Το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχετικά με τον πληθωρισμό αναδεικνύουν οι δηλώσεις της προέδρου της Κριστίν Λαγκάρντ η οποία δηλώνει ότι δεν προτίθεται να προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων για να συγκρατήσει την άνοδο των τιμών.
Στον αντίποδα, η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) έχει δώσει «σήμα» ότι θα προχωρήσει σε 3 ή 4 αυξήσεις επιτοκίων μέσα στο 2022 για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό που έφτασε στο 7% το Δεκέμβριο για πρώτη φορά τα τελευταία 39 χρόνια.
Στην ευρωζώνη ο πληθωρισμός έφτασε τον ίδιο μήνα στο στο 5,1%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 25 ετών.
Για το θέμα του πληθωρισμού ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Θεόδωρος Πελαγίδης δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στο πρακτορείο MNI: «Η μεγαλύτερη απειλή για την οικονομία της ευρωζώνης είναι να επανέλθει η μέτρια ανάπτυξη καθώς η νομισματική πολιτική θα γίνεται σταδιακά και προσεκτικά λιγότερο διευκολυντική. Και μάλιστα τούτο θα συμβαίνει σε ένα περιβάλλον με πιθανά, περιοδικά επεισόδια “πράσινου πληθωρισμού” που θα προέρχονται από τις τιμές της ενέργειας».
Οι κεντρικές τράπεζες έχουν ως αποστολή να διατηρούν τον πληθωρισμό κοντά στο 2% και το βασικό εργαλείο που έχουν στη διάθεσή τους είναι να αυξάνουν τα επιτόκια, έτσι ώστε να μειώνεται η ζήτηση στην οικονομία.
Ωστόσο η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα μιλώντας στη δημόσια γαλλική ραδιοφωνία (France Inter) ότι δεν προτίθεται να προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων, επειδή το ήμισυ της ανόδου των τιμών οφείλεται στις υψηλές τιμές ενέργειας και όχι στην αυξημένη ζήτηση, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ. Επιπλέον, είπε, εάν η ΕΚΤ ανεβάσει τα επιτόκια το μέτρο θα χρειαστεί 6 έως 9 μήνες για να περάσει στην οικονομία και να αποδώσει, αλλά εν τω μεταξύ θα επιβραδύνει την οικονομική δραστηριότητα.
Η στάση αυτή της ΕΚΤ βασίζεται στην πρόβλεψή της ότι η αύξηση των τιμών στην ενέργεια, που προέρχεται κυρίως από το φυσικό αέριο θα αποδειχθεί παροδική και επομένως το πρόβλημα του πληθωρισμού θα… περάσει από μόνο του.
Με άλλα λόγια, η ΕΚΤ βρίσκεται σε κατάσταση αδυναμίας διότι εάν αυξήσει τα επιτόκια θα πληγώσει την οικονομική ανάκαμψη, χωρίς όμως να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, αφού ο τελευταίος δεν οφείλεται στην αυξημένη ζήτηση, αλλά στις αυξημένες τιμές ενέργειας που προέρχονται από προβλήματα προσφοράς και εφοδιασμού.
Πρόκειται για το κλασικό πρόβλημα που περιγράφεται ως «Catch 22», όταν η μόνη λύση ενός προβλήματος εμποδίζεται από μια κατάσταση ή έναν κανόνα που είναι εγγενής στο ίδιο το πρόβλημα (π.χ. κάποιος ψάχνει τα γυαλιά του, αλλά χωρίς τα γυαλιά του δεν βλέπει για να ψάξει).
Έτσι, η ΕΚΤ θα… κοιτάει τις τιμές να ανεβαίνουν, με την ελπίδα ότι οι προβλέψεις της για υποχώρηση των τιμών μετά από κάποιο «παροδικό» χρονικό διάστημα της ενέργειας θα επαληθευτούν.
Το γεγονός είναι βέβαια ότι μέχρι στιγμής όλες οι προβλέψεις των κεντρικών τραπεζών για τον πληθωρισμό έχουν διαψευστεί, ενώ πολλοί οικονομολόγοι προβλέπουν ότι αργά αλλά αδυσώπητα η αύξηση των τιμών θα επηρεάσει και τη ζήτηση.
Επιπλέον, πολλοί αναλυτές και αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η ενεργειακή κρίση δεν οφείλεται μόνο στις ιδιαίτερες συνθήκες οι οποίες επικράτησαν με τη λήξη της καραντίνας αλλά και στην ανατίμηση των ενεργειακών πόρων λόγω της «πράσινης μετάβασης» και επομένως το πρόβλημα δεν πρόκειται να εξαφανιστεί… από μόνο του.
Αντιθέτως, προβλέπουν μια μόνιμη ανατίμηση της ενέργειας τα επόμενα χρόνια, η οποία θα δημιουργεί κατά καιρούς κρίσεις, ανάλογα με την πορεία της «πράσινης μετάβασης» αλλά και τη συγκυρία.
Η ενεργειακή κρίση αποδίδεται στο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφασίσει μια ταχύτατη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις Ανανεώσιμες -«πράσινες»- Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), χωρίς όμως στην πραγματικότητα να είναι έτοιμη.
Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια δεν είναι ακόμα «ώριμες», ούτε επενδυτικά αφού χρειάζονται ακόμα τεράστιες επενδύσεις, αλλά ούτε και τεχνολογικά, καθώς δεν υπάρχουν ακόμα λύσεις για την αποθήκευση της ενέργειας.
Από την άλλη πλευρά, η Ε.Ε. δεν έχει επενδύσει επαρκώς στα μεταβατικά καύσιμα, όπως είναι κατ’ εξοχήν το φυσικό αέριο, με αποτέλεσμα να βρίσκεται με χαμηλά αποθέματα και δυσκολίες εφοδιασμού σε κρίσιμες περιόδους κατά τις οποίες οι τιμές εκτοξεύτηκαν στα ύψη.
Διαβάστε ακόμη
Deutsche Bank: Μέσα στο 2022 η αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ
Αυτοί είναι οι 25 (βασικοί) φόροι που πληρώνετε για το ακίνητό σας (πίνακας)