της Όλγας Μπαλαφούτη
Σε μια χρονιά σημαντικών εκλογικών αναμετρήσεων σε Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία -και εκτάκτως στη Βρετανία- οι γαλλικές προεδρικές εκλογές θα μείνουν στην Ιστορία ως μία από τις πιο απρόβλεπτες αναμετρήσεις των τελευταίων δεκαετιών.
Από το 1981 οι εκλογές στη Γαλλία κατέληγαν στην ανάληψη του ελέγχου της Βουλής από το κόμμα του νικητή. Αυτή τη φορά, όμως, όλα δείχνουν ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, αφού κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το ζευγάρι του δεύτερου γύρου.
Σχεδόν το 1/3 του εκλογικού σώματος δηλώνει αναποφάσιστο, ενώ οι βασικοί υποψήφιοι για την προεδρία -Λεπέν, Μακρόν, Φιγιόν και Μελανσόν- διεκδικούν σχεδόν επί ίσοις όροις την είσοδό τους στον δεύτερο γύρο. Με δύο από τους τέσσερις υποψηφίους να έχουν ταχθεί ανοιχτά κατά των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το αποτέλεσμα του Μαΐου θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και συνολικά στην Ευρώπη. Πρόκειται για μια μάχη ανάμεσα σε δύο πολύ διαφορετικά οικονομικά οράματα.
Η αγορά…
Ο γαλλικός Σύνδεσμος Βιομηχάνων και Εργοδοτών MEDEF στηρίζει τον Φρανσουά Φιγιόν. Ο επικεφαλής του συνδέσμου Πιερ Γκατάζ τον χαρακτηρίζει ως τον υποψήφιο με τα πιο κατάλληλα προσόντα. Ο ίδιος θεωρεί «επικίνδυνο» το οικονομικό πρόγραμμα της Μαρίν Λεπέν και επικρίνει τα αντίστοιχα του Μπενουά Αμόν και του Ζαν-Λικ Μελανσόν. Πιστεύει ότι οι προτάσεις του Εμανουέλ Μακρόν «κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση», ωστόσο σε συνέντευξή του στη «Le Parisien» εξομολογήθηκε την προτίμησή του στον Φιγιόν.
…και οι αναλυτές
«Σε περίπτωση που η Λεπέν κερδίσει τις εκλογές το Χρηματιστήριο της Γαλλίας θα υποστεί σεισμό», υποστηρίζει ο αναλυτής Ντάνιελ Μπέργκμαν από τον οίκο αξιολόγησης Scope. Αλλοι αναλυτές προειδοποιούν για πραγματικό ξεπούλημα ευρωπαϊκών μετοχών, για «τραγωδία» για τις αγορές. Οπως λένε, τα spreads και οι αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων θα έφταναν στα ύψη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Στο σενάριο επικράτησης του Μακρόν θα προκληθεί μαζική αναδιάταξη χρημάτων προς την κατεύθυνση της Ευρώπης, προβλέπει η Στεφανί Φλάντερς, επικεφαλής επενδύτρια για την Ευρώπη της JP Morgan Asset Management. Η ήττα της Λεπέν θα «αποθέωνε» τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, όπως σημειώνει.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το πρόσφατο παρελθόν έχει δείξει ότι οι επενδυτές μπόρεσαν να αντεπεξέλθουν σε αιφνιδιαστικές ειδήσεις και πολιτικές ανατροπές.
Τι διακυβεύεται στις γαλλικές εκλογές
Το εθνικιστικό
Στην ευρωπαϊκή πολιτική υπάρχουν δύο κοσμοθεωρίες. Στη μία τα έθνη ζουν μέσα σε ένα πλαίσιο που οριοθετείται από πολυμερείς οργανισμούς και συμφωνίες εξαρτώμενο από τις κινήσεις κεφαλαίων και εμπορευμάτων. Στην άλλη, που έχει ενισχυθεί μετά το Brexit και τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, τα έθνη ζουν κάτω από την απόλυτη κυριαρχία του κράτους (θεωρία του Χoμπς) και οι κινήσεις κεφαλαίων, αγαθών και ανθρώπων περιορίζονται κατά μήκος των γραμμών του πολιτιστικού και οικονομικού προστατευτισμού. Οι γαλλικές εκλογές θα πρέπει να θεωρηθούν δημοψήφισμα γι’ αυτά τα δύο οράματα.
