Ανοίγει η ψαλίδα μεταξύ των κρατών που υπερψηφίζουν το προτεινόμενο Ταμείο Ανάκαμψης και εκείνων που διαφωνούν με την πρόταση που έχει καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ύψους 750 δισ. ευρώ, το οποίο αποτελεί ένα μείγμα της γαλλογερμανικής πρότασης ύψους 500 δισ. και του βασικού προβληματισμού των χωρών που διαφωνούν με την χορήγηση κεφαλαίων με τη μορφή επιδοτήσεων.
Μάλιστα το μπλοκ των κρατών αυτών (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία και Δανία) προσελκύει ακόμα περισσότερα κράτη στο στενό του πυρήνα. Υπό αυτό το πρίσμα, η Σύνοδος των Ευρωπαίων ηγετών καλείται την Παρασκευή να συνεδριάσει -χωρίς φυσική παρουσία και με τη μέθοδο της τηλεδιάσκεψης- με σκοπό να βρεθούν τα σημεία σύγκλισης, που θα λειτουργήσουν ως εργαλείο το οποίο θα αμβλύνει τις γωνίες.
Ουσιαστικά, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης έρχονται σε ευθεία αντιπαράθεση με τον ισχυρισμό να μη δοθούν επιχορηγήσεις για να υποστηριχθούν οι οικονομίες της Ευρώπης, μετά την κρίση που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού. Την ίδια ώρα οι τέσσερις «σκληροί της λιτότητας» βάζουν επιπλέον προσκόμματα, επικαλούμενοι νομικά ζητήματα στη βάση της πρότασης και ζητούν αυστηρότερες προϋποθέσεις.
Βλέποντας το χάσμα να βαθαίνει και μία πιθανή λύση να απομακρύνεται, τουλάχιστον στο κοντινό μέλλον, αρκετοί είναι εκείνοι οι οποίοι έχουν επιχειρήσει να καθησυχάσουν, με τελευταίο των Επίτροπο Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος με δηλώσεις του είχε υποστηρίξει ότι δεν βλέπει εμπόδια παρά μόνο σοβαρή κριτική, υπογραμμίζοντας ότι στο τέλος οι χώρες θα πουν «ναι» στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Πρόσκληση με μηνύματα από τον Σαρλ Μισέλ
Σε μία προσπάθεια να υπάρξει σύγκλιση ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ απέστειλε επιστολή πρόσκληση προς τους Ευρωπαϊους ηγέτες, για τη Σύνοδο της Παρασκευής, όπου μεταξύ άλλων παραθέτει τα σημεία της πρότασης στα οποία εκτιμά ότι προκύπτει συναίνεση, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «γνωρίζουμε την πολυπλοκότητα των προτάσεων και τον χρόνο που απαιτείται για την αντιμετώπισή τους. Η συνάντησή μας την Παρασκευή θα πρέπει να είναι ένα κρίσιμο βήμα για την επίτευξη συμφωνίας σε μια επόμενη φυσική συνάντηση».
Ουσιαστικά ο πρόεδρος του Συμβουλίου απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο ύπαρξης συμφωνίας από την πρώτη κιόλας συνεδρίαση, σημειώνοντας ωστόσο, ότι η δουλειά που έχει γίνει είναι αρκετή για να βοηθήσει στην προετοιμασία του εδάφους και να επιτρέψει σε όλες τις αντιπροσωπείες να κατανοήσουν σαφώς τα διάφορα μέρη της πρότασης, αποτελώντας ένα κρίσιμο βήμα για την επίτευξη συμφωνίας σε μια επόμενη φυσική συνάντηση.
Γερμανική προεδρία
Την 1η του μήνα Ιουλίου, η Γερμανία παραλαμβάνει από την Κροατία τη σκυτάλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, και θα επιδιώξει να επιτευχθεί συμφωνία και υπογραφή της κατά τη διάρκεια της δικής της θητείας, θα χρειαστεί ωστόσο να βρει τον τρόπο να φέρει με τα νερά της όσους αντιστέκονται, καθώς για να υπάρξει συμφωνία θα πρέπει να είναι ομόφωνη.
Μάλιστα η γερμανική πλευρά θα πιέσει για συνεδρίαση της Συνόδου με φυσική παρουσία μέσα στον Ιούλιο και θα προσπαθήσει να έχει εξασφαλίσει συμφωνία αν και είναι αρκετοί οι αξιωματούχοι οι οποίοι θεωρούν ότι κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο. Το πακέτο των 750 δισ. που έχει προτείνει η Επιτροπή (προβλέπει επιχορηγήσεις και δάνεια) έχει ήδη δυσαρεστήσει τη γερμανική πλευρά, η οποία θα επιμείνει στο δικό της σχέδιο το οποίο έχει συμφωνήσει και καταθέσει από κοινού με τη Γαλλία.
