Μία απόφαση – οδηγό για όλους τους καταναλωτές που πραγματοποιούν συναλλαγές μέσω ξένων ιστοσελίδων για πληθώρα υπηρεσιών, από την μίσθωση καταλυμάτων έως και την αγορά αεροπορικών εισιτηρίων και προιόντων, εξέδωσε το Ειρηνοδικείο Αθήνας.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την απόφαση 2672/2020, το δικαστήριο υποχρέωσε την Booking.com να επιστρέψει σε Έλληνα χρήστη το ποσό που ο ίδιος κατέβαλε για την διαμονή του σε κατάλυμα στην Αγγλία (1.546 ευρώ), το οποίο, όμως, αποδείχθηκε ότι… στέγαζε το τμήμα του γραφείου τουρισμού της πρεσβείας των Φιλιππίνων! «Η προσφυγή στην ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών για την εκδίκαση της αγωγής του εντολέα μας κατά της Booking.com και η, εν τέλει, δικαίωση μας με την έκδοση θετικής απόφασης από το Ειρηνοδικείο Αθηνών ενισχύει καταλυτικά την αδύναμη νομική θέση εκατοντάδων καταναλωτών σε αστικές και εμπορικές διαφορές διασυνοριακού χαρακτήρα, των οποίων η αξία της απαίτησης δεν υπερβαίνει τα 5.000 ευρώ», εξηγεί στο ΝΜ ο δικηγόρος που χειρίστηκε την υπόθεση, κ. Σωκράτης Παπαχατζής, για να προσθέσει: «Οι ατέρμονες και υψηλού κόστους δικαστικές αντιδικίες αποτελούν, σε πολλές περιπτώσεις, ισχυρό εμπόδιο για εκατοντάδες καταναλωτές στην προσπάθεια τους να διεκδικήσουν την αποκατάσταση της ζημίας που έχουν υποστεί, πολλώ δε μάλλον όταν θα πρέπει να αντιδικήσουν με πανίσχυρες οικονομικά εταιρείες που διαθέτουν σημαντικούς πόρους για τη χρηματοδότηση νομικών ενεργειών. Η ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών διευκολύνει αδιαμφισβήτητα την πρόσβαση των καταναλωτών σε ταχεία και με χαμηλό οικονομικό κόστος δικαστική επίλυση της διαφοράς τους, καθώς τα συγκεκριμένα πλεονεκτήματα την καθιστούν το καταλληλότερο εργαλείο για την ικανοποίηση τέτοιου είδους αξιώσεων».
Η υπόθεση
Πιο αναλυτικά, ο εντολέας του κ. Παπαχατζή, κατόπιν αναζήτησης στον ιστοχώρο της Booking.com, πραγματοποίησε κράτηση για πενθήμερη διανυκτέρευση σε κατάλυμα, ευρισκόμενο σε κεντρικό σημείο του Λονδίνου. Την κράτηση ακολούθησε μήνυμα επιβεβαίωσης (confirmation e-mail) από την αρμόδια υπηρεσία της Booking.com, μέσω του οποίου η τελευταία επιβεβαίωνε την καταχώρηση της κράτησης, αποστέλλοντας τους προβλεπόμενους αριθμούς επιβεβαίωσης και pin. Έχοντας λάβει διαπιστεύσεις από την εταιρεία Booking.com για την ασφάλεια των συναλλαγών που πραγματοποιούνται μέσω του ιστοχώρου της, ο χρήστης προκατέβαλε όλο το ποσό που αφορούσε στο κόστος της πενθήμερης διανυκτέρευσης, ύψους 1.546 ευρώ, σε λογαριασμό που του υποδείχθηκε. Με αφορμή την παγκόσμια απαγόρευση πραγματοποίησης πτήσεων και την ανάγκη ακύρωσης της, ανωτέρω κράτησης, αποδείχθηκε ότι το κατάλυμα, στο οποίο είχε πραγματοποιηθεί η κράτηση δεν υπήρχε, ενώ η Booking.com αποποιούμενη των ευθυνών της για φιλοξενία στον ιστοχώρο της ενός ανύπαρκτου καταλύματος, αρνήθηκε εγγράφως να επιστρέψει το χρηματικό ποσό των 1.546 ευρώ.
Με δεδομένη την άρνηση της εταιρείας Booking.com να αποζημιώσει τον Έλληνα χρήστη, ασκήθηκε κατά της ολλανδικής εταιρείας αγωγή βάσει της διαδικασίας που προβλέπεται στον ευρωπαϊκό κανονισμό 861/2007, όπως ισχύει μετά τις αλλαγές που επέφερε ο ευρωπαϊκός κανονισμός 2015/2421, περί ευρωπαϊκής διαδικασίας μικροδιαφορών. Ο εν λόγω κανονισμός εφαρμόζεται σε αστικές και εμπορικές διαφορές διασυνοριακού χαρακτήρα, ανεξάρτητα από το είδος του δικαστηρίου, εφόσον η αξία της απαίτησης δεν υπερβαίνει τα 5.000 ευρώ κατά τον χρόνο κατάθεσης της αγωγής στο δικαστήριο που έχει διεθνή δικαιοδοσία, εξαιρουμένων κάθε είδους τόκων, δαπανών και εξόδων. Δεν επεκτείνεται, ιδίως, σε φορολογικές, τελωνειακές ή διοικητικές υποθέσεις ή στην αστική ευθύνη του κράτους για πράξεις και παραλείψεις κατά την άσκηση της κρατικής εξουσίας (actaiureimperii).
Βάση της ανωτέρω αγωγής αποτέλεσε το άρθρο 14 της κοινοτικής οδηγίας 2000/31 περί παροχής υπηρεσιών φιλοξενίας, όπως μεταφέρθηκε, σχεδόν αυτούσια, στην ελληνική έννομη τάξη, μέσα από το ΠΔ 131/2003, με το οποίο ενσωματώθηκε η ανωτέρω οδηγία στο ελληνικό δίκαιο. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 13 του ΠΔ 131/2003 ορίζεται ότι για τις αλλότριες πληροφορίες που αποθηκεύει και παρέχει δεν ευθύνεται ο πάροχος φιλοξενίας (hosting provider), μόνον όταν συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: (α) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας δεν γνωρίζει πραγματικά ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και ότι, σε ό, τι αφορά αξιώσεις αποζημιώσεως, δεν γνωρίζει τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία, ή (β) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας, μόλις αντιληφθεί τα προαναφερθέντα, αποσύρει ταχέως τις πληροφορίες ή καθιστά την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη. «Η Booking.com όχι μόνο φιλοξενούσε στον ιστοχώρο της ανύπαρκτο κατάλυμα, αλλά σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που αντάλλαξε με τον εντολέα μας συμπεριέλαβε σχετική μνεία ότι ήταν άκρως φυσιολογικό το συγκεκριμένο κατάλυμα να τον έχει χρεώσει για το σύνολο της κράτησής του», σημειώνει ο κ. Παπαχατζής και συνεχίζει: «H προσχηματική λοιπόν, δήλωση αποποίησης ευθυνών εκ μέρους της Booking.com δεν πληρούσε τις ανωτέρω προϋποθέσεις του άρθρου 13 του Π.Δ.131/2003 περί απαλλαγής του παρόχου φιλοξενίας από την ευθύνη για τις πληροφορίες που φιλοξενεί».
Αξίζει να αναφερθεί ότι ήδη η Booking.com έχει συμμορφωθεί με τη δικαστική απόφαση και έχει καταβάλει το επιδικασθέν χρηματικό ποσό στον Έλληνα χρήστη της, αποδεχόμενη πλήρως την ευθύνη της ως παρόχου φιλοξενίας (hosting provider) για φιλοξενία ανύπαρκτου καταλύματος στον ιστοχώρο της.