Η Μαδρίτη θα δανειστεί 27 δισ. Ευρώ έναντι των μελλοντικών επιχορηγήσεων που θα δικαιούται από το ταμείο ανάκαμψης, πολύ πριν εγκριθούν επίσημα από την ΕΕ, σύμφωνα με τους FT.
Η κυβέρνηση μειοψηφίας του πρωθυπουργού Πέντρο Σάντσεθ ελπίζει να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για να χρηματοδοτήσει τον δύσκολο προϋπολογισμό του 2021 και παράλληλα να εδραιώσει την εξουσία της, ενώ θα παράσχει την απαραίτητη τόνωση την οικονομία της που πλήττεται σφόδρα από την πανδημία.
Σε συνέντευξή της στους Financial Times η υπουργός Εξωτερικών Αράνχα Γκονζάλεθ, είπε
«Βρισκόμαστε τώρα στο δεύτερο κύμα αυτής της πανδημίας και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με μια σαφή αίσθηση ότι η ΕΕ εργάζεται για να διασφαλίσει ότι η ανάκαμψη θα συμβεί το συντομότερο δυνατόν. Έχοντας ένα σαφές σχέδιο και έναν προϋπολογισμό στο τραπέζι είναι μέρος μιας στρατηγικής διασφάλισης σταθερότητας εν μέσω της αβεβαιότητας που μας περιβάλλει».
Ωστόσο, αρκετοί αμφιβάλλουν για το αν η συγκεκριμένη κυβέρνηση έχει την ικανότητα να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα δισεκατομμύρια του ταμείου ανάκαμψης.
«Το πραγματικό κλειδί του σχεδίου ανάκαμψης δεν είναι το συνολικό ποσό, αλλά το αν υπάρχει η ικανότητά μας να επιλεγεί το σωστό είδος έργων», είπε ο Ραφαέλ Ντομένεχ, επικεφαλής οικονομικής ανάλυσης της ισπανικής τράπεζας BBVA. «Δεν θα είναι πολύ χρήσιμο αν πάρουμε 140 δισεκατομμύρια ευρώ και μετά αποδειχθούμε ανίκανοι να τα δαπανήσουμε με σωφροσύνη».
Η Ισπανία, η οποία ελπίζει να πάρει €70 δισ. σε επιχορηγήσεις και άλλα €70 δισ. σε δάνεια στη διάρκεια ζωής του ταμείου ανάκαμψης (μέχρι το 2026), καθώς είναι ίσως η χώρα της ΕΕ που πλήττεται περισσότερο από την πανδημία.
Πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μολυνθεί και ο κ. Σάντσεθ έχει προειδοποιήσει για δύσκολο χειμώνα. Το ΔΝΤ αναμένει ότι η οικονομία της Ισπανίας θα συρρικνωθεί 12,8% φέτος και το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα ανέλθει στο 14,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Η προκαταβολή των €27 δισ.
Σε μια περίοδο τέτοιας οικονομικής πίεσης, το σχέδιο μιας «προκαταβολής» 27 δισ. Ευρώ από το ταμείο θα έδινε στην ισπανική οικονομία ένα απαραίτητο σπρώξιμο τη στιγμή που το χρειάζεται – αν και το πρόγραμμα της ΕΕ είναι ακόμα σε διαπραγμάτευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα πρέπει εν συνεχεία να εγκριθεί από τα κρατών μελών.
Αν καταφέρει να ενσωματώσει τα 27 δισ. Ευρώ στον επικείμενο προϋπολογισμό της κυβέρνησής του, ο κ. Sánchez φέρνει σε δύσκολη θέση τα κόμματα της αντιπολίτευσης που θα «ανακγαστούν» να ψηφίσουν τον προϋπολογισμό του.
Θα είναι ο πρώτος, αφού ο Σάντσεθ δεν έχει καταφέρει να περάσει δικό του προϋπολογισμό από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2018. Αν το πετύχει τώρα, θα σταθεροποιήσει την κυβέρνηση του ως τις επόμενες εκλογές σε τρία χρόνια.
Η κ. González υποστήριξε ότι οι προκαταβολικές δαπάνες του είδους που σχεδιάζει η Ισπανία είναι απολύτως συμβατές με τις δαπάνες που περιγράφει η συμφωνία των ηγετών της ΕΕ τον Ιούλιο για το ταμείο ανάκαμψης. «Η απόλυτη εγγύηση για όλους τους ευρωπαίους ενδιαφερόμενους. . . είναι ότι θα υπάρξει έλεγχος [ΕΕ] », πρόσθεσε στους Financial Times.
