Στο συνέδριο της Τράπεζας της Ελλάδας “Δημόσιο χρέος: διδάγματα του παρελθόντος, προκλήσεις του μέλλοντος” το κλίμα μεταξύ των ξένων προσκεκλημένων ήταν βαρύ.
Λίγες ημέρες μετά τη σαρωτική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία ήρθε να επιδεινώσει τις προβλέψεις για τις προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ο Αμερικανός Barry Eichengreen, καθηγητής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, ένας από τους κορυφαίους -παγκοσμίως- οικονομολόγους της ιστορίας και της λειτουργίας του διεθνούς νομισματικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος, δεν κρύβει τον προβληματισμό του από το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ.
Στη συζήτηση που είχαμε μαζί του παραδέχθηκε ότι δεν περίμενε «το μέγεθος της νίκης» του Τραμπ, την οποία απέδωσε στη δυσαρέσκεια των Αμερικανών λόγω του πληθωρισμού και της μετανάστευσης, αλλά και στο «προσωπικό χάρισμα» του Ντόναλντ Τραμπ που τον κάνει αγαπητό στους πολίτες.
Τον ρωτήσαμε για το ποιες πιστεύει ότι θα είναι οι πρώτες κινήσεις του Τραμπ όταν αναλάβει την εξουσία τον Ιανουάριο του 2025.
«Πιστεύω ότι θα προσπαθήσει να υλοποιήσει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έχει την εξουσία να επιβάλει δασμούς, χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου- είναι μία εξουσία που του δόθηκε το 1934.
Ο πρώτος στόχος των δασμών θα είναι η Κίνα και ο Τραμπ έχει απειλήσει με δασμούς 60% σε ό,τι εισάγεται στις ΗΠΑ από την Κίνα. Επίσης, θα προσπαθήσει να περιορίσει την ικανότητα των κινεζικών εταιρειών και των εξαγωγέων να εγκαταστήσουν την παραγωγή και τις εξαγωγές τους σε τρίτες χώρες, όπως το Βιετνάμ και το Μεξικό.
Οπότε νομίζω ότι χώρες όπως το Βιετνάμ και το Μεξικό θα είναι η δεύτερη σειρά στόχων.
Αλλά ο Τραμπ ενδιαφέρεται για πράγματα όπως τα αυτοκίνητα με κινητήρα εσωτερικής καύσης και για αυτό οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν λόγο να ανησυχούν».
Όπως προειδοποιεί ο Barry Eichengreen, το τσουνάμι των δασμών θα χτυπήσει, αργά ή γρήγορα, και την Ελλάδα.
«Η Ελλάδα είναι παράδειγμα χώρας που προσπαθεί, όσο πιο σκληρά μπορεί, να αυξήσει τις εξαγωγές της. Έχει δρόμο να διανύσει, αλλά υπό την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες θα γίνουν πιο δύσκολες και δαπανηρές. Υπό την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ, οποιαδήποτε χώρα έχει εμπορικό πλεόνασμα με τις Ηνωμένες Πολιτείες -κάτι το οποίο ο Τραμπ θεωρεί ως αδυναμία για την αμερικανική οικονομία- αυτή η χώρα/ οικονομία έχει λόγο να ανησυχεί.»
H Ελλάδα «θα νιώσει το κρύο» – Η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει
Για τον Marco Buti, καθηγητή Οικονομικής και Νομισματικής Ολοκλήρωσης στο Κέντρο Robert Schuman του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου και επί μία δεκαετία γενικό διευθυντή Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κυβέρνηση Τραμπ θα φέρει την Ευρώπη αντιμέτωπη με μία ακόμα κρίση: μία κρίση στην οποία πρέπει να απαντήσει με αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.
«Με βάση το πρόγραμμα του Τραμπ, πρέπει να περιμένουμε επιβολή δασμών 10%-20% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα, και σε αυτά που προέρχονται από τις ευρωπαϊκές χώρες» μας είπε.
«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία μεγάλη, μία συστημική απειλή. Ειδικά η Γερμανία, που στηρίζεται στις εξαγωγές. Η απειλή που έρχεται από τη νέα κυβέρνηση Τραμπ και ο κίνδυνος ενός εμπορικού πολέμου είναι ένας υπαρκτός και ξεκάθαρος κίνδυνος. Και πιστεύω ότι η Ευρώπη θα απαντήσει σε περίπτωση επιβολής αμερικανικών δασμών.
Μία από τις απαντήσεις που πρέπει να ετοιμάσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να μετακινηθούμε σε ένα μοντέλο παραγωγής που θα εξαρτάται λιγότερο από τον υπόλοιπο κόσμο. Όταν υπάρχει μεγάλη εξάρτηση από τις εξαγωγές, αυτό είναι στοιχείο που καθιστά μία οικονομία ευάλωτη.»
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα μπορεί να μην επηρεαστεί άμεσα, αλλά δεν θα βρεθεί στο απυρόβλητο.
«Η Ελλάδα, καθώς και άλλες μικρότερες οικονομίες, είναι πολύ ανοιχτές στην παγκόσμια οικονομία. Νομίζω ότι για την Ελλάδα, δεδομένης της εξειδίκευσης των προϊόντων της, ίσως οι επιπτώσεις να είναι κάπως μικρότερες σε σχέση με άλλες οικονομίες. Αλλά και η Ελλάδα “θα νιώσει το κρύο” ξεκάθαρα» τονίζει ο Marco Buti.
«Οι καιροί γίνονται όλο και πιο δύσκολοι με την κυβέρνηση Τραμπ»
Για τον Tobias Straumann, καθηγητή Σύγχρονης και Οικονομικής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και έναν από τους πιο γνωστούς Ευρωπαίους ιστορικούς οικονομίας, η νέα διακυβέρνηση Τραμπ θα βρει τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σε κατάσταση στασιμότητας και ακυβερνησίας, μία κατάσταση που, όπως εκτιμά, θα διαρκέσει μήνες, θέτοντας σε κίνδυνο το σύνορο της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Και δεν είναι μόνο οι πιθανοί δασμοί. Ο Tobias Straumann εκτιμά ότι ο Τραμπ θα ζητήσει από τη Γερμανία να αυξήσει τις δαπάνες άμυνας– κυρίως με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία- στερώντας έτσι από τα γερμανικά κρατικά ταμεία πολύτιμους πόρους.
«Πιθανότατα ο Τραμπ θα ασκήσει, επίσης, μεγαλύτερη πίεση στη Γερμανία ώστε η τελευταία να αυξήσει τις δαπάνες άμυνας» μας είπε. «Αυτό θα περιορίσει τα περιθώρια ελιγμών της γερμανικής κυβέρνησης για άλλα επενδυτικά σχέδια. Και η Γερμανία χρειάζεται απεγνωσμένα δημόσιες επενδύσεις. Νομίζω, λοιπόν, ότι οι καιροί γίνονται όλο και πιο δύσκολοι με την κυβέρνηση Τραμπ».
Διαβάστε ακόμη:
Φόρος 15% στην υπεραξία από κρυπτονομίσματα – Στο στόχαστρο και το blockchain
Πελοπόννησος: Το νέο Ελ Ντοράντο του ελληνικού τουρισμού (pics)
Γιάννης Καρούζος: Το νέο σφυρί για ημιτελή κατοικία στην Κηφισιά και το «Καρούζος Gate» (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα