γιάννη Αντετοκούνμπο – Ο ΜVΡ του ΝΒΑ σκοράρει εντός και εκτός γηπέδων
Χρυσό συμβόλαιο €400 εκατ. για τη συντήρηση και λειτουργία του μετρό Θεσσαλονίκης