Αντιρρήσεις…
Ένας ευρωπαίος διπλωμάτης ωστόσο προειδοποίησε ότι τα σχέδια της Ισπανίας να διαθέσουν τόσο μεγάλο μέρος των κονδυλίων πριν από την έγκριση θα παρακολουθούνται προσεκτικά από τις κυβερνήσεις της Βόρειας Ευρώπης.
Τα κράτη μέλη έχουν μέχρι τα τέλη Απριλίου να υποβάλουν τα σχέδιά τους. Στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει δύο ακόμη μήνες για να τις αξιολογήσει και οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ έναν ακόμη μήνα προτού τα σχέδια μπορέσουν να λάβουν έγκριση.
Η ισπανίδα ΥΠΕΞ απέρριψε την κριτική ότι η κυβέρνηση Σάντσεθ δεν θα είναι σε θέση να διαχειριστεί αποτελεσματικά το ταμείο ανάκαμψης. Το συνέκρινε με τις μεγάλες μεταβιβάσεις που επέτρεψαν στην Ισπανία να επενδύσει σε μεγάλο βαθμό σε υποδομές τις πρώτες δεκαετίες της ένταξής της στην ΕΕ, υποδηλώνοντας ότι άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης ήταν λιγότερο αποτελεσματικές.
«Βλέπω το σχέδιο που χτίζουμε τώρα ως μια ενισχυμένη έκδοση των προγραμμάτων των ταμείων συνοχής που οδήγησαν στον μεγάλο μετασχηματισμό της Ισπανίας της δεκαετίας του 1980 και του 1990», είπε.
«Συγκρίνετε τον τρόπο με τον οποίο η Ισπανία χρησιμοποίησε τα ταμεία συνοχής με τον τρόπο που τα χρησιμοποίησε η Ιταλία ή η Ελλάδα ή η Πορτογαλία και μπορείτε να δείτε τη διαφορά. Είχαμε ένα πολύ σαφές σχέδιο για επενδύσεις: βασικά ανανεώσαμε τις σιδηροδρομικές, οδικές, αερολιμενικές και λιμενικές υποδομές αυτής της χώρας, που είναι η βάση στην οποία χτίσαμε την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. ”
Βέβαια η κυρία Σάντσεθ δεν ανέφερε ότι η Ισπανία είναι η χώρα εμβληματικά αποτυχημένων προγραμμάτων, όπως αεροδρόμια χωρίς επιβάτες και αυτοκινητοδρόμους που οδηγούσαν στο πουθενά τη δεκαετία του 80 και του 90…
Πού θα πάνε οι εμπροσθοβαρείς δαπάνες
Η κυβέρνηση του Σάντσεθ έχει ήδη καθορίσει τους 30 τομείς στους οποίους σκοπεύει να επενδύσει το ταμείο, λαμβάνοντας υπόψιν και τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για έμφαση σε επενδύσεις ψηφιοποίησης και καθαρής ενέργειας. Τα περισσότερα θα δαπανηθούν στους τομείς της εκπαίδευσης και κατάρτισης, του εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων και του συστήματος υγείας και αγροτικής ανάπτυξης και υποδομών.
Ο πρωθυπουργός κάλεσε τους ηγέτες των 17 περιφερειών της Ισπανίας να συζητήσουν τα σχέδιά τους για ταμείο ανάκαμψης σε τηλεδιάσκεψη τη Δευτέρα με την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον Ντερ Λάϊεν.
Ωστόσο δεν έχει αποδεχτεί το αίτημα της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει έναν οργανισμό για τη διαχείριση των πόρων: λέει πως αυτό θα επιβραδύνει τις διαδικασίες και επιθυμεί να έχει πλήρη έλεγχο.
Πρώτα το δωρεάν χρήμα, μετά τα δάνεια
Ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών σκοπεύει να δαπανήσει πρώτα τις επιχορηγήσεις των 70 δισ. Ευρώ κατά την περίοδο 2021-23 και μόνο τότε να κάνει αίτηση για τα δάνεια των €70 δισ.
«Δεν πρέπει να αρνηθούμε να χρησιμοποιήσουμε καμία από τις ευκαιρίες που προσφέρει το ταμείο ανάκαμψης στη χώρα», είπε η González. «Αλλά πρέπει επίσης να είμαστε αρκετά έξυπνοι για να χρησιμοποιήσουμε πρώτα το μέρος των επιχορηγήσεων».