Ολόκληρη η επιστολή πρόσκληση του Σαρλ Μισέλ
Το κεντρικό θέμα της συνάντησης θα είναι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το σχέδιο ανάκαμψης. Θα είναι η πρώτη φορά που θα συζητήσουμε το πακέτο από τη δημοσιοποίησή του στις 28 Μαΐου. Έχει γίνει πολλή δουλειά στο Συμβούλιο για να βοηθήσει στην προετοιμασία του εδάφους και να επιτρέψει σε όλες τις αντιπροσωπείες να κατανοήσουν σαφώς τα διάφορα μέρη της πρότασης. Είναι πλέον καιρός τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να συζητήσουν σε βάθος τη δέσμη μέτρων.
Νομίζω ότι όλοι γνωρίζουμε την πολυπλοκότητα των προτάσεων και τον χρόνο που απαιτείται για την αντιμετώπισή τους. Η συνάντησή μας την Παρασκευή θα πρέπει να είναι ένα κρίσιμο βήμα για την επίτευξη συμφωνίας σε μια επόμενη φυσική συνάντηση.
Θα ήθελα να επιβεβαιώσουμε ορισμένα σημεία όπου πιστεύω ότι προκύπτει συναίνεση:
- Η ΕΕ χρειάζεται μια εξαιρετική απάντηση σε αυτήν την άνευ προηγουμένου κρίση, ανάλογη με το μέγεθος της πρόκλησης
- Η απάντηση πρέπει να χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της Επιτροπής στις χρηματοπιστωτικές αγορές και, για να το επιτρέψουμε, πρέπει να αυξήσουμε το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων
- Η προσπάθειά μας θα πρέπει να στοχεύει στους τομείς και τα γεωγραφικά μέρη της Ευρώπης που πλήττονται περισσότερο
- Το επόμενο ΠΔΠ θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να ληφθεί υπόψη η κρίση και πρέπει να εξεταστεί μαζί με το Σχέδιο Ανάκαμψης
Το συνολικό πακέτο δεν θα πρέπει απλώς να αντιμετωπίσει την άμεση κρίση, αλλά επίσης να προσφέρει μια ευκαιρία να μετασχηματίσουμε και να μεταρρυθμίσουμε τις οικονομίες μας και να τις βοηθήσουμε να αγκαλιάσουν ένα πράσινο και ψηφιακό μέλλον.
Ταυτόχρονα, πρέπει να έχουμε μια εποικοδομητική και σε βάθος συζήτηση σχετικά με τα στοιχεία που απαιτούν περαιτέρω διευκρίνιση ή όπου πρέπει να συγκλίνουν οι απόψεις, όπως:
- Το μέγεθος και τη διάρκεια των διαφόρων στοιχείων του σχεδίου αποκατάστασης
- Τον καλύτερο τρόπο κατανομής της βοήθειας και της έκδοσης δανείων και επιχορηγήσεων
- Ερωτήματα που σχετίζονται με όρους και διακυβέρνηση
- Το μέγεθος και το περιεχόμενο του ΠΔΠ και της χρηματοδότησής του, συμπεριλαμβανομένων των ιδίων πόρων και των εκπτώσεων.
Ο απώτερος στόχος μας είναι να επιτύχουμε μια συμφωνία το συντομότερο δυνατό. Υπάρχει ακόμη τρόπος για να επιτευχθεί συμφωνία, επομένως θα πρέπει να εργαστούμε σκληρά τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Θα πετύχουμε εάν αρχίσουμε συνομιλίες με αίσθημα ευθύνης και προθυμία να βγούμε από αυτήν τη μεγάλη πρόκληση ενωμένη και ισχυρή.
Σε σχέση με την πρακτική διεξαγωγή της συνάντησης, η τηλεδιάσκεψη θα ξεκινήσει στις 10.00 π.μ. με την παραδοσιακή ανταλλαγή απόψεων με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ντέιβιντ Σάσολι.
Στη συνέχεια θα ξεκινήσουμε τη συνάντησή μας με μια σύντομη παρουσίαση από τον Πρωθυπουργό Πλένκοβιτς σχετικά με τα αποτελέσματα της Κροατικής Προεδρίας του Συμβουλίου. Θα ήθελα να τον ευχαριστήσω θερμά για τη σκληρή δουλειά και την αφοσίωσή του σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή. Μετά από αυτό, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Φον Ντερ Λέιεν και εγώ θα κάνουμε αναφορά στην τηλεδιάσκεψη που έγινε με τον Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου η οποία πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιουνίου. Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα μας ενημερώσει για την οικονομική κατάσταση. Στο τέλος της συνάντησης θα μιλήσουμε εν συντομία για την πορεία της εφαρμογής των συμφωνιών του Μινσκ.