Το μέλλον του ευρώ
Η Λεπέν θέλει να επαναφέρει το φράγκο. Μια τέτοια κίνηση θα σπάσει την «καρδιά» της Ευρωζώνης, δηλαδή το γαλλογερμανικό άξονα. Εκτιμάται ότι θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε πτώση 9% του ΑΕΠ, σε βουτιά 20% της ισοτιμίας του νέου φράγκου, καθώς και στην απώλεια 500.000 θέσεων εργασίας.
Το Frexit
Η Λεπέν δεν θέλει μόνο έξοδο από την Ευρωζώνη αλλά και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο σε ονομαστικούς όρους και έναν από τους πυλώνες της μεταπολεμικής τάξης των πραγμάτων. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το μέλλον της Ε.Ε. κρέμεται από τη γαλλική ψήφο.
Το Μεταναστευτικό
Ο Μακρόν υποστηρίζει ότι η Ευρώπη πρέπει να αποδεχθεί τη μαζική μετανάστευση, σημειώνοντας ότι οι μετανάστες φέρνουν νότες δημιουργικότητας και καινοτομίας, ενώ η Λεπέν υποστηρίζει ότι η μετανάστευση έχει σπρώξει τη Γαλλία στο χείλος του εμφυλίου.
Η ανάκαμψη
Τα σχέδια του Μακρόν για την τόνωση της ανάπτυξης περιλαμβάνουν τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης των 35 ωρών εργασίας την εβδομάδα, μεταρρυθμίσεις στην απασχόληση και τη μείωση των δαπανών στο 50% του ΑΕΠ. Η Λεπέν θέλει το όριο συνταξιοδότησης στα 60, τη διατήρηση του 35ωρου εργασίας και την «αναβίωση της βιομηχανίας».
Η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν
Θέτει ψηλά την ατζέντα της την επιστροφή της Γαλλίας στο φράγκο, την αποχώρηση από την Ευρωζώνη και μια συνταγματική αλλαγή ώστε να δίνεται προτεραιότητα στους Γάλλους πολίτες σε ό,τι αφορά τις θέσεις εργασίας και τις υπηρεσίες περίθαλψης.
Ο Ανεξάρτητος Εμανουέλ Μακρόν
ο πιο ευρωπαϊστής από τους υποψηφίους, προτείνει σειρά μέτρων για τη βελτίωση της λειτουργίας της Ε.Ε. Θέλει να περικόψει τις κρατικές δαπάνες, να μειώσει το πεδίο εφαρμογής του φόρου περιουσίας και να καταργήσει έναν φόρο επί των ακινήτων.
Ο συντηρητικός Φρανσουά Φιγιόν
Πρώην πρωθυπουργός επί προεδρίας Σαρκοζί, πιστεύει ότι η Γαλλία είναι μια μεγάλη δύναμη, ένα έθνος στο οποίο αξίζει καλύτερη τύχη. Κρατά σκληρή γραμμή έναντι του Ισλάμ και υπόσχεται σαρωτικές αλλαγές στο ευρώ και το Εργατικό Δίκαιο. Θέλει να καταργήσει τον φόρο των πλουσίων, ενώ έχει υποσχεθεί να μειώσει το μέγεθος του Δημοσίου και να αυξήσει τις κρατικές δαπάνες στους τομείς της άμυνας και της Δικαιοσύνης.
Ο αριστερός Ζαν-Λικ Μελανσόν
ο υποψήφιος-έκπληξη, αποτελεί κόκκινο πανί τόσο για τις εργοδοτικές οργανώσεις της Γαλλίας όσο και για τους επενδυτές. Εχει ταχθεί κατά της ευρωπαϊκής λιτότητας και υποστηρίζει ότι το πρόγραμμά του θα στηρίξει την οικονομία με επενδύσεις 100 δισ. ευρώ, ενώ θέτει όρους για να παραμείνει η χώρα στην Ευρωζώνη. Θέλει να επιβάλει φόρο 100% για εισοδήματα άνω των 400.000 ευρώ, να μειώσει τις εργάσιμες ημέρες σε 4 εβδομαδιαίως, να αυξήσει τον κατώτατο μισθό κατά 16% και να εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ, το ΔΝΤ και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.