Ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης έχει μειωθεί κατά 50% την περασμένη δεκαετία και η μεγάλη μετανάστευση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού αποτελεί αυξανόμενο βάρος για αυτές, δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Πολ Τόμσεν. Μιλώντας σε συνέδριο στο Ντουμπρόβνικ, ο Τόμσεν σημείωσε ότι ορισμένες χώρες της περιοχής αμφισβητούν ακόμη και τα οφέλη της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Με την Ευρώπη να πασχίζει μία δεκαετία με την κρίση και την οικονομική κακουχία, η σύγκλιση μεταξύ των δυτικών χωρών του πυρήνα και της ανατολικής περιφέρειας έχει επιβραδυνθεί ή σταματήσει. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει ερωτήματα στο εσωτερικό των χωρών αυτών σχετικά με τη σκοπιμότητα επώδυνων οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων. “Αυτό αποτελεί μία έγκαιρη υπενθύμιση σε όλους μας να μην έχουμε αυταπάτες, πιστεύοντας ότι είναι αναπόφευκτη η πρόοδος στη διακυβέρνηση και τους θεσμούς. Να μην πιστεύουμε ότι αυτή η πρόοδος είναι μία σταθερή εξέλιξη. Δεν είναι”, δήλωσε ο Τόμσεν. “Στο μέλλον, οι αντίθετοι άνεμοι θα γίνουν πιο δυνατοί”, πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι είναι απίθανο να επαναληφθεί η εξαιρετική στήριξη από το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον ανάπτυξης, την οποία έλαβαν οι χώρες κατά τη μετάβασή τους από τον κομμουνισμό.
Η μετανάστευση εξειδικευμένων εργαζομένων στη Δυτική Ευρώπη αποτελεί μείζον θέμα για την περιοχή. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι 20 εκατομμύρια άτομα έχουν φύγει από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη τις περασμένες δεκαετίες – σχεδόν το 5-6% του πληθυσμού. Οι μισές ουγγρικές και το ένα τέταρτο των πολωνικών μεταποιητικών εταιρειών διαμαρτύρονται τώρα ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού περιορίζει την παραγωγή τους και τις επενδύσεις, όπως προκύπτει από έρευνες.
Από πολιτικής πλευράς, ο Τόμσεν χαρακτήρισε βασική ανησυχία τις αυξημένες εντάσεις μεταξύ ορισμένων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, που είναι μέλη της ΕΕ, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ΕΕ βρίσκεται σε διαμάχη με την Πολωνία για θέματα που αφορούν το κράτος δικαίου και έχει συγκρουσθεί με την Ουγγαρία για τους πρόσφυγες, μεταξύ άλλων θεμάτων. Η αναταραχή της περασμένης δεκαετίας έχει θέσει επίσης εν αμφιβόλω τη σκοπιμότητα της συμμετοχής στην ΕΕ για χώρες που δεν μετέχουν ακόμη σε αυτή.
Ο Τόμσεν πρόσθεσε ότι μία άλλη ανησυχία είναι ότι, με δεδομένη την απογοήτευση της περασμένης δεκαετίας, ορισμένες χώρες μπορεί να αντιστρέψουν τις πολιτικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν για την παγίωση της δημοκρατίας και τη στήριξη της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. “Υπάρχει ξεκάθαρα ένας τομέας που ανησυχούμε στο Ταμείο: η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών”, δήλωσε, προσθέτοντας: “Σε μία σειρά χωρών, η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας απειλείται”.